Р
Бұл циклде жұмысшы газ ретінде идеалды газ
колданылады. Қыздырғыштар жұмысшы затка
берілетін жылу шамасы Г, температурада, ал жұ-
мысшы заттан мұздатқышка
Т2
температурада
жүзеге асырылады. Дәлелдеусіз кайтымды Карно
циклі тек қана
Т]
және
Т2
кыздырғыш пен мұздат-
қыштың температурасына тәуелді екенін көрсе-
телік:
3
Л = ( ^ —
Т2 )/Т у
(
12
.
10
)
0
1 2 . 7 - с у р е т
Термодинамиканың
екінші
бастамасының
әсерінен Карно мынаны дәлелдеді: бірдей кыз-
дырғыш пен мұздатқыштан, екі изотерма мен екі
адиабатадан тұратын циклмен жұмыс істейтін кай
тымды машинаның ПӘК бірдей және машина конструкциясына байланыс-
сыз; қайтымсыз машинаның ПӘК-ті кайтымды машинадан кем болады.
Бұл жағдайларды (12.9) және (12.10) тендіктеріне сүйеніп былай келтіруге
болады:
мұндағы « = » белгісі кайтымды циклге, ал «<» белгісі қайтымсыз циклге сәй-
кес келеді.
Бұл өрнек екінші бастаманың сандык тұжырымдамасын береді. Ал оның
салдары параграф басында келтірілген екі сапалык тұжырымдамаға әкелетінін
көрсетелік.
Айталық бірінші дене жылуды алсын, ал екінші дене жылуды берсін. Бұл
жылуларды
Q]
және
Q\
деп белгілейік. Мұнан әрі карай «алынған жылу» деген
біртұтас терминді қолданып және берілген жылудың
Q\
орнына алынған жы
луды жазамыз
Q2 = Q\.
Бұл кезде Q, +
Q2
=0. Онда [(12.11) қараңыз]
Тх
—
Т2
>0
және
Тх > Т2
бұл Клаузиус тұжырымдамасымен дәл келеді: өздігінен жүретін
үдерісте жылу жоғарғы температуралы денеден төменгі температуралы денеге
беріледі.
Егер жылу машинасы жылу энергиясымен толык жүмыска жұмсайтын бол-
са және мүздаткышқа энергия бермесе онда
Q2
= 0 және (12.11) алатынымыз:
бүл мүмкін емес. Өйткені,
Т]
және
Т2
әрқашан оң. Бүдан Томсонның екінші
ретті мәңгілік козғалткышты жасау мүмкін емес деген тұжырымдамасы шығады.
немесе
Достарыңызбен бөлісу: 
