Батыс тарих философиясыныњ негізгі



Pdf көрінісі
бет7/42
Дата21.09.2023
өлшемі1,93 Mb.
#109557
түріМонография
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   42
тарихи ғылымдар
деп атауға болады

Тарихқа мұндай көзқарас
,
тарихты 
және оның әдістерін зерттейтіндердің көпшілігінің өздерін қандай да 
болмасын әмбебаптық тарихи заңдылықтар емес
,
жеке оқиғалар 
қызықтыратынын, не үшін табанды тұжырымдайтынын түсіндіреді
.
Тарихтың міндетінің өзі осы жеке оқиғаларды талдау және олардың 
себептерін түсіндіру болып табылады
.
Кімдерді заңдылықтар 
қызықтырса, қорытындылаушы ғылымдарға жүгінуіне болады (мысалы
,
әлеуметтануға). Біздің көзқарасымызды басшылыққа ала отырып
,
неге 
тарихты, әдетте, «өткен оқиғаны қаз
-
қалпында» сипаттау деп 
ұғынылатынын оңай түсіндіруге болады
.
Тарихты бұндай ұғынуда 
тарихты зерттейтіндердің және қорытындылаушы ғылымдарға қызыға-
тындардың мүдделерінің қарама
-
қарсылығы айқын көрінеді
.
Осы 
позициядан қарағанда
,
басқа ғылымдардан гөрі тарихта 
«
зерттеу 
тақырыбының бітпейтіндігі» мәселесімен жиірек кездесетініміз түсінікті 
де
.


31 
Ең алдымен, табиғаттанулық біліммен салыстыра қарастырғанда, 
тарих философиясының басты мәселесі тарихи білімнің ерекшеліктерін 
сараптау алдыңғы қатарға шықты. Осының негізінде тарих филосо-
фиясының түбегейлі ұғымы – «мәдени-тарихи тип» ұғымы түйінделді. 
Дильтей, Шпенглер және басқалары христиандық провиденциализмге 
сүйенген бірегей дүниежүзілік тарихи процестің биологиялық 
модельдерін ұсынды. Егер бұрынғы тарихи процесс идеясы ақыл-ойдың 
шексіз прогресіне негізделген болса, тарихи-мәдени шектелген типтер 
ілімі философиялық иррационалдық концептілерге сүйенді [16].
Батысеуропалық тарих философиясында гуманистік ойлармен 
қатар антигуманистік, нәсілшілдік, астамшылдық көзқарастар да 
жалғаса берді. Солардың арасында 


Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   10   ...   42




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет