Берілген дипломдық жобаның мақсаты Хромтау қаласының



Pdf көрінісі
бет2/6
Дата24.03.2017
өлшемі3,15 Mb.
#10134
1   2   3   4   5   6

кездері  маңыздылығы  жоғары  жаңа  екі  цифрлық  технологияны 

әкелді:оптикалық синхронды жүйе SONET (COC) және синхрондық цифрлық 

иерархия.Кейде  SDH,  SONET/SDH  пен  бір  технология  ретінде  қаралып, 

олардың, пайдаланылатын ақпараты беру жылдамдық диапозоның қолдануы 

40Гбит/с болады. 

 


13 

 

Зерттеу негізінде SDH технологиясына қарағанда,оның алдында шықан 



PDH  сипаттамасы  этап  бойынша  ағындарды  мультиплексорлау  әдісін 

қолданады.Өйткені  жоғары  деңгейлі  ағындар  кезектестіру  әдісімен 

жиналады.  Яғни,  мысалы  біріншілік  ағындарды  үшіншілікке  ендіру  үшін, 

үшіншілікті  екіншілікке  дейін  демультиплексорлау  керек,  одан  кейін 

екіншілікті  біріншілікке  дейін  тек  қана  содан  кейін  ағындардын  жиналуын 

қайтадан  өндіруге  мүмкіндік  беріледі.  Егер  ағындардың  жиналуы  одан 

жоғары деңгейде биттер жылдамдықтарын теңестіру қосымшасы қойылады, 

байланыс  арналарының  қызметі  және  басқа  да  керек  емес  жүктемені 

орналыстыратын  болсақ,  онда  төменгі  деңгейдегі  ағынының  терлимирлық 

процесі  өте  қиын  процедураға  айналып,  ол  аппараттың  қиын  есептеулерін 

талап етеді. 

Сол себептен PDH технологиясының бір қатар кемшіліктерді құрайды: 

-  аралықтағы  пункттарға  цифрлық  ағындардың  кіріс/шығыстардың 

қыйындылығы; 

-  желідегі  автоматтырылған  басқару  мен  қадағалау  құрал  - 

жабдығының жоқтығы; 

-  синхрондықтын  қайтадан  өңделуі,  көп  қадамды  және  көп  уақытты 

талап етеді; 

-  одан  басқа  кемшіліктерінің  бірі  үш  түрлі  иерархияның  болуын 

мысалға келтібуге болады. 

Аталған  PDH  кемшіліктерін  және  басқа  да  факторлардың  шығуы 

Америка Құрама Штатында тағыда бір иерархияның құрылуына әкеп соқты. 

Ол  иерархия  оптикалық  синхронды  жүйе  SONET,  ал  европада  синхрондық 

цифрлық  иерархия  -  SDH,  ол  талшықты  оптикалық  байланыс  жолында 

(ВОЛС) пайдаланылады. 

ПЦИ  (PDH)  -  цифрлық  беру  жүйелерінің  құрылу  ерекшелігі,  олар 

топтық  мультиплексерленген  ИКМ  -  сигнал  қолданады,  ол  30  –  арнаны 

цифрлы ағыннан (2,048 Мбит/с) тұрады және топтық құру  құрылғыларының 

шығысында  цифрлық  ағындардың  жылдамдықтарының  синхронизациясын 

талап  етеді.  «Плезиохронды»  («синхронды»  сияқты)  термині  мынадай 

түсінікке  ие,  30  -  арнаны  кіріс  жылдамдықтары  бір-бірінен  кішкене 

айрықшыланады  бұл  ағындағы  арна  құрушы  құрылғыларының  беруші 

генераторының  рұқсат  етілген  тұрқсыздығының  нәтижесінде  болады. 

Сондықтан,  бұл  ағындарды  2,048  Мбит/с-қа  біріктірместен  бұрын, 

жылдамдықты  түзейтін арнайы синхрондаушы биттерді қосу арқылы оларды 

бірдей  беру  жылдамдығына  келтіру  керек.  Түзейтін  биттер  қабылдау 

бөлігінде топтан ағындар бөлінген кезде және  біріншілік сигналдың бөлінуі  

болған кезде танылуы тиіс. Плезиохронды 30 – арнаны бірнеше элементарлы 

топтан  тұратын,  мұндай  топтық  сигнал,  плезиохронды  цифрлы  иерархия 

ПЦИ  (Plesiochonous  Digital  Hierarchy  -  PDH)  деп  аталады.  PDH  бұдан  да 

жоғары деңгейлерін жасау ИКМ-30 беру жүйесі базалық беру жүйесі болып 

табылады. 



14 

 

PDH  технологясында  кіріс  сигналы  болып  негізгі  цифрлық  арнаның 



сигналы,  ал  шығысында  n  x  64  кбит/с  жылдамдығымен  қалыптасқан  беру 

мәліметтері пайдаланылады. Қызмет көрсетуші бит тобы пайдалы жүктемені 

алып  жүруші  ОЦК  тобына  қосылады,  ол  синхронизация,  сигнализация, 

қатені  бақылау  (CRC)  процедурасын  жүзеге  асыру  үшін  керек,  осының 

нәтижесінде топ цикл формасын иеленеді. 

Кеш  қалыптасқан  SDH-тен  айырмашылығы,  PDH  үшін  ағындарды 

кезең  бойынша  мультиплексерлеу  тән,  өйткені  жоғары  деңгейдегі  ағындар 

биттің кезеңдік ауысуы арқылы жиналады. Яғни, мысалға, біріншілік ағынды 

үшіншілік  ағынға  қою  үшін,  алдымен  үшіншілік  үшіншілік  ағынды  

екіншілік  ағынға  демультиплексерлеу  керек,  тек  осыдан  кейін  ғана 

ағындарды  қайта  жинауды  жасауға  болады.  Егер,  мынаған  көңіл  бөлсек, 

жоғары деңгейдегі ағындарды жинау кезінде жылдамдықты теңестіру биттері 

қосымша қосылатынын, байланыстың қызмет көрсететін каналдары және т.б. 

пайдалы  емес  жүктеме,  онда  төменгі  деңгейдегі  ағындарды  терминендеу 

процесі тым қиын процедураға айналады, ол өз кезегінде күрделі аппаратты 

шешімді талап етеді. 

Қазіргі кезде цифрлы плезиохронды иерархияның 2 түрі тараған: 

-  АҚШ  –  та  және  кейбір  басқа  мемлекеттерде  иерархия  жылдамдығы 

1,5 Мбит/с біріншілік цифрлық ағынына негізделген. Цифрлық ағынды беру 

жылдамдығы: 1,544 Мбит/с, 6,312 Мбит/с және 44,736 Мбит/с-қа тең. 

-  Еуропада,  Австралия  және  бірнеше  басқа  аймақтарда  2  Мбит/с 

жылдамдығына  біріншілік  цифрлық  ағынына  негізделген  иерархия 

пайдаланылады.  Берілген  цифрлық  ағынын  СЕРТ  стандарттаған.  Цифрлық 

ағынды беру жылдамдығы: 2,048 Мбит/с, 8,448 Мбит/с, 34,368 Мбит/с және 

139,264 Мбит/с-қа тең. 

ITU-T екі нұсқаны G.702 (ПЦИ) кепілдемесінде біріктірген. 

Бірақ PDH бірнеше кемшіліктерге ие. Соның ішінде: 

- автоматты бақылау және басқару желілерінің болмауы; 

- көптізбекті синхронизмді орнына келтіру ұзақ уақытты талап етеді. 

PDH-тің  тағы  бір  жетіспеушілігіне  екі  түрлі  иерархияның  болуын 

жатқызуға болады. 

PDH-тің  көрсетілген  жетіспеушіліктері  және  де  басқа  да  факторлар 

АҚШ-та  тағы  да  бір  иерархияның  пайда  болуына  алып  келді-  синхронды 

оптикалық  желілі  иерархия  SONET,  ал  Европада  аналогтық  синхронды 

цифрлық  иерархия  SDH,  ол  талшықты-оптикалық  байланысында  қолдануға 

арналған. 

PDH және SDH мультиплексорлау мен демультиплексорлау процестері 

арқылы жұмыс жасайды. 

 

 

 



15 

 

Синхронды 



цифрлық 

иерархияның 

қасиеттердің 

келесідей 

ерекшеліктерін атап кетуге болады: 

- желінің синхронизациалауы; 

- байт бойынша (мультиплексорлау) таңдаулар негізінде; 

- плезиохронды режимде жұмыс жасау; 

- құрылымның модульдігі; 

- кадрлар арасындағы фазалық қатынасы. 

 

 

1.1 К е с т е   – SDH синхронды цифрлық иерархияның деңгейлері 



Деңгейі 

Беру 


жылдамдығы, 

Мбит/с 


Арналар саны 

STM – 1 


155 

64х30=1920 

STM – 4 

622 


256х30=7680 

STM – 16 

2488 

1024х30=30720 



 

Негізі SDH жүйесінің PDH жүйесіне қарағанда негізгі ерекшіліктері ол 

жаңа  мультиплексорлау  принціпне  көшу.  PDH  жүйесі  плезиохронды 

мультиплексорлауды  қолданылады.  Ол  келісім  бойынша  мультиплексорлау 

мысалы  Е1  (2048  кбит/с)  ағындардын  бір  ағынға  Е2  (8448кбит/с)  тактік 

жиілік  теңістірілу  процесі  түскен  сигналдардың  стаффины  әдісімен 

жүргізіледі.  Демультиплексорлау  әдісінің  нәтижесінде  бастапқы  шығу 

арналардың  қадам  бойынша  қайтадан  қалпына  келтіру  процесін  жүргізу 

керек.  Мысалы  цифрлық  телефондық  екіншілік  жүйесіне  Е1  ағының  көп 

таралғаны  PDH  желісінде  бұл  ағынның  таралуы  Е3  трактында  ең  алдымен 

Е1-Е2-Е3  қадам  бойынша  мультиплексациялау  жүргізілуі  керек,  одан  кейін 

қадам  бойынша  Е3-Е2-Е1  демультиплексациялау  өту  арқылы  әр  бір  пункте 

Е1 арнасы болып шығару керек. 

SDH жүйесінде синхронды мультиплексорлау мен демультиплексорлау 

жүргізіледі. Ол арқылы PDH арнасына әр қашанда қол жеткізуін қамтамассыз 

етеді,  олар  SDH  жүйесіне  беріледі.  Бұл  өте  қажетті  және  қарапайым  жаңа 

кіріспе  технологияның  бірі,  мультиплексорлау  SDH  жүйесінде  өте  қиынға 

соғып,  PDH  жүйесіне  қарағанда,  синхронизацияның  күшеюіне  талап  етіп 

және беру ортаның сапалық параметрлері және беру жүйесі және де желідегі 

жұмыс  жасайтын  параметрмер  саны  өсті.Осылайша  эксплуатация  әдістері 

және  SDH  технологиясының  өлшеуі  PDH  технологиясына  қарағанда 

аналогты  қиынырақ  болады.Қазіргі  заманғы  электробайланыс  жүйесінің 

негізінде  цифрлық  тарату  жүйелерін  пайдалануға  негізделген  цифрлық 

біріншілік желіні қолдану жатыр. 

 

Заманға  сай  цифрлық  біріншілік  желі  үш  технологиялар  негізінде 



құрылуы  мүмкін:  PDH  (Plesiochronous  Digital  Hierarchy-Плезиохронды 

цифрлық иерархия), SDH (Synchronous Digital Hierarсhy-Синхронды цифрлық 

иерархия) және ATM. 

 


16 

 

Сонымен,  SDH  аумағындағы  соңғы  жетістіктер  алдыңғы  қатарлы 



өндірушілер бұл бағыттың келешегінің жоқ еместігін (мысалы, PDH секілді) 

және  болашақта  байланыс  желілерінде  түрлі  технологиялар  өз  орындарын 

табатындығын,  олардың  қатарында  SDH  те  болатындығын  көрсетті. 

Осылайша, SDH технологиясы ескірген және жақын болашақта ATM немесе  

WDM арқылы ығыстырылады деген пікірлер шындыққа жанаспайтындығын 

көреміз. 

Керісінше, 

түрлі 


технологиялармүмкіндіктерінің 

тығыз 


интеграциясын күтуге болады, және әдетте мұның барлығы да нақ осы SDH  

негізінде жүзеге асырылады.

 

ATM  технологиясы  біріншілік  желіні  құру  технологиясы  ретінде  әлі 



жас және соңына дейін жетілмеген. 

Бүгінгі таңда иерархиялардың үш түрі белгілі: Солтүстік Америкалық, 

Жапондық және еуропалық. Еуропада иерархияның біріншілік жылдамдығы 

ретінде  2048  Кбит/с  жылдамдығы  қабылданды.  Бұл  DS0  (8  кГц  жиілікпен 

алынған  сигналдың  дискреттік  санағы  8  биттік  тізбектілікпен  кодаланып 

(квантталып), 8 кГц*8 бит=64 Кбит/с-на тең болғандағы цифрлық сигналдың 

аты)  ақпараттық  30  сигналды  кадрға  қажетті  сигналмен  және  басқарушы 

ақпаратпен  бірге  жинаған  кездегі  нәтиже.  Ал  АҚШ-та,  Канадада  және 

Жапонияда  30  арнаның  орнына  24  арна  комбинациясынан  түзілген  1544 

Кбит/с-на  тең  біріншілік  жылдамдық  қабылданды.  Бұл  иерархиялар 

плезиохронды  цифрлық  иерархия  (PDH)  деген  атқа  ие  болды,  өйткені 

мультиплекстелетін 

ағындар 

синхронды 

болмады 

және 


олардың 

жылдамдықтары  биттік  тізбектіліктің  әрқайсысын  түзетін  тактілік 

генераторлардың  рұқсат  етілген  тұрақсыздықтың  шектерінде  бірдей 

болмады.Сондықтан 

осындай 

ағындарды 

мультиплекстеу 

кезінде 


жылдамдықтарды  орайластыру  үшін  биттерді  қосу  немесе  алып  тастауды 

жүзеге асыру қажет болды 

SDH желісінің топологиясын қарастырайық, стандартты базалық терім 

топологиялары бар. Әрі қарай оларды қарастырылу жүргізіледі. 

SDH  технологиясы  негізгі  үш  топологияны  да  толығымен  қолданады 

(1.2 сурет). Осы топологиялардың әрқайсысының өзіне тән артықшылықтары 

мен кемшіліктері бар. 

 

 



 

1.2


 

 Сурет – Негізгі топологиялар 



17 

 

Нүкте-нүкте 



 

- Өткізу қабілеті жоғары (DWDM қолданғанда); 

 

- Байланыс жолының аз мөлшері; 



 

- Мысал: Континентаралық суасты байланыс жолы; 

 

 

 



1.3

 

 Сурет – Нүкте-нүкте топологиясы 



 

Сақина, шина, бұтақ және жұлдызша:

 

 

- Өткізу қабілетінің әртүрлігі; 



 

- Байланыс жолының көп мөлшері; 

 

- Мысал: қызмет көрсету желісі; 



 

 

 



1.4

 

 Сурет – Сақина, шина, бұтақ және жұлдызша топологиялары 



 

Ұялы топология: 

 

- Байланыс жолының көп мөлшері; 



 

- Өткізу қабілетінің жоғарылығы; 

 

- Мысал: Транспорттық желілер; 



 

18 

 

 



 

1.5 Сурет – Ұялы топология 

 

Қорытындылай  келе  синхрондық  цифрлық  иерархия  беру  жүйесінің 



қазіргі  уақытқа  және  келешекте  қолданысқа  керекті  технологиясының  бірі 

болып саналады. 

Қазіргі  таңда  байланыс  ең  прогресті  дамушы  және  капиталды  сала 

болып 


табылады. 

Қолданыстағы 

байланыс 

жүйелерін 

активті 

модернизациялау,  өте  жаңа  және  жетістікті  телекоммуникация  жүйелерін 

құру  және  олардың  жұмыс  мүмкіндіктерін  кеңейтіп,  тұтынушыларға  кең 

ауқымды қызмет ұсыну жүзеге асырылады.  

80-90  жылдарда  телефондық  желілер  бұрын  басқа  құрылғыларды 

ұсынған  (баспа  шығарылуы,  пошта,  радио,  теледидар)  өзіне  жаңа 

функцияларды  алатын  болды.  Осыған  байланысты  желі  операторынан  және 

телекоммуникациялық  қондырғыларды  өндірушілерге  жаңа  бетбұрыстар, 

кординалды  өзгеретін  принципдерді  құру,  қызметтерді  ұсынуды  пайдалану 

талап  етіледі.  Отандық  емес  қызметтердің  кең  ауқымын  енгізу  үшін 

интелектуалды платформаға міндетті түрде өту қажет болды.  

Мұндай  мәселелерді  шешу  үшін  байланыс  құрылғылары  мен 

жабдықтаушылар  қазіргі  заманға  ақпараттық  желілерді  құру  кезінде  жаңа 

цифрлық 


беру 

жүйелерінің 

мультиплексорларын 

пайдаланылады. 

Мультиплексорлар  қазіргі  таңда  ақпарат  беру  үшін  ең  тиімді  құрылғы, 

сонымен қатар ақпараттың үлкен ағындарын алыс қашықтықтарға беру үшін 

ең жетістікті құрылғы болып саналады.  

Қазіргі  мультиплексорлардың  инсталляция  көлемі  біршама  артта. 

Регионаралық 

масштабта 

синхрондық 

цифрлық 


иерархия 

мультиплексорларын (Synchronous Digital Hierarchy - SDH) атауға болады.  

Синхрнодық  цифрлық  иерархия  толық  қатарлы  жетістіктерге  ие,  яғни 

олар  оның  телекоммуникациясының  қазіргі  даму  этапында  цифрлық  беру 

жүйесенің негізгі технологиясы болуына мүмкіндік береді.  

Біріншіден,  бұл  әр  түрлі  өндірушілердің  құрылғыларының  үйлесуін 

қамтамасыз  ететін  аппаратуралардың  электрлік  параметрлерін,  қызметін 

және  SDH  сигналдырының  құрылымын  сипаттайтын  халықаралық 

стандарттардың жақсы жұмыс өңделуі. 


19 

 

Екіншіден,  SDH  сигналдырының  құрылымы  транспорттық  ағындарды 



жеткілікті  дәрежеде  жеңіл  мультиплекстеу  мен  демультиплекстеуге  және 

оның  кез-  келген  компонентіне  басқаларының  қажетінсіз  енуге  мүмкіндік 

алуына  мүмкіндік  береді.  Бұл  құрылымның  негізін  SТM  –  N  синхронды 

транспорттық модуль құрайды, N SDH деңгейі бойынша анықталады. Қазіргі 

таңда  SТM  –  4,  SТM  –  16  жүйелері  кең  қолданыс  тапты  және  SТM  –  64 

жүйесі енгізіле бастады.  

Үшіншіден,  кез  –  келген  деңгейлік  транспорттық  модульдердің 

қайталану циклі 125 мкс тең. Мұндай унификация төменгі деңгей ағындарын 

жоғарғыда қарапайым мультиплекстеуді қамтамасыз етеді. Бір циклге сәйкес 

келетін  транспорттық  модуль  мәліметтер  желі  бойынша  тізбектей  берілгені 

мен тік бұрышты кесте түрінде болады.  

SDH  негізінде  құрылған  желінің  пайдалы  жүктемесі  ретінде  PDH 

сигналдары,  ATM  ұяшықтары,  кез-  келген  1,5  –  140  Мбит/с  дейінгі 

жылдамдыққа ие құрылымданбаған цифрлық ағындар таратылуы мүмкін.  

SDH технологиясында жеткілікті күрделі көрсеткіштер жүйесі және әр 

түрлі  типті  тақырыптар  пайдаланылады.  Оларды  қарастыру  біздің 

міндетімізге  кірмейді,  тек  қана  олардың  көмегімен  таратылатын  ақпаратқа 

ену, сонымен қатар SDH желісі бойынша синхронизация сигналдарын беру, 

желілік  басқару,  мониторинг  және  техникалық  күтім  көрсету  мүмкін 

болатындығын ескереміз.  

SDH технологиялары 80 - жылдардың басында пайда болған және РDH 

жүйелерін  ауыстыруға  арналған,  РDH  жүйелері  өз  кезегінде  бірнеше 

кемшіліктерге  ие  болған  және  осы  кемшіліктер  қолдануда  тиімсіз  жағынан 

көзге 


көрінген. 

Бұл 


кемшіліктер 

арасында 

бит 



стафингпен 



мультиплнексорлау 

сұлбалары, 

оның 

салдарынан 



ағын 

ішінен 


төменжылдамдықты  компоненттерді  оның  демультиплексорлауынсыз 

тікелей алынуы мүмкін емес. 

РDH үшін келесі ерекшеліктер бейнеленеді: 

- плезиохронды сигналдар; 

- бит бойынша мультиплексорлау (уақыттық топ құру); 

- бит бойынша оң тегістеу жылдамдығының оң үйлестірілуі көмегімен 

асинхронды  сигналдарды  қосу.  Көптеген  европалық  елдерде  ертеде  РDH 

құрылғылары  шығарылған,  олар  жылдамдықтың  оң-теріс  (екі  жақты) 

үйлестірілуін  қолданған.  Бұл  құрылғылар  РDH  құрылғыларымен  үйлесімсіз 

болған,  РDH  құрылғылары  жылдамдықтың  оң  (бір  жақты)  үйлестірілуін 

қолданады; 

- мультиплексорлаудың әр деңгейі үшін таратудың арнайы кадр (цикл) 

форматы; 

- қабылдаушы мультиплексорға сыртқы синхронизация керек емес; 

-  кадрлар  және  жүктемелік  хабарлама  арасындағы  фазалық  қатынас 

фиксирленбейді; 



20 

 

- топтық ағында қосылған жеке арналарға тікелей рұқсат мүмкін емес. 



Мұндай рұқсат үшін толық жүйелі демультиплексорлау жүргізу қажет. 

SDH технологияларын қолдану желіні жеңілдетеді, өйткені синхронды 

желідегі  бір  кіріс/шығыс  мультиплексоры  РDH  мультиплексорларының 

«гирляндасын»  ауыстырады,  мысалға  STM-4  ағынынан  E1  сигналын 

шығаруға мүмкіндік береді. SDH желілері жоғары сенімділікке ие, өздігінен 

қалпына  келетін  механизмдердің  бар  болу  себебінен  және  де 

конфигурированиялаудың,  мониторингтің  және  қызмет  көрсетудің  дамыған 

жабдықтарына  ие.  SDH  тарату  жүйелері,  талшықты  оптикалық  байланыс 

жүйелерін қолдануына байланысты, жоғары жылдамдықты (40 Гбит/с дейін) 

арналар  құруы  мүмкін,  таратылатын  хабар  жоғары  сенімділік  деңгейіне  ие. 

Жоғарыда  айтылғандар,  бастысы,  уақыт  бойы  жақсы  жасалған  және 

тексерілген  стандарттар,  жеңілділік,  эксплуатациядағы  төмен  шығындар, 

SDH желілері транспортты желіде байланыс операторы ретінде кең ауқымда 

қолданылады. 

SDH-тің  пайда  болуынан  бастап  негізгі  қолданысы  -  телефон 

коммутаторлары  арасында  цифрлық  ағындарды  тарату  үшін  транспортты 

желілерді құру. 

Компьютерлі  желілер,  интернет,  мәліметтерді  тарату  технологиялары 

(FR, 

ATM, 


және 

т.б.) 


SDH 

негізіндегітранспортты 

желі 

инфраструктураларының дамуына байланысты мәліметтерді тарату цифрлық 



ағындар желісін құру үшін қолданылады. 

Көптеген  европалық  елдерде  ертеде  РDH  құрылғылары  шығарылған, 

олар  жылдамдықтың  оң-теріс  (екі  жақты)  үйлестірілуін  қолданған.  Бұл 

құрылғылар  РDH  құрылғыларымен  үйлесімсіз  болған,  РDH  құрылғылары 

жылдамдықтың оң (бір жақты) үйлестірілуін қолданады; 

SDH  технолгиясының  жаңа  мүмкіндіктерін  зерттей  стырып, 

мәліметтерді  тарату  «классикалық»  SDH-ты  қолданудың  кемшіліктеріне 

локальдік  желілерде  кеңжолақты  байланыс  қызметтерін  көрсеткен  кезде 

көріне бастады. 

Біріншіден,  LAN  (Ethernet)  интерфейстерінің  SDH  (E1,  E3,  STM-1, 

STM-4 және т.б.) интерфейстеріне түрлену қажеттілігі, аралық жабдықтарды 

қолдану  арқылы,  FRAD,  ATM,  IAD,  ID  маршрутизаторлары  және  т.б. 

жабдықтар. 

Екіншіден, мәліметтерді тарату жылдамдықтарының мүмкін аз қатары 

(LAN жылдамдықтар қатарымен аз корреляцияланады: 10, 100, 1000 Мбит/с), 

қызмет  көрсетудің  тиімді  мүмкіндіктерін  шектейді  немесе  қосылатын 

жабдықта 

қосымша 


сұлбаларды 

талап 


етеді  (мысалы,  инверсті 

мультиплексорлау).  Дәстүрлі  SDH  желілеріне  мәліметтер  қызметін  қосудың 

нәтижесі- жабдықтың құрылымының ұлғайуы және бағасының қымбаттауы. 

Бұл  шектеулерді  өту  үшін  SDH  жабдықтарын  өндірушілер  SDH 

жүйелерінің  келесі  буынын  жасау  жолына  түсті  (Next  Generation  SDH,  NG 

SDH).  NG  SDH  жабдықтары  мәліметтер  таратудың  интегралданған 



21 

 

интерфейстеріне ие (жекеше Ethenet), сонымен қатар жаңа технологияларды 



қолданады,  олар  өз  кезегінде  қызметтік  мәліметтерге  керек  жолақты 

тиімдірек бөлуге мүмкіндік береді және де бар желілерге арзан бағамен бұл 

технологияларды 

ендіруге 

мүмкіндік 

береді, 


өйткені 

қосымша 


функционалдылықтың сүйеніші тек қана шекаралық желілерде керек. 

Келесі  буындағы  SDH  желілері  -  көпфункционалды  мультисервисті 

платформалар,  көптеген  қызметтерді  арзан  және  желілерді  басудың 

қиындығынсыз ұсынады. 

NG  SDH  компоненттері.  SDH  желісі  жаңа  буынға  енеді,  егер  де  ол 

келесі компоненттердің қолдауымен болса: 

-  кадрларға  ұсақтаудың  жалпы  процедурасы  (General  Framing 

Procedure, GFP); ITU-T G-7041; 

- виртуалды конкатенация (Virtual Concatenation, VCAT), ITU-T G.707, 

G.783; 


-  арна  көлемін  реттеу  сұлбасы  (Link  Capacity  Adjustment  Scheme, 

LCAS) ITU-T G.7042. 

Олармен жақынырақ танысайық: 

GFP - HDLC-ті ауыстыру үшін және біруақытта құрылғыдағы бағаның 

және  реализация  әдісін  қарапайымдату  үшін  құрылған.  GFP  әдісі  мынадай 

қызмет 10/100/1000 Мбит/с Ethernet, IP, PPP, Fiber Channel (FC) мәліметтерді 

сақтау  желілері  протоколдары,  FICON,  ESCON  инкапсуляцияларын 

қолдайды, ал келешекте цифрлық кең хабар тарату видеосигналдарын DVB-

ASI қолдауын болжайды. 

GFP-тің негізгі артықшылықтарын атап шығайық: 

-  стандартау  -  глобалды  үйлесімділікті  және  компоненттердің  төмен 

бағасын қамтамасыз етеді; 

-  масштабтық  -  бүгінгі  күні  GFP  10  Мбит/с-тан  10  Гбит/с 

жылдамдығында мәліметтерді таратуды қолдайды; 

-  кең  қолдану  -  беттік  SDH-тен  сигналдардың  кең  спекторын  тарату 

үшін GFP қолданылуы мүмкін. 

-  қарапайым  -  GFP  инкапсуляцияның  HDLS  -  пен  саыстырғанда 

қарапайым  техникасына  ие,  АТМ-да  қадағаланған  және  де  интенсивті 

өңдеуді  қажет  етпейді,  ол  өз  кезегінде  GFP-тің  программалық-аппараттық 

реализациясын оңай және арзан етеді; 

-  QoS  -  GFP-F  үшін  кідірістің  төмен  деңгейі  және  GFP-Т  үшін 

минималды  қызмет  көрсетудің  сапасына  тиесілі  қосымшаларды  қолдауды 

рұқсат етеді. 

GFP өзіне қатысты көптеген артықшылықтарға ие, сонымен қатар SDH 

желісінде  соңынан  соңына  дейін  мәліметтерді  тарату  қызметін  қолдау  үшін 

желіде  керек  жолақты  бөліп  алатын  технологиялар  қажет.  Бұл  талаптарды 

VCAT және LCAS қанағаттандырады. 

VCAT  -  конкатенцияның  дәстүрлі  әдісі  тек  қана  ITU  -  T  G.707 

«шектес»  терминмен  стандартталған  VC-4-ке  анықталған.  Бұл  мынаны 


22 

 

білдіреді,  SDH  желісіндегі  көрші  контейнерлер  бір  контейнер  ретінде 



комбирленеді және транспортталады. Шектес конкатнеция шектеулерін өзіне 

қосады: 


- тарату трактысы өтетін барлық желілік түйіндерін өзара байланысқан 

контейнерлерді тануы және өңдеуі қажет; 

-  жолқтың  детализация  деңгейінің  жетіспеушілігі,  олар  көптеген 

мәлімет сигналдар транспортировкасын тиімсіз етеді. 

Виртуалды  конкатенация  (ұжым),  жақында  ITU-T-мен  анықталған, 

шектес әдісінің шектеулігін жояды. 

Виртуалды  конкатенация  индивидуалды  контейнерлерді  логикалық 

түрде  біреуге  біріктірген.  Кез-келген  контейнер  мөлшерінің  кез-келген  түрі 

(VC-12,  VC-3  және  VC-4)  логикалық  арна  құрып  бірге  топтастырылуы 

мүмкін.  Бұл  жолақтың  ең  жақсы  дәрежесінің  детализациясын  қамтамасыз 

етеді,  дәстүрлі  техниканы  қолданумен  жүзеге  асады  және  жоғары  дәрежеде 

гранулированияланған  мәліметтер  жолағының  иілгіш  бөлінуіне  мүмкіндік 

береді, SDH - тің өткізгіштік қабілетін тиімді пайдалануға мүмкіндік береді. 

Дәстүрлі  SDH  желілерінде  жолақ  детализациясының  дәрежесі 

контейнерлердің транспортты көмегімен VC - 12, VC - 3, VC - 4 және шектес 

топтар, мысалы, VC - 4 - 4с -  төрт шектес VC - 4. 

LCAS  протоколы  -  NG  SDH  стандарты  үшін  арнайы  жасалып 

шығарылған,  ол    екі  желілік  элементтер  (NE)  арасында  орындалады,  SDH 

желісіне қолданушы интерфейстерді қосады. Әрбір Н4/К4 байты басқарушы 

пакет  таратады,  LCAS  протоколынан  және  виртуалды  конкатенация  туралы 

хабарламалардан тұрады. 

Басқарушы  пакеттің  мәліметтерінің  негізінде,  LCAS  протоколы  VCG 

мүшелерінің 

қайсысы 


активтендірілгенін 

және 


олардың 

қалай 


қолданылатынын, сонымен қатар шығатын жабдықтарға динамикалық түрде 

конкатенация топтағы контейнерлер мөлшерін өзгертуге мүмкіндік береді, ол 

ақиқат уақытта жолақты өзгерту сауалына жауап ретінде жүзеге асады. 

Ethernet  over  SDH  (EoS)  -  NG  SDH  жүйелерінің  кең  тараған  түрі. 

Стандарттардың  дамуына  байланысты  Ethernet  технологиясы  өнімді  бола 

бастады,  өзінің  әміріне  дифференциалды  трафик  амалдарын  алған.  Қазіргі 

кезде Ethernet технологияларын келесі буындағы байланыс желілірінің біреуі 

ретінде қарастырады, әсіресе қалалық масштабтағы (metro) желілерде. 

SDH 

жабдығындағы 



Ethernet 

интеграциясы 

қосымша 

артықшылықтарға  ие,  оның  ішінде  трафиктің  тез  қалпына  келу  механизмі, 

арнайы  амал  эксплуатациясы,  администрациялау  және  қызмет  көрсетудің 

(OA&M) бар болуы. 

Lucent  Technologies  компаниясының  EoS  шешімі  карта  базаларымен 

модульдерінде  жүзеге  асқан,  олар  SDH  Metropolis  жабдықтарында 

орналастырылады. Олардың келесі нұсқадағы шешімдері бар: 

- 10/100 Base T 4 порты, Metropolis AMS, AM AMU орнату үшін; 

- 10/100 Base T 8 порты, Metropolis ADM Compact Universal; 


23 

 

-  Gigabit  Ethernet  (SX  немесе  LX)  2  порты,  Metropolis  ADM  Compact 



Universal; 

- 10/100 Base T EPL 8 порты, Metropolis AMS, AM AMU орнату үшін; 

- 2х10/100 Base T+2х10/100/1000 Base T немесе 2хGbE (SX немесе LX 

SFP ағытпаларымен)+4хE1 (120 немесе 75 Ом), MetropolisAMU үшін; 

-  4х10/100  Base  T+32хE1  (75  Ом),  MetropolisAMU  зерттеу  бойына 

қазіргі кезде, EoS шешімі аз инвестициямен жаңа сервистерді (VPN, Internet / 

Intranet / Extranet, мәліметтерді тарату) тез арада енгізуге мүмкіндік береді. 

 

1.3SDH  желісініңбайланыс  саласында  ғылыми-техникалық  даму 



тенденциялары

 

 



Қазргі  уақытта  біріншілік  байланыс    желісінде  мультиплекстеу  

технологиясының дамуындағы анық тенденция  РDH-тен SDH-ке өту болып 

табылады. SDH технологиясы цифрлық біріншілік желі құрылуының заманға 

сай  концепциясы  болып  келеді.  Қазіргі    уақытта    осы  концепция  нарықты 

басып алуда. 

РDH-тің  көрсетілген  кемшіліктерін  жою  мақсатында  талшықты-

оптикалық  байланыс  желілерінде  қолдануға  арналған  АҚШ-та  синхронды 

оптикалық  желі  иерархиясы  (SONET),  ал  Европада  аналогты  синхронды 

цифрлық иерархия (SDH) жасалынды. 

Бірақ  та,  американдық  және  европалық  РDH-тің  өзара  әсерлесу 

процедурасын  жеңілдету  қажеттілігін  ескере  отырып,  SONET  пен  SDH-ті 

өндірушілер  ақырғы  нұсқаны  қабылдады,  ол  SONET/SDH  деп  аталды.SDH 

бойынша алынған үш негізгі нұсқаулар 1989 жылы  жарыққа шықты — Rec. 

G.707, G.708 и G.709. 

SDH  және  SONET  желілерінде  мультиплексирлеу  кезінде  таратудың  

байт-интерливингті синхронды схемалары қолданылады.SDH иерархиясында 

біріншілік деңгейдің негізгі сигналының форматы ретінде STM-1 синхронды 

транспорттық  модулі  қабылданды,  оның  кадр  өлшемі  2430  байт  және 

кадрларының стандартты қайталану периоды 125 мксек, бұл дегеніміз 155.52 

Мбит/сек  тарату  жылдамдығын  береді.  4-ші  дәрежелі  коэфициентті 

мультиплексирлеу SDH иерархиясының жылдамдықтарының келесі қатарын 

береді: STM-4, STM-16, STM-64 немесе сәйкесінше 622.08, 2488.32, 9953.28 

Мбит/сек.  SONET  жылдамдықтарының  қатары  ОС-1сигналынан  басталады, 

оның  жылдамдығы  51.84  Мбит/сек,  ал  одан  кейінгі  ОС-3,  ОС-12,  ОС-48 

сигналдары  жылдамдықтары  бойынша  STM-1,  STM-4,  STM-64-ке  сәйкес 

келеді. 


 

 

 



 

 


24 

 

1.3.1 SDH-тің көпдеңгейлі моделі  



Телекоммуникациялық  технологияларды  әдетте  көпдеңгейлі  модель 

арқылы  түсіндіреді.  SDH  технологиясын  да  транспорттық  желілік  деңгей 

түрінде көрсетуге болады, олар желі топологиясына тікелей қатысты болады  

(1.6сурет). 

Ең төменгісі — физикалық деңгей, ол тарату ортасын көрсетеді. 

Секциялық  деңгей  синхронды  STM-N  модульдерінің  жиынына  және 

олардың  желі  элементтерінің  арасындағы  транспортировкасына  жауап 

береді.  Ол  регенераторлық  және  мультиплексорлық  секция  болып  екіге 

бөлінеді.  

Маршруттық 

деңгей 

желі 


ұсынатын 

сигналдарды 

шеткі 

тұтынушыларға  (PDH,  ATM  және  т.б.)  жеткізуге  арналған.  SDH 



терминологиясына  сәйкес,  бұл  сигналдарды  компоненттік  немесе 

трибутарлы  сигналдар  деп  атайды,  ал  желіге  қатынас  құруға  арналған 

тұтынушыларға ұсынылатын  интерфейстер—  трибутарлы  интерфейстер деп 

аталады.  

 

 

 



 

 

1.6 Сурет – SDH-тің көпдеңгейлі моделі 



 

SDH-гі  әрбір  деңгейге  арналған  синалдық  ақпаратты  тарату 

тақырыптар  механизмі  арқылы  жүзеге  асырылады.  Әрбір  STM-N  кадрдың 

секциялық тақырыбы SOH (Section OverHead) болады, ол екі бөлімнен 



25 

 

 тұрады:регенераторлық  секция  тақырыбы  RSOH  (Regenerator  Section 



OverHead)  және  мультиплексорлық  секция  тақырыбы  MSOH  (Multiplex 

Section OverHead).  

 STM-N-дегі  трибутарлы  сигналдарды  транспортирлеу  үшін  ауани 

контейнерлер  технологиясы  ұсынылады.Ауани  контейнер  пайдалы  жүктеме 

өрісінен тұрады —трибутарлы сигнал шағылысатын контейнерден және POH 

(Path  OverHead)  маршруттық  тақырыбынан,  ол  контейнер  типін  көрсетеді 

және  контейнердің  желі  арқылы  жүрісін  көрсететін  статистиканы  жинуға 

қызмет етеді. 

SDH  технологиясын  РDH  технологиясымен  салыстыра  отырып,  SDH 

технологиясының мынадай ерекшеліктерін бөліп көрсетуге болады: 

-

 

синхронды  тарату  және  мультиплекстеудің    алдын  алады.  SDH 



біріншілік желінің элементтері  синхронизация үшін бір беруші генераторын  

пайдаланады; 

-

 

SDH-ң кез келген деңгейінде  қадамдық демультиплекстеу үрдісінсіз 



РDH-ң тым жүктелген ағынын бөліп көрсетуге болатындай, РDH ағындарын 

тікелей  мультиплекстеудің және демультиплекстеудің алдын алады. 

-

 

тікелей  мультиплекстеу  үрдісі  сонымен  қатар  енгізу/шығару  үрдісі 



деп те аталады; 

-

 



стандартты оптикалы  және электрлік интерфейстерге сүйенеді, бұл 

әртүрлі  өндіруші  фирмалар  жабдықтарының  ең  жақсы  сәйкестігін 

қамтамасыз етеді; 

-

 



РDH  жүйесінің  еуропалық  және  америкалық  иерархияларын 

біріктіруге  мүмкіндік  береді,  РDH-ң  барлық  жүйелермен  толық  сәйкестігін 

қамтамасыз  етеді,  сонымен  қатар  тарату  жүйелерінің болашақтағы  дамуына 

мүмкіндік  береді,  өйткені  АТМ,  МАN,  HDTV  және  басқа  тарату    үшін 

жоғары  өткізу қабілеті бар арналарды қамтамасыз етеді. 

-

 



біріншілік  желіні  ең  жақсы  түрде  басқарумен  және    өзін-өзі 

тексерумен  қамтамасыз  етеді.  SDH  технологиясы  қанша  болса  да 

тармақталған  біріншілік  желіні  бір  орталықтан  басқаруға  мүмкіңдігімен 

қамтамасыз етеді.   

 

 

 



1.7 Сурет –   PDH технологиясының 

 

 



26 

 

 



 

1.8 Сурет – SDH технологиясының принципі

 

 

1.3.2 SDH желісінің құрамы  



 

SDH  желісі  кез келген басқа  желі  сияқты    жиынтығы  шектелген  жеке 

функционалды  модульдерден  құралады:  мультиплексорлар,  коммутаторлар, 

концентраторлар,  регенераторлар  және  терминалды  жабдықтар.  Бұл  жиын 

желі шешетін негізгі функционалды міндеттерімен анықталады: 

-

 



SDH  желісінде  транспортталу  үшін  жарамды  агрегатты  блокқа  қол 

жеткізетін  арналар  арқылы  кіріс  ағындарын  жинау  –  қол  жеткізу  желісінің 

терминалды мультиплексорлары шешетін мультиплекстеудің міндеті; 

-

 



кіріс/шығыс  ағындарының  енгізу/шығару  мүмкіндігі  болатын 

агрегатты  блоктарды  желі  бойынша  транспорттау  –  енгізу/шығару 

мультиплексорлары 

шешетін 


транспорттау 

енгізу/шығару 

мультиплексорлары  шешетін  транспорттаудың  міндеті,  басқаша  АDМ  – 

желідегі ақпараттық ағынды логикалық түрде басқарады, ал физикалық түрде 

осы  желіде  транспортты  арнаны  түзетін  физикалық  ортадағы  ағынды 

басқарады;  

-

 

таратқыш  торапқа  бірнеше  бір  типті  ағындарды  біріктіру 



концентраторлар  шешетін концентрация міндеті; 

-

 



үлкен  қашықтықтарға  берілетін  сигналдың  формасы  мен 

амплитудасын 

қалыпқа 

келтіріп 

(регенерация), 

оның 


өшулігін 

компенсациялау  үшін  LAN-дағы  қайталағыштарға  ұқсас  құрылғылар,  яғни 

регенераторлардың көмегімен шешілетін регенерация қолданылады; 

-

 



қолданушының    желісі  мен  SDH  желінің  байланысуы  –  шеткі 

жабдықтың  көмегімен  шешіледі,  мысалы  әртүрлі  орайластырушы 

құрылғылар,  соның  ішінде  интерфейстер  конверторы,  жылдамдықтарының 

конверторы және т.б. 

-

 

Желінің  бөлінген  тараптарында  жүзеге  асырылатын  виртуалды 



контейнерлерді маршрутизация сұлбасына сәйкес бір сегменттен басқаға аса 

жүктеу  цифрлық  коммутаторлардың  немесе  ДХС  крос-коммутаторлардың 

көмегімен шешілетін коммутацияның міндеті болып табылады.    

 

 



 

 


27 

 

PDH технологиясының бірқатар кемшіліктері бар, оларды айта кетсек: 



-

 

аралық  пункттерде  цифрлық  ағындардың  кіріс/шығысының  қиын 



болуы; 

-

 



желілік  автоматты  түрдегі  бақылау  мен  басқару  құралдарының 

болмауы; 

-

 

синхронизациялаудың  көп  сатылы  қалыпқа  келуі  айтарлықтай  ұзақ 



уақыт қажет етті. 

PDH  кемшіліктеріне,  сонымен  қатар,  желідегі  ағынды  бақылау  мен 

басқару 

мақсаттары 

үшін 

қызметтік 



арналарды 

ұйымдастыруда 

мүмкіндіктерінің әлсіздігін және де мәліметтерді тарату желілерінде қолдану 

үшін  өте  маңызды  орын  алатын  төменгі  сатыдағы  мультиплекстелген 

ағындардың маршрутизация құралдарының болмауын жатқызуға болады. 

Синхронды  оптикалық-талшықты  желілердің  стандартталуының 

қажеттілігі  тек  плезиохронды  желілердің  кемшіліктері  анық  болған  кезде 

және  SDH  үшін  жабдықтарды  өңдеу  мен  ендіру  толығымен  жүріп  жатқан 

кезде туды.  

Телекоммуникациялық  операторлар  бұл  жағдайды  бірінші  түсінді. 

Әртүрлі  өндірушілердің  жабдықтарын  сәйкестендіру  үшін  жасалынған 

қадамдар оңтайлы нәтижелерге әкелген жоқ. 1984 жылдың басында АҚШ-та 

тарату жүйелерінің сәйкестендірілуі бойынша форум болды, ол Америкалық 

Ұлттық  Стандарттар  институтына  (ANSI)  оптикалық-талшықты  желілер 

бойынша  синхронды  тарату  үшін  арнайы  операцияларды  тезірек  қабылдау 

туралы  өтінішін  білдірді.  Бұл  стандарттаудың  мақсаты-  әртүрлі 

өндірушілердің 

жабдықтарын 

оптикалық 

интерфейстер 

деңгейінде 

орайластыру.  Бұл  мәселе  ANSI-ң  екі  комитетінің:  цифрлық  иерархия 

синхронизациямен  жұмыс  істейтін  Т1Х1,  сонымен  қатар  желілік 

администрациялау  мен  эксплуатация  сұрақтарын  шешетін  Т1М1-ң  алдына 

қойылды. Бұл комитеттердің жасаған жұмыстарының нәтижесінде 45 Мбит/с 

тарату  жылдамдығына  негізделген  SYNTRAN  деп  аталынатын  стандарттың 

алғашқы  нұсқасы  жасалынды.  Алайда  уақыт  өтісімен,  өндірушілер  жаңа 

жүйелерді ойлап тапты. AT&T компаниясы ең жаңа технологиялар негізінде 

METROBUS  жүйесін  ойлап  шығарды,  оның  тарату  жылдамдығы  енді  150 

Мбит/с  құрады.  1985  жылы  Т1Х1  комитеті  Bellcore  компаниясының 

ұсынысымен  оптикалық  интерфейспен  қатар  сигналдың  форматы  мен  оның 

тарату  жылдамдығын  анықтайтын,  синхронды  желі  концепциясына 

негізделген  (SONET,  Synchronous  Optical  Network)  бір  бүтін  ретінде 

стандартты шығару шешімін қабылдады.  

Бұл  стандарттау  этабында  еуропалық  институттар  SONET-ке 

айтарлықтай  қызығушылықты  көрсетпеді.  АҚШ  пен  Еуропада  тарату 

жылдамдықтарының  иерархиялары  сәкесінше  Т1  (1,544  Мбит/с)  және  Е1 

(2,048 


Мбит/с) 

деп 


аталатын 

сигналдардың 

әртүрлі 

базалық 


жылдамдықтарына  негізделді.  Осындай  кертартпалық  өсіп  кетпеуі  үшін 

синхронды  тарату  стандарттарының  даму  кезеңдерінде  Еуропаның  қатысуы 



28 

 

қажет  болды.  Алайда,  Еуропаның  қызығушылығын  тудыру  тек  SONET-2-



Мегабитті  иерархия  стандартын  қолдаумен  ғана  мүмкін  болды.  1986  жылы 

жазда  МККТТ  (қазіргі  уақытта  ITU-T)  жағдайды  реттеу  үшін  екі  жақты  да, 

яғни  еуропалық  иерархияны  да,  америкалық  иерархияны  да  қолдай  алатын 

бір  стандартты  шыығару  керекдеп  шешім  қабылдады.  1986  жылдың 

шілдесінде  МККТТ-ң  17  жұмыс  тобы  синхронды  цифрлық  иерархияның 

(SDH) 


жаңа 

стандартын 

шығару 

үшін 


жұмысын 

бастады. 

Рекомендацияларды  орайластыру  үшін  бір  жарым  жыл  уақыт  кетті.  1988 

жылы ақпанда Т1Х1 комитеті МККТТ-ң SONET стандартын өзгерту мәселесі 

бойынша  ұсынысын  қабылдады.  18  жұмыс  тобы  SDH-ке  қатысты  үш 

рекомендацияларды қабылдады: 

G.707- SDH-ң базалық жылдамдықтары; 

G.708- SDH торабының желілік интерфейсі; 

G.709- синхронды мультиплекстеудің құрылымы. 

Дәл  осы  рекомендациялар  SDH  жүйелерінің  стандартталуының  осы 

күнге дейін жалғасып келе жатқан егжей- тегжейлі үрдісіне бастау болды.  

 

1.4 Қойылған мәселені негіздеу 



 

SDH  технологиясы  негізінде  корпоративтік  желіні  құру  техникалық 

тапсырма негізінде жасалады. Оның ішіне келесі мәселелер қаралуы қажет:  

1. SDH технологиясы негізінде корпоративтік желінің құрылу мақсаты 

мен жобада жасалынатын  шаралар түрлері. 

2. Бастапқы мәліметтер. 

 

Жағдайды  жан-жақты    талдай  отырып,  SDH  технологиясының 



көмегімен корпоративтік желіні қалай құру жөнінде пікір.  

 3.  Жобаланатын    желінің  өткізу  қабілетін,  онда  қолданылатын 

жабдықтарды  таңдап  алу  және  де  таңдап  алыну  себептерін  көрсету.  Жаңа 

желіні салудың техникалық және экономикалық жағынан сарапталуы 

4.  Желіні  құруда  таңдап  алынған  оптикалы-талшықты  сигнал  беру 

жүйесі мен байланысты қай топология негізінде қамтамасыз ету керектігінің  

сұлбасын келтіріп, егер мүмкіндік бар болса, басқа да варианттарын көрсетіп 

беру. 


5. Негізгі технологиялық мәселелер. 

Желінің  орналасу  сұлбасы,  оның  метеорологиялық,  геологиялық 

ерекшеліктері.  Қазақстанда  бар  көптеген  технологиялар  ішінде  не  себептен 

SDH  технологиясы  таңдалғаны,  бұл  желіні  салуда  ұсынылған  бірнеше 

тәсілдерді және эксплуатациялық шарттарды қарастыру. 

6.  Негізгі  құрылыс  жұмыстарын  жүргізу.  Көмекші  техникалық 

ғимараттар, тұрғын құрылыстарының көлемі саналады. Типтік мысал болса, 

оны пайдалану. 

7.  Желіні  құру  мерзімдерін  анықтау.  Іске  қосылған  жабдықтар  мен 

кабельдің тозу уақыты белгіленеді. 



29 

 

8.  Желіні  құру  жұмыстарының  өздік  құны,  негізгі  техникалық  және 



экономикалық көрсеткіштері. 

9. Қорытынды және ұсыныстар. 

Қандай  шешім  қабылданған  туралы,  қандай  зерттеу,  талдау 

жұмыстарының    жүргізілу  керектігі  туралы  айтылады.  Құрылыстық  және 

зерттеу жұмыстарына қойылатын негізгі талаптар көрсетіледі.      

 

1.5Техникалық қамтамасыз ету 



 

 

Қазіргі  уақытта  телекоммуникациялық  желілерге  жоғары  талаптар 



қойылады. 

Тұтынушының 

көп 

бөлігі 


олардың 

қуаттылығының 

жоғарылауына  және  түрлі  қызметтерге  қол  жеткізуге  ұмтылуда.  Трафик 

түрлерінің кеңеюі таратудың біршама икемді әдістерін талап етуде. Желілер 

санының  өсуі  техникалық  қызмет  көрсету  көлемінің  ұлғаюына  және 

қосымша шығындардың жоғарылауына алып келуде. Мұндай жағдай әлемдік 

телефондық компаниялардың  алдына келесі таңдауды қояды: құрылғыларды 

көптеп  сатып  алу  немесе  көптеген  мүмкіндіктерге  ие  құрылғыларды  сатып 

алу.  

 

Алкатель  SDH  құрылғысының  сериясын  қарастырайық  –  бұл 



шығындары төмен, үлкен тиімділікпен жұмыс жасайтын тарату жүйесі. 

 

Синхронды  сандық  иерархия  (SDH)  оптикалық  талшық  бойымен 



таратуға  арналған,  қазіргі  заманғы  МКТГ-ның  жаңа  стандарты  болып 

табылады. SDH желілерінде ақпараттардың толық ағындары (2,8,34 және 140 

Мбит/с)  тығыздауды  және  әрбір  сигналды  енгізгеннен  кейінгі  кезекті  қайта 

құруды  қаажет  етпейді.  Оның  орнына,  сигналдар  155  Мбит/с  сызықты 

тракттың  жалпы  ұлттық  модуліндегі  STM-1-  транспортизация  жасауда 

қолданылуға арналған пайдалы жүктеме және пайдалы жүктеме жайындағы 

ақпараттардан тұратын секция дискрепторы.  

 

STM-ң 



барлық  сигналдары  басты  тактілік  жиілік  бойынша 

синхрондалады.  Бұл  STM-1  блогындағы  плезиохронды  сигналдардың 

таралуын  үлкен  қарапайымдылықпен  және  ұйымдастыру  деңгейімен  жүзеге 

асыруға  мүмкіндік  береді.  Одан  басқа,  бұл  STM-1-синхронды  сигналдарын 

стандартты  жоғары  жылдамдықты  ағындары  түрлендірусіз-ақ  тығыздауға 

мүмкіндік береді. 

SDH  стандарты  ташықты-оптикалық  технологияны  біршама  тиімдірек 

қолдану  мақсатымен  жасалған  болатын.  Алкатель  фирмасы  SDH  стндартын 

жылдамдық,  икемділік  және  бағасының  сипаттамалары  жағынан  өз 

құрылымында  жалғыз  телекоммуникацияның  жүйені  құру  мақсатындағы 

техникалық  бағдарламаны  және  қазіргі  заманғы  электрониканы  біріктіру 

жолымен  тиімді  пайдалануда.  Жекелей  алғанда,  Алкатель  SDH  жүйелері 

қазіргі  заманғы  плезихрондыдан  ертеңгі  барлық  оларға  тән  ұмыстық 

артықшылықтары  бар  синхронды  сандық  желілік  жүйелерге  өтуді  жүзеге 

асырады.  Осылайша,  мысалы,  жоғары  жылдамдықты  SDH  жүйелері 


30 

 

аймақтық,  ұлттық  желілік  орталықтарда  орнатылуы  мүмкін  және  жергілікті 



желіге  қатынас  құруға  арналған  өдірістегі  плезиохронды  құрылғылармен 

тиімді әрекеттесуі мүмкін.  

SDH  құрылғысын  орнату  осы  желілердің  иелеріне  тура  шығындарды 

үнемдеуге мүмкіндік береді.  

 

1.6 Желінің толықтай қорғанысы 



 

Алкатель  SDH  жүйлерінде  сыналған  программалық  қамтама  мен 

желінің  оптималды  сенімділігі  және  икемділігін  құрайтын  электроника 

сәйкестендірілген.  

Оперативті ауысудың синхронды кең жолақты жүйелері плезиохронды 

және  синхронды  сигналдарды  басқарып  қана  қоймайды,  сондай  –ақ  олар 

жоғары  жылдамдықты  магистральді  желілерді  сақтандырғыш  ауыстырып 

қосқышының  керемет  мүмкіндігін  құрайтын,  блоктанбайтын  материалдық 

ауыстырып 

–қосқышпен 

жабдықталған. 

Мұндай 


мультилекстеу 

мүмкіндіктері  бар  жүйелер  аймақтардың  желілік  түйіндердің  деңгейіндегі 

қорғаныстың аналогтық деңгейін қамтамасыз етеді.  

Алкатель фирмасымен өндірілетін енгізу/бөліп алу мультиплексорлары 

көп 

орталықты 



қайта 

орнына 


келтіретін 

желілік 


сақиналарға 

конфигурациялайды және трафик басқа талшық бойындағы сақина бойымен 

кері бағытталады. Осылайша жұмыс үзіліссіз жүріп жатады. Желінің мұндай 

қорғаныс  принципі  Алкатель  сигнализация  мен  техникалық  қызмет 

көрсетудің 

көптеген 

функциялары 

желіні 


басқару 

модульдерін 

автоматтандырады. 

Осыныңбарлығы 

Алкательдің 

SDH 


желісінің 

максималды сенімділігін қамтамасыз етуге деген ұмтылысынан шығады.  

 

1.7 Қызметтік абоненттерге ұсынылатын жаңа қызметтер 



 

Алкатель SDH жүйелері желі операторларының өз абоненттеріне жаңа 

түрдегі  және  басқа  дегейдегі  қызметтерді  ұсынуына  мүмкіндік  береді. 

Синхронды  желілермен  қатамасыз  етілетін,  таратудың  жоғары  сапалығы 

маңызды  мәнге  ие  болады.  Жоғары  тарату  мүмкіндігі  видеосигналдарды 

және жоғары жылдамдықты мәліметтерді біршама тиімді таратуға мүмкіндік 

береді. 

SDH  стандарты  ташықты-оптикалық  технологияны  біршама  тиімдірек 

қолдану  мақсатымен  жасалған  болатын.  Алкатель  фирмасы  SDH  стндартын 

жылдамдық,  икемділік  және  бағасының  сипаттамалары  жағынан  өз 

құрылымында  жалғыз  телекоммуникацияның  жүйені  құру  мақсатындағы 

техникалық  бағдарламаны  және  қазіргі  заманғы  электрониканы  біріктіру 

жолымен тиімді пайдалануда. 


31 

 

SDH  жүйелері  аймақтық,  ұлттық  желілік  орталықтарда  орнатылуы 



мүмкін  және  жергілікті  желіге  қатынас  құруға  арналған  өдірістегі 

плезиохронды құрылғылармен тиімді әрекеттесуі мүмкін.  

Алкатель  SDH  құрылғысының  сенімділігі  өзіндік  қайта  қалпына 

келтірудің  сақиналық  желілері  сияқты  факторлармен  сәйкестендірілген 

кезде, жоғары бағаланатын үзіліссіз байланысты қамтамасыз етеді. 

Жоғары икемділік. Жоғары сенімділік. Жоғары сыйымдылық. Жоғары 

құндылық.  Осы  қасиеттерінің  арқасында  желі  операторлары  Алкатель  SDH 

жүйесін орнатудың пайдалылығын бірден байқады. 

 

1.8 Құрастырушы-техникалық сипаттамалары 



 

 

Alcatel  фирмасы  телекоммуникациялық  жүйлерді  жасау  мен  қоюда 



әлемдік  көшбасшы  болып  табылады.  Компания  өнімдері  130  елдің 

нарығында  кездеседі  және  мекемелер  мен  жеке  тұтынушыларға,  байланыс 

желілерінің  операторларына  шешімдер  мен  қызметтердің  толық  спектрін 

ұсынады.  

 

Alcatel  байланыс  жүйесінің  кең  спектрін  жасайды  және  ұсынады. 



Компания 

тіршілігі 

барлық 

іс 


жүзіндегі 

телекоммуникациялық 

технологияларды  қамтиды  және  операторлар  ментұтынушылардың  барлық 

түрлерінің қажеттіліктеріне жауап береді. 

 

Alcatel  байланыс  желісінің  функционалды  мүмкіндіктерін  кеңейтуді 



қамтамасыз ететін қатынас құру, тарату немесе басқару жүйелеріне арналған 

интеграцияланған  құрылғылар  тобын  ұсынады.  Барлық  құрылғылардың 

модульдік 

архитектурасы, 

өсіп 

келе 


жатқан 

қажеттіліктерді 

қанағаттандыруға  арналған  және  желінің  жоғары  сенімділігін  қамтамасыз 

етуге арналған динамикалық өсіру мүмкіндіктері болады. 

 

1.9 Синхронды енгізу/шығару мультиплексорлары 



 

Alcatel  қашықтағы  абоненттерге  SDH  желісіне  қосылу  мүмкіндіктерін 

қамтамасыз  ететін    1631  FOX  құрылғысынан  бастап,  10  Гбит/с 

жылдамдықпен  жұмыс  жасайтын  Alcatel  1674  SM  магистральдық 

мультиплексорымен  аяқталатын  енгізу/шығару  мультиплексорларының 

толықтай спектрін ұсынады. Alcatel компаниясының барлық ADM тобының 

жалпы архитектурасы және құрылымының модульдік принципі болады, бұл 

олардың модернизациясы мен техникалық қызмет көрсетулерін жеңілдетеді:  

-

 

Alcatel  1631  FOX  –талшықты-оптикалық  кеңейтілген  түрі,  ол  сандық 



ағындарды  SDH  желісінен  тұтынушыға  дейін  жеткізудің  икемді  әдістерін 

ұсынады. 

-

 

Alcatel  1641  SM(C)  -  STM-1деңгейінің  толық  әрі  жинақталған  АDM, 



ол 

сандық 


ағындардың 

енгізу/шығаруын 

және 

терминалдық 



мультиплексирленуін  қамтамасыз  етеді,  сондай-ақ  тұтынушылар  мен 

32 

 

жергілікті  желілер  деңгейінде  сақиналардың  құрылуын  қамтамасыз  етеді. 



Берілген  ADM  түрлі  интерфейстерді  қамтамасыз  етеді:  2  Мбит/с  болатын  

PDH жүйесінен 155 Мбит/с болатын SDH жүйесіне дейін. 

-  Alcatel  1651  SM(C)  -  STM-4  деңгейіндегі  толық  және  жинақы  ADM, 

бұл жинақ зоналық желі деңгейіне арналып жасалған. 

  - Alcatel 1661 SM - C –кросстық коммутация әдістері енгізілген STM-16 

деңгейіндегі  жинақы  ADM.  Ол  трафиктердің  үлкен  ағындары  VC12 

деңгейінде  өңделетін,  жергілікті  және  зоналық  желілердегі  қолданысқа 

арналған. 

-  Alcatel  1664  SM  -  STM-16  деңгейіндегі  толық  ADM,  екі  талшықты 

және төрт талшықты магистралдық сақиналарына арналып жасалған. 

- Alcatel 1674 SM - 10 Гбит/с жылдамдықты STM-64 деңгейіндегі толық 

ADM,  оның  кең  жолақты  болуы  бір  арнаның  құнын  төмендетуге  дейін 

мүмкіндік береді. 

 

1.10 Оптикалық күшейткіштер 



 

- Alcatel 1664 ОА –шығыс оптикалық қуатты күшейткіштердің жинағы, 

ол    STM-4  және  STM-16  деңгейінің  сигналдарын  күшейтудің  түрлі 

нұсқаларын қамтамасыз етеді. 

Оптикалық желілерге арналған тарату жүйелері 

-  Alcatel  1686  WM  –оптикалық  сәулелену  толқындарының  ұзындығы 

бойынша арналарды бөлудің тарату жүйесі. 

-  Alcatel  1640  OM  -  оптикалық  сәулелену  толқындарының  ұзындығы 

бойынша бөлінген арналарды енгізу/шығарудың оптикалық мультиплексоры.  

Жоғарыда  көрсетілген  жүйе  мен  мультиплексор  OPTINEX  тобының 

жаңа бөлігі болып табылады. OPTINEX - Alcatel тарату жүйесінің оптикалық 

көпарналы  құрылғысы.  OPTINEX  құрамына  өнімдердің  кең  диапазонын 

жатқызуға  болады:  сызықты  жүйелерден  бастап  коммутацияның  корсстық 

ауыстырып-қосқышының  оптикалық  жүйелеріне  дейін.1686  WM  оптикалық 

сызықты тарату жүйесі 640 км-ге дейінгі қашықтыққа  2,5 Гбит/с болатын 8 

сигналға дейін немесе электрлік регенераторлар болмайтын 400 км-ге дейінгі 

қашықтыққа    2,5  Гбит/с  болатын  16  сигналға  дейін,  оптикалық  талшық 

бойымен  желілердің  екі  түйіні  арасындағы  тарату  жұмысын  қамтамасыз 

етеді.  1640OM  оптикалық  мультиплексоры  оптикалық  көпарналы  сызықты 

жүйелердің маңызды элементі болып табылады. Бұл  жүйе арналар санының 

және  ақпараттарды  тарату  қашықтығының  қажеттіліктерін  жоғарылатуы 

жағынан 1686 WM құрылғысына қосымша ретінде қолданылуы мүмкін. 

 

 

 



 

 


33 

 

1.11 Оптикалық күшейткіш. Alcatel 1664 OA 



 

Alcatel  1664  OA  оптикалық  күшейткіштің  жинағы  синхронды  сандық 

иерхия  SDH  жиілеріне  арналған  Alcatel  құрылғылар  тобының  бір  бөлігі 

болып табылады. 

Alcatel  1664  OA  оптикалық  талшық  бойымен    STM-4  және  STM-16 

деңгейдің сигналдарын таратуға арналған, оптикалық күшейткіштің жинағы 

түрінде болады. 

Alcatel 1664 OA жинағы ITU-T- G.691 талаптарына сәйкес келетін V4-2 

ден  U16-3-  ке  дейінгі  оптикалық  интерфейстің  кең  диапазонын  қамтиды. 

Alcatel  1664  OA  қуат  күшейткіштің,  оптикалық  күшейткіштің  немесе  осы 

құрылғының  біріккен  уақытындағы  конфигурацияға  ие  болады,негізінен, 

Alcatel 1664 OA жинағы ұлттық деңгейдегі тарату желілерінде қолданылады: 

сызықты аудандарда және халықаралық желілерге кіретін жерлерде. 

Бұл  жинақ  Alcatel-ң  негізгі  құрылғысымен  бірігіп  қолданылдаы,  бұл 

кезде  оптикалық  агрегаттардың  шығысындағы  сигналдар  күшейтіледі. 

Негізгі  құрылғылар  ретінде  Alcatel  құрылғылар  тобындағы  STM-4  немесе 

STM-16 деңгейінің синхронды мультиплексорларын алуға болады. 

Alcatel  1664  OA  жинағын  басқару  SDH-тің  негізгі  құрылғысын 

басқаратын  интерфейс  арқылы  жүзеге  асырылады,  бұл  кезде  ол  құрылғы 

конфигурациясының  менеджментінің  және  құрылғыдағы  қателіктер 

менеджментінің жүзеге асырылуын қамтамасыз етеді. 

Жинақтың  көптеген  модульдері,  оның  ішінде  қуат  күшейткіші, 

электроқоректендіру көзі және алдын ала күшейткіштер Alcatel тарату жүйесі 

тобының аппаратуралары үшін ортақ болып табылады. 

 

1.12 Құрылғы құрылымы 



 

Alcatel  1664  OA  жинағы  жинақты  модульдік  конструкцияға 

негізделген. Құрылғы ETS 300 119 талаптарын қанағаттандыратын,  S9 типті 

Alcatel монтаждалады. 

S9  бір  бағанында  Alcatel  1664  OA  құрылғысының  4  секциясына  дейін 

орнатуға болады.  

Әрбір  секция  оптикалық  сигналды  күшейту  функциясын  қамтиды.  Ол 

келесі элементтерден тұрады:  

-  негізгі  SDH  құрылғысынан  секцияны  басқаруды  жүзеге  асыратын 

интерфейстік плата; 

-  8  оптикалық  платалар,  олар  қуат  күшейткіштері  немесе  алдын  ала 

күшейткіштер  және  талап  етілетін  оптикалық  желілердің  энергетикалық 

потенциалына  тәуелді  болатын  оптикалық  қуат  күшейткіштері  болуы 

мүмкін;  

- 2 электроқоректендіру көзі. 


34 

 

Секциядағы  электроқоректендіру  элементтері  1+1  сұлбасы  бойынша 



қорғалған. 

Барлық  оптикалық  платалар,  платалардың  алдыңғы  панелінде 

орналасқан FC/SPC немесе SC/SPC разъемдарымен жабдықталған. 

 

1.13 Alcatel 1664 OA жүйесінің сипаттамасы 



 

 Alcatel  1664  OA  жүйесінің  кіріс  сигналдары  SDH  құрылғысынан  қуат 

күшейткіштеріне  тікелей  келіп  түседі,  ал  оның  шығысынан  желіге  жоғары 

оптикалық қуаты бар сигнал келіп түседі. 

Қабылдаушы  жағында  оптикалық  деңгейлері  SDH-ң  негізгі 

құрылғысының  оптикалық  интерфейсінің  деңгейіне  сәйкес  келетін  кіріс 

сигналдары,  оптикалық  қабылдағышқа  тікелей  келіп  түседі.  Басқа  кіріс 

сигналдары оптикалық қабылдағышқа алдын ала күшейткіш арқылы келеді, 

алдын  ала  күшейткіш  олардың  оптикалық  деңгейінің  SDH-ң  негізгі 

құрылғысының  оптикалық  интерфейсінің  деңгейіне  дейін  жоғарылауын 

қамтамасыз етеді. 

Лазердің  автоматты  түрде  ажырауы  Alcatel  1664  ОА-н  біріге 

қолданылатын,    SDH-ң  негізгі  құрылғысымен  жүзеге  асырылады.  Берілген 

бұл қасиет ITU-T G.958 нұсқамаларының талаптарына жауап береді. 

Alcatel  1664  OA  жүйесіндегі  бақылау  мен  басқару  аппараттары  оның 

интерфейстік платасы арқылы негізгі SDH  секциясына беріледі. Бұл кездегі 

жергілікті және  орталықтандырылған  менеджмент негізгі   SDH  жүйесінің F 

немесе  Q  интерфейстері  арқылы  жүзеге  асырылуы  мүмкін.  Осылайша, 

құрылғы  конфигурациясының  менеджменті  мен  құрылғыдағы  апат 

менджменттері қабылданады. 

 

1.13.1 Оптикалық интерфейстер 



Alcatel  1664  OA  жинағының  параметрлері  оптикалық  интерфейс 

сипаттамалары  сияқты,  жинақ  құрамына  кіретін  оптикалық  күшейткіш 

параметрлеріне де тәуелді болады. 

Егер  жинақ  Alcatel  STM-16  құрылғысымен  пайдаланылатын  болса, 

онда  желінің  талап  етілетін  ұзындығына  байланысты,  ITU-T  нұсқауларына 

жауап  беретін  түрлі  интерфейстер  қолданылуы  мүмкін.  Alcatel  1664  OA  

жүйесінің техникалық спецификациялары 1.2кестеде келтірілген. 

 

 



 

 

 



 

 

 



35 

 

1.2 К е с т е   – Alcatel1664 OA жүйесінің техникалықспецификациялары 



Оптикалық трибьютерлер: 

STM-4 немесе STM-16  G.957 сәйкес 

Оптикалық платалар саны: 

1-ден 8-ге дейін 

Кіріс қуаты: 

-7; +4 дБм 

Оптикалық қауіпсіздігі: 

Rec. G.958 

Оптикалық разъем:

 

FC/SPC или SC/SPC 



 

V-16.2/V-16.3 

U-16.2/U-16.3 

Макс. шығыс қуаты:(дБм) 

1



1



1



1

1



1



Мин. шығыс қуаты:(дБм) 

1



1

1



1



1

1



Сезімталдығы (BER 10-10): (дБм)  

-

29 


-

29 


-

29 


-

37 


-

37 


-

37 


S  және  R  арасындағы  оптикалық 

бюджет: (дБм) 

0.5-38  3.5-41  5.5-43  0-46 

3-49 


5-51 

Желінің 


орташа 

ұзындығы 

(талшық 

өшулігі 


0.25дБ/км) 

(км) 


1

20 


1

30 


1

40 


1

50 


1

60 


1

70 


 

Қолданылу кодалары ITU-T G.691 нұсқауларына сәйкес беріледі. 

Қорғанысы:  желілік  қорғаныс  SDH-тің  сызықты  құрылғысымен 

орындалады.

 

Эксплуатация: 



 

Станциялық апаттар: жылдам, баяу,ескертілген.

 

Желілік басқаруға қатынас құру: таратудың негізгі құрылғысы арқылы.



 

Портативті  терминал  интерфейсі:  таратудың  негізгі  құрылғысы 

арқылы.

 

Қосымша байланыстар: 8 кірісті.



 

Механикалық сипаттамалары (өлшемі мм-н алынған).

 

S9 бағаны: ВхШхГ=2200х600х300 немесе 600



 

Секция: ВхШ=400х482

 

Платалары: ВхГ=233х220 (DoubleEurocard) 



Электроқоректендіруге қойылатын талаптар: 

 

Батарея:  -48-ден -60V-қа дейінDCDE/EE2001



 

Электрдің максималды таралуы: <140 Вт толық жабдықталған бағанға

 

Қоршаған ортаға қойылатын талаптар: 



- эксплуатациялау шарты ETS 300 019 класс 3.2

 

- сақтау жағдайы ETS 300 019 класс 1.2



 

- транспорттау жағдайы ETS 300 019 класс 2.1 

 

- ESD/EMS:ESD/EMS ETS 300 386-1 (Telecom Centre) шарттары.



 

 


36 

 

1.14  Alcatel  1651  SM  және  Alcatel  1661  SM-C-гі  STM-4  (ADM-600) 



деңгейінің синхронды талшықты-оптикалық енгізу/шығару мультиплексоры 

 

Alcatel 



1651 

SM 


мультиплексоры–талшықты-оптикалық  тарату 

жүйесіне  арналған  STM-4  деңгейінің  синхронды  мультиплексоры. 

Мультиплексор  синхронды  сандық  иерархия  (SDH)  сигналдарын  таратуға 

арналған 

және 

компоненті 



сандық 

ағындарды 

енгізу/шығаруға 

арналған.Конфигурацияланып  отырған  коммутациялық  матрица  STM-4 

сигналдарының  ішіндегі  трибьютерлік  сигналдардың  икемді  орналасуын 

қамтамасыз  етеді.  Мультиплексорды  бақылау  мен  басқару  сәйкес 

интерфейстер арқылы жүзеге асырылады:  

 

-  F  –жергілікті  бақылау  және  басқару  жүйелерімен  (1320  NX)  жұмыс 



жасауға арналған интерфейс;  

 

- QB3* - желінің элементтерін орталықтандырылған басқару жүйесімен 



жұмыс жасауға арналған интерфейс (мысалы: 1353 SH).  

 

Байланыс  желісінің  техникалық  эксплуатациясы  қызметтік  байланыс 



арналарының  есебінен  жеңілденеді.  Одан  басқа,  STM-4  сигналдарының 

мазмұндық байттарындаITU-T нұсқаулықтарына сәйкес келетін мәліметтерді 

таратудың  қосымша  арналары  ұйымдастырылған.1651  SM  (ADM-600) 

мультиплексоры 

тракттарының 

оперативті 

қайта 

қосылуының 



автоматтандырылған  жүйесі  (cross-connect  function)  VC-4,  VC-3,  VC-12 

деңгейлеріндегі  батыс  (W)  және  шығыс  (E)    агрегатты  және  трибьютерлік 

блоктар  арасындағы  өзара  әсерлесуді  қамтамасыз  етеді.  Тракттардың  қайта 

қосылуының  келесі  түрлері  бар:  агрегат-агрегат,  агрегат-трибьютер, 

трибьютер-трибьютер.  Alcatel  1651  SM  мультиплексорында  трибьютерлік 

блоктарды  орналастыруға  арналған    10  орын  болады.  Трибьютерлік 

блоктардың келесі түрлері бар:  

 

-155 Мбит/с (STM-1) оптикалық (S-1.1, L-1.1, L-1.2);  



 

-155 Mбит/с / 140 Мбит/с электрлік;  

 

-3*34 Мбит/с электрлік;  



 

-34 (16*2 Мбит/с) + 5*2 Мбит/с (трансмультиплексор);  

 

-21*2 Мбит/сэлектрлік.  



Түрлі  трибьютерлік  блоктарды  біріктіріп  қолдануға  болады.1651  SM 

мультиплексорында  (N+1)  сұлбасы  бойынша  негізгі  блоктарды  (EPS) 

автоматты  түрде  резервтеу  қарастырылған,  мұндағыN–жұмыс  жасайтын 

блоктар саны:  

- қоректену блоктары - (2+1) сұлбасы бойынша;  

- коммутациялаушы матрица - (1+1);  

- тактылық генератор - (1+1);  

-трибьютерлік блоктар 21*2 Мбит/с - (N+1) сұлбасы бойынша, мұндағы 

N = 1-3;  

- трибьютерлік блоктар 3*34 Мбит/с электрлік - (1+1); 



37 

 

-трибьютерлік 



блоктар34 

(16*2 


Мбит/с) 

5*2 



Мбит/с(трансмультиплексор) - (N+1) сұлбасы бойынша, мұндағыN = 1-3.  

1651 


SM 

мультиплексорында  агрегаттарға  арналған  секілді, 

трибьютерлікке арналған (1+1) сұлбасы бойынша сызықты қорғанысты қайта 

қосылу  APS  режиміндегі  жұмыс  мүмкін  болады.  Бұл  кезде  оптоэлектронды 

модульдер және олардың арасындағы талшықты-оптикалық кабель резервке 

алынады.Оптикалық  агрегаттар  келесі  типтерде  болуы  мүмкін:  S-4.1,  L-4.1, 

L-4.2,  L-4.1JE,  L-4.2JE.  Қажет  болған  жағдайда  1651  SM  мультиплексоры 

STM-16  деңгейінің  желісіндегі  жұмысты    STM-4  деңгейіндегі  оптикалық 

агрегаттармен  алмастыру  арқылы  қамтамасыз  етеді,  олар  ITU-T  G.  957 

бойынша стандартталған. Бұл жағдайда келесі түрдегі оптикалық агрегаттар 

қолданылады:  S-16.1;  L-16.1;  L-16.2;  L-16.2JE.  Барлық  қалған  блоктар  және 

ADM-ның  функционалды  мүмкіндіктері  1651  SM  мультиплексорындағыдай 

болып  қалады.  Тапсырыс  берушіге  ITU-T  Нұсқаулықтарына  сәйкес 

мәліметтерді  таратудың  қосымша  арналары  ұсынылады.  Мултиплексорды 

синхрондау жүйесі келесі талаптарды қанағаттандырады: 

-  сыртқы  синхронизация  (free  run)  болмайтын  режимдегі  беруші 

генератор кернеуінің тұрақтылығы4,6 ppm-н кем емес;  

-сыртқы синхронизация сигналдарын енгізу және шығару 2,048 Мбит/с 

2,048 МГц ITU-T G.703.10 Нұсқаулықтарына сәйкес;  

-  синхронизация  көзінің  сапасы  жайында  куәлік  ететін  транспорттық 

модуль  тақырыбындағы  (SSM-байту)  S1  байтыбойынша;  қойылған 

приоритеттер негізінде синхронизация көзін таңдау.  

 

1.15 Alcatel 1651 SM мультиплексорының негізгі ерекшеліктері 



 

-  Трибьютерлік  блоктармен  жұмыс  жасауы  1,5;  2;  34;  45;  140;  155 

Мбит/с;  

-  Барлық  деңгейдегі  қорғаныс  резервтері  (трибьютерлік  блоктар, 

агрегаттар, негізгі блоктар);  

-  SDH  сақиналарының  (мысалы:  SNCP,  MS-SPRING)  қайта  қалпына 

келетін  конфигурацияларының  қатарын  қолдау  (бірінші  реттік  бұзылу 

жағдайында); 

- STM-4 сигналы тақырыбының байттарына толықтай қатынас құру;  

-  F  және  QB3*  итерфейстері  арқылы  желіні  басқару  құрылғыларын 

қолдау; 

-  Қазіргі  заманғы  элементтік  база  мен  технологияларды  қолдану 

есебінен болатын аз габаритті орындаулар;  

-  Alcatel-дің  басқа    SDH  аппаратурасын  қолдану  кезіндегі  блоктардың 

өзара ауысымдылығының жоғары деңгейі. 

 

 



 

38 

 

1.16  Alcatel  1654  SL  ташықты-оптикалық  желісі  бойымен  4



155 


Мбит/с синхронды тарату жүйесі 

 

Алкатель 1600 SDH жүйесі – бұл желі операторларымен ұсынылатын, 



тарату жүйелеріне қойылатын кешенді жауаптар. Оның құрамына синхронды 

тарату  құрылғыларының  толық  жиыны  кіреді:  оптикалық  сызықты 

жүйелер,таратқыштар және енгізу/шығару мультиплексорлары. 

1654  SL  –  жылдамдығы  622  Мбит/с  болатын  таратудың  сызықты 

жүйесі   жылдамдығы 155 Мбит/с болатын  4  STM-1  синхронды дестелерден 

немесе  жылдамдығы  140  Мбит/с  болатын  4  плезиохронды  ағындардан 

немесе 

синхронды 



сандық 

иерархияға 

жататын, 

G.707, 


G.708  

Нұсқаулықтарына және G.709 МККТТ сәйкес келетін екінші немесе үшінші 

терезедегі бірмодалы оптикалық талшықтардың бірігуі болып табылады. 

1654  SL  Алкатель  фирмасының  синхронды  тарату  құрылғыларының 

жаңа  кезеңіне  жатады,  оның  құрамына16  STM-1-ді  таратуға  арналған  1664 

SL  жүйесі  кіреді,  яғни  2488  Мбит/с,  және  соңғы  платалардың  көптеген 

түрлерін қолдана алады, бұл операторларға инвестиция мен басқару әдістерін 

үнемдеуге мүмкіндік береді. 

 

1.16.1 Ескертулер 



1654  SL  тарату  жүйелері  телекоммуникацияның    жалпыға  арналған 

желі  құрылымының  ірі  магистралдық  желілерін  құруға  арналған  және 

плезиохронды  жүйелерден  синхронды  жүйелерге 

үзіліссіз  өтуіне 

дайындайды:  алғашқы  кезеңде  олар  плезиохронды  интерфейстермен  140 

Мбит/с  жабдықталуы  мүмкін,  содан  соң  қарапайым  ауысу  жолымен  немесе 

осы  платаларды  қайта  конфигурациялау  арқылы  STM-1  155  Мбит/с 

синхронды интерфейстерді қабылдайды. 

Осылайша, оларды келешектегі синхронды желілерде және 140 Мбит/с 

оптикалық тарату жүйесі қажет болатын барлық жерде қолдануға болады. 

1654  SL  талшықты-оптикалық  желі  арқылы  таратудың  барлық  жақсы 

танымал ерекшеліктерін және жекелей алғанда таратудың керемет сапасымен 

толықтырылған, трафиктің өте жоғары сыйымдылығын қамтамасыз етеді. Ол 

көп  түрлі  қызмет  көрсетудің  кең  жолақты  желілерінің  пайда  болуына 

жәрдемдеседі  және  синхронды  желілермен  қамтамасыз  етілетін,  икемді 

эксплуатацияға  жол  ашады.  МККТТ  нұсқаулықтарына  сәйкес    STM-1 

модулінің  бір  бөлігі  оперативті  ақпараттарды  тасымалдайды,  оның 

конфигурациясы арнайы желілерді басқару талаптарына жауап береді. 

Түрлі  желі  орталықтарында  интеллектуалды  процессорлар  мен 

дамыған  программалық  қамтамалар  әдістерінің  көмегімен  мұндай  ақпарат 

алмасуларды  эксплуатациялау  желінің  пайда  болған  бөгеуілдерге,  трафик 

көлемінің 

өзгеруіне 

немесе 


тұтынушылардың 

кенеттен 

беретін 

сұраныстарына жылдам әсер етуіменболатын қайта конфигурациялануына  



39 

 

мүмкіндік береді. 1654 SL STM-1-дің 155 Мбит/с синхронды дестелерін 



немесе  140 Мбит/с плезиохронды дестелерді таратуға мүмкіндік береді, олар 

әлі  де  жақын  келешекте  бір  арнаның  шеткі  құрылғыларында  кеңінен 

қолданыс  табады:140  Мбит/с  (плезиохронды)  ақырғы  кіріс  құрылғысында 

немесе 155 Мбит/с (синхронды) ақырғы шығыс құрылғысында. 

Сонымен,  бұл  жүйе  келешектегі  синхронды  желілерге  біртіндеп  өтуді 

қамтамасыз етеді. 

1654  SL  жүйесінің  сыйымдылығын  жоғарылату  өте  жеңіл,  өйткені 

оның логикалық кеңейтілуі 1664 SL болып табылады.  

1654  SL  толқын  ұзындығы    1310  және  1550  нм  болатын  STM-4 

деңгейіндегі 

оптоэлектронды 

итерфейстердің 

түрлі 

платаларымен 



жабдықталған,  оларды  таңдау  арқылы  репитерлардың  баға/жеткізу  қатысын 

тиімді түрге келтіруге болады. 

 

1.16.2 Сипаттамасы 



1654  SL  тарату  жүйесі  2  терминалдан  тұрады,  олар  қала  аралық 

байланыс жағдайындағы аралық регенераторлармен бірмодалы талшық жұбы 

арқылы байланысады, бұл кезде барлық кешен апаттық сигнализация жүйесі 

және  оны  басқаруға  арналған  синхронизация  жүйесінен  тұрады.Екі  блок-

сұлбалар, а және б, жүйе архитектурасын құрайды.  

 

1.16.3 Терминал 



Блок-сұлбалар  терминал  құрамына  кіретін  түрлі  платалардың 

орналасуын көрсетеді. 

а)    ETX  платасы  –  «Тарату  кірісі»:  4  140  Мбит/с  төменгі  ағындардан, 

немесе 4 155 Мбит/с төменгі ағындардан , не болмаса 4 140 және/немесе 155 

Мбит/с  (ЕТХ  платасы  конфигурацияланады)төменгі  ағындарынан  тұрады.  4

140 Мбит/с платасы CMI ағындарын және ақпараттар секциясын, сонымен 



қатар  155  Мбит/с  болатын  синхронды  модульдің  пайдалы  жүктемесін 

құрайтын жұпты бақылау биттерін екілік кодаға түрлендіреді.   

 

4



155  Мбит/с  платасы  сондай-ақ  CMI–ң  екілік  кодаға  түрленуін 

орындайды. Екі жағдайда да STM-1-дің 4 синхронды дестесі алынады. 

б)  ERX  платасы  –  «Қабылдағыш  шығысы»,  кері  функцияларды 

атқарады  және  көп  жағдайларда  бас  қатардың,  ақпараттық  секциялар  мен 

интерфейстердің  екі  түріне  де  арналған  жұптық  бақылау  биттерінен 

мәліметтерді шығаруға арналады. 

в)  OTX4  платасы  –  «Оптикалық  таратқыш»  4  STM-1  дестесін 

жылдамдығы622  Мбит/с  болатын  STM-4  сигналдарына  дейін  тығыздайды, 

одан соң ол толықтыру биттерімен араласады;  бұл кезд жұптық бақылау биті 

есептеліп,  келесі  модульде  беріледі.  Содан  соң  бұл  электрлік  сигнал 

оптикалық сигналға түрлендіріледі.Біздің қолданысымызда тек бірнеше DFB 

 


40 

 

лазерлері  (стандартты  немесе  қуаты  аз  1310  нм  немес  1550  нм)  ғана 



бар.Оптикалық  кабельдермен  байланыс  орнату  FC/PC  разъемы  арқылы 

жүзеге  асады,  бірақ  тапсырыс  бойынша  басқа  да  разъемдар  орнатылуы 

мүмкін.  Қорғанысты  күшейту  мақсатында  желінің  ажырауы  бір  мезетте 

лазерлерді өшіріп тастайды. 

г)  ORX4  платасы  –  «Оптикалық  қабылдағыш»,  кері  функцияларды 

орындайды.  Оптикалық  сигналдардың  электрлік  сигналдарға  түрлендірілуі 

түрлі типтегі диодтар арқылы жүргізіледі: селдік диод PIN III-V немесе DFB 

III-V  1310  нм  немесе  1550  нм.  Күшейтілуден  кейін,тактылық  генератордың 

қайта  қалпына  келуінен  соң,модульдегі  жоғалтулар  детекциясынан,  оның 

біртегістілігінен соң, модуль 4 STM-1 дестесіне тығыздалады. 

д)  2  плата:ALC  –  «Логикалық  апаттық  контроллер»  және  SCA  – 

«Қызметтік және арбитражды арна» олардың аты айтып тұрған қызметтерді 

атқарады: 

-  «Логикалық  апаттық  контроллер»  платасы  басқа  платалар  арқылы 

берілетін  G.821  сапасындағы  ақпараттарды,  сонымен  бірге  бақылау 

шинасының көмегімен апаттық сигналдарды жинайды және құрылғы немесе 

бағдарламалық қамтаманың бұзылған жерлерін анықтап, оларды  Q шинасы 

арқылы  операторға  жіберіп  отырады.Әрбір  платаның  немесе  кірістірілген 

элементтердің сипатттамалары құрылғыны қашықтан басқаруды жеңілдетуге 

арналған ЭСПЗУ жадысында сақталады. 

-  SCA  платасы  бас  STM  секциясының  ақпараттарына  қатынас  құруға 

мүмкіндік  береді.  Көптеген  жағдайларда  терминалдар  мен  репитерлар 

арасындағы  конференциялық  байланыс  режиміндегі  қызмет  арналарын, 

сонымен қатар телефондық арналар мен терминалдар арасындағы мәліметтер 

арналарын  ұйымдастыру  мүмкіндіктері  қарастырылған.1:1  резервтеу 

жағдайында  2 терминалға да ортақ SCA  платасы апаттық сигнализацияның 

2  платасы  арасындағы  арбитражды  қамтамасыз  етеді.  Қызмет  арансының 

телефон  тұтқасы  осы  платаға  тікелей  қосылады.  Сигналдық  шамдардан 

басқа,  платаның  беттік  панелінде  қалта  терминалына  тікелей  қосылуға 

арналған  F  оперативті  интерфейсі  орналасқан;  бұл  ақпаратқа  сондай-ақ  Q 

интерфейсі  арқылы  қол  жеткізуге  болады.Ол  ауыстырып  қосу  командасын 

екі  резервтелген  терминал  арқылы  алынған,  сигналдар  сапасын  тексере 

отырып,  140  немесе  155  Мбит/с  болатын  төрт  ағынды  қорғайтын  «TPS» 

платасына жібереді. 

-  «Қоректендіру»  CONV  платаларының  сенімділік  үшін  көшірмелері 

алынады. 

-  «Синхронизация»  SYN  тапсырыстық  және  «Автоматты  қорғаныстық 

қайта қосылу» TPS платалары. 

-  Синхрондау  2,048  МГц  болатын  сыртқы  сигналға  немесе  ETX 

платасындағы  155  МГц  болатын  сигналға  тәуелсіз  жүргізіледі.  Қосымша 

программалық қамтама арқылы SYN платасы сәйкесінше STM-1 сигналынан, 

STM-16  сигналынан  және  ішкі  генератор  сигналынан  алынатын  үш  тіректік 



41 

 

сигналдар  арасындағы  жағдайды  ұстап  қалуға  мүмкіндік  береді.1:1  TPS 



қорғаныстың  автоматты  қайта  қосылуы  140  немесе  155  Мбит/с  төменгі 

ағындар  деңгейінде  50  мс-тан  кем  уақытта  орындалады.  Бұл  жағдайда 

алдыңғылардың  бірі  болып  табылатын  ALC    платаларының  бірі  ақпарат 

алмасуды бақылайды. 

- OHR «Overhead Router» нұсқасы ( яғни негізгі секцияға қатынас құру 

интерфейсі)  берілген  STM-1  модульдерінің  мәліметтер  желісі  бар  екі  түрлі 

интерфейсі арқылы қызмет арналарына шығуына мүмкіндік береді (2 Мбит/с 

немесе X.23-Q3 дестелік режимі). 

 

1.16.4 Репитер 



Репитер үшін терминалдың оптикалық платалары қолданылады:  ORX 

4  қабылдау  және  OTX  4  тарату  платалары,  олар    STM-1  деңгейіндегі 

модульдің  қайта  тығыздалуын  және    STM-4  деңгейіндегі  тығыздауды 

орындайды,  сонымен  бірге  апаттық  сигнализация  мен  қызметтік 

байланыстың  екіSCA  және  ALC  платалары,  олар  негізгі  секцияға  қатынас 

құруға  және  жекелей  алғанда  қоршаған  орта  жайындағы  16  мәліметтерді 

таратуға және терминалдық станциялардағы қашықтан басқаруға арналған 4 

түйін құруға мүмкіндік береді. 

 

1.16.5 Пайдалану және техникалық қызмет көрсету 



1654  SL  жүйесіндегі  терминалдар  мен  репитерлерінің  F  және  Q 

интерфейстері Алкатель фирмасының 1320 NX және 1321 NX  операциялық 

терминалдары  көмегімен  1654  SL  байланыс  кешенінің  шегінде  жасалған 

G.821 типіндегі ақпараттарға қол жеткізуге мүмкіндік береді. 

 

1.16.6 Техникалық сипаттамалары 



140 Мбит/с болатын электрлік интерфейс 

- Жылдамдығы: 139 264 кБит/с

15 ppm 


- Кода: CMI 

- Толық кедергісі: 75 Ом 

- Сәйкестендіру кезіндегі өшулігі: >15 дБ ( 7

210 МГц) 



- Интерфейстің мүмкін болатын өшулігі: 12 дБ ( 70 МГц) 

 

 155 Мбит/с болатын электрлік интерфейс. 



- Жылдамдығы: 155 520 кБит/с

20 ppm 



- Кода: CMI 

- Толық кедергісі: 75 Ом 

- Сәйкестендіру кезіндегі өшулігі: >15 дБ ( 8

240 МГц) 



- Интерфейстің мүмкін болатын өшулігі: 12,7 дБ ( 78 МГц) 

 

 



 

42 

 

Желі синхронизациясы 



- Жиілігі: 2,048 МГц

1



10-7 


- Кернеу: 0,6 до 1,8 В 

- Толық кедергісі: 75 Ом и 120 Ом 

 

Қызметтік телефон арнасы 



- 4 өткізгішті/300-3400 Гц/600 Ом/-4 дБс/Таратқыш-Қабылдағыш 

 

Оптикалық интерфейстер 



- Жылдамдығы: 633,080 Мбит/с 

- Толқын ұзындығы: 1310 нм немесе 1550 нм. 

-Желідегі  кода:  екілік  NRZ,  аралас  МККТТ    G.709  Нұсқаулығы 

бойынша. 

 

Тарату ортасы 



- бір модалы талшықты-оптикалық желілердің 1 жұбы (МККТТ G.652). 

Қоршаған орта 

- Климаттық стандарттарға сәйкес СЕРТ Т/TR 02-03. 

-Нормалық жұмыстық жағдайлары: +50С до +400С. 

- Шектік жұмыс жағдайлары: -50С до +450С. 

- Максималды қатыстық ылғалдылығы: +300С болғанда 85%. 

- Электромагниттік сәйкестігі: МЭК 801-2, CISPR 22. 

- Электростатикалық разряд: СЕРТ I 1610. 

 

Қоректендіру 



- Жұмсалу шығыны: 

Терминал: 85 Вт 

Репитер: 68 Вт (базалық нұсқа) 

-  Кернеу  көзі:  -  48 В  немесе  – 60  В  тұрақты. т.,+20  болғанда – 15%-ға 

дейін. 

- Платалар арқылы қойылатын кернеулер: +5,6 В, - 5,4 В, +12 В. 



 

Желіге қатынас құру 

- Оптикалық интерфейстер: беттік панелдегі FC/PC разъемдары. 

- Q2 желісін басқару интерфейсі. 

- F терминалының интерфейсі. 

- Сыртқы тактылық генератор 2,048 МГц: жоғарғы бөліктегі разъем 75 

Ом. 

- Қызмет көрсетудің станциялық әдістері (әрбір станцияда): 16 бақылау 



контуры, қашықтан басқарудың 4 кірісі. 

- Негізгі секцияның таңбалануы:  

D1, D2, D3 F  операциялық интерфейсі арқылы  

D4-тен D12-ге дейін F интерфейсі арқылы 



43 

 

Механикалық безендірілуі 



1654 SL-ң терминалдары мен репитерларыETSI стандарттарына сәйкес 

ені  600мм  және  биіктігі  2200  мм  болатын  механикалық  S9  бағандарына 

орналасады. 

 

 



1.17  Кабель  маркасын  таңдау,  оның  негізгі  техникалық  және 

құрылымдық сипаттамалары 

 

Қоғамның  ақпараттануының  глобальды  түрде  даму  үрдісі  үлкен 



қарқындылықпен  жүріп  жатыр.  Жыл  сайын  ақпараттың  көлемі  және  оның 

таралу  ағындары  айтарлықтай  өсуде.  Олармен  дәстүрлі  симметриялық, 

сонымен қатар коаксиалды байланыс кабелдерін салыстыру мүмкін емес. Бұл 

орнаған  жағдайдан  шығудың  амалы  –  оптикалық-талшықты  байланыс 

кабелдерін  кең  түрде  қолдану  болып  табылады.  Дәстүрлі  кабелдермен 

салыстырғанда,  олардың  салмағының  аз  болуы  және  өлшемі  үлкен 

қашықтыққа  төсеу  мүмкіндіктері,  өшуліктің  аз  мәні,  ауысу  әсерлерінің 

болмауы, жиіліктірінің өткізу жолақтарының үлкен кеңдігі, электромагнитті 

өрістердің  әсеріне  төзімділігі  деген  сияқты  айтарлықтай  артықшылықтары 

бар. Қазіргі уақытта оптикалық жүйелер және кабелдер тәжірибелік тексеру 

кезегінен шығып, массалы практикалық ендіру кезеңіне өтті. Бірінші кезекте 

олар  мыс  өзекшелері  бар  айтарлықтай  металл  көлемді  кабелдердің  орнына, 

АТС  арасын  қосатын  жолдарды  орнату  үшін  қолдана  бастады,  сосын 

магистралды және зоналық байланыс желілерінде дами бастады.  

Қазіргі 

кезде 


оптикалық 

талшықтың 

үлкен 

техникалық 



мүмкіндіктерінің  арқасында  байланыс  желілерінің  барлық  салаларында  кең 

қолданыс тауып отыр. 

Оптикалық-талшықты  байланыс  жолдарының  (ВОЛС)  әлемде  кең 

пайдалану жиырмадан көп жыл бұрын басталды, сол кездің өзінде оптикалық 

талшықты  жасау  технологиясының  жетістіктері  үлкен  қашықтықтағы 

оптикалық кабелді, аз өшулікті және де талап етілетін ұзақ уақыттық жұмыс 

істеуін  іске  асыруға,  ал  оптикалық  кабелдің  құрылымы  кабелді  төсеу, 

монтаждау  және  пайдалану  шарттары  ұсынатын  талаптарды  орындауға 

мүмкіндік берді.  

Байланыс  техникасында  оптикалық  жүйелердің  кең  түрде  дамуы 

(теледидар,  видеотелефон,  мәліметтерді  тарату,  телефон  және  т.б.) 

оптикалық кабелдердің үлкен ақпараттық және олардың жоғары бөгеуліктен 

қорғанулық  қасиеттерімен  түсіндіріледі.  Оптикалық  жүйелердің  жоғары 

сапалы  бейнелерді  қамтамасыз  ететін  және  жеке  дара  абоненттерге 

ақпараттық қызмет көрсету мүмкіндіктерін айтарлықтай дерлік кеңейтетін  – 

кабелді  теледидарда  қолданудың  үлкен  болашағы  бар.  Бұл  жағдайда  алдын 

ала  тапсырмалық  қабылдау  жүйесі  қамтамасыз  етіледі.  Сонымен  бірге 

абоненттерге  өз  теледидар  экранында  газет  жолақтарының,  журнал 



44 

 

беттерінің  және  кітапханалардан  алынған  анықтамалық  мәліметтердің 



бейнесін алуға мүмкіндігі ұсынылады.  

Оптикалық 

кабельдердің 

халық 


шаруашылығының 

әртүрлі 


салаларында:  радио  электроникада,  байланыста,  медицинада,  машина 

жасауда және т.б. іс жүзінде қолданудың кең мүмкіндіктері пайда болды. 

 

1.18 Кабель құрылымының түрін таңдау 



 

"ОПТИКТЕЛЕКОМ" 

оптикалық 

талшықтар 

коммуникациясын 

өндірушілердің Біріккен Кәсіпорны Ресейде және жақын шет елдерге кеңінен 

танымал  грунт  және  кабельдік  құбырларға  төсеуге  арналған  оптикалы-

талшықты кабельдер маркасын жасап шығаруда.  

Қазіргі  таңда  талшықты-оптикалық  кабельдер  (ТОК)  көп  жерлерде 

біршама көлемді ақпараттарды тарату үшін қолданылады. Одан басқа, түрлі 

есептеулер  бойынша,  өткізу  мүмкіндігі  2  Мбит/с-н  жоғары  болатын 

оптикалық  талшықты  жүйені  ендіру  құны  дәстүрлі  жүйелердікіне  жақын 

болады,  бұл  кезде  олар  шексіз  өсу  мүмкіндігіне  ие  болады.  Талшықты-

оптикалық  кабельдер  коммерциялық  қолданысқа  ене  бастаған  кезден-ақ,  

сөздік  хабарламаларды,  мәліметтерді  және  видео  кескіндерді  таратудың 

кеңінен  қолданатын  ортасы  бола  бастады.  Түрлі  компаниялар  оптикалық 

талшыққа тән артықшылықтарды тез байқады: 

-

 



тарату кезіндегі жоғалтулардың төмендігі;  

-

 



қандай  да  бір  электромагниттік  өрістер  және  жай  оты  әсерінің  де 

болмауы;  

-

 

тығыздау  арқасында,  метал  өткізгішке  қарағанда  бірнеше  есе  көп 



ақпаратты тарата алады – яғни шектеусіз кең жолақты болуы. 

Осы  айтылған  барлық  артықшылықтарды  кабель  қамтамасыз  ете 

алады, олардың орталық кесіндісінің ауданы және салмағы әдеттегі байланыс 

желілерінде  қолданылатын  мыс  кабельдердікіне  қарағанда  бірнеше  есе  кіші 

болып келеді. 

Фирманың негізгі кабельдері 1.9 және1.10суреттерде көрсетілген. 

 

 

 



1.9 Сурет – ДПСмаркалы талшықты-оптикалық кабель 

 

 



 

45 

 

Төсемді салудыңұсынылатыншарттары: 



Жоғары  механикалық  талаптар  болған  жағдайдағы  кабелдік  жер  асты 

құбырларына салынады. 

Ескертулер:  Болат  сымдардан  жасалған  сауыт;  жануды  таратпайтын 

модификация болуы қажет. 

 

 

 



1.10 Сурет – ОПС маркалы талшықты-оптикалық кабель 

 

Төсемді салудың ұсынылатын шарттары: 



Жоғары  механикалық  талаптар  кезіндегі  кабельдік  құбырларға 

салынады. 

Ескертулер: Орталық құбырлық өзекше. 

1.11суретте ДПС кабелінің көлденең қимасы көрсетілген. 

 

 

 



 

1.11 Сурет – ДПС кабелінің көлденең қимасы 

 

1.

 



Орталық элемент.  

2.

 



Оптикалық талшық. 

3.

 



Оптикалық модуль. 

4.

 



Қорғаныш қабықша. 

5.

 



Гидрофобты компаунд. 

6.

 



Мыс жалатылған болат сымдардан жасалған сауыт.  

46 

 

7.



 

Сыртқы қабықша.  

 

Соңғы  уақытта  мемлекеттік  өртке  қарсы  қызмет  өрт  қауіпсіздігімен 



сертификацияланған  кабельдерді  ғимараттар  мен  өндіріс  орындарына  салу 

кезіндегі  қолданысқа  қатаң  бақылау  орнатуда.  Нарықтың  бұл  сегментін 

қанағаттандыру  үшін  кәсіпорындар  кабелдердің  құрылымын  жануды 

таратпайтындай  етіп  жасап  шығаруда.ОПС  және  ДПС  кабелдері  ГОСТ 

12.2.007.14-75 және ГОСТ 12176-89 талаптарын толықтай қанағаттандырады.  

ДПС  кабельдерін    келесі  жерлерде  қолдануға  болады:  метроплитен 

шахталары 

мен 


тоннелдерінде; 

өндіріс 


орындарында; 

кабелдік 

канализацияларда, құбырларда және т.б. 

Берілген  кабелдердің  негізгі  ерекшелігі  –  қабықша  материалында  –ол 

магний және алюминй гидрооксидінің негізінде жасалған толықтырғыштары 

бар, құрамында галогені бар өзі өшетін полиэтиленнен жасалған. 

Құбырлы  өзекшесі  бар  кабелдердің  талшықтары  бос  орналасқан 

орталық  элементті  арнайы  болады.  Бұл  аспалы  емес  кабелдер  үшін  мінсіз 

шешім  болып  табылады,өйткені  талшықтарды  сыртқы  әсерлерден  толықтай 

қорғау кезіндекабель өте керемет сипаттамаларға ие болады.Салыстыру үшін  

1.3 кестеде ОПС және ДПС кабелдерінің мәліметтері келтірілген. 

 

 



1.3 К е с т е   – ОПС және ДПС типті кабелдердің мәліметтері 

ОТ-ң максималды 

саны 

Кабель типі 



Масса, кг/км 

Кабелдің номиналды 

диаметрі, мм 

ОПС 



ДПС 

140 


480 

8,9 


15,0 

16 


ОПС 

ДПС 


181 

510 


10,0 

16,0 


 

Оптикалық кабелдердің жаңа сериясы жасалынды: ОПС – грунтқа және 

кабелдік канализацияға салынатын аз габаритті оптикалық саутпен қорғалған 

кабель.  Бұл  серияның  кабелдерінің  оптикалық  өзекшесі  түтікшелі 

құрылымға,  болат  сымдардан  жасалған  сауытқа,  сыртқы  полиэтиленді 

шлангқа иежәне Қазақстан Республикасының байланыс желісінде қолдануға 

арналған, Транстелекомның барлық техникалық талаптарына сәйкес келеді. 

Берілген  кабелдер  ДПС  типті  кабелдерден  массалық  габаритті 

көрсеткіштері жағынан қатты ерекшеленеді.  ОПС сериясы кабелдердің төрт 

типтік  өлшемінен  тұрады,    олар  оптикалық  талшық  санына  байланысты 

таңдап алынады. 

Кабелдің  түтікшелі  өзекшесі  гидрофобты  компаундпен  толтырылған, 

екі  қабатты  пластикті  түтік  түрінде  болады.  Талшықтарды  бояу  түстік 

идентификацияны  қамтамасыз  етеді.  Құрамында  он  екі  оптикалық 

талшықтан артық болмайтын өзекшелер, шоғыр құрмай-ақ дайындалады. 


47 

 

Өндірістік  технология  кабелге  әсерін  тигізетін  климаттық  және 



механикалық  әсерлердің  механикалық  кернеулерінен  оптикалық  талшықты 

қорғауға  арналған,  түтіктегі  оптикалық  талшықтың  қалдық  ұзындығын 

құруға мүмкіндік береді. Қалдық ұзындығы түтікті дайындау кезінде үздіксіз 

бақыланады.Түтікшенің 

геометриялық 

өлшемдерінің 

тұрақтылығы 

вакуумдық  калибраторды  қолдану  арқылы  қамтамасыз  етіледі.  Түтікше 

диаметрі екі сызбада да өндіру кезінде үзіліссіз бақыланады.Түтікшенің ішкі 

беті  жоғары  химиялық  және  климаттық  тұрақтылыққа,  тозудың  төменгі 

көрсеткіштеріне,  жоғары  сапалы  оптикалық  талшықпен  ұштасатын  ішкі 

бетке, жоғары қысымдылыққа ие жоғары сапалы полиамидті композициядан 

дайындалады. 

Түтіктің  сыртқы  беті  оптикалық  модульдерді  жасауда  дәстүрлі 

қолданылатын  және  полиамидтермен  салыстырғанда  біршама  төмен  бағаға 

ие  болатын  полибутилентерефталды  композициядан  жасалады.  Түтікшенің 

мұндай  құрылымы  біршама  экономды  болып  келеді  және  оптикалық 

талшықты  механикалық  әсерлерден  сенімді  қорғаған  кезде    кабелдің  25-

жылдық қызмет ету мерзімін қамтамасыз етеді. 

Кабелдің  түтікті  өзекшесі  шеңбер  тәрізді  мырышталған  сымдардан 

жасалған тығыз сауытпен қорғалады.  

Сыртқы  полиэтиленді  қабықша  “Borealis”  фирмасымен  өндірілетін 

жоғары тығыздықты полиэтиленнен жасалады. Қабықша бүтіндігі оны жасау 

процесі  кезінде  оқшаулағышты  сынайтын  аппарат  көмегімен  үзіліссіз 

бақыланаып  отырады  және  оған  қосымша  барабанды  кабелмен  бірге  суға 

батыру  кезіндегі  кернеу  тексеріледі.  Қабықшаның  погонды  маркировкасы 

болады,  ол  әрбір  метр  сайын  орналастырылған  құрамында  ұзындықтың 

ағымдық  маркировкасы  және  кабель  маркасы,  өндіруші  өнеркәсібі, 

дайындалу жылы көрсетілген жазудан тұрады. 

ОПС  сериясы  кабелдерінің  құрылыстық  ұзындықтары  10  км-ге  дейін 

жетеді. 

Кабелді төсеудеқойлатын талаптар: 

- жоғары механикалық талаптар болған жағдайдағы кабелдік жер асты 

құбырларына салудың қажеттілігі;  

- болат сымдардан жасалған сауыт;  

- жануды таратпайтын модификациялардың болуы. 

Мен 12 оптикалық талшығы бар ОПС типті кабелді таңдадым. Кабель 

спецификациясы1.4 кестеде келтірілген. 

 

 

 



 

 

 



 

48 

 

 



1.4 К е с т е   – ОПС-04-12Е8 кабелінің спецификациясы 

Кабельмарка

сы 

 

Кабелдегі     



ОТ саны 

 

Ұзаққа 



созылмалы 

мүмкін 


болатын 

жүктемесі, кН 

Кабелдің 

сыртқы 


диаметрі, 

мм 


 

1 км кабелдің 

массасы,кг, 

 

ОПС-04-12Е8 



12 

10,0 



181 

 

 



1.5 К е с т е   – ОПС-04-12Е8 кабелінің оптикалық сипаттамалары 

Талшық түрі 

Бір модалы талшық 

Толқын ұзындығы, мкм 

1.55 

Өшулік коэффициенті, дБ/км 



0.20 

Кең жолақтылық коэффициенті, мГц·км 

Хроматикалық дисперсия, пс/нм*км 



18 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



 

 

 



49 

 



Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет