Математика мен еңбекке үйретудің арасындағы байланыстар

Дəрістің мазмұны:

1. 
   Күнтізбелік, апталық, тақырыптық жəне сабақ жоспарлары.
   
2. 
   Сабақты жоспарлау əдісі .
   

Əр сабақта оқу барысын жоспарлау оқу жоспары, оқу бағдарламасы, күнтізбелік жоспар жəне оқулықтарда көрсетілген пəн бойынша бағдарламалық материалдардың мазмұнымен анықталады.

1. 
   Сабақтың тақырыбы мен типіне, сондай-ақ сол сынып оқушыларының жас ерекшеліктеріне қарай сабақтың мақсаты мен міндеттері анықталады:
   

• 
  білімділік міндеттері: жаңа білімді меңгеру, білік жəне дағды қалыптастыру, бастауыш математика курсының материалдарын игеруге арналған өткенді қайталау, жүйелеу, жетілдіру, тереңдету, кеңейту жəне тиянақтау.
  
• 
  дамытушылық міндеттері: балалардың танымдық қабілеттерін, зейіндерін, есін, логикалық ойын; өзіндік, шығармашылық белсенділігін дамыту; бақылау, салыстыру, ұқсастық пен айырмашылықты бөліп көрсете алу, талдау, жинақтау, жалпылау, абстрактілеу сияқты ой операцияларын орындай алу біліктерін дамыту; ауызша санау дағдыларын дамыту; дұрыс, нақты, логикалық математикалық тілді дамыту.
  
• 
  тəрбиелік міндеттері: оқытудың өмірмен, ғылымның практикамен байланысын нығайтуға мүмкіндік туғызатын ғылыми диалектикалық көзқарасты тəрбиелеу; математиканы оқып-үйренуге қызығушылықты арттыру, пəнге сүйіспеншілікке тəрбиелеу; Отанына – Қазақстан Республикасына, туған жерге, туған өлкеге сүйіспеншілікке; біздің республикамызда тұратын халықтарды құрметтеу жəне сүюге тəрбиелеу; халқымыздың салтын, дəстүрін жəне мəдениетін құрметтеу; дəптермен жұмыс, практикалық жұмысты орындау кезінде ұқыптылыққа тəрбиелеу; əдемілікті (əдемі көрнекілік, мұғалімнің сырт көрінісі) көре жəне сезіне білу; жолдастық өзара көмек, жəрдемдесу, қиындыққа ортақтасу сезімі (топтық, пармен жұмыс, жарыс); еңбек етуге, еңбексүйгіштікке, тəртіптілікке, еңбекті дəл ұйымдастыруға баулу; дербестікке, ұқыптылыққа, ден қоюшылыққа, шыдамдылыққа тəрбиелеу, істі аяғына дейін жеткізе білуге үйрету жəне т.б.
  
• 
  практикалық мақсаттары: алынған теориялық білімді практикада, математика тақырыптары бойынша білімді келесі сыныптарда жəне басқа пəндерді оқуда қолдана алу; оқулықты, оқу құралдарын, кестелерді, өлшеу жəне сызба құралдары мен аспаптарын қолдана алуға үйрету; оқу жəне қосымша əдебиеттерден өз бетінше білім алу біліктеріне дағдыландыру.
  

2. 
   Сабақтың құрылымын анықтау: əр кезеңге бөлінетін уақыт пен сабақтың барлық кезеңдері:
   
3. 
   Алдыңғы жəне кейінгі сабақтар арасындағы байланысты ескере отырып, əр кезеңдегі жұмыс мазмұнын іріктеу. Мұндайда мұғалім:
   

• 
  оқу-əдістемелік топтаманы (ОƏТ);
  
• 
  сабақтың жоспарын шығармашылық тұрғыдан дайындауды жүзеге асыру үшін қосымша əдебиетті пайдалануы тиіс.
  

4. 
   Сабақта оқушылардың іс-əрекетін ұйымдастыруды, яғни оқушылармен жұмыс формасын ойластыру. Ұйымдастырудың негізгі формаларына сынып жұмысы, сыныптан тыс жұмыс, үй жұмысы жатады. Ұйымдастырудың қосымша формаларына ұжымдық жұмыс, жаппай жұмыс, топтық жұмыс, пармен жұмыс, жеке-дара жұмыс, өзіндік жұмыс, практикалық жұмыс, бақылау жұмысы жатады.
   

5. 
   Сабақтың əрбір кезеңдеріндегі жұмыстың əдістемесін анықтау. Алдымен оқушының білім, білік, дағдыны өз бетімен алуына, өзін көрсете білуіне, сондай-ақ оқыту мазмұнына сай субъективті қатынастарды жүзеге асыруға себепші болатын қазіргі заман оқыту əдістерін қолдануды; кіші жастағы оқушылардың зейіні 5-7 минут қана тұрақтанатындығын ескеріп, олардың жалығып кетпеуі үшін іс-əрекет түрлерін ауыстырып отыруды жоспарлау; жаңа материалды қарастыру əдістемесін ойластыру: оны түсіндіру, оқулықпен, дəптермен, оқушылардың дара ерекшеліктеріне сай дидактикалық материалдармен жұмыс, сондай-ақ жаңа материалды алғашқы бекіту мақсатында практикалық жұмыс жүргізу; қандай жаттығулар ауызша, ал қандай жаттығулар жазбаша орындалуы қажеттігін шешу қажет.
   
6. 
   Сабақтың көрнекілігін дайындау:
   

• 
  алдын-ала дайындау, қажет материалдар өз уақытында көрсетіліп, артық зат баланың назарын аудармас үшін уақытында алынуын қадағалап, оларды тиімді орналастыруды ойластыру;
  
• 
  тақтаға жазуды ойластыру: қандай жазулар алдын-ала жазылып, жабылады; қандай жазулар сабақ барысында жазыладыжəне оларға арнайы орын қалдыру, тақтадағы артық жазуды өшіру;
  
• 
  дидактикалық материалдарды қолдану əдістемесін дайындау жəне олардың сапасына назар аудару: əдемілігі, ұқыптылығы, көркемдігі, қолжетерлігі, əсерлілігі.
  

7. 
   Жұмысты қорытындылау:
   

• 
  сабақтың əр кезеңінің соңында қандай қорытынды (мұғалім өзі қорытындылайды) жасауға болатынын ойластыру;
  
• 
  сабақтың соңында қорытынды жасау жəне жалпылау, мұғалімнің жетекші сұрақтарына жауап бере отырып, оқушылардың қорытынды жасауы: жаңа не білдік? Есептеудің қандай тəсілімен таныстық? Не үйрендік? Не қайталадық? Не ұнады? Нені естеріңде сақтап қалдыңдар?
  

8. 
   Сабақтың нəтижесін хабарлау:
   

• 
  қандай оқушылардың жұмыстары бағалануы керектігі алдын-ала ескеріледі;
  
• 
  мадақтау түрлерін: мақтау, ұялту, жүлде беру жəне т.б. анықтау.
  

9. 
   Үй тапсырмасын ойластыру:
   

• 
  сабақ тақырыбымен қалай байланысты (өтілетін материалдың күрделілігі мен оны игеру деңгейіне байланысты)?
  
• 
  тапсырма қандай мақсатпен беріледі?
  
• 
  балаларға қандай нұсқаулар (оны орындауға арналған) беру қажет: нені қайталау керек, кейде оны орындау үлгісін де беруге болады.