Біржасушалы жәндіктер – денесі бір ғана жасушадан (клеткадан) тұратын, көпшілігі
микроскоп арқылы ғана көрінетін ағзалар. Оларды қарапайымдардеп те атайды.
Құрылысы қарапайым сияқты болғанымен, бір жасушаның ішінде асқорыту, тынысалу,
заталмасу, қозғалу, көбею, сыртқы әсерлерге жауап беру сияқты кез келген тіршілік иесіне
тән тіршілік белгілері үздіксіз жүріп жатады. Қарапайымдардың көптеген түрлері
жаңбырдан пайда болатын іркінді су, шалшықтан бастап, көл, теңіз, мұхитқа дейінгі су
қоймаларында кездеседі. Топырақта мекендейтіндері де аз емес. Жануарлар мен адамның
ішкі мүшелерінде (қанда, ішекте, бауырда және т. б.) паразиттік тіршілік ететіндері де бар.
1-сурет. Жасыл эвгленаның құрылысы. Жай көзге көрінбейтін қарапайым жәндіктердің бар екені ХVІІ ғасырға дейін ғылымда
белгісіз болды. 1665 жылы өзі жасаған микроскоппен голландиялық ғалым Антони ван
Левенгук (1632-1723) аталық жыныс жасушасын зерттегеннен кейін ғана қарапайым
жәндіктердің түрлері ашыла бастады.
Қазіргі кезеңде қарапайымдардың 70 мыңға жуық түрі белгілі.
