16.17-сурет
Шексіз түзу тоғы бар өткізгіштің магнит өрісі.
Қандай да бір абстракция
ретінде шектелмеген тоғы бар түзу өткізгішті қарастырамыз (16.17, а-сурет).
Idl
ток элементін бөлеміз және
өткізгіштен
Ь
қашыктықта
А
нүктесіндегі
7
радиус векторды жүргіземіз.
dH
векторы окырманнан сурет жазықтығына пер
пендикуляр бағытталған.
Суреттен
А
нүктесінде әрбір тоқ элементіндегі магнит өрісінің элементар
кернеулігі сызба жазыктығына
перпендикуляр, сол себептен алдыңғы мысал-
дағыдай (16.37) скаляр түрде жазуға болады:
/
r sina a/
Я = 4 ^
J
—~
(16.40)
—
00
Интегралданған өрнекті a бұрышы ғана айнымалы болатындай етіп түр-
лендіреміз. 16.17-суреттен табамыз:
r
= £ /cosP және sina = cosp.
(16.41)
16.17,
б-суретте үлкен масштабта бүрыш көрсетілген, содан
А
нүктесіндегі
d/ векторы көрінеді.
\CD\ — \CA
|dp шамамен бері
\СА
| = г, онда
\CD\
= nip.
ACDK
-
дан
\CD\ =
d/ sina аламыз; сондықтан nip = d/sina осыдан d/ = nip/sina. Соңғы
тендікке (16.41) коя отырып, мынаны аламыз:
Dl = bd
p/cos2p.
(16.42)
(16.42) ескере отырып, (16.40) түрлендіреміз:
,
, + я/2
/ f cosPcos2PMP
/
г
H * 4 ^ J
ft2cos2р
\
COS|!d|1-
- я / 2
Интегралдау шектері ±я/2 бұрыштың шекті шамаларына сәйкес. Инте-
гралдап, өткізгіштен
b
аракашыктыкта алыс орналаскан кез келген нүктедегі
шексіз түзу сызыкты тоғы бар өткізгіштін магнит өрісінің кернеулігі үшін
өрнекті табамыз:
16.6.
ТОЛЫҚ ТОҚТЫҢ ЗАҢЫ.
СОЛЕНОИДТЫҢ МАГНИТ ӨРІСІНІҢ КЕРНЕУЛІГІ
Био—Савар—Лаплас заңымен катар магнит өрісінің
кернеулігін анықтау үшін кейбір жағдайда толык токтың
заңын оған қатысты қолдану орынды.
Концентрлі шеңбер
түріндегі өткізгішке перпендикуляр шексіз түзу сызыкты
тоғы бар жазыктықта пайда болған магнит өрісінің кер-
неулігінің сызыктарын жүргіземіз (16.18-сурет).
Кең түрде
контур ретінде радиусы
b, Н
сызыктары-
ныңбірімен сәйкес келетін шенберді тандаймыз. Контур
мен кернеулік сызығы формасы жағынан бірдей болған-
дықтан:
Достарыңызбен бөлісу: