Android  бағдарламасының  жалпы жұмыс істеу сұлбасы

34 

 

жасау 

кезінде, 

бұл 

тәсілде 

бағдарлама 

және 

компонентары 

инициализацияланады.  Одан  кейін    onStart()  және  onResume()  тәсілі 

шақырылады.  Екі  тәсілде    терезені  бейнелеудің  алдында  көрсетеді  немесе 

қалпына келтірі кезінде (ауыстырып қосу немесе басқа бағдарлама  азу кезінде 

тағы  басқа).  Бұрғылау  кезінде    onPause()  және    onStop()  тәсілі  шақырылады. 

Бағдарламаны  жабу  кезінде    және  onDestory()    терезесі  шақырылады,  осы 

тәсілде  қолданушының  мағлұматын  сақтауға  және  параметірін  қалпында 

ұстауға  болады.  Толығымен  бейнелеу  және  тізбектей  шақыру  тәсілін  ресми 

сайттан табуға болады. Android бағдарламасының толығымен өмірлік цикл  1.5-

ші суретте көрсетілген. 

 

 

 

 

 

  

 

 

 

 

 

Cурет 1.5  – Android операциондық жүйесінің жұмыс істеуінің өмірлік циклы 

 

Android    негізінде  бірегей,өзгеше  операциялық  жүйе.    Жақсы  нәтижеге 

жету  үшін  бағдарлама  әзірлеуші  операциялық  жүйенің  өзектілігін  және 

өзгешілігін    білуі  қажет.  Бағдарлама  әзірлеу  кезінде    бірнеше    қиындықтарды 

ескеру қажет. Оларға тоқталып өтейік: 

-

 

бағдарламаны  қондыру  кезінде  ,  бағдарлама  екі  есе  немесе  төрт  есе 

орын алады, яғни ол бағдарламаның түпнұсқалық орның қажет етеді; 

-

 

орнатылған  флеш-картамен  жұмыс  істеу  кезінде  файылдың 

жылдамдығы он есе төмендейді, егер  бос орын аз болса; 

-

 

әр процесс  кезінде  жедел жадтан 16Мб (кейде 24 Мб) қолданылады. 

Android негізінде Linux операциялық жүйесінде жасалған. Бағдарламаның 

және  ядроның  арасында    API    қабаты  және  нативті  кодтағы  кітапхана 

орналасқан.    Бағдарлама    виртуалды  машинада    Java  (Dalvik  Virtual  Machine) 

орындалады. 

Android -та  көп теген бағдарламалар қосуға болады. Брақ бір бағдарлама 

толығымен  букіл  экранды  алады.  Ағымдағы  бағдарламаны  қолданып  отырып  

басқа бағдарламаны қосуға немесе жаңасын ашуға болады. Ол тарихын қоруге 

болатын браузерге ұқсайды. 

35 

 

Қолданушының  интерфейсі  әр  экранда    Activity    класс  кодындағы 

көріністі көрсетеді. Процесста әр түрлі Activity  тұтынады немесе қолданылады. 

Процесстаң  көрі  Activity  көбірек  өмір  сүреді,  яғни  ол  дегеніміз  Activity 

қолдануы  көбірек.  Activity  жұмыс  істеу  кезінде  тоқтатылып  және  жаңадан 

қосылып  бүкіл қажетті информацияны сақтап қосылады. 

Android    арнаулы  механизімді  қолданып  әрекеттің  сипаттамалары  бас 

Intent  негізде  жүргізіледі.  Белгілі  әрекетттер  істелген  кезде  (қоңырау 

соғу,хабарлама жіберу, терезені көрсету), Intent шақырылады. 

Тағы  да    Android    демоға  ұқсас    Linux  серверларын  ұстайды,  олардың 

атқару  қызметі  керекті  әрекетті  фондық  режимде  (мысалы,  өленнің  ойналуы). 

Бағдарламада  деректерді  айырбастау  үшін    Content  providers  (провайдері 

қолданылады). 

Айтылмыш 

жұмыс 

үшін 

деректер 

провайдерін 

пайдаланып, 

қолданушының  құрылғысына орнату керек. 

 

1.4.4 Java  құрылымы және өзгешеліктері 

 

Java  –  бағдарламашылардың  (программистердің)  арасында  кең  таралған, 

танымал  ОБ(объектіге  бағытталған)  бағдарламалау  тілдердің  бірі.  Sun 

Microsystems  1995  жылы  шығарған  Java  1.0  версиясы  бағдарламалауда  жаңа 

стандарттар орнатып, революция жасады. Нәтижесінде Web нағыз интерактивті 

ортаға  айналды.  Әрине  ғаламдық  тордың  дамуы  есептеуіш  жүйелердің 

қалыптасуына  үлкен  әсерін  тигізді.  Web  пайда  болмаған  кезде  көпшілік 

қолданушыларда  бір-бірімен  байланыспаған  дербес  компьтерлер  болған.  Ал 

қазіргі кезде компьтерлердің барлығына жуығы Интернетке қосылған, ал ол, өз 

кезегінде  есептеуіш  жүйелердің  жаңадан  қалыптасуына  және  ақпатарты 

бірлесіп  қолдануға  мүмкіндік  береді.  Сол  жаңа  жүйелердің  қалыптасуы  мен 

Интернеттің дамуы бағдарламалауда Java-ға негізделген жаңа көз-қарас, шешім 

алып келді. Бұл тіл тек қана Web-бағдарламалауды жеңілдеткен жоқ, оған қоса 

желілік бағдарламалаудағы жаңа типке, аплетке, жол ашты. 

Java-да  “аплет”  ұғымы  web  бетте  орындалатын  кішкентай  бағдарлама 

ретінде  қарастырылады.  Қолданушының  компьютеріне  жүктелген  соң,  ол 

браузер арқылы қолданушымен өзара әрекет жасап, белгілі бір тапсырмаларды 

орындайды.  

Java-да “аплет” ұғымы web бетте орындалатын кішкентай бағдарлама ретінде 

қарастырылады. Қолданушының компьютеріне жүктелген соң, ол браузер 

арқылы қолданушымен өзара әрекет жасап, белгілі бір тапсырмаларды 

орындайды. 

Java шынында да желілік ортада құнды құрал болып табылады. Бірақ ол 

тек  онымен  шектеліп  қалмайды.  Java  тілі  әртүрлі  бағдарлама  жасау  үшін 

қолданылатын универсалды тіл. Оған қоса Java платформаға тәуелсіз проектер 

жасау  үшін  қолданылады.  Бағдарлаудың  қарапайымдылығы  және  қауіпсіздік 

амалдары  тез  және  түсінікті  код  жазуға  мүмкіндік  береді.  Басқа  бағдарлау 

тілдерінде кеңінен тараған қателер Java бағдарламаларында болмайды. Десекте, 

36 

 

барлық  ішкі  әдіс-амалдарына  қарамастан  Java  бағдарлау  тілі  қарапайым, 

үйренуге оңай тіл.  

Артықшылықтары: 

-

 

архитектураға тәуелсіз; 

-

 

интернет бағдарламалар үшін ақысыз; 

-

 

бір рет жазылған код басқа жерлерде орындалады; 

-

 

көп ағымды; 

-

 

бағдарламалар желі арқылы тапсырманы орындай алады; 

-

 

динамикалы; 

-

 

код қажет болған жағдайда ғана қолданылады; 

-

 

ООП-ның бар болуы; 

-

 

Java  бағдарлау  тілі  қазіргі  ООП  негізіне  сәйкес  бағдарламалар  жазу 

үшін қолданылады; 

-

 

жад басқарылмалы; 

-

 

жад автоматты түрде бөлінеді; 

-

 

“Garbage collector” қолданылмайтын жадты өшіріп отырады; 

-

 

сенімді; 

-

 

қатты типтелген; 

-

 

көрсеткіштер жоқ (С бағдарлау тілін өткенде түсінесіздер :-)); 

-

 

қарапайым; 

-

 

бір-бірімен  өте  жақсы  қиысқан  тілдің  элементтері  оның  қолданысын 

жеңілдетеді.  

-

 

Java  бағдарлау  тілі  –  ол  JDK  (Java  Development  Kit).  Яғни,  бағдарлау 

тілі  бір-бірімен  топтасқан  көптеген  кішкентай  бөлшектерден,  класстардан, 

тұрады.  Демек,  Java-да  жазылған  бағдарламалар,  негізінде,  осы  класстардың 

жиынтығын,  пакеттерді,  қолданады.Сонымен,  Java-да  бағдарлау  кезінде 

қолданылады: 

-

 

Java-ның страндартты пакеттеріндегі класстар; 

-

 

өзіміз жаңадан жазған класстар; 

-

 

басқалардың көпшілік үшін жазған класстары; 

-

 

Java-да бағдарламаның жазу процессі; 

-

 

жазу .java файлын жазу арқылы өзіміздің классты анықтаймыз; 

-

 

компиляция жазылған .java файлды Java компиляторына жіберіп .class 

файлды аламыз; 

-

 

орындау:  пайда  болған  .class  файлды  Java  интерпретаторына  кодты 

орындау үшін жібереміз. 

Java  компиляторы  –  жазылған  кодты  орындау  үшін  дайындайды  және 

байт-коды  бар  .class  файлды  шығарады.  Егер  компиляция  кезінде  қателер 

болса, онда кодтағы қателерді түзетіп қайтадан компиляциядан өткізу керек.  

Байт-код –Java виртуалды машинасында орындалатын оңтайландырылған 

нұсқаулардың  жиынтығы.  Яғни,  JVM  байт-кодтың  интерпретаторы.  Бұл  әдіс 

басында  әдеттегіден  тыс  болып  көрінуі  мүмкін,  өйткені  қазіргі  кездегі 

37 

 

бағдарлау  тілдерінің  компиляторлары  байт-кодты  шығармай  бірден 

орындалатын  кодты  шығарады  (.exe).  Бірақ  бұндай  әдістің  өзіндік 

артықшылықтары бар және жылдамдық ерекшеліктері зор емес.  

Java  интерпретаторы  (JVM  – Java  Virtual  Machine)  –  .class  файлды  оқып  оны 

компьютерге түсінікті тілге аударады, яғни бағдарламаны орындайды. 

JavaScript – прототипті-бағытталған скриптті бағдарламалау тілі.  

ECMAScript  тілінің  диалектісі  болып  табылады.  JavaScript  әдетте 

бағдарламалар  объектісіне    бағдарламалық  рұқсатнама  ретіндегі  құрылған  тіл 

болып  пайдаланылады.  Браузерлерде  веб-беттерге  интерактивтілік  беру  тілі 

болып кең қолданыс табады. 

Негізгі  құрылымдық  сипаттамалары:  динамикалық  типтеу,  әлсіз  типтеу, 

жадымен  автоматты  түрде  басқару,  прототипті  бағдарламалау,  бірінші  класс 

объектісі сияқты функциялар. 

JavaScript  тіліне  көптеген  тілдер  әсер  етті.  JavaScript  тілі  қандай-да  бір 

компанияға  жатпайды.  «JavaScript»  атауы  Oracle  Corporation  компаниясының 

тауарлық белгісімен тіркелген. 

JavaScript  тілінің  танымалдылығы  web-бет  элементтерін  бір-бірімен 

байланысу  және  қайта  жүктеудің  кең  мүмкіндіктеріне  байланысты.  Дизайн 

бөліктерін  көрсетуге,  жасыруға,  көшіруге  және  безендіруге  көмектеседі. 

Осындай әрекеттер презентациялық эффектілерді жасауға, форма мәліметтерін 

өңдеуге және құрамын басқаруға септігін тигізеді. 

Бірінің  үстіне  бірін  орналастыруға  болатын  HTML  бөліктері  (пиксельге 

дейінгі дәлдікпен): 

‒  пішіндермен жұмыс. Кез келген мәліметтерді скрипттер арқылы өңдеу 

ыңғайлы, ол ақпаратты серверге жіберу алдында дұрысытығына тексереді. Егер 

мәтіндік  алаңға  қандай  да  бір  санды  енгізуін  сұраса,  әріптік  символдардың 

енгізілу мүмкіндігін ескеру қажет; 

‒  суреттермен  жұмыс.  Скриптер  арқылы  суреттің  алдын  ала  жүктелуін 

жасауға  болады.  Суреттерді  тікелей  көру  алдында  браузер  өзінің  жадысында 

сақтайды  да,  қажет  болған  жағдайда  жылдамырақ  бейнелейді.  Ені,  биіктігі, 

графикалық  файлдың  адресі  сияқты  суреттің  негізгі  параметрлерін 

динамикалық  өзгертуге  болады.  Ол  тінтуірдің  әрекетіне  байланысты  жауап 

береді, ерекшелегенде сурет өлшемі өзгереді. Ұқсас әдіспен суреттер галереясы 

жасалады суреттің өзгеруі бір бет шекарасында жүргізіледі; 

‒  уақыт  пен  күнді  айқындау.  Көптеген  дизайнерлер  өз  жобаларында 

ағымдағы  күн  мен  уақытты  көп  қолданады.  Арнайы  күнмен  жұмыс  істеуге 

арналған Date объектісі пайдаланылады; 

‒  сookies  файлдарымен  жұмыс.  JavaScript  cookie  файлдарымен  толық 

жұмысты қамтамасыз етеді. Cookie- техникалық ақпарат сақталатын локальды 

компьютердегі  мәтіндік  файл.  Бұл  файлды  оқырманның  соңғы  кіру  күнін, 

парольдерді,  сонымен  қатар  сайттағы  басқа  да  әрекеттері  туралы  ақпарат 

сақталады.  Аталған  әрекет  сайтты  жекешелеп  кірушілерге  ыңғайлы  етіп 

жасайды; 

38 

 

‒  оқиғаларды  бақылау.  Оқиға  ретінде  пайдаланушының  белгілі  бір 

әрекеті немесе құжат күйінің өзгеруі айтылады. JavaScript көптеген оқиғаларды 

бақылап  отырады  да  оған  жасалған  әрекеттерді  анықтауға  мүмкіндік  береді. 

Мысалы,  web-бетті  жүктегенде  onLoad  оқиғасы  жүреді.  Егер  скриптті  құжат 

жүктелгеннен  кейін  жүзеге  асуы  керек  болса,  онда  осы  оқиға  басталғандағы 

болатын функцияны анықтау қажет; 

‒  жаңа  терезелерді  құру.  Скриптер  жаңа  терезелерді  құруға,  оларға 

сыртқы  пішінін  және  ішкі  құрамын  өңдеуге  мүмкіндік  береді.  Жасалған 

терезелердің  адрестік  жолын  алып  тастауға,  айналдыру  жолағын  жасыруға 

және экранда орналасу орнын беруге болады; 

‒  браузерді тексеру. Түрлі браузерлерде объектілік модельдерді бейнелеу 

стандартталмаған,  соңына  дейін  барлығы  қолдамайды.  Сол  себепті 

универсалды  құжатты  жасау  үшін,  ағымдағы  уақытта  қандай  браузер 

қолданыста екендігіне байланысты сәйкес кодты беру керек; 

‒  математикалық  функциялар.  JavaScript  қажетті  арифметикалық 

операцияларды  қамтиды,  барлық  стандартты  математикалық  функцияларды, 

бүтін мен үтірі жылжымалы сандарды, қолдайды; 

‒  құжат құрамын басқару. Write() әдісімен кез келген ақпаратты жасалған 

құжатқа  ендіруге  болады,  мысалы,  бүгінгі  күнді.  Жаңа  құжатты  динамикалық 

құрастыруға  болады.  Бұл  түрлі  браузерлердің,  операциялық  жүйелердің 

ерекшеліктерін ескере, жеке мәтіндерді шығаруға мүмкіндік береді.  

‒  әрине,  мұнда  JavaScript  тілінің  барлық  мүмкіншіліктері  жазылмаған. 

Дегенмен,  айтылған  мысалдардан  web-беттің  мүмкіндіктерін  арттыратын 

универсалды және ыңғайлы құрал екендігін көруге болады. 

 

1.4.5 XML тілі ерекшеліктері 

 

Android    платформасы  мобильдік  құрылғыға,  бағдарлама  жасау  үшін  

ашық  кодты  көресеті.  Оның  көмегімен  құрылымның  барлық  компоненттарын 

көріге  болады,  осы  операциялық  жүйенің  көмегімен,    төменгі  деңгейдегі 

бағдарламма  жасаумен  және  камера  орнатумен,  графиканы  программалауға 

болады.    Android-та    көптеген  қызықты  заттар  бар,осыдан  сұрақ  туындайды: 

XML  жайлы  не  үшін  ойлаймыз?  Алайда  мүдде  бұның  бәрін    XML 

ұсынбайды,неше  сыртқы  нысандарымен  әрекеттестік  көмегімен  жүзеге  асады. 

Жеке  XML   бұл  интернет желісінде    ақпараттарды    айырбастау  немесе жібері 

үшін    қолданады,сол  себептен  ықтималдыққа  байланысты    ол  бізгеде  қажетті 

болуы мүмкін. Басқа да , XML деректерді беріліс үшін қолданылады, мысалы, 

Web-сервисі  үшін.    Басқа  сөздермен,  егер  сізге  керек  болса,сіздің 

бағдарламаңыз  интеренет  желісі  арқылы  жұмыс  істеу  үшін,  сізге  XML 

файылымен  жұмыс  істеу  қажет.    Тағыда  Android-та    XML    файылдарымен 

жұмыс істеудің  көптеген  варианттары бар.  

XML  (Extensible  Markup  Language,  белгілеудің  кеңейтілген  тілі)  World 

Wide Web Consortium (W3C) консорциумы – HTML тілін жасаушылардың 2000 

жылы ұсынған жаңа стандарты болып табылады. Web-парақ жасайтын бұл жа-

39 

 

ңа технология және оның соңғы ерекшеліктері бүгінгі таңда әлі де әзірлену үс-

тінде.  XML  құрылымы  бойынша  гипермәтін  тілді  емес,  төменгі  деңгейдегі 

басқа  тілдерді  суреттеуге  арналған    метатілді  көрсетеді.  Өз  кезегінде  XHTML 

(Extensible  Hyper  Text  Markup  Language,  гипермәтінді  белгілеуді  кеңейту  тілі) 

XML мен HTML 4.0 арасындағы аралық нұсқаны көрсетеді. Оның W3C кеңінен 

қолданылуы  есебінен,  бір  стандарттан  екіншісіне  ақырындап  көшіруді  жүзеге 

асыру  жоспарланады.  XHTM  тілін  ерекшелендіруге  кері  сәйкестендіру  прин-

ципі салынған. Басқа сөзбен айтқанда, HTML 4.0 технологиясы немесе басқа да 

ертеректегі  версиялар  бойынша  орындалған  парақтардың  web-сайт  иелері, 

Интернетте  жарияланған  құжаттардың  форматына  қандай  да  бір  өзгеріс  ен-

гізбейді:  себебі,  жаңа  тілді  кеңейту  мен  барлық  толықтырулар  алдыңғы  стан-

дарттардың барлығын өзіне қосып алған. 

XML мен  XHTML HTML мүмкіндіктерін әлдеқайда кеңейтеді және web-

мастерге  қазіргі  Интернеттің  бар  мүмкіншілігін  жүз  пайызға  пайдалануға 

мүмкіндік  тудырады,  әсіресе,  электрондық  коммерция  саласында.  XHTML  эл-

ектрондық  құжаттың  модульдік  архитектуралық  құрылысын  көрсететін  бол-

ғандықтан, бұл стандарт Интернет үшін әдеттен тыс құрылғылармен қарым-қа-

тынасының  механизмін  жасауға  мүмкіндік  береді.  Ондай  құрылғылар:  факс, 

ұялы  телефон  мен  телевизорлар.  Талдаушылардың  пікірі  бойынша  жарқын 

болашақта XML әлемдік желінің негізгі стандарты болады.  

ХML ақпараттарды толықтай сипаттайды. ХML оны грамматиканы және 

т.б  тілдерді,  құжаттарды  жасауда  дұрыстығын  тексеру  және  жоғары  сапасы 

болуын  қамтамасыз  етеді.  Команданың  авторы  ақпараттың  және  оған  байла-

нысты элементтерді көру және құжатты талдау  үшін керек. ХML құжатының 

т.б ерекшелігі мәліметтерді сақтау және оны жіктеу сияқты қасиетке ие. 

ХML сонымен қатар, ақпараттардың қатесіз болуын қадағалау және олар-

дың  бәріне  бірдей  стандарт  қою  үшін  қажет.  ХML  тағы  бір  ерекшелігі  ретке 

келтіру программалары. ХML құжаттары күрделі емес оны бүгінде еркін пайда-

ланып  барлық  программалық  өнім  ретінде  тұтынуға  болады.  ХML    бүгінде  

Microsoft  Internet  Explorer  5/0  оның  Netcape  Comminicator,  СУБД  Oralce  DB-2 

MS-Office-те пайдалану  қарастырылуда. Бұның  барлығы да  жақын  арада  ХML 

ақпарат алмасу мен ақпарат жүйесінен HTML программасының орнын басады. 

Web бойынша саяхатты сіз тек статистикалық парақ текстік HTML форматын-

дағы  файлдан  ала  аласыз,  Web-серверден  сіздің  компьютеріңізге  жіберіледі. 

Web жүйесінен және парақты қолмен немесе ақпараттар мәліметтерінен статис-

тикалық  парақтарды  генерлеуге  болады.  HTML  парақтарының орнын динами-

калықта  жасауға  болады.Ол  үшін  сіз  деректер  қорынан  ақпараттарды  алып 

браузердің сұранысына жауап береді, сіздің ұсынысыңызбен бірге гипертексте 

беріледі.  Бұндай  жағдай  үнемі  ақпаратты  өзгерткенде  қажет.  Web-сервердің 

CGI және әр түрлі APT  Web-серверінің негізгі протоколы бар. CGI стандартты 

протокол  Web-серверінен  браузер  арасындағы  байланысына  әсер  етеді. 

Протокол браузерге мәліметтерді сұраныс жасауға, жіберуге және шығару мен 

енгізу  сияқты  командалық  парақты  пайдаланады.  Сервер  параққа  сұранысты 

алғанда  CGI  қатысы  бар  жағдайда  ол  сол  кезде  сіздің  компьютеріңізге 

40 

 

стандартты 

программаны 

шығарады. 

Андроид 

бағдарламасындағы  

қолданылған xml кодымыз.  

 

public class RssHandler extends DefaultHandler{ 

    private List messages; 

    private Message currentMessage; 

    private StringBuilder builder; 

     

    public List getMessages(){ 

        return this.messages; 

    } 

    @Override 

    public void characters(char[] ch, int start, int length) 

            throws SAXException { 

        super.characters(ch, start, length); 

        builder.append(ch, start, length); 

    } 

 

    @Override 

    public void endElement(String uri, String localName, String name) 

            throws SAXException { 

        super.endElement(uri, localName, name); 

        if (this.currentMessage != null){ 

            if (localName.equalsIgnoreCase(TITLE)){ 

                currentMessage.setTitle(builder.toString()); 

            } else if (localName.equalsIgnoreCase(LINK)){ 

                currentMessage.setLink(builder.toString()); 

            } else if (localName.equalsIgnoreCase(DESCRIPTION)){ 

                currentMessage.setDescription(builder.toString()); 

            } else if (localName.equalsIgnoreCase(PUB_DATE)){ 

                currentMessage.setDate(builder.toString()); 

            } else if (localName.equalsIgnoreCase(ITEM)){ 

                messages.add(currentMessage); 

            } 

            builder.setLength(0);     

        } 

    } 

 

    @Override 

    public void startDocument() throws SAXException { 

        super.startDocument(); 

        messages = new ArrayList(); 

        builder = new StringBuilder(); 

    } 

41 

 

 

    @Override 

    public void startElement(String uri, String localName, String name, 

            Attributes attributes) throws SAXException { 

        super.startElement(uri, localName, name, attributes); 

        if (localName.equalsIgnoreCase(ITEM)){ 

            this.currentMessage = new Message(); 

        } 

    } 

} 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

 

42 

 

2 Арнаулы бөлім 

    

 

Бұл  бөлімде  бағдарламаны  жобалау  және  мобильдік  бағдарламаға 

деректер қорын құру қарастырылады. 

 

2.1 Зерттелетің жүйе облысының анализі 

 

Саяхатшы  бағдарламасы  «KCET»  -  саяхатқа  шыққан    саяхатшыларға  әр 

уақытта  өзінің  қай  жерде  келе  жатқанын  көрсетеді  және  аудармашыны  қажет 

етпейді.  Қолданушыға  саяхатқа  шығатын  кезде  бірнеше  мағлұматтарды  беріп 

кетеді және өзімен ең басты қандай заттарды алу керегін айтып кетеді.  

Бағдарлама    жасау  негізінде    ең  алдымен    бірнеше  тілдерге  аударушы, 

туризімге шығу кезіндегі анықтама беру, GPRS навигациясы және блокнот. 

Аудармашы  ретінде  Microsoft  компаниясының  Microsoft  Translator  API 

аудармасын  қолданамын.  Microsoft  компаниясының  бағдарламасынынң 

функциясын  қолдану  үшін  ең  алдымен  бірнеше  талаптарады  орындау  қажет 

және    Microsoft  компаниясымен  келісім  шартқа  отыру  қажет.  Сол  уақыттта 

компанияның 

өнімін 

қолдануға 

болады. 

Microsoft 

компаниясының 

аудармашысы ақысыз  тек қана бір жыл аралығына беріледі және  оны басынан 

орнатуға мүмкіндіктер  береді. 

Паралледьді документ қолдану, аудармашы Microsoft бірнеше шараларды 

ескереді: 

-

 

сөздерді және сөйлемдерді заңдарға байланысты аударады; 

-

 

контексті қалай сәндеуін түсіндіреді; 

-

 

етістікті және зат есімді сөйлемді жіктейді. 

Microsoft Translator API  жұмыс істеу  схемасы және архетиктурасы.  

 

43 

 

 

 

Сурет 2.1- Microsoft аудармашысының архитектурасы 

 

Өзгешеліктері және артықшылықтары: 

-

 

әр түрлі екі тіл  арасында интернет арқылы  жұмыс орнында  аудару; 

-

 

қолданушы жүйесін жаңарту, сөйлемді нақты аудару; 

-

 

модель  тек  қана  Microsoft  қолданушыларына  жетімді  және  өзінің 

шектеулері бар; 

-

 

организациялар  аудармашы  арқылы  жүйелерді  жасай  алады  және  

диалекті сөздерді аударуға мүмкіндіктерді береді; 

-

 

аударылған    сөзді  дауытап  айтуға  мүмкіндік  береді  және  сөзді 

аударылған тілде айтады; 

-

 

қолданушы интерфейсі бағдарлама жасаушының өзіне байланысты; 

-

 

қолданушы бірнеше тілді бір уақытта аударуға мүмкіндік береді. 

 Біздің  жасап  отырған  бағдарламамыз  тек  орыс  тілден  басқа    ағылшын, 

неміс, итальян  француз тіліне аударады. 

Бағдарламаны жасау ортасы. 

Бағдарлама  жасау  ортасы  ретінде  JetBrains    компаниясының  Intellij  Idea  

қолданамыз. Бағдарламаны жасайтын  орта көп болып келеді, бірақ біздің орта 

талай программистардың таңдауы және пірікі, графикалық интерфейс бойынша 

таңдалған. Келесі 2.2 суретте- бағдарлама жасау ортасы көрсетілген. 

 

44 

 

Суретте 2.2 - Бағдарлама жасау ортасы көрсетілген 

 

Жоғарғы    2.2-суретте  базақыл  түрде  бағдарлама  жасау  ортасы 

көрсетілген.  Суретте  көрсетілгендей,  бағдарлама  жасау  ортасы  екіге  бөлінген, 

сол жақтағы бағанда  проектің менеджер файлын және  жылдам көруге болатын  

класстарды, ресурстарды және бағдарлама жасау навигациясын жеңілдетеді. Оң 

жақтағы блокта файлды редактырлауға арналған ортасы көрсетілген. 

Тағыда бағдарлама ортасы «Code injetion» системасын қамтамасыз етеді, 

бұл  система  бағдарламаның  фрагментарын  редакторлауға  және  басқа  тілдерге 

байланыстырады. Мысалға: бағдарламада деректер қорын қолдансақ, онда бұл 

жағдайда    «SQL»      тілін    проектқа  қоса  аламыз  және  сұраныстарды  

редактірлеуге,  java  кодында  жол  ретінде  сақтай  аламыз,  sql    дағы  сұраныс 

тағыдай.  Html фрагменті тәрізді редактырлауға  және тағы басқа фаргемтерді 

орындаса болады . 

Егерде  бағдарламаны  кеңейтілген  түрде  қолдансақ,  онда  біз    тағыда 

бағдарлама панелің толықтаймыз. Осы панельдің ішіне мыналар кіреді: 



 

бағдарламаны ретке келтіру панель жабдығы; 



 

бағдарлама ағының бақылау панелі; 



 

консоль; 



 

іздеу нәтижесі «элементің қолдану»; 



 

лог панелі (лог бағдарламасы көрсетіледі); 



 

панель системасын бақылау версиясы; 



 

системалық хаббарлама; 



 

панель элементері; 

Төменгі суретте аталып өткен панельдар көрсетілген. 

 

45 

 

2.3-сурет – Кеңейтілген режимде  UI бағдарлама жасау ортасы көрсетілген 

 

жүктеу/скачать 3,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: