Магистрлік зерттеу тақырыбы бойынша библиография құрастыру.
Магистрлік диссертацияның «Қазақстан экономикасын инновациялық
дамытудағы мемлекеттік-жеке меншік әріптестік» тақырыбы бойынша
нормативтік-құқықтық актілерді, монографияларды, оқу және басқа да оқу
құралдарын, конференция материалдарының ғылыми мақалаларын,
журналдарды және т.б. қазақстандық және шетелдік авторларды, сондай-ақ
Интернет-ресурстардың
материалдарын
қамтитын
10
атаудағы
дереккөздердің тізбесі жасалды (1-қосымша).
Ғылыми тағылымдамадан өту кезінде ғылыми мақаланың материалдары
(немесе бірнеше) және ғылыми мақаланың тезистері дайындалған, олар РҒДИ
дәйексөзділік базасының талаптарына сәйкес ресімделген және төменде
баяндалған.
Нурекин Даурен Канжарбекович
Nuri_dk@mail.ru
7М04104"Өнеркәсіп экономикасы" мамандығының магистранты
"Әбілқас Сағынов атындағы Қарағанды техникалық университеті"КЕАҚ
Қарағанды қ., Қазақстан Республикасы
Қазақстан экономикасын инновациялық дамытудағы мемлекеттік-
жеке меншік әріптестік
Жоғары белгісіздіктің қазіргі жағдайында елдің тұрақты және тұрақты
экономикалық өсуі оның бейімделу мүмкіндіктерін ғана қамтамасыз ете алады
негізінде өндіріс тарапынан өсуді анықтайтын факторлардың өзара
байланысын қамтамасыз ететін қоғамдық өндірісті уақтылы және икемді
құрылымдық қайта құру технологиялық инновацияларды енгізу, сондай-ақ
тұтыну тарапынан. Бұл факторлардың өзара байланысы нарықтық және
коммерцияландыру арқылы жүзеге асырылады инновациялар. Ең бастысы,
бейімделу қабілеті дамушы нарықтардағы ҒТП-ның қазіргі кезеңі елдегі
жаңалықтардың болуымен ғана емес, сонымен бірге дәрежесімен де
анықталады инновацияларды коммерцияландырудың негізі болып табылатын
инновациялық өнімдерді өндіру мен тұтынудың өзара байланысын іске асыру
тетігінің
"нарықтылығы".
Дамушы
нарықтарда
инновацияларды
коммерцияландыру туралы мәселе қою нарықтық тетіктердің дамып келе
жатқан жай-күйін түсінумен және оларды мемлекеттік тетіктермен толықтыру
қажеттілігімен байланысты болуы тиіс. Көптеген шарттардың ішінде,
инновацияларды коммерцияландыру үшін қажет
Қазақстан сияқты дамушы нарықтарда қоғамдық бейімделу процесінің
тиімді соңғы буынына айналды ҒТП-ның қазіргі кезеңіне өндіріс, түйінді мән
мемлекет және бизнес альянсы бар. Осыған байланысты мемлекеттің
маңызды рөлімен трансформацияланатын экономикаларда МЖӘ ны қазіргі
заманғы экономика институты ретінде пайдалануды зерттеу өзекті болып отыр
жеке
сектордың
өсіп
келе
жатқан
рөлі,
институционалдық-
ұйымдастырушылық, құқықтық және экономикалық жағдайларды зерттеу
және мемлекеттік-жекешелік әріптестік практикасын қалыптастырудың
негізгі нысаны ретінде дамытуды ынталандыратын тетіктер дамушы нарық
елдеріндегі инновациялық экономика.
Қазақстан Республикасын үдемелі индустриялық-инновациялық дамыту
жөніндегі 2010-2014 жылдарға арналған мемлекеттік бағдарламаны іске асыру
шеңберіндегі басым міндеттердің бірі экономиканың басым секторларын
дамытуда мемлекет пен бизнестің тиімді өзара іс-қимылын қамтамасыз ету
болып табылады [1]. Мемлекеттің рөлі институттар жүйесін, экономиканың
басым секторларын қолдау құралдары мен тетіктерін және бизнеспен тиімді
өзара іс-қимылды қалыптастыруда болуға тиіс.
Инновацияларды құру, оларды жобалық іске асыру және өндіру
кәсіпорында көптеген ресурстарды шоғырландыруды талап етеді, бұл көбінесе
шағын фирмалар жасай алмайды. Сондықтан қазіргі уақытта экономикалық
дамудың шарттарының бірі-тең құқылы мемлекеттік-жекешелік әріптестікке
негізделген және мемлекет пен жеке бизнестің күш-жігерін біріктіруге,
инновациялық қызметті дамытуға бағытталған тиімді инновациялық саясат.
Мемлекеттік-жекешелік әріптестік елдегі инновациялық белсенділікті
жандандырудың, ұзақ мерзімді инвестицияларды тартудың негізгі
ұйымдастырушылық-экономикалық тетіктерінің бірі болып табылады. Қазіргі
уақытта Қазақстанда "Қазақстандық мемлекеттік-жекешелік әріптестік
орталығы" АҚ құрылды.
Мемлекеттік-жекешелік әріптестік (МЖӘ) әдетте өзара тиімді шарттарда
қоғамдық маңызы бар міндеттерді шешу үшін мемлекет пен бизнестің орта
және ұзақ мерзімді өзара іс - қимылының нысандарының жиынтығын білдіреді
[2]. Серіктестіктің нақты нұсқасын таңдау белгілі бір жобаны іске асырудың
экономикалық тиімділігіне байланысты.
Инновациялық белсенділікті жандандырудың бұл құралын дамыған елдер
белсенді қолданады және іс жүзінде өзінің тиімділігін дәлелдеді. БҰҰ-ның
Еуропалық экономикалық комиссиясы жүргізген МЖӘ схемалары бойынша
іске асырылатын 48 жобаны талдау мұндай жобалардың 80% - ы болжамды
бюджеттен төмен іске асырылғанын және жобалардың 60% - ы сервисті
жақсарту және пайдалану ақысын азайту кезінде жоспарланғаннан ертерек
аяқталғанын көрсетті. Екінші жағынан, мемлекеттік органдар орындаған
жобалардың 64% - ы жоспарланған мерзімнен кеш аяқталды [3].
Жұмыс істеп тұрған жобалардың саны әлі де шамалы. Негізгі жобалар
көлік инфрақұрылымын салу саласында іске асырылуда, Денсаулық сақтау
және білім беру салаларында — шет елдерде неғұрлым дамыған МЖӘ қолдану
салаларында жобалар жоқ.
Инновациялық даму басымдықтарын іске асыру үшін нақты бизнесті
басым салаларды дамытуға ауқымды тарту қажет. Қазіргі уақытта электр
энергетикасы (жаңартылатын энергия көздері), сондай-ақ қалдықтарды кәдеге
жарату саласындағы инновациялық жобалар іске асыруға қабылданған
Польша тәжірибесі айрықша болып табылады. Мемлекеттің рөлі бизнес
мүдделерін жалпыұлттық басымдықтармен, ал қысқа мерзімді тактикалық
басымдықтарды стратегиялық ұзақ мерзімді перспективалармен теңестіру
болып табылады.
МЖӘ шеңберінде инновациялық жобаларды дамыту бұл процеске
ғылымды тартпай-ақ мүмкін емес. Мемлекеттік және жеке әріптестік тетіктері
шеңберінде ғылымды дамыту мынадай бағыттар есебінен кеңейтілуі мүмкін:
а) бірлескен ғылыми-зерттеу инновациялық жобаларын іске асыру,
бірлескен ғылыми басылымдарды ұйымдастыру, сондай-ақ республикалық
және халықаралық гранттар алуға арналған конкурстарға қатысу;
б) менеджерлер үшін тренингтер өткізу, озық зерттеулер орталықтарын,
бірлескен сынақ орталықтарын құру;
в) бизнеспен өзара байланыстарды жандандыру, жаңа идеялар мен
технологияларды коммерцияландыру процестеріне қатысу, технологияларды
өндіріске енгізу.
Нәтижесінде ғылым секторын елдің ұлттық инновациялық жүйесінің
тиімді құрамдас бөлігіне айналдыруға қол жеткізу керек. Ал мемлекеттің
ғылыми-техникалық саясатының негізгі міндеті ресурстарды (оның ішінде
жеке инвесторлардың ресурстарын) инновациялық дамудың басым
бағыттарына шоғырландыруды қамтамасыз ету болуға тиіс.
Қазіргі уақытта Қазақстан экономиканың бірқатар капиталды қажетсінетін
салаларында, өңірлік шаруашылықта, шағын және орта бизнес саласында
мемлекеттік-жекешелік әріптестіктің орасан зор, әзірге аз пайдаланылатын
әлеуетін жинақтады. Елдің инновациялық және экономикалық дамуының
бірқатар маңызды міндеттерін шешуде әлемдік тәжірибеде бар мемлекеттік-
жекешелік әріптестіктің тұжырымдамалық тәсілдерінің, нысандарының,
әдістері мен нақты тетіктерінің алуан түрлілігі пайдаланылуы мүмкін.
Мемлекеттің, бизнестің, ғылыми және ғылыми-зерттеу ұйымдарының, жоғары
оқу орындарының өзара іс-қимылының тиімді институттарын дамыту тиімді
экономикалық саясатты қалыптастырудың, инвестициялық инновациялық
белсенділікті арттырудың, экономикалық және әлеуметтік инфрақұрылымды
дамытудың, экономиканың ғылымды қажетсінетін салаларында серпілісті
қамтамасыз етудің маңызды шарттарының бірі болып табылады.
Әдебиеттер тізімі
1."КЕҰ және бизнес ынтымақтасады: азаматтық қоғам жеңеді" мақалалар
кітабы
2
.Handbook for national human rights institutions on women’s rights and
gender equality
ТҮЙІНДЕМЕ / RESUME
Нурекин Даурен Канжарбекович
7М04104 "өнеркәсіптік экономика" мамандығының магистранты
"Әбілқас Сағынов атындағы Қарағанды техникалық университеті"КЕАҚ
Қарағанды Қаласы, Қазақстан Республикасы
Аннотация. Мақалада Қазақстанның инвестициялық тартымдылығын
арттыру, инвестициялар саласындағы нормативтік-құқықтық базаны құру
және жетілдіру туралы айтылады. Ел алдында шетелдік капиталды тарту
міндеті тұр, оның ағымы экономикалық ынталандыру әдістерін қолдана
отырып, оңтайлы бағыттарға бағытталуы тиіс
Түйінді сөздер: инвестициялық тартымдылық, шетелдік инвестициялар,
инвестициялық орта және климат, инвестицияларды реттеу құралдары.
Nurekin Dauren Kanzharbekovich
Master student of the specialty 7M 04104 "Industrial Economics"
NJSC "Karaganda Technical University named after Abylkas Saginov"
Karaganda city, Republic of Kazakhstan
Annotation. The article talks about increasing the investment attractiveness of
Kazakhstan, creating and improving the regulatory framework in the field of
investments. The country is faced with the task of attracting foreign capital to the
country, the flow of which should be directed in optimal directions using methods
of economic incentive
Достарыңызбен бөлісу: |