Егер ферменттің белсенді орталығында кофермент болса (күрделі ферменттер), онда үштік комлекс құрылады:
"Кілт-құлып" моделі (Эмиль Фишер, 1890 ж.)
Ферменттің белсенді орталығы субстрат молекуласының формасы мен құрылымына дәл сәйкес келеді.
Индукцияланған сәйкестік моделі (Дэниел Кошланд, 1958 ж.)
Ферменттің белсенді орталығы субстратты байланыстырғаннан кейін конформацияны өзгерте алады. Индуцирленген сәйкестік моделі ферменттердің ерекшелігін ғана емес, өтпелі жағдайдың тұрақтануын да түсіндіреді. Бұл модель "қол-қолғап" деп аталды.
АС ҚОРЫТУ
Ас қорыту жүйесінің 2 негізгі қызметі:
Тамақ ретінде организмге түсетін молекулаларды (полимерлер) кішірек молекулаларға (мономерлер) бұзу.
Бұзылған, кішкене молекулаларды сіңіру және әрі қарай организм мұқтаждықтарыңа жұмсау.
Майлар глицерин мен май қышқылына, крахмал моносахаридтерге, нуклеин қышқылдары нуклеотидтерге және белоктар амин қышқылдарына ыдырайды.
Витаминдар мен минералдар кішкентай болғандықтан оңай қорытылады.
АУЫЗ ҚУЫСЫ
Сілекей бездері альфа-амилаза (птиалин) ферментін ауыз қуысына бөледі, ол жоғары молекулалы крахмалды жеке еритін қантқа дейін (декстриндер, мальтоза, мальтриоза) ыдыратады.
АСҚАЗАН
Пепсин – асқазанның негізгі ферменті. Денатурацияланған белоктардың пептидті байланыстарын пептидтерге шейін гидролиз арқылы ыдыратады. Асқазанның шырышты қабатының өздігінен қорытылуын болдырмау үшін белсенді емес пепсиноген түрінде синтезделеді. Асқазанда қышқыл ортада (рН=1.5—2,5) пепсиногеннің белсенді пепсинге айналуы орын алады.
