Бағдарламасы «Қазақстан халқы Ассамблеясы қоғамдағы тұрақтылық пен келісімнің сенімді, берік іргетасына айналды»


 «Орта Азия республикаларының ұлттық-мемлекеттік шегараларын межелеу қазақ



Pdf көрінісі
бет20/90
Дата22.08.2023
өлшемі2,08 Mb.
#105471
түріБағдарламасы
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   90
20. «Орта Азия республикаларының ұлттық-мемлекеттік шегараларын межелеу қазақ 
жерлерінің біртұтастығын қалпына келтірді». Сіз бұл пікірмен қаншалықты келісесіз? 
Өз жауабыңызды негіздеу үшін бірнеше дәлелдер келтіріңіз. 
 
Жауабы: 
20-шы жылдардағы Қазақстан тарихындағы маңызды сәт 1924-1925 жылдары Қазақстан мен 
Орта Азияның ұлттық-аумақтық бөлінуі болды. 
Кеңес республикалары революцияға дейінгі әкімшілік шекаралар бойынша революциядан 
кейін құрылды және Орта Азия халықтарының қоныстануының этникалық шекараларына 
сәйкес келмеді. Қазақ АССР - нен басқа қазақтар үш республикаға-Түркістан АССР, Бұхара 
және Хорезмге шашыраңқы болды, ал барлық жерде қазақтар азшылықта болды.
1924 жылы 12 маусымда ажырату туралы шешім қабылданды, арнайы комиссия құрылды, 
оның құрамына Т. Рысқұлов, С.Ходжанов, с. Мендешев және басқа да танымал адамдар кірді. 
Шекараны анықтауда көптеген даулы мәселелер болды. 
Қазақстанның жаңа Астанасы туралы мәселе шешілді. 1925 жылы 26 қаңтарда астананы 
Орынбордан ақ-мешітке (Қызылорда) ауыстыру туралы шешім қабылданды, Орынбор Ресейге 
берілді. 
1924 жылы 16 қыркүйекте Түркістан ОСК төтенше сессиясы Орта Азия республикаларын 
ұлттық-мемлекеттік межелеу туралы қаулы қабылдады. Осының нәтижесінде Қазақ АССР -. 
бұрынғы Түркістан, Хорезм және Хивин республикалары аумақтарының 40 пайызы 1,5 млн-ға 
жуық халқы бар. Қазақстан аумағы 1920 жылы 2 млн. шаршы шақырымнан 1925 жылы 2,8 
млн. шаршы шақырымға дейін ұлғайды. КАССР-ге Оңтүстік аумақтар қосылғаннан кейін 
республика халқы 1920 жылы 4,8 млн. адамнан 1925 жылы 6,5 млн. адамға дейін өсті. Орта 
Азияны ұлттық-мемлекеттік межелеу нәтижесінде қазақ жерлерін Қазақ АССР 
республикасына біріктіру аяқталды. Түркістанның қалған аумағында Өзбек КСР, Түрікмен 
КСР, Тәжік КСР Өзбек КСР құрамында құрылды.
1936 жылы Қаз АССР Қазақ КСР болып қайта құрылды, ал 1937 жылы Конституция 
қабылданды. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   16   17   18   19   20   21   22   23   ...   90




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет