12
Аңдатпа
Бұл дипломдық жобада саяхатшыларға арналған «KCET» мобильдік
бағдарламасы жүзеге асырылды. Дипломдық жобада қолданбаның серверлік
және навигациялық бөлімдеріне қойылған талаптар, пайдалану шарттары мен
оны жүзеге асыру қарастырылған. Техникалық құралдар мен функционалдық
сипаттамаларға тиісті шарттарға бөлінген.
Өміртіршілік қауіпсіздігін қамтамасыз ету бөлімінде еңбек ету жағдайына
талдау жасалған, жарық беру және желдету есептелген.
Экономикалық бөлімде, жобаның экономикалық тиімділігін дәлелдеп
бизнес-жоспарын жасалды.
Аннотация
В данном дипломном проекте разработано приложение для туристов
«KCET». В работе предусмотрены требования к серверной и навигационной
частям приложения, условия эксплуатации и осуществление. Было уделено
необходимое внимание функциональным характеристикам и техническим
средствам.
В разделе обеспечения безопасности жизнедеятельности проведен анализ
условий труда, сделан расчет освещения и кондиционирования.
В экономической части составлен бизнес план проекта, подтвердивший
его экономическую целесообразность.
Annotation
In the given Thesis Project tourists oriented application «KCET» was
developed. The paper involves requirements for the server-based and navigation
parts of the application, operating conditions and implementation. Necessary
attention was paid to the functional characteristics and facilities.
In the section of living safety provision working conditions were analyzed , as
well as the calculation of lighting and air conditioning was provided.
In the economic part of the project was compiled a business plan, which
confirmed its economic practicability.
13
Мазмұны
Кіріспе .......................................................................................................................... 8
1 Негізгі бөлім ............................................................................................................. 9
1.1Android операциялық жүйесіндегі бағдарлама жасау өзгектілігі .............. 9
1.1.1 Android операциялық жүйесінің платформасы ....................................... 10
1.1.2 Мобильдік бағдарламаның нарықтық анализі. ...................................... 12
1.2 Мақсатты тағайындау және негізгі мүмкіндіктер жобалау .................... 13
1.3 Бағдарламаның толық архетиктурасы ........................................................ 14
1.4 Сервер бөлімінің бағдарламаға талаптары ............................................... 14
1.4.1 Операциялық жүйе ........................................................................................ 17
1.4.1.1 Қазіргі операциялық жүйесіндегі желінің шолуы .............................. 18
1.4.1.2Талаптарға байланысты операциялық жүйені таңдау ........................ 21
1.4.2 Дерект қорын басқару жүйесі ...................................................................... 21
1.4.3 Android бағдарламасының жалпы жұмыс істеу сұлбасы .................... 26
1.4.4 Java құрылым және өзгешеліктері ........................................................... 28
1.4.5. XML тілі ерекшеліктері ............................................................................... 31
2 Арнаулы бөлім ....................................................................................................... 35
2.1 Зерттелетің жүйе облысының анализі .......................................................... 35
2.2 Google maps навигаторы Android API v2 бағдарламасынына .............. 38
2.3 Деректер моделінің анықтамасы .................................................................. 41
2.3.1 Даталогикалық проектілеу ......................................................................... 42
2.3.2 Физикалық проектілеу ................................................................................ 43
3 Техникалық бөлім .................................................................................................. 45
3.1 Бағдарлама архитектура ................................................................................. 45
3.2 Қолданбалы интерфейстің зерттемесі.......................................................... 46
3.2.1 Навигация ........................................................................................................ 46
3.2.2 Аудармашы беті ............................................................................................. 47
3.2.3 Саяхатшыларға көмек беру беті ................................................................. 50
3.2.4 Google Maps саяхатшының орнын анықтау ........................................... 52
3.2.5 Саяхатшының қажетті мәліметін сақтау беті ....................................... 52
4 Тіршілік қауіпсіздігі ............................................................................................... 54
4.1 Еңбек шартынның анализы ........................................................................... 54
4.2 Есептеу бөлімі .................................................................................................... 55
14
4.2.1 Кондиционерлеу жүйесін есептеу ................................................................ 55
4.2.2 Табиғи жарықты есептеу ................................................................................. 59
4.3. Тіршілік қауіпсіздігі бөлімі бойынша қорытынды ........................................ 62
5 Техникалық экономикалық негізделуі ................................................................. 63
5.1 Жоба сипаттамасы
........................................................................................... 63
5.2 Бағдарламалық қамтаманың өңделуінің еңбек өнімділігінің есептелуі ........ 64
5.3 Бағдарламалық қамтаманы өңдеуге кеткен шығынның есептелуі
..... 66
5.4 Бағдарламаның шығындар статьясы
................................................................ 67
5.5 Өзіндік құн нәтижесінің кестесі ....................................................................... 69
5.6 Бағдарламалық өнімді иемденудегі кәсіпорындардың бірмезгілдегі
шығындарын есептеу ............................................................................................... 72
5.7 Қолдану аясындағы жылдық бірмезгілдегі шығындарды есептеу ............... 73
5.8 Ақпараттық өнімді енгізуден алынған үнемдеу мөлшері мен табысты
есептеу ....................................................................................................................... 73
5.9 Пайда мен шығындарды есептеу ..................................................................... 74
5.10 Экономикалық тиімділікті есептеу ............................................................... 75
Қорытынды ................................................................................................................ 78
Қолданылған әдебиеттер тізімі ................................................................................ 79
Бағдарламасы А ......................................................................................................... 80
Кіріспе
Бүгінгі таңда Android мобильдік бағдарлама әзірлеу, қарқынды дамып
келе жатқан бағдарламалардың бірі болып танылады. Android операциялық
жүйесі көптеген смартфондарда орнатылған, ондай смартфондарға: Samsung,
Motorola, Sony, LG, Lenovo және т.б. Қазіргі заманда өзекті мәселелердің бірі
ғаламтор-бағдарламалары тез дамып жатыр. Соған байланысты ғаламтор
екпінді көтеріле бастады және пайдаланушылардың сұранысы бойынша,
бағдарламалар тұрақты жаңартылып отыр. Платформаладрың арасында
жетекші орындары Android және IOS платформалары алады.
Дипломдық жұмыстың мақсаты - Android операциялық жүйесі негізінде
саяхатшыларға арналған “KCET” мобильдік бағдарлама құрастыру. Жасалып
отырған жоба саяхатшыларға арналған. Бағдарлама көиегімен саяхатшылар
өзінің уақытын үнемдейді және аудармашыны қажет етпейді. Зерттеулер
бойынша, таңдаған тематикамаға байланысты Қазақстанда бағдарлама
жасалмаған және ешқандай бәсекелістік жоқ. Сол себепті ең басты
15
қиыншылықтардың бірі көп қолданушыларды табу және интеренет желісіне
сенімге кіру.
Android – операциялық жүйесі коммуникаторларға, планшеттарға,
цифрлық ойнатқыштарға, цифырлық фоторамкаларға, қолға киетін сағаттарға,
нетбук және смартбуктарға, Linux ядросында жасалған операциялық жүйе
орнатылған. Бағдарламаларды өңдеудегі негізгі тілдердің бірі Java, алайда С++
тілінде бағдарламаларды өңдеу кітапханалары бар. Бағдарламаны жасау үшін
Eclipse ортасын қолданамыз, AndroidSDK мобильдік құрылысы SDK
эмуляторы арқылы іске асады. Java объектісіне негізделген тіл, оның өзінің
көптеген ішкі кітапханалары бар. Бірінші орында ол қолданушыға жеңіл
әрекеттестікті көрсетеді.
Жасалатын бағдарлама Андроидтың 2.2 версияларынан бастап 4.4
версияларында жұмыс істейді. Бағдарламаны жазу кезінде басты
характеристикалардың бірі сервисті процесстерді фондық режимінде қолдану
болып табылады. Қойылған мақсатымызға жету үшін келесі талаптарды
орындаумыз қажет:
-
веб-бағдарламаның компоненттік сәулетін құрастыру, өмірлік
үрдістің қалыптасуын құрастыру;
-
веб-бағдарламаларды жобалау және жүзеге асыру әдістемесін зерттеу;
-
жобаның талдауын зерттеу әдістерін және ыңғайын қарастыру.
16
1 Негізгі бөлім
Қарастырылатын бағдарлама саяхатшыларға арналған. Дипломдық
жұмыстың басты тапсырмасы Android операциялық жүйесінде саяхатшыларға
арналған бағдарлама жасау, бағдарламаның негізгі функциялары: сөздерді
аудару, оны дауыстап айту, қолданушыға туризімге шығу кезінде нұсқау беру,
қолданушының GPS арқылы орнын анықтау және өзіне керекті мағлұматтарды
жазбаға сақтауға мүмкіндік береді.
1.1
Android операциялық жүйесіндегі бағдарлама жасау өзгектілігі
Android, негізінде бірегей, өзгеше операциялық жүйе. Нәтижелерді
жақсы көрсету үшін бағдарлама әзірлеуші операциялық жүйенің өзектілігін
және өзгешілігін толығымен көрсетіп өткен. Бағдарлама әзірлеу кезінде,
бірнеше қиындықтарды ескеру қажет. Оларға тоқталып өтейік:
бағдарламаны қондыру кезінде, екі есе немесе төрт есе орын алады,
яғни ол бағдарламаның түпнұсқалық орнын қажет етеді;
орнатылған флеш-картамен жұмыс істеу кезінде файылдың
жылдамдығы он есе төмендейді, егер бос орын аз болса;
әр процесс кезінде жедел жадыдан 16Мб (кейде 24 Мб)
қолданылады.
Android, Linux операциялық жүйесі негізінде жасалған. Бағдарламаның
және ядроның арасында API қабаты және нативті кодтағы кітапхана
орналасқан. Бағдарлама виртуалды машина Java (Dalvik Virtual Machine)
орындалады.
Android -та көптеген бағдарламаларды біруақытта ашу мүмкіндігі бар.
Брақ, бір бағдарлама толығымен бүкіл экранды алады. Ағымдағы бағдарламаны
қолдана отырып басқа бағдарламаны қосуға немесе жаңасын ашуға болады.
Оның тарихын көруге болатын браузерге ұқсайды.
Қолданушының интерфейсі әр экранда Activity класс кодындағы
көріністі көрсетеді. Процессте әр түрлі Activity тұтынады немесе қолданылады.
Процесстің көбі Activity көбірек өмір сүреді, яғни, ол дегеніміз Activity
қолдануы көбірек. Activity жұмыс істеу кезінде тоқтатылып және жаңадан
қосылып бүкіл қажетті информацияны сақтап қосылады.
Android арнаулы механизімді қолданып әрекеттің сипаттамалары бас
Intent негізде жүргізіледі. Белгілі әрекетттер істелген кезде (қоңырау
соғу,хабарлама жіберу, терезені көрсету), Intent шақырылады.
Тағы да, Android демоға ұқсас Linux серверларын ұстайды, олардың
атқару қызметі керекті әрекетті фондық режимде (мысалы, өленнің ойналуы).
Бағдарламада деректерді айырбастау үшін Content providers (провайдері
қолданылады).
Айтылмыш
жұмыс
үшін
деректер
провайдерін
пайдаланып,
қолданушының құрылғысына орнату керек [1].
17
1.1.1
Android операция жүйесінің платформасы
Android Lunix жүйесіндегі ең бірінші мобильдік жүйесі жасалған
платформа және ол Люникс және бағдарлама жасаушылардың ішінде, көптеген
қолданушылардың арасында мобильдік бағдарламаның атағын көтерген.
Себебі, Linux файлдық қауіпсіздіктің саясат концепциясы кез-келген жүйе
файлы үш категория қолданушылардан тұрады деп пайымдайды: файлдың өз
иесі немесе жасаушысы, қандай болса да қолданушылар тобы, оған көп
жағдайда файл иесі және тағы басқалар кіреді. Осылайша бәрі рұқсат етілген
қолданушы немесе файл иесі, тек ол ғана қол жеткізу құқығын өзгерту
мүмкіндігіне ие болғандықтан, файлдық жүйе қауіпсіздігінің саясатын құрып,
файл иесі үшін жеке құқығын анықтайды, қолданушы топтар үшін де, қалған
жүйе қолданушылар үшін де.
Заңды түрде Android платформасы 2003 жылдың 23 қыркүйегінде
құрастырылды. Ең бірінші версиясы операциялық жүйенің индексімен 1.0
Apple Pie атымен шықты. Android операциялық жүйесінің ядросы Linux-та
жасалған және ол өзін ашық мобильбік платформа ретінде көрсетті.
Көптеген гаджет бағдарламасын жасаушылар «Жасыл роботты» тегін
қолдана алады және жаңа Android операциялық жүйесін. Көлемді түрде
бағдарламаны тарату үшін, Google компаниясы Open Handset Alliance
организациясын негіздейді. Бұл организацияға тез арада көптеген үлкен
дүниежүзілік смартфон өндірушілер қосылады, оларға жиынтықталады, тағыда
мобильдік операторлар қосылады.
Үш айдан кейінгі Android 1.0 презентациясы, дүниежүзілік нарыққа
бірінші рет смартфондық операциялық жүйені енгізді. Құрылғының аты –HTC
Dream
(T-mobile
G1). Осыған дейін аппарат қомақты техникалық
характеристикасын көрсетті. Оларға тоқталып өтсек: дисплейдің рұқсаты 3,2
дюйм, тактілік жиілігі 525 МГц процессор, жедел жадтың көлемі 192 мегабайт
және камера матрицасының рұқсаты 3,2 МП.
Логотипқа қатысты жасалу тарихы өтте қызықты. Бағдарламаның
логотипін құрушы 2007 жылы ұзақ уақыт бойы лайық бейнесін таптай жүрді,
көптеген нұсқаларды қарастырды: фильмдерден, ойыншық дүкендерінен және
интернет желісінен. Нәтижесіне орай, прототип ретінде туалет кабинкасындағы
отырған адам алынған. Қарапайым көрініс басындағы екі антенасымен. Бұл
мобильдік платформаны көрсетеді, ол ашық және жеңіл болуы қажет.
Бір жылдың ішінде жаңа платформаны үш рет жаңартты. Бірінші рет -
Android 1.1, кодталған аты Banana Bread, екінші - Android 1.5, кодталған аты
Cupcake және үшінші - Android 1.6 кодталған аты Donut. Бұл жаңартулар
құрылғыда көптеген көлемді жаңалықтарды ашты. Оларға тоқталып өтсек:
экранның биік рұқсатын қолдайды, анимациялық интерфейс, мультитілді дауыс
іздеуші, видео жазушы және тағы басқа. 2008 жылы қазан айында онлайн-
дүкен ашылған, бұл дүкеннен Андроид операциялық жүйесіне актуалды
бағдарламаны жазып алса болады. Оның аты Android Market. Дүкеннің
табысына байланысты 70% пайдасы бағдарлама жасаушыларға беріледі, ал
18
мобильдік байланысшыларға 30% бөлінеді. Ең бірінші онлайн-дүкенін Sony
Ericson компанисы қосты. Бағдарлама жазып алу саны 2011 жылға байланысты
1млрд-қа жетті. Кейінрек бүкіл версиялары қосылды («Android Market»
«Кітапхана» және «Өлендер») оның аты
Google Play. Ол 190 мемлекетте
таратылған бүкіл дүние жүзі бойынша оның ішінде 700 мың бағдарламма бар.
Кезекті бағдарламманың жаңартылуы 2.0 версиясына жетті, ол операциялық
жүйені өте көркем етіп көрсетеді, дүкеннің ішінде бағдарламаны қызықты етіп
көрсетеді. Келесі версиясы 2.1 өзінде “тәтті” код атын көрсетті. Жаңартулардан
кейін бағдарлама HTML 5 және бірнеше Google аккаунтын қолдануға рұқсат
берді. Бірші версияның қарлығашы: НТС Magic және НТС Hero, Motorola Droid
және Samsung Galaxy. 2010 жыл үлкен жарыс жылы болды, ол үлкен гигагерцті
мобильдік процессорларды жасай бастады. Осы уақытта бірінші рет Google
смартфоны ойлап табылды, осы бағдарлама жайлы талқылаулар көп жүрді.
Google Nexus One - ақылды телефон 1ГГЦ процессорымен. Бірінші жеткізу
және соңғы жеткізуші HTC компаниясы болды. Кейінрек осыған ұқсас
процесстерді Motorola және Samsung аппараттарына қолданды. 2010 жылда
<<Жасыл робот>> 2,2 индексін алды, ал кодталған аты – Froyo. Бастапқы
қабылдайтын заттары:
Adobe Flash қолдайды, Jit компиляциясын қолдайды, ал
ол жұмыс істеуді тезірек арттырады, тағы да бағдарламаның өсуіне әкелді. Бұл
жаңарту 1ГГц қуатты процессорға ақпарат орналастырды. 2010 жылдың
соныңда Android 2.3 версиясы қуып жетті, оның кодты аты баяғыдай
-
Gingerbread. Бұл версия төрт жыл бойы дүкенде бірінші орынды алып тұрды.
Оның басты ерекшіліктері басқа версиялардан: HD рұқсатын қолдайды, жаңа
файылдық системаны функциясын көрсетеді, интерфейсі өте көркем және
көптеген функциялары қосылды. Осыған орай тағы да жаңа флагман шықты ол
Google - Nexus S. Келесі брендты смартфонды Google бағдарламаны
Gingerbread компаниясымен ойлап тапты. Осы жолы партнер ретінде Samsung
компаниясы болды, ал Nexus S смартфоны Galaxy S смартфонына жарады,
көрсету бойынша видеоөзгерістер Google Nexus S кіргізілді. Сол жылдары
дүкенге LG екі яндролы смартфонды Optimus 2x атымен шығарды. Кейінрек
екі ядролы чиппен Samsung Galaxy S II, Motorola Droid X2, НТС Sensation
қамтамасыз етілді. Galaxy S смартфонынан кейін компания ғибадатты құрылғы
шығарды. Ол Galaxy Tab-қа қарағанда өте танымал болды. 2011 жылдың
басында Android көркем, қызықты болды және Google компаниясы
планшеттарға арнап Android 3.0 Honeycomb атты версиясын шығарды.
Смартфонның интерфейсі Gingerbread, кішкене созылған болып, ал Honeycomb
қалып отырды. Ол компанияға аса табыс алып келмеді. Планшеттерге арнап
көптеп бағдарламаларды қазір де шығарады, табысы аз болса да. Шынайы,
күшті әсерді Samsung компаниясы өзінің көрінісінде IFA 2011 ұсынды. Ол
Galaxy Note-ке қарап жобаланды. Бірінші 5 дюймдық смартфон, Корей
компаниясы шығарған форм-фактор смартфон, өзінің компаниясына үлкен
табыс алып келді. 2011 жылғы ең жақсы соңғы жаңалықтардың бірі, бұл
күмәнсіз, екі Android версияның қосылуы болды: планшет пен смартофнның.
Екі класс та құрылғының жаңартылған 4.0 Ice Cream Sandwich версиясында
19
жақсы жұмыс істеді. Бұл жүйе PC Magazine басылымның сыйлығын жеңіп
алды, осы платформа көптеген өзгерістер алып келіп смартфонды толығымен
өзгертті. Тағы да айта кететін болсақ, 2012 жылы осы операциялық жүйе,
жылдық көріністе бірінші орынға ие болды, ең жақсы платформа ретінде. Тағы
бір ерекшілігі және жаңалығы, осы жылғы ICS екі архитектуралы процессорды
қолданды Intel x86 және MIPS, олар ARM қосылған болып келді[1].
Android 4.0 бағдарламасын жасау уақытында, Google жұмыс берушісі бұл
жасап жатқап платформаны бренд ретінде жарялады. Ол Galaxy Nexus моделі
болып танылды. Атын әйгілі етіп тұрған бағдарлама жасаушы Samsung
компаниясы болды. 2012 жылдың басындағы жаңалықтың бірі, бұл NVIDIA
компаниясының төрт ядролы ARM процессоры Tegra 3 атымен әйгілі болды.
Екіншіден Qualcomm компаниясы кейінрек осыған ұқсан чипсетті шығарды.
Тағы да осы жылдың басында екі смартфон шығады деп жарияланды, ол НТС
One X және Optimus 4X HD. Бірақ, екі смартфонның атағын Samsung
компаниясының Galaxy S III аты смартфоны алды. Планшет дүкенге
байланысты айта кетерлік жай, ең көп сатылған планшеттердің бірі болып
ASUS компаниясының Nexus 7 атты моделі танылды. Оның бағасы 200 доллар
және планшет жаңартылған Android 4,1 операциялық жүйесімен. Project Butter
технологиясы
Google компаниясының тоқтап қалатын операциялық жүйесінен
құтылып, өзінің жаңа операциялық жүйесін іске асырды. Бес жылдан кейін,
яғни бұл 2012 жылдың соңына қарай Google компаниясы тағыда екі брендтық
девайстарды шығарды, ол планшет Samsung Nexus 10 және смартфон LG Nexus
4. Айта кететін жай 2013 жылғы смартфондар үлкен дисплейға және өте тез
жұмыс атқаратын процессорға ие болды.
Достарыңызбен бөлісу: |