Бейорганикалық химияны оқыту әдістемесінің жазбаша емтихан сұрақтары
Оттегі, оксидтер, жану» тақырыбының мазмұны мен оқыту әдістемесін сипаттап жазыңыз
жүктеу/скачать 170,06 Kb.
|
| 37.Оттегі, оксидтер, жану» тақырыбының мазмұны мен оқыту әдістемесін сипаттап жазыңыз.
Оттегі (латынша Oxygenium), O – элементтердің периодты жүйесінің VI-тобындағы химиялық элемент. Реттік нөмірі 8, атом массасы 16. Оттегі –химияның ең маңызды элементі және Жер бетіндегі көптеген тірі ағзалардың тыныс алуын қамтамасыз етеді. Оттегісіз барлық тіршідік иелері бірнеше минут қана өмір сүре аламыз. Адам ағзасының барлық мүшелері мен талшықтары қалыпты жұмыс істеуі үшін біздің айналамыздағы ааның құрамында кем дегенде 21% таза оттегі болуы керек.Оттегін өнеркәсіпте ауаны қысып сұйылтады да, азот пен оттегінің қайнау температураларының айырмашылығына қарай буландырып бөліп алады Оттектің физикалық қасиеті.Оттектің кейбір физикалық қасиеттері бұрыннан белгілі. Ол иіссіз, дәмсіз, түссіз газ. Сондықтан оны ауадан ажырату қиын. Тек он сегізінші ғасырда тәжірибе жүзінде ағылшын химигі Дж. Пристли (1774 ж.) мен швед ғалымы К. Шееле (1772 ж.) оттекті бос күйінде алып, оның ауаның құрамдас бөлігі екенін дәлелдеді. Оттек ауадан сәл ауыр . 0°С-та және бір атм қысымда (101,325 кПа) оның бір литрінің массасы 1,43 грамм, ал ауаныкі - 1,29 грамм тартады. Оттек суда аз ериді. Қалыпты жағдайда 20°С-та және 1 атм қысымда судың 100 көлемінде небәрі 3 көлем оттек газы ериді. Осы қасиетіне орай, арнайы газ өлшегіш деп аталатын шыны аспаптағы суды ығыстыру арқылы оттек газын жинап сақтауға болады. Оттек - 183°С-та сұйылады, - 218°С-та қатады.Химиялық қасиеттері.Оттегі қыздырған кезде көптеген заттармен әрекеттеседі, бұл үдеріс жану1.2.Оксидтер деп-екі элементтен тұратын және оның бірі оттегі болып келетін күрделі қосылысты атаймыз.Оксидтер тұз түзетін және тұз түзбейтін болып 2ге бөлінеді.Тұз түзбейтін оксидтерге 3оксид кіреді(NO, CO,). Тұз түзетін оксидтер өзара 3ке бөлінеді.Олар негіздік,қышқылдық және екідайлы.Негіздік оксидтерi-1ші және 2 ші топша элементтерінен және оттегіден құралған күрделі қосылыс. Негіздік оксидтердің қасиеттері Су Сілті Негіздік оксид + Күшті қышқыл Тұз +су Қышқылдық оксид Тұз Na2O+H2O=2NaOH CaO+2HCl=CaCl2+H2O CaO+ CO2=CaCO3 Қышқылдық оксидтер- сумен әрекеттескенде қышқылдар түзеді.Мысалы Р2O5+ЗН2O=2Н3РO4; SO2+H2O=H2SO3; Қасиеттері қышқылдық оксид + су = қышқыл қышқылдық оксид + негіздік оксид = тұз қышқылдық оксид + сілті =тұз+су 1.3Жану — жылу мен жарықтың бөлінуімен жүретін тұтыну немесе тез тотығу процесі. Химиялық жану реакциясы оттегі мен жанарғыш зат арасында жүреді. Жану процесі іштен тұтанатын қозғалтқыштар жұмысында қолданылады.Жану процесі оттегінің қатысында жүреді. Жану реакциясының басталуы үшін реакцияға белсендіру энергиясы еңсерілуі керек. Жиі жану реакциялары матчпен немесе басқа жалынмен басталады, ол реакцияны бастауға мүмкіндік береді. Жану басталғаннан кейін оны жанармай немесе оттегіден шыққанша ұстап тұру үшін жеткілікті жылу шығарылуы мүмкін. Жану реакцияларының мысалдары: 2 H 2 + O 2 → 2H 2 O + жылу CH 4 + 2 O 2 → CO 2 + 2 H 2 O + жылу жүктеу/скачать 170,06 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|