11-дәріс жоспары
Термодинамикалық функциялар (ішкі энергия, еркіндік энергия, жылу функциясы, Гиббстің термодинамикалық потенциалы) және олардың қасиеттері.
Дәріс мазмұны
Статистикалық термодинамика термодинамикалық параметрлерді (P, V, T, энтропия, жылу және т.б) ықтималдық теоремасы арқылы көрсетуге тырысады. Термодинамикалық теңдеулер, формулалар, оның ішіне кіретін физикалық шамалар көбінесе өлшеуге келетін шамалар. Сонда да оларды микроскопиялық тұрғыдан көрсету және түсіндіру біздің міндетіміз.
Анықтама. Термодинамикалық формулаға кіретін параметрлер статистикалық термодинамика тұрғысынан қарағанда системаның барлық ансамбльдерінің ортасы болып табылады. Температураны айтып тұрсақ, орташа температураны айтып тұрғанымыз.
Системаның ішіндегі ансамбльдердің ықтималдығы
Егер система екеу болса, онда
Екі система А, В біріне-бірі түйісіп тұр деп есептелінеді. Екі системаға да ортақ шама . Ол системаның энергиялық мүмкіндігін көрсетеді. - статистикалық температура деп аталады. Оның үш түрлі қасиеті бар:
Ол ылғи да оң таңбалы шама. Абсолют температура сияқты нольден үлкен.
Түйіскен екі система А, В үшін V бірдей болса, система бір-бірімен жылу алмаспайды.
Түйіскен 2 системаның біреуінің статистикалық температурасы екіншісінен үлкен болса, температурасы үлкенінен азына қарай жылу алмасу процесі жүреді.
Ішкі энергия.
, болса
Тепе-теңдік күйде ішкі энергия минимумдар арқылы өтіп, қайтымсыз процестерде оның өзгерісі 0-ден кіші.
Еркіндік энергия.
экстремальды мәндері бар және еркін энергия минимум арқылы өтеді.
Энтальпия немесе жылу функциясы.
немесе дербес түрі идеал газдар үшін Энтальпия минимум арқылы өтеді.
Гиббстің термодинамикалық потенциалы.
Химиялық потенциал. Термодинамикалық функцияларды қарастырғанда олардың мөлшерлері тұрақты деп қарастырайық, ал мөлшерлері өзгеретін болса әр термодинамикалық потенциалдың дифференциалына мүше қосылып отырады.
-сұйықтағы зат мөлшерінің саны;
-пропорцианалдық коэффициент;
;
Энтропия.
Энтропия тепе-теңдік күйді және тепе-теңдік күйге жақын күйді анықтау үшін қолданылады.
Тепе-теңдік емес күйлер, релаксация ұғымы.
Достарыңызбен бөлісу: |