Дипломдық  жұмыс-тәуелсіз,  шығармашылық  зерттеу

67 
 
- мәтінмен жҧмыс және дизайн. 
Бҧдан  кейін  қорғауға  дайындық  және  жҧмысты  қорғау.  Дипломдық  жҧмыс 
қҧрылымы бойынша келесі элементтерден тҧрады: 
- титулдық бӛлім; 
- мазмҧны; 
- кіріспе (ӛндірістің, әзірленетін ӛнімнің қазіргі жай-кҥйі); 
- негізгі бӛлім; 
- қорытынды; 
- Пайдаланылған әдебиеттер тізімі; 
- қосымшалар (қажет болса). 
Биотехнолог-инженердің  дипломдық  жобасына  тҥсіндірме  жазбаның  негізгі 
бӛлігінде тиісті ӛндіріс (әзірленетін ӛнім) туралы мынадай ақпарат болуға тиіс. 
Нормативтік-техникалық қҧжаттаманың сипаттамасы, 
тиісті  ӛндіріске  (әзірленетін  ӛнімге)  арналған  спецификациялар  (сыртқы,  салалық, 
ЖОО ішіндегі қҧжаттама). 
Тиісті  ӛндірістің  (әзірленетін  ӛнімнің)  техникалық-экономикалық  негіздемесі 
(маркетингтік зерттеулер және негіздеме). 
Кәсіпорынның қҧрамы және оның жҧмыс режимі. 
Ӛндірістің тҥпкілікті ӛнімінің сипаттамасы. 
Технологиялық схеманы таңдаудың негіздемесі. 
Биологиялық объектінің сипаттамасы. 
Ӛндірістің технологиялық сызбасы. 
Ӛндірістің аппаратуралық сызбасы. 
Шикізаттың, материалдардың және жартылай ӛнімдердің сипаттамасы. 
Технологиялық процестің сипаттамасы. 
Азық-тҥлік есептеу, жылу және материалдық баланс. 
Технологиялық жабдықтардың санын есептеу және таңдау. 
Ӛндірісті, технологиялық межопера әдістемесін бақылау- 
циялық бақылау. 
Ӛнімді стандарттау және сертификаттау. 
Ӛндіріс қалдықтары. 
Жобаның қҧрылыс бӛлігі. 
Жылумен жабдықтау. 
Желдету. 
Сумен жабдықтау. 
Кәріз. 
Энергияны тҧтыну және энергияны ҥнемдеу. 
Еңбекті қорғау. 
Қоршаған ортаны қорғау. 
Жобаның экономикалық тиімділігі. 
Технологиялық жобаны автоматтандыру. 
Биотехнолог-инженердің  бітіру  біліктілік  жҧмысы  жҧмыстың  мазмҧнын 
суреттейтін  графиктер,  кестелер,  сызбалар,  плакаттар,  схемалар  және  басқа  да 
материалдар қоса берілген мәтін тҥрінде ресімделеді. Бітіру біліктілік жҧмысының 
оңтайлы  кӛлемі-3,5-4  баспа  табақ  (2  интервал  арқылы  басылған  машинкамен 
басылған мәтіннің 70-100 беті). 

68 
 
Дайын  дипломдық  жҧмысқа  оның  орындаушысы  қол  қояды  және  тапсырма 
мен  жоспар-кестеде  белгіленген  мерзімде  ғылыми  жетекшіге  тапсырылады.  Оны 
оқығаннан кейін кӛшбасшы оған жазбаша пікір жасайды. Шолуда тезистің оң және 
теріс жақтары кӛрсетілуі керек. 
Содан  кейін  дипломдық  жҧмыс  жетекшінің  пікірімен  бірге  кафедра 
меңгерушісіне  ҧсынылады,  ол  студентті  қорғауға  жіберу  туралы  мәселені  шешеді, 
титулдық параққа қолын қояды. 
Диссертацияны келесі жағдайларда қорғауға рҧқсат етілмейді: 
- бҧл плагиат немесе компиляция; 
-  ол  тек  оқулықтар,  бір  монография  немесе  бір  оқу  қҧралы  негізінде  басқа 
арнайы әдебиеттерді пайдаланбай-ақ орындалды; 
-  онда  технологиялық  практика  материалдары  жоқ  немесе  практикалық 
материал  оқулықтан,  оқу  қҧралынан,  монографиядан  немесе  ғылыми  мақаладан 
алынған; 
-  оның  мазмҧны  тақырыпқа  сәйкес  келмейді  немесе  тақырып  негізінен 
ашылмаған; 
-  онда  кӛптеген  қателер,  грамматикалық  қателер,  дереккӛздерге  сілтемелер 
және пайдаланылған әдебиеттер тізімі дҧрыс ресімделмеген. 
Кафедра  қорғауға  жіберген  дипломдық  жҧмыс  рецензиялауға  жіберіледі. 
Рецензенттер  ретінде  факультеттің  немесе  басқа  ЖОО-ның  басқа  кафедраларының 
профессорлары  мен  оқытушылары,  ғылыми-зерттеу  мекемелерінің  қызметкерлері, 
халық  шаруашылығының  және  әртҥрлі  ҧйымдардың  жоғары  білікті  мамандары 
тартылуы мҥмкін. Жҧмысты ғылыми жетекші жҧмыс істейтін кафедраның мҥшесіне 
рецензиялауға беру қызметтік қатынастардың оны бағалауға әсерін болдырмау ҥшін 
қажет емес. 
Рецензент  тезиске  жазбаша  пікір  жазады.  Шолуда  диссертацияның  оң  және 
теріс жақтарын шамамен келесі схема бойынша кӛрсету керек: 
- ӛзектілігі, 
- жаңалығы, 
- жҥргізілген зерттеудің теориялық және практикалық маңыздылығы; 
- жоспардың дҧрыс қҧрылуы; 
- 
тақырып  мәселелерін,  әдебиет  пен  практикалық  материалдарды 
пайдаланудың толықтығы; 
- тақырыпты ашудағы автордың дербестік дәрежесі; 
- қорытындылардың негізділігі, 
- аргументтердің қисындылығы; 
- 
ӛндірістің  ветеринариясын  жетілдіру  бойынша  ҧсыныстар  мен 
ҧсынымдардың болуы; 
- алынған нәтижелердің практикалық маңыздылығы, оларды ӛндіріске немесе 
оқу процесіне енгізу мҥмкіндігі 
- жҧмыстың белгіленген ережелерге сәйкестігі; 
- жҧмыстың мазмҧны мен оны ресімдеу бойынша дәлсіздіктер, қателер, даулы 
ережелер, ескертулер (олар бар беттерді кӛрсете отырып); 
- жҧмыстың қойылатын талаптарға сәйкестігі, 
- жҧмысты қорғауға рҧқсат беру туралы қорытынды. 

69 
 
Бітіртуші  кафедра  қорғауға  дайындық  кезінде  ондағы  ескертулерді  ескере 
алуы ҥшін дипломшыны басшының пікірімен және рецензиясымен таныстырады. 
Дипломдық  жҧмыстарды  қорғауға  оларды  белгіленген  мерзімде  ҧсынған, 
оларға оң пікірлері мен пікірлері бар, алдыңғы барлық сертификаттау сынақтарынан 
сәтті  ӛткен  тҥлектер  жіберіледі.  Теріс  пікір  және  (немесе)  рецензия  берілген 
жағдайда  қорғауға  жіберу  туралы  шешімді  шығарушы  кафедраның  ҧсынуы 
бойынша деканат қабылдайды. 
Диссертацияны  қорғауға  дайындалу  кезінде  студент  сӛйлеу  мәтінін 
дайындағаны  жӛн.  Онда  жҥргізілген  зерттеудің  ӛзектілігін,  теориялық  және 
практикалық  маңыздылығын  негіздеу,  оның  мақсаттары  мен  міндеттерін 
тҧжырымдау, оларды шешу әдістерін кӛрсету, негізгі ережелерді, тҧжырымдар мен 
алынған  нәтижелерді  қысқаша  баяндау,  жаңа  деректерді,  ӛндіріс  технологиясын 
жетілдіру  жӛніндегі  ҧсыныстарды  және  практикалық  ҧсынымдарды  ерекше  бӛліп 
кӛрсету қажет. 
Келесі есеп жоспарын пайдалану ҧсынылады. 
Жобаның атауы (дипломдық жоба деп аталады ... ). 
Жобаның мақсаты (осы жобаның мақсаты 
зауыттың (цехтың) қуаты..) 2-3 есе (16% - ға) және т. 
Жобаның техникалық шешімі (циклды қысқарту 
ашыту.; йогурт сапасын жақсарту.; қосымша жабдықты орнату арқылы қызмет 
кӛрсету  персоналын  қысқарту.;  нақты  технологиялық  жаңашылдық  есебінен  осы 
ӛнімнің шығымдылығын арттыру.;и. 
4. 
Жобаның негізгі алғышарттары (бастапқы деректер қандай, 
ақпарат кӛздері, әдеби іздеу,табылған патенттер, кәсіпорын ережелері және т. 
б. - қысқаша). 
Негізгі аппараттың (немесе цехтың) және оның қысқаша сипаттамасы 
кәсіпорынның аппаратуралық-техникалық схемасындағы орын. 
Биопроцесті бақылау, автоматтандыру мәселелері. 
Биохимия және процестің микробиологиясы. 
Негізгі есептеулердің қысқаша сипаттамасы (оның ішінде бизнес 
жоспар). 
Осы жобаға тән еңбекті қорғау және 
экология. 
Қорытындылар  (мысалы:  "осылайша,  цилиндрлік  танктер  осы  кәсіпорында 
осы  цехтың  қуатын  2  есе  арттыруға  (персоналды  азайтуға)  мҥмкіндік  беретін 
жобаланған.; ашыту мен жақсы ӛмір сҥру циклын азайтыңыз-сыра.; және т. б.), бҧл 
250 грн экономикалық нәтиже береді. 1 тонна ӛнімге"). 
Қорғауға  есеп  берудің  болжамды  уақыты-7-10  минут.  Сондықтан,  алдымен 
есепті  ӛлшенген  қарқынмен дауыстап оқып,  сӛйлеу  уақытын  ескере  отырып,  оның 
кӛлемін реттеу керек. 
Тҥлек  иллюстрациялық  материалды  (диаграммалар,  сызбалар,  кестелер, 
слайдтар  және  т.  б.)  алдын-ала  дайындап,  оны  кӛрсету  процедурасын  ойластыруы 
керек 
Жетекшінің  пікірімен  және  шолумен  танысқаннан  кейін,  олар  туралы  ӛз 
пікірлерін  дҧрыс  және  сенімді  тҥрде  білдіру  ҥшін  олардағы  ескертулер  мен 
сҧрақтарға жазбаша жауаптар дайындаған жӛн. 

70 
 
Дипломдық  жҧмысты  қорғау  мемлекеттік  аттестаттау  комиссиясының  ашық 
отырысында оның тӛрағасының немесе оның орынбасарының Міндетті қатысуымен 
оның  қҧрамының  кемінде  ҥштен  екісінің  қатысуымен  ӛтеді.  Бҧл  отырысқа 
жетекшінің  қатысуы  қажет.  Қорғау  тҥлектің  баяндамасынан  басталады.  Баяндама 
мәтінін  қағаздан  шықпай-ақ  оқу  ҧсынылмайды.  Баяндама  аяқталғаннан  кейін 
комиссия  мҥшелері  және  қатысушылар  дипломшыға  дипломдық  жҧмыс  тақырыбы 
бойынша сҧрақтар қояды. Сҧрақтарды жазуға, ойлануға және олардың әрқайсысына 
жауап беруге болады. Жауаптар берілген сҧрақтардың мәні бойынша қысқаша және 
дәлелді болуы керек. 
Содан  кейін  жетекшінің  пікірі  мен  шолуы  (ескертулер  мен  олардың  негізгі 
тҧжырымдары)  оқылады  немесе  жетекшіге  және  рецензентке  сӛз  беріледі,  олар 
дипломдық жҧмыс туралы ӛз пікірлерін айтады. Магистрантқа ескертулерге дҧрыс 
жауап  беруге,  қарсылықтармен  кездескен  ережелерді  қорғауға  мҥмкіндік  беріледі. 
Сонымен бірге әділ ескертулермен келісу керек. 
Комиссияның  дипломдық  жҧмыстарды  бағалау  және  қорғау  қорытындылары 
туралы  шешімдері  жабық  отырыста  Комиссия  мҥшелерінің  қарапайым  кӛпшілік 
дауысымен қабылданады. Дауыстар саны тең болған кезде тӛрағаның (ол болмаған 
кезде  -  орынбасарының)  дауысы  шешуші  болып  табылады.  Нәтижелер  комиссия 
отырысының  хаттамасы  белгіленген  тәртіппен  ресімделгеннен  кейін  сол  кҥні 
жарияланады. 
Қорғау  нәтижелері  бойынша  бағалауды  айқындау  кезінде:  тақырыптың 
ӛзектілігі  мен  жаңалығы,  орындалған  жҧмыстың  сапасы  мен  кӛлемі,  зерттеудің 
дербестігі,  оның  нәтижелерінің  теориялық  және  практикалық  маңыздылығы, 
практика  материалдарын  пайдалану,  ғылыми  аппарат  және  жҧмысты  ресімдеу, 
сҧрақтарға  жауаптар,  жҧмыста  қамтылған  ережелерді,  тҧжырымдар  мен 
ҧсыныстарды қорғау, ғылыми жетекші мен рецензент ҧсынатын бағалар ескеріледі. 
Студенттердің  технологиялық  зерттеулерді  ӛз  бетінше  жҥргізуі,  шет  тілдеріндегі 
әдебиеттерді,  компьютерлік  техниканы  пайдалануы,  енгізу  туралы  анықтамамен 
(актімен) расталған нәтижелерді ӛндіріске енгізу кӛтермеленеді. 
Қорғау  нәтижелері  бойынша  мемлекеттік  аттестаттау  комиссиясы  ӛндіріске 
енгізу, оқу процесінде пайдалану, ал олардың авторлары аспирантурада оқу ҥшін ең 
жақсы дипломдық жҧмыстарды ҧсына алады. 
Егер  студент  алған  бағасына  қанағаттанбаса,  онда  ол  қорғаныс  кҥні 
шағымдануға  қҧқылы.  Мемлекеттік  аттестаттау  комиссиясы  апелляцияны  қарайды 
және ӛзінің шешімін ол келіп тҥскен кҥні хабарлайды. 
Дипломшы  дәлелді  себеппен  жҧмысты  қорғауға  келмеген  жағдайда, 
мемлекеттік  аттестаттау  комиссиясының  тӛрағасы  қорғауды  басқа  уақытта,  бірақ 
комиссия  жҧмысы  аяқталған  кҥннен  кешіктірмей  тағайындауға  қҧқылы. 
Мемлекеттік аттестаттау комиссиясының отырысына дәлелсіз себептермен келмеген 
жағдайда дипломшыға "қанағаттанарлықсыз"деген баға қойылады. 

жүктеу/скачать 1,94 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: