Батыр апаларға тағзым! ұ с т а з ы

3

Жайық ұстазы

19 наурыз, 2015 ж.

РуССКиЙ яЗЫК в КАЗАХСКОМ КлАССЕ. 

5 КлАСС.

иЗ ОпЫТА РАБОТЫ

Цель:  сформировать  умение  сопоставлять, 

чтобы  через  решение  проблемы  научить 

правильно  писать  А  или  О  в  корнях  с 

чередованием –лаг - // - лож - , - рос - // - раст 

- // - ращ - .

Орг.  момент.  Актуализация.  Опора  на 

предыдущие знания, при обращении к новому 

материалу.

Орфографическая п/м.

 -  Найдите признак, объединяющий слова 

каждой группы. Озаглавьте графы таблицы. 

Уд…вительный    б…грянец      

                               Перел…жить, изл…гать

л. . пучий   в…кзал   подр…сти, выр…сли

к..смический кв..ртира   выр…щенный

-  Знаете  ли  вы  о  написании    слов  3 

группы? 

-  Запишите  слова  с  неизученной 

орфограммой и оставьте пропуски.

 - Какие гласные надо написать на месте 

пропуска?

 - Определите, в каких именно морфемах? 

Что такое морфема?

Изучение  н/м.  Коллективная  работа. 

Анализ примеров.

- Найдите в предложениях слова с такими 

морфемами.  Какие  буквы  пишутся  в  этих 

корнях?  Какие  слова  являются  между  собой 

однокоренными?

У  лесной  рябинки  выросли  волнушки 

прямо на тропинке. Ложится золото кленов на 

воды пруда. Они вырастят их и улетят вместе с 

ними за далекие горы, леса и моря. 

-  Можете  ли  вы  сказать,  о  чем  пойдет 

речь  на  уроке?  Попробуйте  сформулировать 

тему урока. Слайд№1 Чередование гласных в 

корнях –раст-(- рос-), -лаг- (-лож-).

Какую  проблему  нам  надо  решить  на 

уроке? 

Заполнение таблицы ЗХУ

Знаю. Гласные в корне чередуются

Хочу узнать. Когда в корнях –раст-, -рос-;-

лаг-,-лож- пишется А, когда – О? 

Узнал (а)

 Работа в парах.  Слайд № 2, 3 (3мин.)

-  Внимательно  посмотрите  на  таблицу  и 

скажите,  когда  в  корнях  –раст-,  -рос-;-лаг-,-

лож- надо писать А, когда – О

- ПредлаГать – предлоЖить

- СлаГаемое – слоЖение

- ПрилаГать - прилоЖение

- -раСТ-   раСТение

- -раЩ-    выраЩенный

- -роС-     зароСли

 - Вставьте пропущенные буквы в словах в 

таблице выше.

Чтение теоретического материала.

 - Что нового еще по теме вы узнали?

Работа со словами – исключениями.

Тренировочные упражнения.

Работа по вариантам с взаимопроверкой.

1 в. -  упр.383, 2 в. – упр. 386

Физкультминутка.  Грамматическая зарядка: 

если  в  корне  “А”  -  хлопаем  в  ладоши,  если  в 

корне “О” – топаем. 

Прил…гать  усилия.Сл…жить  вещи.Отл…

жить празднование.Возл…гать надежды.

Предл…жить 

блины.Безотл…гательное 

дело. Радостное предпол…жение.

Расположить у костра.

Работа в группах. (Листы А3) Составление 

постеров по теме и защита. 

-Лаг-, -лож-      Линия сравнения     -Раст-, 

-рос-,- ращ-

Оценивание работы группы по грамотности, 

составления постеров.

Работа  по  группам  с  взаимопроверкой(10 

мин). Составляют уточняющие вопросы. 

1  и  3  группы.    Распределите  записанные 

ниже слова по трём столбикам. 

Предл…гать  ничью,  прил…жение  к 

журналу,  популярное  изл…жение,  густо  р…

сти,  маленький  р…сток,  перспективная  отр…

сль,  разл…жить  р…стения,  молодая  пор…

сль, дубы разр…слись, ул…житься в секунды, 

пол…гаться  на  коллектив,  Петров  Р…стислав, 

изл…гать  программу,  отл…жить  визит,  зар…

сли тростника, распол…гать данными, наладить 

отношения, подсл…щённый чай, степные пр…

сторы,  сладостные  минуты,  распр…странять 

билеты.

2    и    4    группы.  Задание:  вставьте  в 

предложения  подходящие  по  смыслу  слова 

с  чередующимися  гласными  в  корне  слова, 

орфограмму  обозначьте,  выбор  гласной 

объясните.

1. Наш замечательный город _____на берегу 

реки Урал.

2. Осенью мы _____провести слёт туристов 

на берегу этой живописной речки.

3.  Выбранное  нами  местечко_______

недалеко от деревни моей бабушки.

4. Эти места удивляют богатой ______.

5.  Мы  аккуратно______  рюкзаки  и 

отправились по _____маршруту.

6. Быстро _______на берегу палатки.

7. Девочки _____в тени, а мальчики ________

костёр.

8.  Справа  от  нашей  стоянки  ___________ 

молодые 

берёзки, 

а 

слева 

ребята 

увидели_________шиповник.

9.  Мы  углубились  в  __________,  чтобы 

собрать__________для гербария.

10.  Свои  мысли  о  слёте  мы  _____в 

сочинениях.

Слова  для  справок:  выр…сти,  предл…

жить,  распол…гаться,  р…стительность,  ул…

жить,  предложенный,  выр…сти,  распол…

житься,  разл…жить,  р…сти,  разросшийся, 

зар…сли,  р…стения,  изл…жить.  Докажите, 

что данная запись является текстом. Озаглавьте, 

определите тип речи текста.

Итог урока. Тест с самопроверкой.

О       А      Слова

Рефлексия. Заполнить графу таблицы ЗХУ: 

Узнал(а)

Домашнее упр. 388. Составляют вопросы к 

упражнению.

Камария утешева,

учитель русского языка и 

литературы, і категория, ОСШОД №8, 

г.уральск

П

равописание чередующихся 

гласных в корнях –раст-, 

(-рос-), -лаг-, (- лож-)

Ц е л и : 

ф о р м и р о в а н и е 

понятий  «однокоренные  слова», 

«корень слова».

Задачи:  Закрепить  знания  детей  о 

составе слова. Учить подбирать родственные 

(однокоренные)  слова,  выделять  корень 

слова  в  однокоренных  словах,  различать 

однокоренные  слова  и  формы  одного  и 

того же слова. Развивать орфографическую 

зоркость,  внимание,  речь.  Воспитывать 

аккуратность, 

любознательность, 

дисциплинированность. 

Ход  урока.  Орг.  момент.  На  доске 

нарисовано солнышко, которое улыбается.

-  Ребята,  солнышко  улыбается  нам. 

Давайте  мы  улыбнёмся  ему.  А  теперь 

улыбнитесь друг другу. 

Речевая зарядка.

-  Прочитайте  слова:  ноябрь,  март, 

октябрь, сентябрь.

-  Какое слово может быть лишним?

Как вы думаете, почему осень называют 

золотой? (Ответы детей).

-  Красота  осенней  природы  всегда 

была  источником  вдохновения  для  поэтов 

и художников. И, конечно же, невозможно 

представить осень без листопада.

- 

Послушайте 

стихотворение:

Как-то  много  лет 

назад,

Посадили странный сад.

Не был сад фруктовым –

Был он только словом.

Это слово – слово корень,

Разрастаться стало вскоре.

И плоды нам принесло – 

Стало много новых слов,

Вот из сада.

Вам рассада,

Вот ещё посадки рядом,

А вот садовод.

С ним садовник идёт.

Очень интересно,

Гулять в саду словесном.

-  Кто  догадался,  о  чём  пойдёт  речь  на 

уроке? (о корне слова).

- Верно, сегодня на уроке речь пойдёт 

о корне слова.

Работа  по  учебнику.  Упражнение 

142.  Прочитайте 

сказку.  О  каком 

чудесном  дереве 

вы узнали?

- Р е б я т а , 

п о с м о т р и т е 

на 

рисунок. 

Составьте слова и 

запишите. 

-ок- -ик- -очек-

лист, листок, листик, листочек.

Правило!

Корнем  слова  называется  общая 

часть  родственных  слов.  Поэтому 

слова,которые  имеют  общую  часть 

и  сходны  по  смыслу,  называются 

однокоренными. Однокоренные слова надо 

отличать от разных форм одного и того же 

слова. Школа, школьник, пришкольный  – 

это однокоренные слова. Школа, в школу, к 

школе – это разные формы одного и того же 

слова. Окончание образует формы слова.

Игра,  которая  называется  «Третий 

лишний». 

Найдите 

и 

выпишите 

однокоренные слова, выделите корень.

Холод, холмик, холодный.

Лист, лисица, лисёнок.

Моряк, море, морж.

Лиса, лисица, лес.

Смелый, храбрый, смельчак.

Словарная работа.

Губит – құртады

Вредные 

насекомые 

– 

зиянды 

жәндіктер

Липкий – жабысқақ

Зазубринки – кетілген

Выполнение упражнений.

Упражнение  145  /устно/.  В  каждой 

строчке  найдите  однокоренные  слова. 

Помните, что однокоренные слова похожи 

по смыслу и имеют одинаковый корень.

Упражнение  146  /устно/.  Закрепление. 

Каждому  ученику  раздаю  листочки 

со  словами,  они  подбирают  к  ним 

однокоренные  слова.  Лес,  сад,  школа, 

ветер,  дерево,  гриб,  вода,  двор,  снег, 

футбол, камень, шерсть, ночь.

Рефлексия. 

Составить 

синквейн. 

Оценивание.  Домашнее  задание:  Упр. 

149,150 с 165. Итог урока!

Айгуль Сарсенова,

учитель русского языка и литературы 

Аксуатской ОСОШ,

Теректинский район

К

о р е н ь

 

с л о в а

Кейінгі жылдары жиі пайдаланылып келе 

жатқан  жаңа  ұғымдардың  бірі-инновация.    

Инновацияны  жете    түсініп,инновациялық 

әдіс  тәсілдерді  сабақ  үрдісіне  енгізу  жас 

ұрпақтың  саналы  да  сапалы  білім  алуының 

бірден-бір 

шарты 

болып 

табылады. 

Инновацияны  «жаңашыл»,  «жаңа  әдіс», 

«өзгеріс»,  ал  инновациялық  үрдісті  «жаңа 

«әдістеме  құралы»  деп  қарауға  болады. 

Қазіргі  білім  беру  саласында  оқытудың 

озық  технологияларын  меңгермейінше, 

сауатты,  жан-жақты  маман  болу  мүмкін 

емес.  Инновациялық  технологияны  меңгеру 

оқытушының  интеллектуалдық,  кәсіптік, 

адамгершілік, рухани, азаматтық және басқа 

да көптеген адами келбетінің қалыптасуына 

игі  әсерін  тигізеді,  өзін-өзі  дамытып,  оқу-

тәрбие  үрдісін  тиімді  ұйымдастыруына 

көмектеседі.

Оқу-тәрбие 

үрдісінде 

қолданылып, 

айтарлықтай 

нәтиже 

беріп 

жүрген 

инновациялық  технологияларға  мыналарды 

жатқызуға  болады:  дамыта  отырып  оқыту 

әдістемесі, оза отырып оқыту, деңгейлеп оқыту, 

тесттік жүйемен оқыту, дискуссия сабақтары, 

интеграциялық 

сабақ, 

лекция-семинар 

сабақтары,  экскурсия  сабағы,  бинарлы 

сабақ,  дөңгелек  үстел,  дебат  сабақтары  т.б. 

Білім  берудің  жаңа  әдістеріне  көшу,  оқыту 

әдістемелерін  жаңғырту,  инновациялық 

технологияларды 

қолдану 

мақсатында 

және    осындай  жаңа  әдістердің  тиімділігін 

ескере  отырып,  мен    дәріс  пен  практиканы 

байланыстыра,  бинарлы  сабақ  өткізуді  жөн 

көрдім.  Ондағы  мақсатым:  оқушылардың 

пәнге  деген  қызығушылығын  арттыру,  оқу 

процесінің қарқынын жоғарылату, оқытудың 

сапасын арттыру болды. 

Жалпы бинарлы сабақ-оқу материалы екі 

оқытушының  жүргізуінде  өткізіледі.  Оның 

бірі-оқытушы болса, екіншісі-практик немесе 

ғылыми бағыт өкілі бола алады. 

Мысалы:  менің  «Жобалау  зерттеу 

жұмыстарында еңбекті қорғау» пәнінен «Өрт.

Өрт  қауіпсіздігінің  негіздері»  тақырыбында 

өткізілген  бинарлы  сабағымда  дәріс  пен 

практиканы 

байланыстырып, 

өндірісте 

өткізуді  жоспарладым.  Сабақты  менімен 

бірге жүргізетін «Өрт сөндіруші» мекемесінің  

бас  маманы  Ғалия  Нығметқызымен 

алдын-ала    сабақты  бірлесіп  жүргізу 

үшін  тиянақты  жоспар  жасадық.  

Сабақтың  бірінші  бөлімі  бинарлы 

дәрісбаяннан 

басталып, 

екінші 

бөлімінде «Өрт сөндіруші» мекемесіне 

экскурсия жасалып, үшінші бөлімінде 

студенттерге дәрістен алған білімдерін 

тәжірибеде  пайдалануға  мүмкіндік 

берілді. 

Келесі  жоспарлаған  бинарлы 

сабағым 

«Жер 

қатынастарын 

реттеу  және  жер  кадастры»  пәнінен 

«Қазақстан 

Республикасының 

жер  қоры  және  оның  жіктелуі» 

тақырыбында  өтті.  Бұл  сабағымды 

бірлесіп  өткізу  үшін  мен  ҚР  Өңірлік 

даму министрлігінің Жер ресурстарын 

басқару  комитетінің  БҚО  филиалы 

директорының  кеңесшісі  Қуанышев 

Ғилым  Зайреденұлын  шақырдым. 

Сабақтың  түрі-  жаңа  тақырыпты  меңгеру 

болды, 

құрылымдық 

жағына 

келсек 

дәрісбаян  үш:  кіріспе,  негізгі  және 

қорытынды  бөлімдерінен  тұрды.  Сабақтың 

кіріспе  бөлімінде  тақырып  нақтыланды, 

жоспар  мен  мақсаты  таныстырылды,  негізгі 

және  қосымша  әдебиеттер  көрсетілді, 

өткен  материалдармен  байланыстар  түзілді, 

тақырыптың  теориялық  және  практикалық 

маңызы  сипатталды.  Негізгі  бөлімде  «ҚР 

жер  қоры  және  оның  сипаттамалары» 

тақырыбының  мазмұны  ашылып,  жер 

қорының санаттарға бөлінуімен, жалпы жер 

қорын  қорғау  мақсаттары  мен  міндеттері 

жөнінде ақпарат берілді. Осы бөлімде «Жерге 

орналастырушы»  мамандығы  студенттеріне 

өндірістен келген маман Ғилым Зайреденұлы 

жаңа  тақырып  жөнінде  өзекті  идеялар  мен 

ұстанымдарды  нақтылап,  ҚР  жер  қорының  

қазіргі  экологиялық    жағдайына  сипаттама 

беріп,  жерді  ұтымды  пайдалану  мен  қорғау 

шаралары  жөнінде  қалыптасқан  тәжірибе 

мен  ғылыми  зерттеулерге  тоқталды.  Сабақ 

барысында  алдын-ала  өз  беттерінше 

ізденуге, 

жұмыстануға 

берілгенжаңа 

тақырыпбойынша      «ҚР  орман  қоры»  мен 

«ҚР  су  қоры»  жөнінде  Power  Point,  Pr-

ezi 

бағдарламаларыменен 

дайындаған 

презентация  материалдары      тыңдалды.   

Сабақтың келесі қортынды бөлімінде мазмұн 

нақтылы  үйретіліп,  негізгі  көзқарастар 

қысқаша  қайталанып,  жалпыланды,  пікір-

алмасу, тест тапсырмаларына жауап берумен 

сабақ қортыланды

Мұндай  сабақтар  оқушыларға  да 

оқытушыларға  да  қызықты.Олар    ұжымды 

біріктіреді,  оқушыларда  өздігінен  білім  алу 

дағдыларын дамытады, зор тәрбиелік әлеуетке 

ие,  оқытушылар  арасында  өзара  қарым-

қатынас өзгереді, бұдан басқа оқушыларда да 

оқытушыларда  да  әлемді  тану  мен  әсер  ету 

қасиеті кеңейе түседі.

Данагүл Абдрахманова, 

Орал газ, мұнай  және салалық 

технологиялар колледжінің арнайы 

пән оқытушысы

Болашақ мамандардың кәсіби 

құзіреттілігін қалыптастыру

Б

инарлы

 

саБақ

 

өткізудің

 

тиімділігі

4

 

Жайық ұстазы

19 наурыз, 2015ж.

Әже мектебі:

 

тағылым мен таным

2014  жылдың  17  қарашасы  күні  №45  орта  мектептің 

4

“б”

  сыныбында  өткен  тәрбие  сағатына  қатыстым. 

Бұл  сыныптың  жетекшісі  -  тәжірибелі  мұғалім  Қанзия 

Қадырбайқызы  Неталиева.  Ал,  тәрбие  сағатын  дайындап 

өткізген  осы  сыныптың  оқушысы  Истаева  Дариға.  Ол  өз 

сыныптастарына  әжесі  Макарова  Ағила  Керейқызымен 

бірге Түркістан қаласына барған сапары туралы әңгімеледі. 

Күзгі каникул кезінде ол әжесімен, әкесімен, сіңлісі Рабиғамен 

Қожа Ахмет Яссауи кесенесіне барған екен, ғажайып әсерге 

бөленгені үшін әжесіне алғысы шексіз көрінеді.

Дариға 

өз 

әңгімесінде 

кесене 

құрылысының 

тарихына,  кесене  кешенінің  ерекшеліктеріне  тоқталып, 

фотосуреттерге толы альбомын, сатып алған буклеттері 

мен кітаптарын көрсетті. Түркістан қаласының орталық 

объектісі,  қазақ  хандығының  астанасы  туралы  оқушылар 

өте қызықты фактілерді естіп, оны талқылады, Дариғаға 

өз сұрақтарын қойып, тыңдағандары бойынша пікірлерін де 

білдірді.

Кіп-кішкене  Дариға  әңгімесі  сыныптас  достарын 

қызықтырып,  іс-шара  барысында  балалар  Түркістан 

қаласы,  Қожа  Ахмет  Яссауи  кесенесі  туралы  көптеген 

мағлұматтар  алды.  Осы  тәрбие  сағатында  Дариға  өзге 

балалардың  да  Қазақстанның  көне  қаласы  Түркістанды 

көзбен көруге деген құштарлығын оята білді.

Сондықтан  оның  әжесіне  тек  өз  немерелеріне  қаланы 

көрсетумен  шектелмей,  басқа  балалардың  да  бұл  туралы 

білуі үшін тәрбие сағатын дайындап, оны қызықты саяхат 

түрінде өткізуге және немересінің өз әсерімен, жинақтаған 

білімімен  бөлісуге  көмектескені  үшін  зор  алғысымызды 

білдіргіміз келеді.

ләззат Сағынғалиева,

№45 ЖББОМ директорының тәрбие ісі 

жөніндегі орынбасары

Редакциядан: 

Осы 

бір 

хаттың 

мазмұнымен  танысқан  соң,  өзімізге  таныс, 

институтмыздың  еңбек  ардагері  Ағила 

Керейқызы 

Макаровамен 

хабарласып, 

оның  үйіндегі  фотосуреттерді  алдық.  Ол 

кісінің  зейнетке  шыққалы  немере  қыздары 

Дариға  мен  Рабиғаға  ерекше  көңіл  бөліп, 

жан-жақты  ұлттық  тәрбие  беруге  өз 

өмірін  арнап  отырғандығын  да  білетінбіз. 

Кішкентайынан  үкілі  тақия,  желбіршекті 

көйлек, әсем бүрмелі киімдер, кәзекей-қамзол 

дегеннің  не  екенін  біліп  өскен  екі  немересі 

де  әжесінің  сәл  емеурінін  қалт  жібермей, 

онымен  бірге  қазақша-орысша  ән  шырқап, 

тақылдап  тақпақ  айтады.  Әжелері  тігіп 

кигізген  неше  түрлі  ұлттық  киімдерді 

мақтаныш етеді. Дариғасы пианинодан сабақ 

алып,  шағын  шығармаларды  орындайды. 

Енді  биыл  араб  тілін  үйренуге  ден  қойып 

жүр. Кішкене Рабиға да одан қалысар емес. 

Көкірегі  шежіреге  толы,  әнші,  ісмер,  аспаз, 

ұйымдастырушы,  т.б.  қасиеттері  жетіп-

артылатын әже тәрбиесі жемісін беруде.

Үйге  қонақ  шақырғанды  ұнататын 

бәйбіше 

қалыпты 

әжелері 

сияқты, 

немерелер де адамға үйірсек болып өсіп келе 

жатыр. Сазгер Донеділ ағалары, Ғарифолла 

аталарының немересі Дина, институттағы 

әженің  әріптестері,  көптеген  өнерлі 

адамдарды жиі көріп өскен немерелері Ағила 

әже  мектебінің  тағылымын  алып,  таным 

көкжиктері арта түсуде.

Қазақ  хандығының  550  жылдығы 

қарсаңында  балалары  мен  немерелеріне 

еліміздегі  бабаларымыздың  киелі  мекені, 

асқақ рухтың ордасы, небір хандарымыз бен 

билеріміз,  ғұламаларымыз  жерленген  жерді 

көрсетуді  мақсат  тұтқан  Ағила  Макарова 

өнегесі  баршамызға  жұғысты  болғай! 

Айналамыз  толған  тарих,  Бөкей  хандығы, 

Алтын Орда-Сарайшық - бәрі-бәрі ұрпақтан 

ұрпаққа  мақтаныш  ұлылықтың  іздері 

қалған  жерлер.  Тек  Дариғаның  әжесі  Ағила 

Керейқызындай  ақыл-парасатпен  қарай 

алсақ,  ұрпағымыздың  көкірек  көзін  ашып, 

сана-сезімін  байытамыз.  Ұрпақ  алдындағы 

парызымызды ұмытпайық, ағайын! 

Мәңгілік елдің ырысы болған - тайқазан 

Суы тартылмаған құдық

түркістан - қазақ хандығының астанасы

Ағила әже екі немересімен 

түркістан жерінде

Қасиетті кесенеге алғашқы қадам: қуаныш пен үрей

Кесенеге кірер есікті 

қорғаушы үкі

тәуелсіз елімнің тірегі 

мықты болсын!

Қасиетті жерден болашағына бата 

тілеп келген Өзбекстан жастары

ЧЕлОвЕК, ПЕДАгОг 

                          С БОльшОй БуКвы!                    

   

5

 

Жайық ұстазы

19 наурыз, 2015 ж.

*   *   *  

З е й н е т к е р л і к   ж а с ы ң ы з б е н !

Үмітаева  Тоқтағаным  Төлешқызы 

1957 жылы 20 наурызда Батыс Қазақстан 

облысы Жәнібек ауданындағы Свердлов 

атындағы  кеңшардың  Құнаншапқан 

елді  мекенінде  қарапайым  көпбалалы 

отбасында дүниеге келген. 1964 жылдың 

1 қыркүйегінде Я.М.Свердлов атындағы 

орта мектептің 1 сыныбына қабылданды. 

Оқушы  кезінде  ұйымдастырушылық 

қабілетімен,  қоғамдық  жұмыстарда 

белсенділігімен танылған ол оқушылар 

арасында 

комсомол 

ұйымының 

хатшысы  қызметін  де  қоса  атқарған. 

1974 жылдың қаңтар айында облыстық 

комсомол  конференциясына  делегат 

болып    қатысса,  1974  жылдың  ақпан 

айында аудандық шопандар слетіне, ал 

сол  жылдың  наурыз  айында  облыстық 

шопандар  слетіне  делегат  болып 

қатысты. 

1974  жылы  осы  Я.М.Свердлов 

атындағы орта мектепті аяқтап шықты. 

Сол    жылы  Гурьев  мемлекеттік 

педагогикалық институтының биология 

және  химия  факультетіне  оқуға  түсіп, 

оны  1979  жылы  биология  және  химия 

пәнінің  мұғалімі  мамандығы  бойынша 

бітіріп,  алғашқы  еңбек  жолын  өзінің 

туған жері Жәнібек ауданының Свердлов 

атындағы  орта  мектепте  интернат 

тәрбиешісі және химия пәнінің мұғалімі 

болып бастады. 

Жігерлі  де  жас  ұстаз  1980  жылы  

Жәнібек 

ауданы 

М.И.Калинин 

атындағы  кеңшардың    М.И.Калинин 

атындағы    орта  мектебіне  химия 

пәнінің  мұғалімі  және    оқу  ісінің 

меңгерушісі  болып  тағайындалды. 

Ұзақ  уақыт  өтпей-ақ,  өзінің  іскерлік 

және  ұйымдастырушылық  қабілетімен 

танылған  Тоқтаған  Төлешқызы  1982-

1983  жылдары  Жәнібек  аудандық 

комсомол  комитетінің  ІІІ  хатшысы 

қызметін де  абыроймен атқарды.

1983  жылы  тұрмыс  құруына 

байланысты    Калинин  ауылына 

қайта  оралып,  осы  елді  мекендегі 

М.И.Калинин  атындағы  орта  мектепте 

биология, химия пәнінің мұғалімі және 

1984  –  1987  жылдар  аралығында  осы 

мектептің оқу ісінің меңгерушісі болып 

жұмыс жасайды. 

1999 жылдың 8 тамызынан осы күнге 

дейін  Жәнібек  ауданындағы  Қамысты 

ауылының  (бұрынғы  М.И.Қалинин  ат. 

кеңшар) Е.Ниетқалиев атындағы жалпы 

білім беретін орта мектептің директоры 

болып қызмет етіп келеді. 

Мектеп  директоры  болу  -    қиын, 

әрі аса жоғары жауапкершілікті  талап 

ететін жұмыс. Бір мектепте он  жылдан 

астам  уақыт    директорлық  міндетті 

атқару  –  көптеген  мұғалімдердің 

жүрегінде, санасында із қалдыру десек, 

осы орайда  ұжым мүшелерімен үнемі 

жақсы  қарым-қатынас  жасап,    тіл 

табыса  білу,  жетістіктерін  дер  кезінде 

бағалау,  ұжымындағы  көзге  көрініп 

тұрған  нәрсені  ғана  емес,  көзден  таса 

нәрсені      көру  -  Тоқтаған  Төлешқызы 

сияқты  мол  тәжірибелі  басшының  

дағдылы әрекетіне айналған.

Сондай  –ақ,  ол  -  мұғалімдердің  

оқушыларға  білім  мен  тәрбие  беру 

жолындағы  жұмыстарына қатаң талап 

қоя  отырып,    білім  беру  ісін  жоғары 

деңгейде  ұйымдастыра білетін 

іскер басшы.      

Қазіргі  таңда  Т.  Үмітаева 

басқарып  отырған    мектеп 

-  облыс  көлеміне  танымал 

үздік  білім  ордасының  бірі. 

Оған      оқушыларының  білім 

сапасының 

жылдан-жылға 

артуы,  ҰБТ  көрсеткіштерінің 

қорытындысы,  5  жыл  облыс 

көлеміндегі  алдыңғы  қатарлы 

20  мектептің  сапында  болуы  

(облыс  бойынша  2005  жылы  

-  20  орын,  2006  жылы  -  13 

орын,  2007жылы  -  9  орын, 

2012  жылы    -  14  орын,  2014 

жылы - 10 орын),  жыл сайынғы 

мектеп  түлектерінің  80-90% 

-ның  грант  иегерлері  атануы, 

6  жылда  (2007,  2008,  2009, 

2010,  2013,  2014)  7  мектеп 

түлегінің  «Алтын  белгіге» 

қол  жеткізуі,  ұстаздардың, 

оқушылардың  түрлі  облыстық, 

республикалық  байқаулардан 

жүлделі орындарды иеленулері, 

т.б.толағай табыстары  дәлел.

2013  -  2014  оқу  жылында  осы 

заманғы  сәулет  өнерімен  салынған 

көз  тартар    жаңа  мектеп  ғимаратының 

ашылуына    және  сол  жылы  мектеп 

оқушыларына  Алматы  қаласынындағы  

«Сымбат»  тігін  фабрикасына  бірдей 

мектеп формасын тіктіріп, балалардың 

түгелдей формамен қамтамасыз етілуіне 

Тоқтаған Төлешқызының  қосқан үлесі 

өте зор.  

Бүгінде  өзінің  ұжымында  үлкен 

беделге  ие  болып  отырған  Тоқтаған 

Төлешқызының  еңбегі  аудан,  облыс 

көлеміне жақсы таныс. 

2014 жылғы «Үздік ауылдық мектеп» 

облыстық байқауында да Т.Үмітаеваның  

басқарып  отырған  мектебі  жүлделі  ІІ 

орынды  иеленгені  барша  ұжым  үшін, 

шалғайда орналасқан ауыл халқы үшін 

де үлкен мақтаныш.    

«Жақсының  жақсылығын  айт, 

нұры  тасысын»  дегендей,  мектеп 

ұжымының  бүгінгі  тыныс  –  тіршілігі 

шын  мәнінде  мақтауға  тұрарлықтай. 

Мұның  бәрі  -  мектеп  директорының 

ұстаздармен нәтижелі жұмыс істеуінің, 

ата-аналармен,  әріптестерімен  ортақ 

мәмілеге келуінің жемісі. 

Тоқтаған  Төлешқызы  -  қай  салада 

жұмыс жасаса да, оның қандай жауапты 

жұмыс  екендігін  жетік  түсінген  жан. 

Өзі  басқарып  отырған  ұжымдағы  

ұйымдастырушылық 

қабілеті, 

әріптестеріне  жоғары  талап  қоюы, 

олардың  кәсіби  шеберлігін  арттыруға 

басшылық  жасауы,  балаларға  деген 

аяулы аналық  қамқорлығы бағаланып, 

іскер  басшының  елеулі  еңбегі  еленіп,  

бірнеше  мәрте  аудандық,  облыстық 

білім  беру  ұйымдарының  алғыс, 

мадақтауларымен  қатар    өскелең 

ұрпақты  оқыту  мен  тәрбиелеудегі  

жетістігі  үшін    2007  жылы  «Ыбырай 

Алтынсарин» белгісімен марапатталды. 

Сонымен  қатар,  Т.Үмітаева  - 

Елбасының  «Алғыс  хаттарының»,  «ҚР 

Конституциясының  10  жылдығы», 

«ҚР  Тәуелсіздігінің  20  жылдығы» 

медальдарының 

иегері, 

аудандық 

мәслихат  депутаты.  Ол  депутат 

ретінде    ауыл  тіршілігіндегі  барлық 

істерге араласып, халықтың әлеуметтік 

жағдайына үнемі көңіл бөліп,  қоғамдық 

жұмыстардың  бел  ортасында  жүріп, 

олардың  нәтижелі  өтуіне  мұрындық 

бола біледі. 

Т.Төлешқызы  -  әркез  өзінің  өткір 

ой-өрісімен,  қажымас  қайратымен 

дараланған, Әйел – Ана – Ұстаз деген 

ұлы есімдерге лайық жан. 

Тоқтағаным  Төлешқызын  биылғы 

жылдың  20  наурызындағы  58  жасқа 

толу  мерейтойымен  шын  пейілден  

құттықтай  отырып,  деніне  саулық, 

отбасына амандық тілейміз. 

Құтты болсын қуанышты күніңіз,

Бақытты да шаттық өмір сүріңіз.

Бала – шаға қызығына кенеліп,

Ортасында аман – есен жүріңіз. 

жүктеу/скачать 2,39 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: