Неокантшылдық – үш негізгі бағыттан тұратын кең ауқымды қозғалыс: «Физиологиялық». Өкілдері: Ф. Ланге және Г. Гельмгольц
Марбург мектебі. Өкілдері: Г. Коэн, П. Наторп, Э. Кассирер
Баден мектебі. Өкілдері: В. Виндельбанд, Э. Ласк, Г. Риккерт
Оны Феноменология “транцендеталдық редукция” деп атайды. Бұл бағытты қолдаушылар философияны ғылым ретінде тек қана эйдетика деп аталатын “таза мағыналарды” зерттейді, ал оның реалды шындыққа қатынасы жоқ деп білді. Феноменология идеялары экзистенционализмге (Хайдегер, Сартр), герменевтикаға (Гадамер, Шелер), т.б. батыс философиясындағы ағымдардың қалыптасуына ықпал етті.
Феноменология бағытының теор. орталық болып саналатын орындар: Гусерльдің Лувен католиктік ун-тінің архиві (Бельгия); халықаралық феноменол. қоғам және оның “Феноменологиялық зерттеулер” атты журналы (Буффало, Нью-Йорк, АҚШ).
Феноменология Феноменологиялық философияның негізін салушылардың бірі Эдмунд Гусерль (1859 – 1938) болды. Гусерль өзінің шығармашылық эволюциясында Декарттың, Лейбництің, Юмнің, Канттың, т.б. ықпалында болды.
Феноменологияның негізгі ұғымы “интенционалдық деп аталады”. Бұл ұғым сананың объектіге қатынасын көрсетеді. Феноменологиялық ұғым бойынша “объект болмаса, субъекті те болмайды”.
Феноменологиялық философияның негізгі талаптары:
субъективтік тәжірибеден тыс тұратын, яғни санадан тыс тұратын объективтік шындық туралы пікірден бас тарту;
танымдық субъектіні (белгілі бір жанды) сезімі бар психофизиол. нәрсе емес, сананың “таза” нәтижесі деп түсіндіру.
Иррационализм XIX ғасырдағы бейклассикалық идеалистік философияның басты бағыты 2 еу.Олар :
1. иррационализм;
2. «өмір философиясы»;
Иррационализм (лат.irrationalism-ақылға қонымсыз, санадан тыс)- ХІХ-ХХ ғ.ғ.аралығында даму алған философиялық бағыт, ілім. Ол адамның болмыс туралы ойын оны (болмысты) рационалды (ақылмен) түсінудің сыртында іздеу жүргізу арқылы байытуға тырысты. Ақылдың, ойлаудың танымдық мүмкіншіліктері шектеулі, сондықтан танымның негізгі түрі интуиция, сезім, инстинкт және т.с.с. болатындығын мойындайды. Негізгі көрнеті өкілі Артур Шопенгауэр -антропологияда: адамның өзінің табиғатында иррационалды бастама басым.
этикада: объективті (әділ) нормаларды кездестіру бос әурешілік;
-гносеологияда: ақыл әуел бастан жетілмеген және әлемді бұрмалаусыз (қатесіз) тануға қабілеті жетпейді;-
-онтологияда: әлемде рационалды құрылым, мағына және мақсат жоқ;
Иррационализм келесі қағидаларды негіздейді:
