Бекишев Қ., Танабаева Б. А. Шығарылған химия есептері

139 
11. 
Аммоний хлоридінің
 
NH
4
Cl 150
o
C кезіндегі 100 г судағы ерігіштігі 
– 35 г. Тұздың осы температурада қаныққан ерітіндісіндегі массалық 
үлесін анықтаңыздар. 
Шешуі: 
ω =
m
еріген зат
m
ерітінді
∙ 100%
 
ω =
35 г
(100 + 35) г
∙ 100% = 25,9 %
 
Жауабы: 
25,9 %. 
12.
Калий нитратының KNO
3
60
o
C және 20
o
C кезінде 1 л судағы 
ерігіштік коэффициенттері сәйкесінше 1011 г және 315 г. Калий 
нитратының 60
o
C кезінде қаныққан ерітіндісінің 40 г үлгісін 20
o
C дейін 
суытқанда бөлініп, тұнбаға түсетін тұздың массасын анықтаңыздар. 
Шешуі: 
 
1-әдіс 
60
o
C 20
o
C
 
 
суыту
 
ω
1
=
1101
2101
= 0,524 немесе 52,4% ω
2
=
315
1315
= 0,24 немесе 24%
Егер 2101 г ерітіндіде – 1101 г тұз еріген болса, 
Онда 40 г ерітіндіде – х г тұз еріген. Бұдан: х = 20,9 г; 19,1 г Н
2
О. 
Егер 1000 г суда – 315 г еріген зат болса, 
Онда 19,1 г суда – у г еріген зат болады. Бұдан: у = 25,11 г. 
Демек, 40 г ерітіндіні суытқанда түсетін тұнбаның массасы:
∆m = 40 – 25,11 = 14,88 г. 
2-әдіс. 
Еріген зат бойынша материалдық баланс теңдеуін пайдаланамыз: 
m
3
ω
3 
= m
1
ω
1
+ m
2
ω
2 
40∙0,524 = 0,24 ∙ m
2
+ (40 – m
2
)∙1 
Бұдан: m
2
= 25,2 г. ∆m = 40 – 25,2 = 14,88 г. 
Жауабы: 
∆m = 14,88 г.

140 
13.
Массасы 293 г, ал құрамында 22 г NaOH бар ерітінді арқылы 
реакция тоқтағанға дейін СО
2
газы жіберілген. Түзілген өнімнің 
тәжірибе жағдайында 100 г судағы ерігіштігін 6,9 г деп алып, реакция 
кезінде түзілген тұнбаның массасын анықтаңыздар. 
Шешуі: 
22 г 46,2 г 
NaOH + СО
2
= NaHCO
3
40 г/моль 84 г/моль 

(NaOH) =
m(NaOH)
M(NaOH)
=
22 г
40 г/моль
= 0,55 моль
Реакция теңдеуі бойынша түзілген тұздың мөлшері де 0,55 моль. 
Оның массасы:
m(NaHCO
3
) = 

(NaHCO
3
)

M(NaHCO
3
) = 0,55 моль 

84 г/моль = 46,2 г. 
Егер 100 г суда – 6,9 г тұз еріген болса, 
Онда 271 г суда – х г тұз еріген. Бұдан: х = 18,7 г. 
Демек, түзілген тұздың 18,7 г бөлігі ерітіндіде қалады, ал қалғаны 
тұнбаға түседі: 
m(NaHCO
3
) = 46,2 - 18,7 г = 27,5 г 
 
Жауабы: 
m(NaHCO
3
) = 27,5 г. 
VIII тарау. Бейорганикалық заттар қосылыстарының және 
құймалардың өндірісі. Қоршаған ортаны қорғау 
§ 8.2. Электролиз әдісімен алюминийді өндіру 
 
3. 
Құрамында алюминий оксиді бар кеннен алюминийді электролиздеп 
алады. Бұл процестің теңдеуін құрыңыздар. Құрамында 20% алюминий 
оксиді бар 8 кг алюминий кенінен қанша алюминий алуға болатынын 
есептеңіздер. 
Шешуі:
Электролиз кезінде жүретін реакция теңдеулері: 
эл.тогы
K(-) Al
+3
+ 3e
-
→ Al
0
| 6 | 2 
эл.тогы
A(+) 2AlO
3
3-
- 6e
-
→ Al
2
O
3
+ 1,5O
2
| 3 | 1 
————————————
эл.тогы 
2Al
2
O
3
→ 2Al
0
(К)
+ Al
2
O
3
+ 1,5O
2
↑ 

141 
Кен құрамындағы алюминий оксидінің массасы: 
m(Al
2
O
3
) = 8 кг ∙ 20%/100% = 1,6 кг. 
Химиялық реакция теңдеуі бойынша пропорция құрып, катодта 
жиналатын алюминий массасын табамыз: 
1,6∙10
3
г m г 
2Al
2
O
3
= 2Al
0
(К)
+ Al
2
O
3
+ 1,5O
2
↑ 
102 г/моль 27 г/моль 
Бұдан: m(Al) = 1,6∙10
3
г∙ 2∙27 г/ 2∙102 г = 423,5 г = 0,42 кг 
4. 
Мырыш сульфаты ерітіндісінің электролизі кезінде катодта 13,0 г 
металл бөлінген. Егер өнімнің шығымы теориялық мүмкіндіктің 85%-
тін құраса, анодта қандай газ және қанша көлемде бөлінген? 
Шешуі:
Электролиз кезінде жүретін реакция теңдеулері: 
K(-) Zn
+2
+ 2e
-
→ Zn
0
A(+) 2H
2
O - 4e
-
→ O
2
+ 4H
+
————————————
эл.тогы
2ZnSO
4
+ 2H
2
O → 2Zn
0
+ O
2(А)
↑ + 2H
2
SO
4 
Теория бойынша бөлінуге тиісті мырыштың массасы: 
m(Zn) = 13,0 г · 100%/85% = 15,3 г. 
Химиялық реакция теңдеуі бойынша пропорция құрып, бөлінген O
2
газының көлемін есептейміз: 
15,3 г V л 
2ZnSO
4
+ 2H
2
O = 2Zn
0
(К) 
+ O
2(А)
+ 2H
2
SO
4
65 г/моль 22,4 л/моль 
Бұдан: V(O
2
) = 15,3 г ∙22,4 л / 2∙65 г = 2,6 л.

жүктеу/скачать 2,05 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: