ymiH  практика жузшде  байкалган езш щ б ш м , юкерлж, тэж{рибесш icKe асыра алу кабшет1  (когнитивтж аспект); 3

а) кэслби педагогикалык жэне психологиялык бшмдер1;
э) кэс1би-педагогикалык юкерлжтерц
б) мамандыгы кажет ететш мугал1мнщ кэс1би психологиялык 
позициясы, устанымдары;
в) мугал1мнщ кэс1би бипм мен быжтерд1 мецгеруш камтамасыз 
ететш тулгалык ерекшелжтерг
Осы кезде Л.М.Митина ©з зерттеулершде «педагогикалыц 
цуз'ьреттшк» угымыныц «бшм, бшк, дагдыны жэне оларды ic- 
эрекетте, царым-цатынаста, тулганыц дамуында icKe асыру 
амалдары мен тэсшдерт» камтитынын ашып керсетедг
Кэс1би куз1реттк мэселес1 халыкаралык денгейде Еуропалык 
кенес 
форумдарында 
жэне 
ЮНЕСКО 
материалдарында 
жш 
талкыланады. 
ЮНЕСКО 
кужаттарында 
цузыреттер 
(компетенции) бипм беруден купилетin нэтижелер ретшде 
карастырылып олардыц непзп турлер1 айкындалган.
В.А.Сластенинш ^М .И.М ищ енконыцш ю рлерш ш ел^агогть/^ 
кэа би куз
1
рет т
1
чт — ю-эрекеттл атцарудагы теориялыц жэне 
практикалыц даярлыцтарыныц б1рлш.
Н.Д.Хмель педагогтыц кэЫби купрет т Ы т п оцушылардыц 
ic-эрекеттерше 
багытталган, 
олардыц 
тулгачарын 
ынталандыратын, шыгармашылыц цабЫеттерт жэне олардыц 
взт-оздер1 icKe асыруга даярлыцтарын цалыптастыратын 
мугалгмнщ басцарушылыц ic-эрекетi деп тусшдфе отырып оныц 
мынандай элементтерш ажыратып карастырады:
- окыгатын пэн материалын еркш мецгеру, жэне оныц мазмунын 
аудитория ерекшелйстерше бешмделе отырып толык жетюзе алу;
- окушыларда бЫ м, бипк, дагдыларды мецгеру жолдарын 
калыптастыру 
y m iH
окыту эдютерш пайдаланудагы эдютемелж 
куз1реттшж;
- окыту процесш жэне окушылардыц ©зара эрекеттесуш 
уйымдастыру 
саласындагы 
психологиялык-педагогикалык 
куз1реттш1к;
окушыларды 
танымдык 
ic-эрекетке 
ынталандыру, 
кабшетпл
1
ктер
1
мен тулгалык багыттыльщтарын калыптастыру 
барысында 
icKe 
асатын 
дифференциалдык-психологияльщ 
куз1реттипк;
педагогикалык 
ic-эрекеттеп 
рефлексия 
немесе 
аутопсихологиялык куз1реттийк.
125

М.Х. Балтабаевтыц niKipimne кэЫби к$з1реттШк - маманныц 
на^ты 6ip кэс1би ic-эрекетке даярлыгыныц жэне кабшеттершщ 
керсетюштер жиынтыгы.
Кэс1би 
куз1реттшк 
маманньщ тулгалык жэне 
юкерлж 
касиеттершщ итегралдык сипаттамасы. Бул касиеттер маманныц 
кэс1би ic-эрекеттщ максаттарына кол жетюзуге кaжeттi бш м , 
юкерлж, тэж1рибелерщщ децгешмен катар оныц элеуметтж- 
адамгерш ш к устанымыныц керсетюштерг К эаб и куз1реттшгше 
байланысты маман кэс1би ic-эрекет максаттарына, талаптарына 
сай езшдж шеппм кабылдай алуын, кYpдeлi мэселелер жагдайында 
тшмд1 жол таба алу юкерлкш, жэне ic-эрекет нэтижесш багалауга 
даярлыгын корсете алады.
Салыстырмалы турде талданган тагы баска аньщтамалар непзшде 
кэс1би куз1реттшктщ ею тургыдан карастырылуын ацгарамыз:
- б1ршииден, кептеген зерттеупилер кэс1би куз1реттшкп 
мамандардыц даярльщ децгейлершен байланыстырады;
- еюнппден, галымдар кэаб и куз1реттшкп маманныц тулгальщ 
цасиеттертен байланыстырып зерттейдг
Куз1реттшк тургыдан окыту барысында басты назар бш м  
беру нэтижесме, оныц турацтылыгына, оныц влшемдерте 
аударылады. Бул багытта студенттердщ дербесп'п, ез беттершше 
жумыс ютей алулары ескершед1. Егер дэстурл1 окытуда тек 
студенттер 
улгер1мшщ 
пайыздык 
KepceTKiuiTepi 
мацызды 
болса, куз1реттшк тургысынан окытуда олардыц жеткпктер1, 
MYмкiншiлiктep децгеш, маман тулгасыныц калыптасуы, олардыц 
элеуметтену1,юкерл1ктер1 жогары орынга ие болады.
Кептеген 
галымдардыц 
niKipiHuie 
мамандардыц 
кэс1би 
куз1реттшп мынандай турлерге болшед!:
- практикальщ (арнайы) куз1реттшк;
- элеуметпк куз!реттшк;
- психологиялык Ky3ipeTTiniK,
- акпараттык куз
1
реттш к;
- комуникативтж куз1реттшж,
- экологияльщ Ky3ipeTTiniK;
- валеологияльщ куз1реттш1к
Мугал1м жас урпакты окыту, тэрбиелеу юшде кэсштж 
денгеш жогары болуы yniiH педагог мамацдыгына тэн юкерлж 
пен 
дагдыларды 
калыптастыруы 
тшс. 
Педагогтыц кэЫби
126

цузгреттшгшщ цурылымы оньщ 

жүктеу/скачать 7,01 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: