Ббк 36. 82 я 73 а 89 Қазақстан Республикасы Білім жəне ғылым министрлігінің «Оқулық»
жүктеу/скачать 9,2 Mb. Pdf көрінісі
|
Iztaev astyk keptiru
| 2.5. Ауаны ылғалдаудың сипаты
Ауадағы ылғал будың құрамы түрлі көрсеткіштермен бағаланады.
3
ауадағы ылғал будың грамымен анықталады. Физикалық мағынада абсолюттік ылғалдық ылғал ауадағы будың тығыздығы болып табылады, яғни будың массасын килограммен емес, граммен анықтайды. Осыған орай абсолюттік ылғалдылық ылғал бу секілді белгіленеді (г/м 3 ) 30
. 1000
1000 V m п п п (14) Будың сандық көрсеткіші оның салмағының көрсеткішіне сəйкес келеді п (гс/м 3 ) кеңістікте еркін қалқу кезінде g=9,80665 м/с 2 . Сондықтан будың сандық тығыздығын анықтаған кезде анықтамалық кесте көмегіне сүйенуге болады. Салыстырмалы ылғалдылық. Ауаның
салыстырмалы ылғалдылығын абсолюттік ылғалдылықпен п оның макси- малды көрсеткіші п.м температурасы жəне ылғал ауаның қысымымен салыстырғандағы қалпын айтады, яғни:
.
п п (15) Салыстырмалы ылғалдықты бірлік ретінде немесе пайызбен қарастырады (соңғы жағдайда (15) теңдеуді 100-ге көбейту қажет); бұл жағдай сəйкесінше, 0-ден 1-ге дейін немесе 0-ден 100 -ға дейін өзгереді. Салыстырмалы ылғалдық – бұл сапалық көрсеткіш. Бұл дегеніміз ауаның (газдың) ылғалмен толуы (бұл кезде ылғалдық қыздырылған бу ретінде болады): ауаның ылғалдығы неғұрлым төмен болған сайын, оның ылғалдықты сіңіруі жоғары келеді. (14) теңдеуді (15) теңдеуге түрлендіре отырып, будың тығыздығын анықтаймыз.
. .м п п Р Р (16) Мұндағы, м п Р . – берілген температура мен ауаның ылғалдылығындағы максималды будың парциалды қысымы. Осы формуламен салыстырмалы ылғалдылықты анықтау үшін де пайдаланады. Бірақ ауаның ылғалдығы, қысымы жəне температурасы артқан сайын ылғал ауаның сипаттық дəлдігі ауытқи бастайды, демек (16) теңдеуін шамамен ауытқу арқылы есептейміз. Ауа ылғалдығының тығыздығы п.м мен будың қысымын Р п.м максималды көрсеткішін анықтау кезінде екі жағдайды: ауа тығыздығы В берілген қысымда ауа температурасы t судың
31
қайнау температурасынан t н төмен болуын немесе тең жəне жоғары болуын айыру керек. Ауа температурасы қайнау температурасынан кем болған кезде яғни 100 о С төмен, будың қысымы 760 мм рт.ст. (1013 гПа) болғанда тығыздықтың п.м максималдық көрсеткіші жəне будың қысымы Р п.м (15) жəне (16) теңдеулерінде қысым н мен тығыздық Р н тең болады жəне ауа қысымына тəуелді болмайды, тек температурамен анықталады. Бұл жағдайда: .
п н п р р (17) Басқа жағдайларда келесідей болады t≥t н . Ауа қысымына В судың қайнау температурасы t н.в
сəйкес келеді, мысалға В=993 гПа (745 рт.ст.) t н.в =99,4
о С. Бұл температурада қысым бумен толады Р н =В,ал температура одан жоғарыласа, В ұлғаяды. Ауадағы будың қысымы бірқалыпты болмауының себебінен температура t≥t н
жəне Р н.м
=Втең. Бұл
салыстырмалы ылғалдылықты келесі теңдеумен анықтайды.
.
р п (18)
Қыздырылған будағы 1 м 3 ауаның ылғалдылығы максималды болған кезде ауаның абсолютті ылғалдығына сəйкес келеді жəне будың тығыздығы н
сайын ауаның ылғал сорғыштық жəне тасымалдаушы (2-кестеде) қасиеттері жоғарылайды.
жүктеу/скачать 9,2 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|