Берманова А. К. Группа: дкф-3-22-1к Тапсырма Сұрақтарға жауап жазыңыз
Бағалы қағаздардың бастапқы, қайталама (биржалық) нарықтары
жүктеу/скачать 235,84 Kb.
|
Берманова бағалы қағаз ПЗ1
| 1.2 Бағалы қағаздардың бастапқы, қайталама (биржалық) нарықтары
Нарықтың бірнеше классикалық анықтамалары бар. Мысалы, А. Маршал анықтағандай, кез келген нарық сұраныс, ұсыныс және олардың бағасын теңдестіруден құралады. К. Р. Макконелл және С. Л. Брю нарықты «сатып алушыларды (сұраныс ұсынушыларды) және жеке тауарлар мен қызметтерді сатушыларды (жеткізушілерді) біріктіретін институт немесе механизм»деп анықтады. Бұдан басқа, нарық – бұл объективті экономикалық заңдардың (бірінші кезекте сұраныс пен ұсыныс заңы) әрекетіне негізделген экономикалық жүйенің жұмыс істеу тәсілі. Біз бағалы қағаздар нарығы туралы айтатын болсақ, бұл жағдайда нарықтағы тауар құнды қағаздар болып табылады. Қор нарығы мен бағалы қағаздар нарығы ұғымдарының сәйкес келетінін бірден меңгеру қажет. Әдебиетте осы екі термин де қолданылады және бұл бір нәрсе туралы нақты түсіну керек. Кез келген экономикалық жүйеде оның бір сегменттерінде қаражаттың жетіспеуі, ал басқаларында артықшылық (уақытша бос ақша қаражаты) болған жағдайлар үнемі туындайды. Бір кәсіпорында, мысалы, құрал-жабдықтарды ауыстыру жүріп жатыр және шұғыл ақша қажет, ал басқаларында тауар партиясын сатқаннан кейін уақытша бос ақша қаражаты пайда болады. Немесе басқа мысал. Мемлекет (биліктің федералдық органдары) бюджет тапшылығы бар, оған қосымша қаражат шұғыл қажет, бірақ егер баспа станогын қоссаңыз, бұл инфляцияның көбеюіне әкеледі, яғни ақшалай эмиссияны жүргізуге болмайды. Ал осы уақытта халықтың үлкен тобы «шұлықта» ақша ұстап, оларды көбейтіп қана қоймай, бүгінде көптеген алаяқтардан қорқады. Қалай болады бұл қарама-қайшылықты шешуі? Нарықтық экономикада ақша жинақтарын бағалы қағаздар нарығы арқылы қайта бөлу тетігі бар. Бағалы қағаздар рыногының негізгі мақсаты уақытша бос ақша қаражатын шоғырландырудан және оларды экономиканың перспективалы салаларына, мемлекеттік қажеттіліктерге және т. б. бағыттаудан тұрады. Уақытша бос ақша қаражаты бар және оларды көбейтгісі келетін адамдар мен ұйымдар инвесторлар деп аталады. Бағалы қағаздың иесі алдында өз атынан міндеттеме алатын заңды тұлға не атқарушы билік немесе жергілікті өзін-өзі басқару органы Эмитенттер болып табылады. Эмитент қандай да бір қызмет түрі үшін не қандай да бір бағдарламаға ақша тартуға мүдделі. Бағалы қағаздар нарығы (қор нарығы) Эмитенттер мен инвесторлар арасында делдал ретінде, яғни ол эмитенттерге ақша қаражатын шоғырландыруға, ал инвесторларға бағалы қағаздарға ақша салу жолымен оларды көбейтуге көмектеседі. Бағалы қағаздар нарығы қаржы нарығы жүйесіне элемент ретінде кіреді және өз кезегінде бастапқы және қайталама болып, ал екіншілік – биржалық және биржадан тыс болып бөлінеді. Банктік несие нарығы кредиттік және депозиттік операцияларға байланысты банктердің қызметімен анықталады. Банктер бағалы қағаздармен жұмыс істегенде, олар қор нарығы жүйесіне кіреді . Бастапқы нарық-бұл бастапқы және кейінгі эмиссиялар нарығы, яғни бағалы қағаздардың бастапқы орналасуы; қайталама нарықта бұрын бастапқы нарықта эмиссияланған бағалы қағаздар айналыста болады. Биржалық нарық қор биржасы арқылы өтетін бағалы қағаздармен операциялар нарығын қамтиды; биржадан тыс нарық операциялары қор биржасынан тыс жасалады. Кейбір қорытынды жасай отырып, бағалы қағаздар нарығының толық анықтамасын беруге болады: Бағалы қағаздар нарығы-бұл қаржы қаражатының экономиканың түрлі секторларына жылдам (жедел) құю мүмкіндігін қамтамасыз ететін және инвестицияларды жандандыруға ықпал ететін қаржы нарығының бір бөлігі. Бағалы қағаздар нарығы нарықтық қатынастар жүйесінде өте маңызды (негізгі) орын алады; онсыз қалыпты нарықтық қатынастар мүмкін емес. Бағалы қағаздар нарығының негізгі функциялары: 1. Қаржы ағындарын реттейді және бағыттайды (егер нарықты тірі организм ретінде елестетсек, бағалы қағаздар нарығы қан айналымын реттейді; капитал мен инвестициялардың тұрақты қозғалуынсыз нарық қан айналымсыз организм ретінде өледі). 2. Инвестицияларды тарту тетігі болып табылады (жеке және заңды тұлғалар), ең алдымен корпоративтік бағалы қағаздарды сатып алу арқылы. жүктеу/скачать 235,84 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|