Шапырашты Қазыбек бек
Тауасарұлы
Боз далам, менің боз далам,
Көргенде сені мәз болам.
Қурайың желмен күй төгіп,
Жанымның шерін қозғаған.
Жусанның исі бұрқырап,
Кеудемді жара жаздаған.
Гүлдерің көркем, үлбіреп,
Арнаған тәтті наз маған.
Қырқаңда жатқан баяғы,
Балалық тоным тозбаған.
Өзіңді көрсем, анамды,
Көргендей бейне, мәз болам.
Ебелек қуып, еркелеп,
Бала боп кете жаздағам.
Боз далам, менің боз үйім,
Аунап-қунаған өз үйім.
Асыр сап сенде алыстым,
Тай мініп, желмен жарыстым.
Жұлдыздар сәлем жолдайтын,
Төрінен сонау ғарыштың.
Боз далам, балаң мен едім,
67
Боз жаулықты анам сен едің.
Ақының болып арқалы,
Жырлап бір өтсем деп едім.
Әр тасың – қиял ертегім,
Жартасың аңыз шертетін.
Бұйра бас, бүртік аршаңды,
Жамылсам жасыл көрпе-тін.
Қарағай қалың сарбазың,
Миллион найза кезенген.
Ентелей шапқан жауына,
Ерлердің рухын сезем мен.
Гүрілдеп өткел бермейтін,
Өрлікті көрем өзеннен.
Ақсауыт киген сардар боп,
Шашақты қолға ту алам.
Қарсы кеп көрсін, шыдаған!
Найзамды қанмен суарам...
Желкілдеп шығып қырқаға,
Жеңдік деп жауды қуанам...
Боз далам, менің кең далам,
Құшағыңда өскен мен балаң.
Өзіңе тартқан ұлыңмын,
Мен де өзіңдей кең болам!
Отқа салса жанбайтын,
Суға салса батпайтын,
Қайраулы қылыш шаппайтын,
Алпамыс Ермен тең болам!
Көгіңнен күн боп көрінем,
Төсіңе гүл боп өрілем.
Көктесін далам-анам деп,
Жыр-нөсер болып төгілем.
68
ТАЛАНТТЫҢ ЖАУЫ...
Таланттың жауы – қызғаныш,
Қызарып іште жүретін.
Бұғынып жатқан, былғаныш,
Осал тұсыңды білетін.
Бақталас болып басқаға,
Басына бақыт қонды деп.
Қара ниетпен қастана,
Ішіне қыжыл толды кеп.
Ол неге асып барады,
Мен неге одан кем болам?
Ел мақтап жатыр ананы,
Несі артық менен, оңбаған!
Қызғаныш иттің қыңсылы,
Ішіңді солай тырнайды.
«Мен білмес бар-ау, бір сыры,
Сүріндірсем де қыңбайды.
Өтірік мақтап оңаша,
Осалдау тұсын табайын.
Сенгіш неме еді балаша,
Омақастыра шалайын»
Қызғаныш шіркін осынай,
Қыңсылап маза бермейді.
69
Боламын деуге досындай,
Өзіне-өзі сенбейді.
Тарыл мейлі, тарылма,
Бәрі де Тәңір қолында.
Таланттың жауы – қызғаныш,
Жарбиып жүрер жанында.
70
БЕС АЛАТАУ
«Хақ Таһала тау мен тасты да
адамзаттың тәлейіне бола жаратты...»
Қасиетті Хадистен
Мақтан қып, Арқас, Лабас тауым барын,
Қалмайды араласам, жанымда мұң.
Бір үйдің бес баласы секілдісің,
Шу, Талас және Шымбас – бауырларың.
Далама бес Алатау қоныс тепті,
Бауырынан аю, барыс өрістепті.
Бір-біріне бұлттан сәлем жолдап,
Қуаныш-сүйінішіңді бөліс депті.
Көгінде мұзбалағы қалықтаған,
Шөбіңнен шипа тапқан тәуіп бабам.
Құшағыңда аралас-құраласып,
Сырына тау мен тастың қанықты адам.
Аң мен құс араласып жамыраған,
Арқар мен тауешкісі маңыраған.
Тауларды құз-жартастан жаратқандай,
Пендеме пана бол деп Тәірі оған.
Сасқанда адам, тауға кеп бас құрапты,
Аңды азық қып, сіміріп тас бұлақты.
Ата-бабам баурайын мекен еткен,
Жау келгенде таудан да тас борапты...
71
Бес Алатау – бес сала, атамекен,
Кен төгіліп қойнынан жатады екен.
Баба хаты – шекіген таңбалы тас,
Шертіп қалсаң шежіре тіл қатады.
Бес Алатау – бес сала, мақтанышым,
Ұрпағыма өзіңнен бақ дарысын.
Рухына өмірлік бас иемін,
Бабаларым сені іздеп тапқаны үшін.
Аттарыңды атақтап ұрпағыма,
Жүрегімнен төгілер жыр тағы да.
Арқас, Лабас, Шу, Талас және Шымбас –
Атамекен аманат ұлт арына!
72
БАУЫРЫМ!
Ұшпағына өмірдің жетеді кім,
Бүлкілін де білдірмей өтеді күн.
Әлдебір танымайтын біреу келіп,
«Бауырым» десе езіліп кетеді ішім.
Осы сөзде бір ыстық мейірім бар,
Жібітетін адамның пейілін тар.
Шын жүрекпен айтылған болса егер,
Бес жастағы балаға дейін ұғар.
Айтарыңның астарын, жүйесін біл,
Тілмен жарым ырысың ілесіп жүр.
Бауыр десе бауырың жылынады,
Кісіліктің сол сөзде киесі тұр.
Бауыр десе бауыр ет езілмей ме,
Осы сөзден нұр шуақ сезілмей ме.
Бауырым деп бар қазақ басын қосса,
Маңайынан дұшпаны безінбей ме!
Көңілдің көп түйіні тарқар ма екен,
Дәл осыны демеймін байқар бөтен.
«Бауырым» деп бас салып жер бетінде,
Қазақ қана қапысыз айтады екен.
73
ТҮЙСІНУ
Сезесің бе сен де мендей,
мынау жарық ғаламды,
Тылсым түйсік түрткілейді,
күндіз-түні Санамды.
Тұздық ойлар ашытады,
тұз құйғандай жарамды,
Иманым тұр есіме сап,
тобықтай бір тобамды.
Түйсікпенен түсінемін,
Атқан сәттен ақ таңым,
Өзегімде өрт аралас,
Майдан жүріп жатқанын.
Сәтсіздіктер сәтін тауып,
толарсақтан қаққанын,,
Сәттіліктер қапы кетіп,
қанды қақпан қапқанын.
Бәрі мендей сезіне ме,
қасіретті, ғажапты,
Жүрегімді қанқақсатқан,
өкінішті, азапты.
Толғану мен торығудан,
Бас тартар ем қуана,
Хақ Таһала мәңгі қамсыз
етем десе Қазақты.
74
Еркіндікке қол жеткіздік,
Ал, Рухым азат па?!
Мың өліп, мың тірілуді,
бұйырған ба қазаққа?!
Елдің мұңын еншілеген,
түйсікпенен түйсініп,
Шерлі жүрек шегелейді,
өзін-өзі азапқа...
75
БӨГДЕ
«Айтпасаң, сөздің атасы өледі»
Халық мәтелі
Жанымды жаралайтындай,
Ағымды қаралайтындай,
Тегімді саралайтындай,
Сонша сен кім едің Бөгде?
Саясат шырмалағанын,
Түзуді бұрмалағанын,
Жеріңнен қудалағанын,
Ұрпағың ұмытты неге?
Атаңды азаптағанын,
Анаңды мазақтағанын,
Жанғанын тозақта жаның,
Ұмыттың неліктен Пенде?
Сансырап сасқан кім еді,
Босқын боп босқан кім еді,
Көзі тірі қартың біледі –
сұрап қал кіргенше көрге.
Сол жылдар жылап жүрегі,
Құшағын ашқан кім еді,
Бауырына басқан кім еді,
«Бауырым» деп шығарып төрге.
76
Ұрпағың біле ме соны?
Құдайға жеткендей қолы,
Қалтасы ақшаға толы,
Арқасын салып жүр кеңге.
Жерімді жерсінбейтіндей,
Тілімді менсінбейтіндей,
Салтымды теңсінбейтіндей,
Қонаққа шақырған мен бе?!
Жанымен сеніскені үшін,
Нанымен бөліскені үшін,
Бауырым деп көріскені үшін,
Қазаққа қарызсың Бөгде!
77
ТАҢҒЫ ӘСЕР
Келдің бе тағы да бір құба таңым,
Өзіңмен сырласуды ұнатамын.
Отбасым балбыраған тәтті ұйқыда,
Оятбай тағы сәл-сәл шыда таңым.
Сақтай тұр тамылжыған тыныштықты,
Осы сәт ақын үшін тым ыстық-ты.
Мешіттер азан айтып жатыр әне,
Болсын деп бақ баянды, ырыс құтты.
Ұрпағым өссе екен деп кемелденіп,
Отырмын от қиялмен денем де еріп.
Аяулы ақ қанатты періштедей,
Маңдайымнан өбеді өлең келіп.
78
КЕШҚҰРЫМ
НЕМЕСЕ, КҮНДЕЛІКТІ ӘДЕТ
Күн батып бара жатыр ұясына,
Қам жасап қайта таңмен ұласуға.
Отбасым дастарханда табысады,
Күні бойғы көргеннен «сыр ашуға».
Немерелер жыр етіп ойнағанын,
Қызық көрем көздері жайнағанын.
Тіршіліктің таусылмас қарекетін,
Ұмыттырып, қалады ойлағаным.
Ал, содан соң кешкі асқа отырамыз,
(Әзіл-қалжың , күлкіні қатырамыз).
Кешкі асымыз әкімнің жиынындай,
Түгендейміз, келмесе шақырамыз.
Қолдағы барды-жоқты есептейміз,
Ананы-мынаны айтып өсектейміз.
Арасында тәп-тәтті тәмпіш мұрын,
Толғанайды сөйлетіп, өбектейміз.
Тойып алып ас үйдің тамағына,
Кіреді әркім өзінің «барағына».
Мен қолыма газет пен кітап алып,
Кіріседі Ай-Зере сабағына...
79
***
Жамандақ – аяқ астында,
Жақсылық орны жүректе.
Көңілдің көгін аштың ба –
Желге ұшады құры өкпе.
Бақ пенен дәулет келер ме,
Табанды тесіп сыз өтпей.
Жамандық шіркін өлермен –
Өзі-ақ жетер, іздетпей.
80
***
Бармын деп басты бұрмасаң,
Басқалар қайтсін барыңды.
Көз алдына кеп тұрмасаң,
Көзіне ілмес нарыңды.
Ертеңнен үміт үзбейді,
Көп болсын көрер көктемің.
Жоғыңда, сені іздейді,
Барыңда жасап кеткенің.
81
ТӘУБӘ...
Табам деп бақты тарыдай,
Талқан қып ойды көп қудым.
Қиықтай дәнін қиялдың,
Кеудеме жиып бөктірдім.
Өтірік мақтап өстің деп,
Алдады жиі көп құрдым.
Өнбесті қуып өрекпіп,
Бермеске бекер кек қылдым.
Шама жетпеске шабам деп,
Қабырға етін сөктірдім.
Жалғыз жанымнан безініп,
Жүзімен жүрдім өткірдің.
Ібілістің еріп еркіне,
Қаһарлы Хақты шет қылдым.
Көңілшектікті көрпе ғып,
Арыма азап шектірдім.
Намыстың нарқы осы деп,
Тұмсықты бұзып бет қылдым.
Санама сосын салмақ сап,
Сабырдың дәнін ектірдім.
Қурамасын деп қулықтан,
Жүректің қанын септірдім.
Баянды болсын бағым деп,
Маңдайдың терін төктірдім.
Жер таянарға жеткенде,
Жемісін соның жеп тұрмын.
Тәубә...
82
ӨЗЕГІМ...
(ТОЛҒАУ)
«Дүниенің тезегін тергенше,
Рухыңның өзегін тербе...»
Автор
Тамырымда қаны бар,
Бәйдібек – Ұлы бабамның.
Ақ сүтінің дәмі бар,
Домалақ асыл анамның.
Албан, Суан, Дулат боп,
Жарықшақ сенен таралдым.
Бәйтүгей, Тоқарыстан,
Сүйегінен жаралдым.
Елтінді мен Жылкелді,
Өзегіме өшпес нұр берді.
Салқам Жәңгірдің серігі –
Елтінді асқан ер еді.
Орбұлақтағы ерлігі,
Елу мың жауға тең еді.
Ханға да кеңес бергендей,
Кеудесі толы кен еді.
Елшібек – Бағай туғанда,
Дүйім қазақ қуанды –
Қуанардай ұл еді.
Он бесте қолға ту алды.
Атойлап жауға бастады,
Албан менен Суанды.
Солай да, солай, сол Бағай,
83
Тәңірім ісін қолдады-ай.
Қасында батыр серігі –
Қасқары ұлы Молдабай.
Жетісу жау қолында,
Көгімді бұлт торлады-ай.
Көзінен қанды жас ағып,
Қайран да жұртым сорлады-ай.
Қара күші мол Бағай,
Алдаспан алып қолына,
Құрбан деп жаным жолыңа,
Елінің кегін қуады,
«Қырыққасқа» еді ұраны.
Мұқырдай алып қалмаққа,
Қарсы келіп тұрады.
Мойыномыртқа тұсы деп,
(Білекте қара күші көп),
Алдаспанмен ұрады.
Мұқыры бассыз құлады.
Кегіңді алдым жұртым деп,
Қуанып батыр жылады...
Ерліктің ізі жалғасты,
Аралбай, Бөлек, Сатайлар,
Атқа мінгенде жау қашты.
Көгімнен бұлт ашылып,
Бейбіт күн келіп алмасты...
Намысты туған ұрпақпыз,
Жаралған жауһар, асылдан,
Кейінгі сегіз батыр бар,
Фашисті Берлин асырған.
Сегіз Еңбек Ерім бар,
Тер төккен елге жасынан.
Әбілхан мен Дәнештер,
Өнерді өрге асырған.
Оразақын, Бексұлтан,
84
Әбен, Қайрат, Жандарбек...
Ғасырға жетер, ғасырдан.
«Ел іші – өнер кеніші»,
Таланты тас жаратын,
Айтылмай қалды сан ақын,
Әлемге атын шығарып,
Қазақтың даңқын жаятын.
85
БҰРАНДАЛЫ
«ОЙЫНШЫҚТАР»
Томпаңдап жүрміз, тойып бүгін біз,
Уақыт қайда ойлайтын?
Заманның біздер «ойыншығымыз»,
Жүйкеңді бұрап ойнайтын.
Тоқ болғаннан соң, мұңың да аздау,
Құбылтып құрғақ сөзбенен.
Санаңды сүйреп салса да қозғау,
Қараймыз марғау көзбенен.
Не пәле бұған жетпейді екен?
Шырылдап отқа түсердей.
дейміз ғой, неге кетпейді екен,
Шындық деп, жоққа күшенбей.
Тоқмейіл жүрек, тоғышар ниет –
«Өзімде болса болғаны».
Бір-бірін неге жанұшар сүйеп?! –
Өзгенің «күңгірт» арманы...
Тоқшылық саған тойынған құлмыз,
Маужырап, болбыр денеміз.
Ойыншық болып, сөреде тұрмыз,
Бұрасаң ән сап береміз...
86
ӨЗІҢ ОЙЛА...
Тұмшағанда сәтсіздіктің бұлты,
ар-ұятты жалғыз сәтке ұмытып.
кетемін деп, өмір бойы өкініп,
біреу жүрер ішінде ит ұлытып.
Сәтсіздіктен сабақ алып осылай,
туа қалса тағы да бір тосын жәй,
ақылды адам,абдырамай, тосылмай,
тәжірибе жинақтайды осындай.
Өмір – ұстаз, деген осы, ежелден,
Сәт болады, ажал оғын кезенген.
Сабыр сақтай алсаң ғана, ақылың,
алып шығар ағысы асау өзеннен.
Тіршіліктен жеңіл тұсын таңдап ап,
өрлікті де, өзіне сай майдалап.
Өз ісіне өмір бойы өкінбей,
біреулер жүр ар-ұятын саудалап.
Сауда жүрген жерде – алдау, арбау да,
шынның өзін өткізеді жалғанға,
Өмір заңы – кәріден, жас алымды,
балаң сені алдап кетсе, таңданба...
Алдыңда тұр арман атты дара шың,
дара шыңға кай жолменен барасың?
Күтеді ылғи жаңа емтихан, жаңа сын –
өзің ойла, кімге жолдас боласың?...
87
АМАНАТ
Жастық жалын уақытқа тоналып,
Қанымда да салқындықтың бары анық.
Көнбей жүрген елу үш жыл алысып,
Жабысқан дерт бара жатыр бел алып.
Сезем, бірақ, мойындағым келмейді,
Сәл иілсем – ыңғайма көн дейді.
Алысайын ақырына жеткенше,
Содан кейін үміт оты сөн мейлі.
Ал, әзірге мазамды алма ескі дос,
Өтпеу үшін өлшеулі бұл өмір бос.
Ақ қағазға ақтарайын барымды,
Сертке таққан сеніміме, сенім қос!
Қанымды да, терімді де төгейін,
Ертеңіме үміт дәнін егейін.
Жаһандағы жаным сүйген жалғызым –
Өлең сені өлгенімше өбейін!
Содан кейін ұрпағыма аманат,
Оқып көрсін қолына алып жамағат.
Асылы не, жасығы не – саралап,
Уақыт өзі бәсін айтар бағалап.
88
РУХ ЖАЛҒАСТЫҒЫ
(БІР ҚЫТЫМЫР АДАМҒА ЖАУАП)
Бір жиналыс аулда өтті дейді,
Бір көкеміз жастарды сөкті дейді.
«Өз бабасын әркімдер батыр жасап,
Батыр деген көбейіп кетті дейді...»
Осы әңгіме қалдырды ойға мені,
Көкіректің ашлар қайда кені?
Әрі бармай, беріге көз жіберсек –
Кеше қалмақ қылышын қайрап еді.
Оңайлықпен толмайды араным деп,
Ұлан-байтақ жеріңді аламын деп.
Ұлыңнан құл, қызыңнан күң дайындап,
Бар қазақты тозаққа саламын деп.
Таптаймын деп табанға Рухыңды,
Былғаймын деп, саф кәусар тұнығыңды.
Ойрат-қалмақ озбырлық жасағанда,
Күндер өткен «ақтабан - шұбырынды».
Бермеймін деп жерімді жатқа қолдан ,
Сол жылдары бар қазақ атқа қонған.
Арасында жеткіншек ұл мен қызы,
Арасында ақ сақал қарт та болған.
Қара таудың басынан көш көрдің бе,
Ер тоқымды тұлпарды бос көрдің бе?
89
Төбе-төбе көз салшы қорымдарға,
Адам емей, сол жерге тас көмдің бе?...
Ақымаққа тарих та елес пе еді?
Болып-толған пенделер неге өстеді?!
Айдаһардың аузынан аман қалған,
Бәрі ержүрек, қазақтың емес пе еді!
Біз ұрпағы солардың – көремісің!
Құрыды жау, құрта алмай Ел өрісін!
«Ел қорғаған Бабамыз, батыр еді» -
кінәлі ме, ұрпағы, дегені үшін?
Тірілте алмай жүргенде сағымды біз,
Қарығандай сол сөзден жаныңды мұз.
Батырлықты көп көріп бабаларға,
Неге ағасы, жастарға тарылдыңыз?
Туған жерде кіндігін кескен ұрпақ,
Санасына Ұлы Рух көшкен ұрпақ.
Өзі қорқақ болуы мүмкін емес,
Бабаларым батыр деп өскен ұрпақ!
90
***
Өтіп жатқан әр сағатты жоғалтып,
Болмағандай маған, саған, оған түк.
Мәз боламыз жаңа күнге асығып,
Алатындай өмір-жасты жаңартып.
Біздер солай жаралғамыз,
Несі бар?
Өткен күнге өкінбе,
Тек есіңе ал.
Қап, дейтіндей есең кетсе,
Есесін,
Келер күннің есебінен шешіп ал.
Күнің түгіл, қалды қанша жылың да,
Қарттық есік ашқаны ма, шынында?!
Аяқ-қолдың азайса да икемі,
Кәртеймеген секілдімін ырымға.
Қызық десе, жалын атып жанарым,
Ашылады «араным» да, қабағым.
Әзілімді түсінбеген келіншек,
«Ата» десе, намыстанып қаламын...
Келер күннен күтуменен жаңалық,
Жан жүргенмен...
Бірте-бірте тән арып.
Бұрынғылар кеткен ізбен біз-дағы,
Кетеміз-ау,сағым болып таралып.
91
СЕКСЕНДЕГІ СЕРІ
Білдіретін қаламгерлер тынысын,
Сапыратын сөздің байлық-ырысын.
Сексендегі сері көңіл абызым,
Қазақ әдебиетінің үнісің.
Бағамдайтын жақынды да, алысты,
Қотыр сөйлеп қолдан бермес намысты.
Талай арыс жүгін артып жүрекке,
Еліменен Сен арқылы табысты.
Саған айтар талғамын да, арманын,
(Айтып өткен азаматта бар ма мұң?)
Әр бетіңнен, әр жолыңнан күн бүгін,
Көріп келем әдебиет майданын.
Сол майданның алыптары нарқасқа,
Тілі өткір – суырылған алмас па!
Әдебиет – ақыл-ойы халықтың,
Әрлі, нәрлі болашаққа ал,баста!
Сөз өнері биіктермен табысып,
Шешендердің таңдайынан шаң ұшып.
Апта сайын отырайық әлеумет,
«Қазақ әдебитімен» қауышып.
92
БҰЛ ӘЛЕМНІҢ
«САНА ТОЗҒАНДА,АҚЫЛ АЗАДЫ»
Даналық сөз
Бұл әлемнің жік-жік болған,
қатпарынан не таптым?
Сақылдайды сақ-сақ күліп,
ақтарылған апат күн.
Бүгінінен аса алмаған,
пенделерің, Жаратқан,
Етегіне жармасады,
есі кетіп атақтың.
Өзімшілдік өрекпіп тұр,
өзегінен у тамып,
Жалпақ жерде жүргенде көп,
Кімді жатыр кім танып?
Менмендіктің мешел ойы:
«Мынау көркем дүние,
Менікі ақыр болмайды екен,
Оған да жоқ...Құрталық!»
Адам азған,
Сана тозған,
Көрін қазған пенделер.
Алла солай жаратқан соң,
Жер де марғау дөңгелер.
Азғандардан, аң да бүгін,
Мейірімді секілді –
Ырызғысын үлестіріп,
үйірімен тең бөлер.
93
СӨЗ ТҮЗЕЛДІ...
Бір болғанмен қазақтың туысы Алла-ай,
Бір-біріне «бауыр» деп жұғыса алмай,
Туыстан да жақын боп «жүріс» қандай,
Шығыса алмай жүрміз-ау, ұғыса алмай.
Сөзімізге ісіміз неге бөтен?
Қан тартпайды қанына деме көкем.
Қандастықтан қаймыққан қара ниет,
«Сыйласқанға – жат жақсы» деген екен.
Жалау етіп бұл сөзді жанымызға,
Қарсы шықтық бір кезде «қанымызға».
Қазаққа қазақ қастық қылған күндер,
Қалып қойды таңба боп арымызға.
Қысқа кесіп үмітті күзегенбіз,
Соны ойлап ұяттан жүз өлерміз...
Мәңгілік ел болуға қадам басып,
Сөз түзелді, біз де енді түзелерміз.
Жақсымызға жан тартып ұлықтайық,
Құйса толмас құлқынды «құлыптайық».
Жердің қайсы шетінде жүрсек-дағы,
Қанымыз бір екенін ұмытпайық.
94
УАЙЫМ
Өлеңменен қарсы алатын әр таңын,
Атпай қалса...
таусылғанда талқаным.
Қорасынан қой таба алмай соятын,
Жалғыз ұлды қинай ма деп қорқамын.
Ауырғанда соны ойлаумен қиналам,
Кітаптарым ас бола ма, жинаған.
«Қорасынан қотыр лақ шықпады-ау,
ақын еді дүниеге сыймаған...»
деген жұрттың табасына қалам ба?
Ауырғанда осы тұрар санамда.
Ұлымның өз қолы аузына жеткенше,
Тірі жүре тұрсам екен онанда...
95
***
Қиялменен ақындар жүреміз-ау,
Ішімізден бәрін де білеміз-ау.
Біле тұра бәріне бір түкіріп,
Додасына өлеңнің кіреміз-ау.
Солай достар,
Біздің жәй күнде осындай,
Кім қосылар дүрмекке, кім қосылмай.
Қарап тұрып қарауға алданамыз,
Күлкісімен көрініп шын досыңдай.
«Бір айналып бәрі де ұмыт болар,
қарау ниет далада ұлып қалар» –
десек-дағы, түбінде бір төгеді,
ұртындағы сақтаған уытты олар.
96
У ЖҰТАМЫЗ...
Жыр жазамыз ниетті оңдайын деп,
Мойнымызға артып ап сондай міндет.
Жексұрынмен жем жейміз бір ыдыстан,
Мен де сондай жексұрын болмайын деп.
Ақиқаттың ақ жолын таңдайын деп,
Үзіп алмай үмітті жалғайын деп.
Жанталасып жүргенде, жазатайым,
Тасқа тиер сарт етіп маңдайың кеп.
Содан біраз жүресің есің кетіп,
(Сондай кезде келіп ең несін жетіп?)
Қолдан келер шама жоқ...
У жұтамыз,
Өлекседей біреуге, өшің кетіп.
Өтірікке өзгеріп кей шын ұғым,
Төмендетіп барамыз өрдің құнын.
Соның бәрін өзің де көріп жүріп,
«Шашың неге ағарған?» дейсің інім...
97
АЙТАМЫН ДЕП...
Айтамын деп, бар сырымды ақтарып,
Жаратпайтын кеуделерге жақпадық.
Жаным қалды жапырақтай үзілген,
Танкі табан біреулерге тапталып.
Айтамын деп, бар шынымды шешіліп,
Кетті талай жалған көңіл өшігіп.
Айғымнан шалғаннан соң осылар,
Келем ылғи пойызымнан кешігіп.
Айтамын деп адалдығын адалдың,
Қитығы көп қабақтарға қамалдым.
Өркеудеге өбектеген заманда,
Есігімді іздеп келіп қағар кім?
Айтамын деп
жалпақ жұрттың мұң-зарын,
айбат шеккен «арыстаннан» қыңбадым.
Айта-айта, ақырында өзіме,
ақыл айтқан ақымақты тыңдадым.
98
ТАЛҚАЖАУ...
Бара жатыр бірім-бірге жалғанбай,
Лаулап емес,
бықсып жаным жанғандай.
Айнала жұрт ақтарылып жатқанда,
Бұл сиқыма көр періштем таңқалмай.
Маңдай терім құм ішіне төккендей,
Дүние-қызық мені көрмей өткендей,
Бара жатыр қиыс жолмен бөктерлей,
Су ішінде кенезем шын кепкендей.
Жалған дүние, жазғаныңды көрермін,
Тағдыр жолын таспен бітеп бөгер кім?!
Бірім-бірге жалғанбаса қайтейін,
Өлеңімді талқажау ғып өлермін.
99
ҮЛГІ
Ұстазымның қызы, бүгінде «Ирада»
шаруа қожалығының иесі,
аяулы қарындасым
Изимова Суриям Тұрғанқызына
Үлкеншыған ауылының ауласында ойнаған,
бір қызы едің, бұрымына үкілі үміт байлаған.
Қақ-соқпенен жұмысы жоқ,, қарапайым күн кешкен,
таза жүрек, таза ниет жандар болды айналаң.
Сол ортадан көріп өстің адалдықтың ақ таңын,
көргеніңді титтей балғын жүрегіңе сақтадың.
Арманыңа жетеледі ата-анаң, ауылың,
татулықпен бөліп жеген, маңдай тердің ақ нанын.
Сол нан саған ынтымақтың тәттілігін білдірді,
қызықты етті адал еңбек бір күніңнен бір күнді.
Арманыңа жетер жолда тәңірі өзі қол созып,
қанат байлап қиялыңа мұңайтты да, күлдірді.
Тәуекел мен сенім тартты арманыңның шыңына,
ақ шабақтар асыр салды таудың тұнық суына.
Жігеріңді жаныдың да, маңдай термен суарып,
төтеп бердің тыңнан салған өмірдің көп сынына.
«Ираданың» гүлзар бағы бірте-бірте гүлдеді,
Жаркентіңе көрік беріп, гүлге орадың іргені.
Қандай ғажап, сол гүлзардың ортасынан орын ап,
Суриямдай ауылымның ару қызы жүргені...
100
О туған жер, ұрпағыңды өзің қолдап келіп ең,
қаршадай қыз өз жұлдызын өзі жақты қолымен.
Қос анасы – Еңбек ері, Адалят пен Күләштің,
келе жатыр үлгі етіп салған еңбек жолымен.
101
КӨҢІЛ – ДӘРИЯ
Алпыстан астық, ата боп балаларға,
(ата болу арман-ды сана барға)
Қайран уақыт,
Көңілге алып-ұшқан,
Сағыныштар мұң болып жамалар ма?
Уақыттың еркіне бағынумен,
Сары мұңды тон қылып жамылумен.
Алпыстан соң адамдар қартая ма,
өткен күнін келмейтін, сағынумен?
Найзағайдан деуші едік от өреміз,
От өреміз, тауды да көтереміз!..
Жай отындай жайнаған қайран жастық,
Махаббатты жанына етер егіз.
Соны ойласам, еріксіз күрсінемін,
ұйқы көрмей атырар түн түнегін.
Маза бермей қинайтын оңашада,
қу жанының тапқандай шын бір емін...
Ата болу арман-ды, жасымызда,
қонды міне қырау боп басымызға.
Қарттың көңілі-дәрия деген рас –
дос көрініп барады қасымыз да.
102
АҒАЛАРМЕН АМАНДАСУ
Армысыздар, қазақтың мықтылары,
Ауызына қараған жұрттың бәрі.
Батасынан бақ дарып, кие қонып,
Ұя салған ұртына құттың нәрі.
Армысыздар, қазақтың қасқалары,
Сөзін тыңдар «ләппәй» деп басқалары.
Соңымыздан ерген із басарым деп,
Сол ағалар біздерді жасқамады.
Армысыздар, қазақтың ірілері,
Ақыл сұрап сіздерге ел жүгіреді.
Иілмеген ер басы иіледі,
Бүгілмеген тізесі бүгіледі,
Іздеп келіп алдыңа, жүгінеді...
Нардың жүгі жолында қалмағандар,
Ел тілегін екі етпей, аңдаған дәл.
Армысыздар, ағалар, бармысыздар,
Ата сыйлап, інісін қолдағандар!
103
ШЕКСІЗДІКТЕ
Оңашада отырам ойға қалып,
Қайдан келем?
Тоқтаймын қайда барып?
Керексіз бір заттаймын,
Осы орныма,
тастап кеткен, біреулер пайдаланып.
Жүргендеймін ішінде бөтен елдің,
Танымайтын ағайын, өте бергін.
Шетсіз-шексіз түсіп ап қара жолға,
Кете бергім келеді, кете бергім.
Шексіз Әлем, танырсың бәлкім мені?
Таңдандырмас сұрықсыз қалпым сені.
Түсініксіз өмірде сенен басқа,
Кімге керек жанымның алтын кені?!
О, шексіздік, тыңдашы, сырласайық,
Кел екеуміз бірігіп мың жасайық.
Өмір атты тұйықтан қашып шығып,
Шексіздікке жегілсем, болмас айып.
Жаңбыр болып әлемге тамшы қаным,
Сарқылмасын, мәңгілік тамшылағын...
Шексіздіктің ендім де құшағына,
Тұмшаланған жанымды аршып алдым.
104
***
Деуші едім қызғын топсыз тұра алмаймын,
Ал, енді оған мойын бұра алмаймын.
Уақыт атты мергеннің жебесінен,
Өлімші жараланған құландаймын.
Ала алмай ханбазардан қалағанын,
Қайтқан жандай кетпейді санадан мұң.
Түйсіксіздер түрткілеп одан-бұдан,
Жаныма тағы жамау жамап алдым.
Содан қазір жүрегім қырық құрау,
Жауабы жоқ көңілде қырық сұрау.
Қол жетпейтін биліктің қақпасында,
Ашылмайтын тот басқан құлып тұр-ау.
Айналамда өзімдей қара халық,
Жазылмайтын жанына жара салып.
Қалағанын табам ба деген үміт,
Алды-артына қаратпай барады алып.
Ортасында солардың кетіп барам,
Межесіне қай құлан жетіпті аман?
Құшағыңа алғайсың жетіміңді,
Кем-кетіктің сырына жетік далам.
105
***
Күндер өткен қарағым, бұдан жаман,
Қарсағы мен түлкісі бұлаңдаған.
Артта қалды жымысқы езуінен,
У тамшылап тұратын жылан заман.
Жылап-сықтап өткеміз одан да аман,
Сары аюға деп пе едім бодан болам...
Еркіндік ап ес жиған кезімізде,
Бола қояр деймісің одан жаман.
Бұла көңіл бұлқынып нені іздеді?
Уайым мен қуаныш егіз бе еді?
Жеріміз кең болғанмен санымыз аз,
Бірер ғана тамшыдай теңіздегі.
Тамшыдан – көл, ал көлден теңіз толар,
Аман болса, жалғыз да сегіз болар.
деген іміт жүректі жұбатады,
жұбатпасақ құдай-ау, неміз қалар.
106
***
Айта-айта жалыққан сияқтымыз,
Ал, айтпасақ ұятқа ұяттымыз.
Айтқаныңнан жасап ап «атом бомба»,
Жар басынан жабылып құлатты жүз.
«Өлең шіркін өсекші» сырымызды,
Айтқызады айқындап ізімізді..
Сұғып алып байқамай қанатамыз,
Қыза келе қып-қызыл «бізімізді».
Ақындарды содан да жаратпайды,
Әкім-қара маңына жолатпайды.
Әлдеқалай жиында сөз сұрасаң,
Не дейді деп аузыңа алақтайды.
Сия алмаймыз
«сыр» сақтап қанамызға,
Билік тұзын сепсе де жарамызға.
Тазалаумен келеміз жолымызды,
қатынасар халықпен арамызда.
Мағына бар айтатын әр сөзінде,
Тамызатын ып-ыстық нәр сезімге.
Өлең өксіп қалмас-ау, жетімсіреп,
Халық деген анасы бар кезінде.
107
ҚАРҒА ТІРЛІК
Уақытта шек бар ма,
Қыран ғұмыр өшкенмен.
Қарқылдаған көп қарға,
Балақта да, төсте өрген.
Қарға да өмір иесі,
Менсін мейлі, менсінбе.
Тірліктің қаракүйесі,
Қырандығыңа көнсін бе?
Қанатым бар деп бәлденіп,
Қыран болғысы келгендей.
Қанатсыздарға сәнденіп,
Қыр көрсетеді көлбеңдей.
Қыранның орнын басам деп,
Шарықтап көрді көк төсін.
Қанаты талды тасам деп,
Білді ме шама жетпесін?
Қалбаңдап жүріп тауысты,
Азғантай ғана ақылын.
Жем араласқан нәжісті,
Бас салды қарға батырың.
108
«ЖЫНДЫКӨБЕЛЕКТЕР...»
Сұлу қыздар өмірдің көркі-ау, шіркін,
Қылығы да тартымды, ерке сылқым.
Емексіте есіңнен тандырады,
Құлын мүше көз арбап еткен бұлтың,
Еркек біткен қарайды қутың-қутың.
Сұлулыққа сүйсінбес жан бола ма?!
Бас-басына бір қиял әр кәллада.
Алдана ма нәпсіге, арбала ма,
Қызыды көрген пендеде жан қала ма!
Онсыз мынау өмірде сән бола ма!
Отты айналған көп жындыкөбелектей,
Тұлабойды күш кернеп кереметтей.
Жырғаламыз, ес-түссіз жынданамыз,
Сұлу қыздан басқаны керек етпей,
Еркек біткен боп жындыкөбелектей...
109
МАХАББАТ «ҚАҒБАСЫ»
Ерке қиял еркіне матады ма,
Көк бөрідей көз тіккен отарыңа.
Қарап қойып аулаңа қайта-қайта,
Түнді орап жылытам шапаныма.
Тәтті күткен баладай анасынан,
Сілекейім шұбырып таңасырам.
Шығыс жақтан сәулесін себездейді,
Алау таң да мұңлыққа жаны ашыған...
Ғашықтардың мұндайда жоқ жақтасы,
Жүрер болдым аулаңа боп бақташы.
Махаббатты аңсаумен, құлдық ұрар,
Қағбам болды үйіңнің көк қақпасы.
110
КІМГЕ КЕРЕК...
Өтіп жатыр зымырап күндеріміз,
Кімге керек жылаған – күлгеніміз.
Кімге керек біз өмір сүргеніміз,
Қалса болды өлең боп білгеніміз.
Қалса болды өлең боп қуанғаным,
Қуанғаным бәріңе шығар мәлім.
Әлдеқалай күн шықса біз жаққа да,
Көлеңкені жанымнан қуа алмадым.
Біз желқайық, шалқыған өлең теңіз,
Бөленсін деп шуаққа кең өлкеміз.
Нұр себездеп тұрса да тас төбеден,
Жарбияды жаныңда көлеңкеміз.
Қалса болды өлең боп жылағаным,
Жылап тұрып құдайдан сұрағамын:
«Құмықтырма құдайым құрақ әнін,
Былықтырма құдайым бұлақ әнін»
Кімге керек, күлгенім, жылағаным.
111
ЖАУАПСЫЗ СҰРАҚ
Көн дейсің бе тағдырым, көнейін бе,
Көніп-көніп көр болып өлейін бе.
Көлденеңдеп біреу жүр қарсы алдымда,
Көлденең бір сұрақ тұр көмейімде.
Қалансам деп дүние кетігіңе,
Айтсам деп ем келгенін не тіліме.
Кері итеріп кеудемнен өркеуделер,
Өмірдің де көрінді көті міне.
Айтылмаған жүректің сазы бар-ды,
Айтылмаған тілектің назы бар-ды.
Айтқанымды тыңдатам деп жүргенде,
Көбі кетіп өмірдің азы қалды.
Тарта берсем таусылмай жыр садағын,
Өркеудеге деп едім бір қадармын.
Елеусіздеу етекте қалсам-дағы,
Шаттық гүлін кеудеме бір тағармын.
Осы үміт келіпті сүйреп мені,
Табан ізім талайды иректеді.
Қайда барсам қарсы алып, көкейімде,
Көлденеңдеп бір сұрақ бір кетпеді.
112
***
Араздықтан не табамыз ағайын,
Кесірінен кері кеттің талайың.
Айдап салып, арандатып бір-бірін,
Қу мен сұмға толып кетті маңайым.
Жақтырмаймыз бірімізді-біріміз,
Соған қарап тұр ма екен деп күніміз.
Екі жүзді, қанағатсыз түріміз,
Екі айыр, удай ащы тіліміз.
Бір беті –күн, бір беті – түн пендеміз,
Солай тірлік етуге әбден көнгеміз.
Араласқан адамдардың өзін де,
Жақсы, жаман – екі топқа бөлгеміз.
Кеше, бүгін, ертең тағы солаймыз,
Күшті – әлсізді, қу – момынды
талаймыз.
Жанымызды – тозған кебіс секілді,
Оңашада жылап тұрып жамаймыз.
113
КҮНДІК ӨМІР
Өзіңе ұқсып жарқ етіп алау таңым,
Жүрегімнен атылар жанартауым.
Тұнжыраған әлемді дүр сілкінтіп,
Ерте-кеш пе, өзіме қаратамын!
Жарығымды түсірем күңгірттерге,
Менен от ап жанады күңгірт кеуде.
Ен байлығым – өлеңім, одан өзге,
Ақындарға айтарлық шыр біткен бе?
Болған кезде талтүсім, тамырланам,
Мен келдім деп, әлемге дабыл қағам!
Қолтығымнан демейді сағым Далам,
Сол Даламнан жұғысты сабыр маған.
Сары алтынлай сары белді басып өтем,
Тағдыр деген – таңбалы тасым екен,
Өзегімнен жырымды тамшылаған,
О, туған жер, өзіңе шашу етем!
Күнмен бірге қызырып батам-дағы,
(Таусылды дер біреулер татар дәмі).
Туған жердің айналам топырағына,
Төмпешік боп бір жерде жатам-дағы.
114
КҮДІК
Ірітеді сенімді күдік деген,
Күдік кірсе, көңіл де бірікпеген.
Лайланып кетеді, шыр айналып,
Тас тұмаң да, тұңғиық, тұнық деген.
Күдік кірсе, сенімің тұншығады,
Қаракүйе қалбаңдап құлшынады.
Сенімсіздік иектеп, сергелдеңмен,
Түннен кейін тұнжырап күн шығады.
Өмір солай өтеді әрі-сәрі,
Белгісіз боп көп істің мәнісі әлі.
Іштен жеген жұлынқұрт секілденіп,
Мүжи-мүжи төзімді тауысады.
Алыстатып аңсаған арманыңды,
Айыра алмай шындық пен
жалғаныңды.
Бір-ақ біліп жатасың, аяғында,
Асылыңнан айрылып қалғаныңды.
115
ҚАНАҒАТ
Қанағат көзбен қарасаң,
Дүние неткен көрікті!
Әлем де мынау орасан,
Қанағатқа ғана сеніпті.
Санаулы өмір беріпсің,
Соған да Алла, қанағат.
Сайтанға кейде, еріп шын,
Жанымды алдым жаралап.
Қанағат кетсе санадан,
Жегенің – желім, тас болар,
Қанағат етсең – қара нан,
Өзегің талмас ас болар.
Дегенді ата-бабадан,
Сіңіріп өскем санама,
Жаңыла көрме тобадан,
деп жүрмін қазір балама.
Орнымен ойнап-күліңдер,
(бала боп өстік біз-дағы).
Қанағат ете біліңдер,
Қазақтың ұл мен қыздары.
Жұтса да әлем-жәлемді,
Толған жоқ адам араны.
Сақтаса мынау Әлемді,
Қанағат сақтап қалады.
116
КӨКТЕМГЕ АСЫҒУ
Күнтізбенің беттері парақталып,
Ақпан айы келеді аяқталып.
Кетпеймін деп қасат қар жылап жатыр,
Ебіл-себіл, көз жасын сайға ақтарып.
Бар тіршілік көктемге асығуда,
Асығуда, бұрқырап тасынуға.
Мал азығы азайып бара жатыр,
Қыс зәбірін бола ма жасыруға.
Отынның да барады арты ашылып,
Қатты аязда қалмайтын жаңқасы ұмыт.
Қыста үйіп тастаған төбе-төбе,
Ауладағы азайды қар тасылып.
Жыл құстарын шақырып келісімге,
Мен дайынмын жырыммен бөлісуге.
Малымыз да, жанымыз жарбаң қағып,
Асығамыз көктеммен көрісуге.
117
***
Туған жердің аунасам ақ құмына,
Арқам қызып қол созам шаттығыма.
Гүл көмкерген жыңғылдың арасынан,
Алтынкөлдің ән арнап аққуына.
Серік болып жанымда жүр өлеңге,
Жерім қайта жаңғырып, түлегенде.
Аққудай боп алдымнан қарсы аларсың,
Нұркентке ат басын тірегенде.
Көрген қандай арайлы дала таңын!
Тұнып тұрса бақытқа, бал отауың.
Құшағыма алайын, тау қыраны,
Бауыраны басқандай балапанын.
118
ӨМІР КІЛТІ
Көтерумен тіршіліктің салмағын,
Күндерімді күндеріме жалғады.
Қас шақырса қасарысып бармадым,
Дос шақырса домалаңдап қалмадым.
Көрдім талай қызығын да, бұзығын,
Жүрегімді кернегенде «қызуым».
Серігім деп сенім артып, түз ұлын,
Құшағында табылдым бір қызының.
Көрдім талай көктемінің нөсерін,
Көктем келсе құрақтай боп өсемін.
Тұлпарымды тұмшаладым, тұмарлап,
Қосақтамай біреулердің есегін.
Сары алтындай көрдім сары күзін де,
Сары жалқан жыр, жатыр сайрап ізімде.
Арулардың кеудесінде жүзім бе –
Қымсынады қолым созсам үзуге.
Өмірімнің көрдім қысын, жазын да,
Жүректердің жаттым шалқып сазында.
Түсінгенім, тіршіліктің кілті,
Арудың бір күлімдеген назында...
119
***
Тәубе қылдым Жаратқан, бергеніңе,
Аман-есен бұл күнді көргеніме.
Қызығына қызықтап біз жүрейік,
Ұзақ ғұмыр бере гөр «төлдеріме».
Жеткізе гөр Жаратқан, арманыма,
Қанат сыйла талмайтын, самғауыма.
Риясыз ырза боп алдағыға,
Қол созайын кезекпен таңдарыма.
О, Жаратқан, өзіңе сиынамын,
Өсіре гөр өмірдің түйір дәнін.
Дүниеде бар адам мұсылман боп,
Көрсете гөр намазға ұйығанын.
О, Жаратқан, назар сал тілегіме,
Қанағат бер баршаның жүрегіне.
Қара жерге сән беріп қолыменен,
Бұйыра гөр, егін мен гүл егуге.
Жеткізе гөр Жаратқан, ертеңіме,
Өмірімді айналдыр ертегіге.
Сарқылмайтын сана бер адамзатқа,
Жер бетінде қан емес, тер төгуге.
120
***
Сені іздедім желден де, сағымнан да,
Сені іздедім шөлден де, тауымнан да,
Бір көргеннен жүрегім көбелек боп,
Жүрегіңнің отына қарылғанда.
Күн көрмесем, сағынып, аласұрып,
Жүйіріктей байлаған таңасырып.
Сенің ғана жаныңнан бұл әлемде,
Табушы едім бір керім жарасымдық.
Ұрындырмай тағдырдың талқысына,
Араша боп адалдық, ар құсына.
О, Жаратқан, өзіңе ризамын,
Жолықтырған жанымның жартысына.
Екі жарты бірігіп, бүтін болдық,
Шаңырақтан тік ұшқан түтін болдық.
Жарты нанды келеміз бөліп жеумен,
Бермесе де ырызғы бүтін, мол ғып.
Тәбе дедік Алланың сонысына,
Бірге жетсек болды деп жол ұшына.
«Кедей – жомарт» дегенді қайдан білсін,
Төгілгендер байлығы қонышына.
Тұрмысымды сен барда жүдеу демен,
Жолымызды аштық біз күреуменен.
Әр таңымды күлімдеп қарсы аламын,
Ұрпағыма ұлағат тілеуменен.
121
***
Не келмейді көңілге ойлағанда,
Ойлағанда, тереңге бойлағанда.
Оңашада ақ қағаз жайнамаз боп,
Ұзақ түнге отырам ой бағам да.
Айта алмаймын өлеңге бөтен ем деп,
Ой салмағын, бел буғам көтерем деп.
Әр адамның қалауы, тарауы бар,
Келгеннен соң өмірге етер еңбек.
Менің жүрек қалауым өлең болған,
Суретшілік тағы да өнер қонған.
Екіншісі - мамандық кәсібім боп,
Өлең – таудың басында кемем қалған.
«Ол – әулие болмаса, неге қалған?»,
Өлең – кие, қанымда, өлең – арман!
Жүрегімде, жанымда салар сайран,
Теріс аунап түскенше менен Жалған.
122
ЖАНҚАЙРАУ
Толмағанмен толайым көңлің бүгінге,
Есігіңді ашар ертеңнен жаным түңілме!
Адамзат үшін арманың биік болғанмен,
Жеңілдей қоймас желкеңе түскен жүгің де.
Арқас тауыңа қара да түзе еңсеңді,
Тіршілік жаса, тірнектеп емес, белсенді.
Жырыңмен көрсет ақиқат жолдың анығын,
Қай заманда да, ақындарына ел сенген.
Шарықта, самға Арқастан ұшқан қырандай,
Ұрпаққа қарау үшін де ертең ұялмай.
Аршалы беттен қуат ал аунап-қуна да,
Тамырың жайып, Шежінге өскен шынардай.
Еңсеңді көтер, айдардан самал жел ессін,
Екпінің Ебі дауылыменен теңессін!
Ақындар өткен айтарын айтып, солардың,
Басы да сен, ақыры да сен емессің.
123
АҚЫН АРМАНЫ
Ашық болып арайлы өнер көгі,
Еркелене түссе екен ел ертеңі.
Белжайлаудай, арқама қондырсам-ау,
Баркөрнеудей бір шыңды өнердегі.
Көңіл тұрса Үсектің нуындай боп,
Құстар қонса көктемде шуылдай кеп.
Жыр екпіні кеудемде тасқындаса,
Өткел бермес Іленің суындай көп.
Түрі де әсем, Шежіннің гүлі де әсем,
Иісі де бірі өткір, бірі бәсең.
О, туған жер, өмірлік нәр бересің,
Жүрегімнен құйылған жырыма сен.
Шекара деп бағытын жол бұрмайды,
Бейбіт ниет ызғары тоңдырмайды.
Сағыныштың сарғайған әнін айтып,
Арғы беті Қорғастың қол бұлғайды.
Артқа тастап тарихтың бар сағымын,
Жаңа ғасыр, дегендей ал тағылым.
Алтынкөлде темір жол қатынасы,
Екі елдің жалғайды қан тамырын...
Бейбіт өмір – береке бастауындай,
Дос жалынбай өтсе екен, қас тарынбай.
Иінталда ойнаған балық аулап,
Бүгінгінің еш қамсыз жастарындай.
124
ТАҒЗЫМ
О, киелі туған жер, атырабым,
Саған деген кеудемде жатыр әнім.
Қаламымды сияға батырамын,
Таңмен бірге сол әнді шақырамын.
Сағынамын, әкемді сағынғандай,
Табынамын, анама табынғандай.
Саған деген кеудемде нұр шуақ бар,
Сол шуаққа жүрегім малынғандай.
Естелікті ескірген теріп мың-сан,
Шежініме бетімді келіп жусам.
Ата-анамды көргендей болам ылғи,
Арқас тауым, төбеңді көріп тұрсам.
Жұмаққа тең мен үшін кең өлкесің,
Ардақтаған ақынын – ел еркесін.
Байлығым да, іздеген атағым да,
Барлығы да, туған жер сен екенсің.
125
АҢСАУ МЕН ШАРШАУ
«Тіл-бас жарады,
бас жармаса-тас жарады»
Достарыңызбен бөлісу: |