16 4,704 5,541 6,514 7,635 8,920 10,38 12,04 13,91
...
3000 27,99 52,62 98,90 183,7 335,2 598,9 1047,0 1791,0
|
Енді басқару экономикасында өндірісте туатын мәселелерді шешерде өнімділік қисық сызығын қалай пайдалануға болатыны туралы нақты екі мысал келтірейік.
Мысал 1. Берік Аспетов, теңіз кемелерін соғатын фирманың иесі, әбігерге түсті. Беріктің 11 кеме соғу туралы келісімшарты бар, оның 4 орындалды. Ол мынаны байқап қалды: өндіріс жөніндегі жас менеджер Оспанов төт кемені соғып болғаннан кейін көп жұмысшыларды басқа тапсырысты орындауға аударды. Бірінші кемені соққанда 225 жұмысшы жұмыс істеген (40-сағаттық апта), ал екіншісін соққанда жұмысшылар саны 45-ке адамға азайды. Оспанов бұл тек бастамасы, соңғы кемені 100 жұмысшының күшімен соғамын деп мәлімдеді. Оспанов өнімділіктің қисық сызығына сүйенді ме немесе шығындарды қысқарту үшін бар күшін сала қимылдағаны ма, соны анықтайық.
Шешімі:
Екінші кемені соғу 180 жұмысшыны талап етті, демек, қарапайым экспоненциалды қисық сызығын қолданып, өнімділік деңгейі 80% (180/225 = 0,8) тең деп табамыз.
11-ші кемені жасауға қажет жұмысшылар санын 1-ші кестеден 11-ші бірлігіне 80%-дық деңгейіндегі мағынаны бірінші кеменің еңбек шығынына көбейтеміз. Ол үшін 10-ші мен 12-ші бірліктерінің мағыналарына интерполяция жасап, өнімділіктің өсу коэффициентін табамыз: (0,4765 + 0,4493)/2 = 0,4629. Демек, 11-ші кемені жасауға 225x0,4269=104,15 жұмысшы қажет. Сонымен, Оспанов 4 адамға қателесіпті.
Беріктің компаниясы жаңа серияға жататын бірінші кемені шығарды делік. Құны 500 млн. теңге, оның ішінде 200 млн. Теңге материал шығынын, 300 млн. теңге еңбек шығынын құрады. Пайда 10%-ға тең және 70%-пайыздық өнімділіктің негізінде келісімшарт жасалса, үш жаңа кеменің келісімшарттық бағасын анықтайық.
Келісімшарттық бағаны әр кемені шығаруға жұмсалған шығындарды кезекпен есептеп табамыз:
Достарыңызбен бөлісу: |