«Авиациялық және ғарыштық медицина» мамандығы бойынша қайта даярлаудың үлгілік оқу жоспары және білім беру бағдарламасының мазмұны «Авиациялық және ғарыштық медицина» мамандығы бойынша қайта даярлаудың үлгілік оқу жоспары
Пән коды
Пәндердің атауы
Оқу жүктемесінің көлемі (сағат/апта)
Бақылау нысаны
НП
Негізгі пәндер
54/1
МНП 01
Денсаулық сақтау саласындағы құқықтық реттеу. Медициналық құқық
9
Сынақ
МНП 02
Салауатты өмір салтын қалыптастыру мәселелері
9
Сынақ
МНП 03
Медициналық этика және коммуникативтік дағдылар
27
Сынақ
МНП 04
Қоғамдық денсаулық және денсаулық сақтау (апаттар медицинасы мәселелерін қоса алғанда)
«Авиациялық және ғарыштық медицина» мамандығы бойынша біліктілікті арттыру циклінің үлгілік оқу жоспары
Пән коды
Пәндердің атауы
Оқу жүктемесінің көлемі (сағат/апта)
Оқу жүктемесінің көлемі (сағат/апта)
Оқу жүктемесінің көлемі (сағат/апта)
Оқу жүктемесінің көлемі (сағат/апта)
Бақылау нысаны
НП
Негізгі пәндер
18/⅓
МНП 01
Қоғамдық денсаулық және денсаулық сақтау (салауатты өмір салтын қалыптастыру,апаттар медицинасы мәселелерін қоса алғанда)
9
Сынақ
МНП 02
Денсаулық сақтау саласындағы құқықтық реттеу. Медициналық құқық
9
Сынақ
БП
Бейінді пәндер
54/1
108/2
162/3
198/3⅔
МБП
Міндетті компонент
90
МБП 01
Авиациялық және ғарышгық медицинаның өзекті мәселелері
63
Сынақ
МБП 02
Кезек күттірмейтін медициналық көмек көрсету алгоритмі
18
Сынақ
МБП 03
Медициналық этика және коммуникативтік дағдылар
9
Сынақ
ТБП
Таңдау бойынша компонент
54/1
108/2
162/3
108/2
Сынақ
ҚБ
Қорытынды бақылау
2(ТБП-ден)
2(ТБП-ден)
2(ТБП-ден)
6(ТБП-ден)
Сынақ
Жиыны
54/1
108/2
162/3
216/4
3. «Авиациялық және ғарыштық медицина» мамандығы бойынша біліктілікті арттыру сертификаттау циклінің білім беру бағдарламасының мазмұны (жоғарғы және бірінші санаттар үшін)
Кезек күттірмейтін медициналық көмек көрсету алгоритмі
9
Медициналық этика және коммуникативтік дағдылар
9
Қорытынды бақылау (ҚБ)
2
Емтихан
Жиыны
108/2
Ескертулер: * соның ішінде қорытынды бақылау сағаттары
4. «Авиациялық және ғарыштық медицина» мамандығы бойынша біліктілікті арттыру сертификаттау циклінің білім беру бағдарламасының мазмұны (екінші санат үшін)
Пәндердің атауы
Оқу жүктемесінің көлемі (сағат/апта)
Бақылау нысаны
Авиациялық және ғарыштық медицинадағы диагностикалаудың зертханалық және аспаптық әдістері
90*
Кезек күттірмейтін медициналық көмек көрсету алгоритмі
9
Медициналық этика және коммуникативтік дағдылар
9
Қорытынды бақылау (ҚБ)
2
Емтихан
Жиыны
108/2
Ескертулер: * соның ішінде қорытынды бақылау сағаттары
5. «Авиациялық және ғарыштық медицина» мамандығы бойынша қайта даярлау білім беру бағдарламасының мазмұны
Пән коды
Пәндер атауы, негізгі бөлімдері
НП
Негізгі пәндер
БП
Бейінді пәндер
МБП
Міндетті компонент
МБП 01
Авиациялық медицина
Авиациялық медицина қызметін дамыту және ұйымдастыру негіздері. ҚР авиациялық ұшуларға медициналық көмек пен қауіпсіздігін қамтамасыз етуді ұйымдастыру. Халықаралық азаматтық авиация ұйымының, ҚР көлік және коммуникация Министрлігінің Мемлекетаралық авиациялық комитетінің, Ресей авиағарыш агентігінің, Еуропа авиағарыш агенттігінің ұсынымдары. Авиациялық дәрігерлердің жұмысын ұйымдастыру. Азаматттық авиациядағы медицина қызметінің құқықтық негіздері. Авияциялық дәрігердің қызметін реттеуші нормативті құжаттар. Ұшудың әр түрлерін медициналық қамтамасыз ету. Азаматтық авиациядағы ұшқыштық және диспетчерлік еңбектің ерекшеліктері. Жарақат алғандарды және науқастарды әуе көлігімен тасымалдауға қарсы көрсетілімдер. Халықаралық мәні бар инфекциялық аурулар. Адам ағзасының ерекше күйлері (қалыпты, шекаралық және патологиялық). Әдеттегіден өзгеше кәсіптік қызмет пен кәсіби шарт. Анализаторлар, қанайналым, тыныс алу және нерв жүйелерінің физиологиясы. Авиациялық ұшудың әр түрлі факторларының адам ағзасына әсері мен олардың кері әсерін профилактикасы. Биіктік ауруы. Әуе ауруы. Ортаңғы құлақ пен мұрынның қоса алғандалқы қуыстарының баротравмасы. Биіктік декомпрессиялық ауру. Биіктік метеоризмі. Діріл ауруы. Гиподинамия мен гипокинезия. Биоырғақтар мен десинхроноз. Авациялық медицинадағы стресс пен адаптация. Ұшқыштың шаршауы мен жұмысқа қабілеттілігі, ұшқыштық құрама мүшелерінің шектен тыс шаршауы мен ұзақ уақыт созылмалы түрде шаршауы. Ұшу кезіндегі ұшқыш денесінің тепе-теңдік сақтау қызметі мен кеңістіктегі бағдары. Кеңістіктегі бағдардың бұзылуының себептері мен оларды жою әдістері. Авиациялық апаттардың жіктелуі. Ұшу қауіпсіздігінің медициналық мәселелері, авиациядағы адам факторы. Азаматтық авиацияда авиациялық апаттар болған жағдайда медициналық зерттеп-тергеу жүргізу. Іздеу және апаттық-құтқару шараларын ұйымдастыру, авиациялық апат кезінде жолаушыларға медициналық көмек көрсету. Ұшу қауіпсіздігін қамтамасыз етудегі авиациялық дәрігердің рөлі, ұшқыштың авиациялық апаттарға әкеліп соғатын әрекеттерін зерттеу.
МБП 02
Дәрігерлік-ұшқыштық сараптама
Қазақстан Республикасының азаматтық авиациядағы дәрігерлік- ұшқыштық сараптама. Дәрігерлік-ұшқыштық сараптаманың құқықтық және заңдық негіздері. Дәрігерлік-ұшқыштық сараптаманың Ұлттық, Еуропалық жэне халықаралық стандарттары. Әр түрлі аурулар кезіндегі дәрігерлік-ұшқыштық сараптама. Неврологиялық, терапиялық, хирургиялық, офтальмологиялық және оториноларингологиялық сараптаманың стандарттары. Авиация қызметкерлерін клиникалық, аспаптық-дианостикалық және арнайы зерттеу эдістері. Авиация қызметкерлерін бақылау (ұшу алдында медициналық зерттеу, авиациялық дәрігерде зерттеліп отыру, дәрігерлік-ұшқыштық сараптама комиссиясында жыл сайын сараптамадан өту). Авиация қызметкерлерінің денсаулығын сақтау және медициналық оңалту.
МБП 03
Ғарыштық медицина
Ресей авиағарыш агенттігінің, Еуропа авиағарыш агенттігінің нұсқаулары мен ғарышқа ұшуды медициналық қамтамасыз етудің халықаралық нормативті қүжаттары. Ғарыштық ұшудың факторлары. Әр түрлі ғарыш факторларының адам ағзасына әсері және олардың жағымсыз әсерін профилактикасы. Ғарышкерлерді кәсіптік сұрыптау мен баптау. Әр түрлі ұзақтықта ғарышқа ұшуды медициналық қамтамасыз ету. Ғарышқа ұшуды медициналық қамтамасыз етудің оперативті қызметі. Ғарышкерлердің еңбек ету мен дем алу режимі. Ғарыштық ұшу кезінде ғарышкерлердің жүмысқа қабілеттілігін қолдауға арналған профилактикалық іс-шаралар. Ғарыш кемесінен тыс жұмыс және ғарыш кемесінен тыс жүмысты медициналық қамтамасыз етудің жалпы сұрақтары. Ғарыш кемесі суға немесе жерге қонғанда экипаж мүшелерін медициналық қамтамасыз ету. Ғарышқа ұшу сапары аяқталған ғарышкерлердің оңалтусы мен медициналық бақылауы. Денсаулық сақтау практикасіне ғарыш медицинасының үлесі.
МБП 04
Авиациялық және ғарыштық токсикология
Авиацияда токсикалық заттар және олардың пайда болу көздері. Токсикологияның апаттық аспектілері. Көміртек тотығының, тетраэтилқорғасынның, антифриздің, авиациялық жанармай мен майдың, ауылшаруашылық авиациясында қолданылатын ұлы химиялық заттардың токсикологиясы. Улануды профилактикасы және зардап шегушілерге алғашқы көмек. Ұшу қызметіне дәрі-дәрмектердің жағымсыз әсері.
МБП 05
Авиациялық және ғарыштық психиология
Ұшқыштың жеке тұлғасы және оның ерекшеліктері. Авиациядағы кәсіптік-психологиялық сүрыптау. Азаматгық авиация ұшқышының еңбек ерекшеліктері. Әуе қозғалысын басқарып-реттеудегі әуе диспетчерлерінің еңбек ерекшеліктері. Экипаж мүшелерін ұшуға психофизиологиялық дайындау. Ғарыштық психофизиология. Ғарышқа ұшуды жүзеге асыру барысындағы медико-психологиялық аспектілер. Медициналық-психологиялық сұрыптау, медико-психологиялық дайындық, ғарыштық ұшудың барлық кезеңдерінде ғарышкерлерді медико-психологиялық колдау. Ғарышкерлердің әлеуметтік-психологиялық бейімделуі. Коллективтегі психологиялық климат пен қарым-қатынас.
МБП 06
Авиациялық және ғарыштық гигиена
Әуе кемесінің салоны мен кабинасының гигиенасы. Әуе кемесінің экипаж мүшелері мен жолаушыларына арналған оттек-тыныс алу аппараты. Азаматтық авиациядағы ұшу мүшелеріне арналған киім мен арнайы жабдықтардың гигиенасы. Азаматтық авиациядағы ұшқыштар мен жолаушылардың тамақтану гигиенасы. Азаматтық авиациядағы ұшқыштар мен авиадиспетчерлердің еңбек гигиенасы. Ғарышкерлердің жеке гигиенасы мен еңбек гигиенасы. Ғарышкерлердің тиімдіі және жеке үйлесімді тамақтануын үйымдастыру негіздері. Ғарышкерлердің тамақтануы. Ғарышкерлердің негізгі заттарға қажеттілігі: ақуызға, майға, көмірсуға, минералды тұздар мен дәрумендерге. Ғарыштық ұшу кезіндегі ас қорыту ерекшеліктері. Тағам рационын дайындау технологиясы мен құрамына қойылатын негізгі талаптар.
МБП 07
Дәлелді медицина мәселелері
Дәлелді медицинаға кіріспе. Араласу түрлері. Зерттеулер түрлері. Зерттеу дизайны. Рандомизирленген бақылау- зерттеу-(РБЗ). "Алтын стандарт". Дәлелдеу дәрежесі бойынша ғылыми деректердің иерархиясы. Клиникалық мәселелерді тұжырымдау. Мәліметтер базасынан медициналық ақпараттарды іздеу стратегиясы. Medline (Медлайн), Cochrane (Кочрейн), PubMed (Пабмед) Ғаламторындағы медициналық дерекқорлар. Жүйелі шолу. Мета-анализ. Дәлелді медицина негізіндегі медициналық ақпараттарды сыни бағалау . Әртүрлі типтегі зерттеулер үшін дәлелдеме кестелері. Дәлелдеме кестелері бойынша мақалаларды талқылау.
МБП08
Кезек күттірмейтін медициналық көмек көрсету алгоритмі
Базалық реанимация – Basis Life Support (Бэсик Лайф Саппот). Кеңейтілген жүрек-өкпе реанимациясы (Advanced Cardiac Life Support (Адвенсед Кардиа Лайф Саппот). Педиатриядағы кеңейтілген жүрек-өкпе реанимациясы Pediatric Advanced Life Support (Педиатрик Кардиа Лайф Саппот). 2010 жылғы реанимация бойынша Еуропалық кеңестің ұсыныстары. Терминальді жағдайындағы клиникалық диагностика негіздері. Науқасты, зардап шегушіні біріншілік және екіншілік бағалау. Өмір тіршілігі функцияларының бұзылуының диагностикасы. ЖӨР-сын өткізуге арналған көрсетілімдер мен қарсы көрсетілімдер. Жүректің жабық массажы. Сафар тәсілі. Жүрек дефибрилляциясының әдістемесі. Трахея кеңірдегінің интубациясы.
МБП 09
Инфекциялық бақылау. Адам иммунитет тапшылығы вирусы (бұдан әрі – АИТВ-инфекциясы).
Денсаулық сақтау нысандарындағы инфекциялық аурулардың пайда болуының және тарауының профилактикасына бағытталған ұйымдастырушылық, профилактикалық және эпидемияға қарсы шаралар жүйесінің негізгі қағидаттары. ИБК ұйымдастыру. АІИ эпидемиологиялық талдау. АІИ қоздырғыштар, антибиотикке төзімділік. Инфекциялық бақылауды микробиологиялық қамтамасыз ету. Зарарсыздандыру, оның түрлері және АІИ профилактикасы міндеттері. АИТВ инфекциясы бар науқастарға ауруханалық және емханалық көмек көрсетуді ұйымдастыру. АИТВ инфекциясының профилактикасы. АИТВ тестілеуге дейінгі және кейінгі консультация беру. АИТВ инфекциясының зертханалық диагностикасы. АИТВинфекциясының клиникалық көрінісі, салдарлы аурулар. АИТВ инфекциясын емдеудің негізгі қағидаттары.
ТБП
Таңдау бойынша компонент
ҚБ
Қорытынды бақылау
Жиыны
6. «Авиациялық және ғарыштық медицина» мамандығы бойынша біліктілікті арттыру білім беру бағдарламасының мазмұны (4 апта )
Пән коды
Пәндер атауы, негізгі бөлімдері
НП
Негізгі пәндер
БП
Бейінді пәндер
МБП
Міндетті компонент
МБП 01
Авиациялық және ғарышгық медицинаның өзекті мәселелері
Авиациялық және ғарыштық медицинаның өзекті мәселелері. Ұшқыштар мен авиадиспетчерлерді аспаптық, зертханалық зерттеу әдістерінің инновациялық технологиялары.
МБП 02
Кезек күттірмейтін медициналық көмек көрсету алгоритмі
Базалық реанимация – Basis Life Support (Бэсик Лайф Саппот). Кеңейтілген жүрек-өкпе реанимациясы (Advanced Cardiac Life Support (Адвенсед Кардиа Лайф Саппот). Педиатриядағы кеңейтілген жүрек-өкпе реанимациясы Pediatric Advanced Life Support (Педиатрик Кардиа Лайф Саппот). 2010 жылғы реанимация бойынша Еуропалық кеңестің ұсыныстары. Терминальді жағдайындағы клиникалық диагностика негіздері. Науқасты, зардап шегушіні біріншілік және екіншілік бағалау. Өмір тіршілігі функцияларының бұзылуының диагностикасы. ЖӨР-сын өткізуге арналған көрсетілімдер мен қарсы көрсетілімдер. Жүректің жабық массажы. Сафар тәсілі. Жүрек дефибрилляциясының әдістемесі. Трахея кеңірдегінің интубациясы.
МБП 03
Медициналық этика және коммуникативтік дағдылар
Дәрігердің коммуникативтік құзыреттілігі: негізгі бөліктері, медициналық қызмет сапасына әсер етуі, Медициналық этика және деонтология мәселелері. Пациентке бағдарланған консультацияның негізгі дағдылары, стратегиялары мен техникасы (байланыс орнату, сұхбатты басқару, белсенді тыңдау, пациенттің көзқарасын анықтау және бөлісу, пікір білдіру, ақпарат беру және бірлесе шешім қабылдау, қолдау көрсету жоспарын құру, жинақтау және кері байланыс жасау). Шиеленсті жағдайдағы мінез-құлық стратегиясы. Медицинадағы командалық жұмыстың негізгі дағдылары: көшбасшылық, коммуникация, өзара қолдау көрсету, жағдайды қадағалау. Медициналық командадағы өзара тиімді әрекет ету құралдары мен стратегиялары.
ҚБ
Қорытынды бақылау
7. «Авиациялық және ғарыштық медицина» мамандығы бойынша біліктілікті арттыру сертификаттау циклінің білім беру бағдарламасының мазмұны (жоғарғы және бірінші санаттар үшін)
Пәндер атауы, негізгі бөлімдері
Авиациялық және ғарыштық медицинадағы инновациялық технологиялар
Ұшқыштар мен авиадиспетчерлердің, ғарышкерлердің әртүрлі жағдайын диагностикалау, емдеу және профилактикасыда, оңалтуда қолданылатын дәлелді медицина қағидаттарына негізделген жаңа технологиялар
Кезек күттірмейтін медициналық көмек көрсету алгоритмі
Базалық реанимация – Basis Life Support (Бэсик Лайф Саппот). Кеңейтілген жүрек-өкпе реанимациясы (Advanced Cardiac Life Support (Адвенсед Кардиа Лайф Саппот). Педиатриядағы кеңейтілген жүрек-өкпе реанимациясы Pediatric Advanced Life Support (Педиатрик Кардиа Лайф Саппот). 2010 жылғы реанимация бойынша Еуропалық кеңестің ұсыныстары. Терминальді жағдайындағы клиникалық диагностика негіздері. Науқасты, зардап шегушіні біріншілік және екіншілік бағалау. Өмір тіршілігі функцияларының бұзылуының диагностикасы. ЖӨР-сын өткізуге арналған көрсетілімдер мен қарсы көрсетілімдер. Жүректің жабық массажы. Сафар тәсілі. Жүрек дефибрилляциясының әдістемесі. Трахея кеңірдегінің интубациясы.
Медициналық этика және коммуникативтік дағдылар
Дәрігердің коммуникативтік құзыреттілігі: негізгі бөліктері, медициналық қызмет сапасына әсер етуі, Медициналық этика және деонтология мәселелері. Пациентке бағдарланған консультацияның негізгі дағдылары, стратегиялары мен техникасы (байланыс орнату, сұхбатты басқару, белсенді тыңдау, пациенттің көзқарасын анықтау және бөлісу, пікір білдіру, ақпарат беру және бірлесе шешім қабылдау, қолдау көрсету жоспарын құру, жинақтау және кері байланыс жасау). Шиеленсті жағдайдағы мінез-құлық стратегиясы. Медицинадағы командалық жұмыстың негізгі дағдылары: көшбасшылық, коммуникация, өзара қолдау көрсету, жағдайды қадағалау. Медициналық командадағы өзара тиімді әрекет ету құралдары мен стратегиялары.
Қорытынды бақылау
8. «Авиациялық және ғарыштық медицина» мамандығы бойынша біліктілікті арттыру сертификаттау циклінің білім беру бағдарламасының мазмұны (екінші санат үшін)
Пәндер атауы, негізгі бөлімдері
Авиациялық және ғарышгық медицинадағы диагностикалаудың аспаптық және зертханалық әдістері
Авиациялық және ғарышгық медицинадағы диагностикалаудың арнайы аспаптық және зертханалық әдістері
Кезек күттірмейтін медициналық көмек көрсету алгоритмі
Базалық реанимация – Basis Life Support (Бэсик Лайф Саппот). Кеңейтілген жүрек-өкпе реанимациясы (Advanced Cardiac Life Support (Адвенсед Кардиа Лайф Саппот). Педиатриядағы кеңейтілген жүрек-өкпе реанимациясы Pediatric Advanced Life Support (Педиатрик Кардиа Лайф Саппот). 2010 жылғы реанимация бойынша Еуропалық кеңестің ұсыныстары. Терминальді жағдайындағы клиникалық диагностика негіздері. Науқасты, зардап шегушіні біріншілік және екіншілік бағалау. Өмір тіршілігі функцияларының бұзылуының диагностикасы. ЖӨР-сын өткізуге арналған көрсетілімдер мен қарсы көрсетілімдер. Жүректің жабық массажы. Сафар тәсілі. Жүрек дефибрилляциясының әдістемесі. Трахея кеңірдегінің интубациясы.
Медициналық этика және коммуникативтік дағдылар
Дәрігердің коммуникативтік құзыреттілігі: негізгі бөліктері, медициналық қызмет сапасына әсер етуі, Медициналық этика және деонтология мәселелері. Пациентке бағдарланған консультацияның негізгі дағдылары, стратегиялары мен техникасы (байланыс орнату, сұхбатты басқару, белсенді тыңдау, пациенттің көзқарасын анықтау және бөлісу, пікір білдіру, ақпарат беру және бірлесе шешім қабылдау, қолдау көрсету жоспарын құру, жинақтау және кері байланыс жасау). Шиеленсті жағдайдағы мінез-құлық стратегиясы. Медицинадағы командалық жұмыстың негізгі дағдылары: көшбасшылық, коммуникация, өзара қолдау көрсету, жағдайды қадағалау. Медициналық командадағы өзара тиімді әрекет ету құралдары мен стратегиялары.
Қорытынды бақылау
Қолданылған қысқартулар:
НП – негізгі пәндер;
МНП – міндетті негізгі пәндер;
БП – бейінді пәндер;
МБП – міндетті бейінді пәндер;
ТБП – таңдау бойынша бейінді пәндер;
ҚБ – қорытынды бақылау.
Медицина және фармацевтика
кадрларының біліктілігін
арттыру мен қайта даярлаудың
үлгілік бағдарламасына
29- қосымша
