Бағдарламасы негізінде құрастырылды. ПƏннің ОҚыту бағдарламасы sillabus пəн атауы «Шағын жинақты мектептегі оқыту əдістемесі»

Дəрістің мазмұны:

1. 
   ШЖМ оқыту технологиясының құрылымы, негізгі белгілері
   
2. 
   ШЖМ білім беру сапасын ұйымдастыру жолдары
   
3. 
   ШЖМ білім беру үрдісі нəтижелері
   

Шағын кешенді мектепте оқу-тəрбие жұмысын ұйымдастыруда көптеген қиындықтар кездеседі. Жалпы білім беретін мектептердегідей шағын кешенді мектептерде

1. 
   Ауыл мектептерінде оқушының жеке басының психологиялық ерекшелігін зерттеп білуге жағдай мол. Ата-аналармен қатынас орнату, сол арқылы оқушының дамуына əсер ететін факторларға көңіл аудару.
   
2. 
   Оқушының тілек-талабы жəне қызығушылығын қанағаттандыруға бағытталған сыныптан тыс жұмыстар жəне факультативтік сабақтар жүргізуге жағдай мол.
   
3. 
   Оқу материалын толық меңгеру – оқушылар үшін өте күрделі үрдістердің бірі. Білім беру кезінде оқушының жеке басының ерекшеліктеріннақтылы ескере отырып оқу ісін жақсартуға мүмкіндік бар.
   
4. 
   Шағын кешенді мектептерде оқушылардың өз бетімен көбірек жұмыс істеуіне тура келеді. Бұл үрдістің ұтымды жақтарын пайдалана отырып, оқушылардың өздігінен бақылау жұмысын жүргізуге, қорытынды жасай білуге үйрету мүмкіндіктері мол.
   
5. 
   Сыныптағы оқушылардың аздығы олардың əрқайсысының оқу материалын меңгеріп, білім сапасын, дағды-біліктерін жəне танымдық белсенділіктерінің деңгейлерін үнемі бақылап отыруға уақыт жеткілікті.
   
6. 
   Оқушыларды еңбекке баулу, еңбек дағдыларын беру, мамандық алуға бағыт беруге жағдай бар.
   
7. 
   Шағын кешенді мектепте оқушыларға табиғатты қорғауға, оны аялау, эстетикалық тəрбие, патриоттық тəрбие беру мəселелеріне жағдай жақсы.
   

• 
  өздік жұмысты мұғалім əр сынып сайын міндетті түрде ұйымдастырып отыруы тиіс;
  
• 
  сабақтың екінші ерекшелігі – тікелей мұғалімнің басшылығымен атқарылатын жұмыстың оқушының өздік жұмысымен алмастырыла жүргізілуі;
  
• 
  осы екі ерекшелік – ШЖМ-нің негізгі мектептен төмендегі ерекшелігін туғызады: бір сыныптың өздік жұмысына бөлінген уақыт мұғалімнің басшылығымен жұмыс істеп отырған келесі сыныпқа бөлінген уақытқа байланысты.
  

• 
  бір сыныппен жұмыс істегенде сабақтың мақсаты, логикалық құрылымы оқушы мен оқытушыға бірдей, ал бірнеше сыныппен жұмыс істеуде бір сабақ əрқайсысы бір сабақ ретінде бірнеше кішкентай сабақтардан тұрады да, мұғалім бір күнде 8-16 сабаққа, оның əр бөлігін санағанда, 32-40 сабақшаларға, олардың логикалық байланысы əр кезеңнің мақсаты мен міндетіне қарай уақытында тиянақты дайындалуы қажет.
  
• 
  бір сабақтың үстінде мұғалім əр түрлі жастағы, ой-өрісі мен білім дəрежесі əр түрлі оқушылармен жұмыс жүргізеді, сондықтан ол балалардың психологиясын жақсы білуі тиіс;
  
• 
  шағын жинақты мектептер орта мектептерден алшақ орналасады, сондықтан мұғалімнің басқа оқытушылардың сабақтарына қатысып, араласу, тəжірибе алмасу, үлгі алу мүмкіндіктері аз болады, шыңдалудан гөрі жауапкершіліктері төмендеп, сабақ тиімділігін төмендету қаупі туады.
  
• 
  мұғалім сабақ барысында ұйымдастырылатын өздік жұмыстардың мазмұнын, көлемін, оларды орындау əдіс-тəсілдерін түрлендіріп, оқушылардың білім деңгейіне, жас ерекшеліктеріне, орындау жылдамдықтарына қарай лайықтап, орындау уақытын белгілеп, оны тиянақты болмауды ойластыруы қажет. Өз бетімен жұмысты орындау əрбір оқушыға түсінікті болуы керек жəне де көрнекі құралдар, карточка, перфокарта, дидактикалық материалдар саны барлық балаларға жететіндей болуын қадағалау керек.
  

• 
  балалардың саны аз, сондықтан мұғалім əрбір оқушыны, оның қызығушылығын арттыруына, отбасын тез, жақсы тануына көп мүмкіндік бар.
  
• 
  дəптер тексеруге, жеке-дара өздік жұмысқа арналған жаттығулар іріктеуге аз уақыт жұмсалады.
  
• 
  оқушылардың тəртіп бұзушылығы аз болады.
  
• 
  оқушылар бірінші сыныптан бастап, өз бетімен жұмысқа бейімделеді.
  
• 
  бір оқу бөлмесінде күнделікті бірге болғандықтан, жоғары сынып (3-4) оқушылары кіші сынып оқушыларына көмек береді.
  
• 
  əрбір баланың білім деңгейлерін анықтап, олардың білім, білік, дағдыларының деңгейлерін көтеруге мүмкіндік мол.
  
• 
  аталмыш мектеп мұғалімі пəнаралық байланысты жүзеге асыруға, кеңінен қолдануға тырысады.
  

• 
  мұғалімдер ұжымының аздығына қарай, əрбір мұғалімнің шығармашылық белсенділігінің артуына жол болмайды;
  
• 
  сабаққа дайындалуда оқытушы шектен тыс жүктеме орындайды;
  
• 
  мұғалім əрбір сыныппен сабақтың белгілі бір бөлігінде ғана жұмыс жасауға мүмкіндігі бар, ал қалған уақытта тек оқушылардың өздік жұмысын ұйымдастыруға, оны басқаруға ғана жұмсалады;
  
• 
  мұғалімнің зейіні екі немесе одан да артық сынып оқушыларына бөлініп отырады;
  
• 
  өзіндік жұмысты орындау барысында оқушылар мұғалім тарапынан жеткілікті мөлшерде көмек ала алмайды;
  
• 
  белгілі бір жастағы балалар болмағандықтан, ұжымдық жұмыс ұйымдастыруға мүмкіндік жоқ;
  
• 
  оқушылардың өздік жұмысы басқа сынып оқушыларының шуылы, кедергі жасауы барысында жүргізіледі, мұның өзі оқушының тапсырманы түсіне отырып орындауына кері əсер етеді.