Басқару экономикасы
жүктеу/скачать 1,31 Mb.
|
| Нарықтық тепе-теңдік
Егер сұраныс пен ұсыныс серпінін қарастырсақ, олардың нарықта өзара әрекеттесуін зерттеуге болады. Нарықтық сұраныс пен ұсынысты бір кестеге біріктіреміз. 2.4 кесте . Самсаға сұраныс пен ұсыныс
Мысалы, баға 600 теңгеге тең болғанда, сұраныс көлемі (300) ұсыныс көлеміне (300) тең болады. Сондықтан 600 теңгені тепе-теңдік баға, ал 300 — тепе-теңдік көлем деп атайды. Баға 750 теңгеге тең болғанда, ұсыныс көлемі сұраныс көлемінен артық болады. Бұл күй артық болғанды сипаттайды. Баға 450 теңгеге тең болса, жағдай қарсы күйде болады: сұраныс көлемі ұсыныс көлемінен артық болады. Бұл жағдай тапшылық туғанын көрсетеді. Артық немесе тапшылық жағдайында бәсекелестік күрестің әр түрлі формасы бағаны өзгертуге (артық жағдайда төмендеуге және тапшы жағдайында өсуге) алып келеді. Сөйтіп баға нарықты дисбаланстан қорғайды. Теңдестіру үдерісі тепе-теңдік күйге келгенше, яғни сұраныс көлемі ұсыныс көлеміне тең болғанша созылады. Тепе-теңдік баға: сұраныс көлемі мен ұсыныс көлемі арасында теңдік орнататын баға (яғни баға нарықты артық пен тапшылықтан құтқарады). Тепе-теңдік сан: осы санды тауарды адамдар сатып алуға, ал сатушылар тепе-теңдік бағамен сатуға дайын. Төменгі 2.4 суретте осы жағдай график түрінде бейнеленген. Тапшылық: сұраныс көлемі бағаның тепе-теңдік деңгейден төмен кезінде ұсыныс көлемінен артық болғанда туатын нарықтық жағдай. Артық: ұсыныс көлемі бағаның тепе-теңдік деңгейден жоғары кезінде сұраныс көлемінен артық болғанда туатын нарықтық жағдай. САЛЫСТЫРМАЛЫ СТАТИКАЛЫҚ ТАЛДАУ. Ал енді келтірілген нарықтық сұраныс, ұсыныс, тепе-теңдік баға мен көлем моделдері нарықты талдауға қолдануға болады. Нарықты экономикалық талдауда кең пайдаланатын әдіс салыстырмалы статикалық талдау деп P(Т) 1000 900
750 600
450 300
150 жүктеу/скачать 1,31 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|