Мұнайды өнеркәсіпте өңдеу1859 ж басталады. Э. Дрейкомтехнологиясымен скважиналарқазыла бастады.Әлі күнге шейінпайдалануда.Бірақ мұнайдытүгелімен өндіріп алу мүмкін еместек (65% - ең жоғар мөлшері).
Мұнай өндірудің негізгі үш әдісібар: Фонтан сияқты атқылату Газолифтті - скважинаға жоғарықысыммен ауа жібереді .олсұйықтықты жоғары айдайды.
Насосты -Скважина даннасоспен тартып шығару
Мұнайды өңдеу •термиялық крекинг •катализдік крекинг •риформинг •гидрокрекинг •Басқада процестер Термиялық крекинг -мұнай өнімдерінбелгілі бір қысымда үлкен
молекулалы көмірсутектердіқайта өңдеу арқылы бензинді
құрайтын кіші молекулаларғаайналдырады айтаны.Ағылшын тілінен аударғандаажырату, үзілу.Крекингпроцесін алғаш орыс ғалымыB.Г.Шухов ұсынды.
Катализдік крекинг - бұл процесс 450-500С -та және катализатор(алюминсиликаттар) қатысында жүреді.Бұл әдіспен көбінесе авиация бензиніөндіріледі.Катализдік крекингте ароматтыкөмірсутектерді конденсациялағандакокстеу процесі жүріп, кокс катализаторбетіне қапталады.Катализдік крекингбензиннің құрамында көп мөлшердеароматты және изопренді көмірсутектерболған соң, октан саны 78-80% болады.
Риформинг.Қазіргі кезде мұнайды және мұнайөнімдерін терең деструкциялау (құрылымынөзгерту) әдісімен өңдеудің крекингтен басқаәдісі-риформинг.Риформинг процесініңшикізаты- октан саны төмен бензин немеселигроин. Бұлардың октан саны жоғары бензиндер немесе химиялық синтездеқолданылатын шикізаттар.Ол Pt не Мокатализаторы қатысында алканды, ароматкөмірсутектерге айналдыру арқылы алады.
Мұнайды өңдеудің басқа әдісі Басқа процестер өнеркәсіптежәне бензиннің октан санын арттыру
үшін қолданылады:
-полимерлендіру,
-алкилдендіру,
-изомерлену.
Мұнайды өңдеуге арналган кондырғы екі бөліктен түрады
Түтікті пеш— мұнда мұнай 450°-500°С температураға дейін қыздырылады.
Ректификациялық колонна — мұнай өнімдері өздерінің қайнау температураларына сөйкес фракцияларға бөлініп жиналатын кондырғы.
