5.1.Көрнекелік-дидактикалық материал және оқытудың көрнекі құралдарын пайдаланатын педагогке қойылатын талаптар: Көрнекі оқу құралдарының түрлері
Табиғи немесе жасанды емес (қазбалар, гербарийлер, тау жыныстарының үлгілері, тірі нысаңдар, машиналар және олардың бөліктері, археологиялық қазбалар және т.б.).
Көлемді (қолданыстағы машина механизмдер, аппараттар, құрылыстар және т.б. моделі; өсімдіктердің және олардың жемістерінің, техникалық құрылым және олардың жабдықтарының, ағзалардың және жекеленген органдардың және т.б. макеті және муляжі).
Сызбалық немесе таңбалық (кестелер, сызбалар, суреттер, плакаттар, диаграммалар, географиялық карталар және т.б.).
Суретті және суретті-үдемелі (суреттер, иллюстрациялар, диафильмдер, слайдтар, диапозитивтер, транспорттар және т.б.).
Дыбыстық (аудиожазба, радиохабарлар.).
Аралас (телехабарлар, бейнежазбалар, оқу кинофильмдері және т.б.).
Дидактикалық құралдар (карточкалар, жұмыс дәптерлері, үлестірме материалдары және т.б.).
Оқулықтар және оқу құралдары (пән тарихы, баланың жалпы дүниетанымын дамыту туралы тақырыптық іріктелген материалдар және т.б.).
Көрнекі құралдар өздерінің дидактикалық рөлін толық орындауы үшін олар мына талаптарға сай болуы қажет:
ғылыми тұрғыда лайықты, нақты бағдарламаға және оқу материалына сәйкес болуы тиіс;
Оқыту құралдарының тиесілі педагогикалық әсер етуі үшін ол бірқатар дидактикалық талаптарды қанағаттандыру қажет:
оқытудың көрнекті құралдар көмегімен берілетін ақпараттың заманауи ғылыми көзқараспен сәкестігі және білім алушылар үшін қолжетімділігі;
оқыту құралдарының шешу үшін қолданылған педагогикалық міндеттерге сәйкестігі;
көрнекті құралды қолдану оқу материалын баяндау логикасымен және әдістемесімен анықталуы тиіс.
Өз кезегінде, оқытудың көрнекті құралдарын қолдану педагогке мынадай айқын талаптар қояды:
оқу материалымен танысу үдерісінде әсерлі образдардың қажеттілігін түсінуі тиіс;
сабақ барысында әсерлі образдарды баланың өз бетінше әрекет етуін дамыту, абстрактылы ойлауын дамыту құралы ретінде қолдауды ойластыруы тиіс;
сабақ барысында оқытудың қандай көрнекі құралдарының көмегімен әсерлі образдардың қалыптасатынын және еліктіретінін шешуі тиіс;
балалардың шынайы өмірді ұғынатын танымдық әрекетінің тенденциясын құруы қажет;
оқу материалының қандай пәндердің және құбылыстардың жиынтығын сипаттайтының, сонымен қатар білім алушылардың осы пәндермен құбылыстарды жалпылама түрде ұғына алуы үшін жағдай тудыруы және жақсы түсінуі қажет.