5
Выпускники второй
волны «Топ 100
инженеров » получили
сертификаты об
окончании программы.
Все они за 3 года работы
в компании смогли
доказать свои высокие
профессиональные
качества, а также
показали, что способны
достичь и более высоких
результатов.
Молодые и перспективные
Выпускников второй волны
программы «Топ 100
инженеров» - 21 человек.
Все они уже отработали в
компании 3 года, показав себя
за это время грамотными и
перспективными специалистами.
- Программа «Топ 100
инженеров» задумывалась так,
что ее выпускники в будущем
станут руководителями
производства. За прошедшие
3 года вы должны были
продемонстрировать потенциал,
который бы говорил о том,
что уже в ближайшее время
вы способны занять более
высокие должности: мастера,
начальника участка, начальника
отдела. Это потенциал для
вашего дальнейшего роста
и совершенствования. Мы
рассчитываем на ваши
технические, организационные
и личностные возможности,
которые пойдут на пользу
всей компании, - отметил
заместитель директора
по производству АО
«АрселорМиттал Темиртау»
Андрей Берг.
Игорь СИТНИКОВ
Фото Игоря УЗАРЕВИЧА
>
Campus news
За прошедшие 3 года участники
программы, помимо выполнения
своих прямых обязанностей,
принимали участие в различных
тренингах и мероприятиях,
направленных на улучшение
личной эффективности. Кроме
того, у каждого из них была
возможность реализовать
проект собственной разработки
и тем самым на практике
продемонстрировать свои
знания и навыки.
- Я пришел на завод в 1991
году. Тогда ситуация была
совсем другая: начальство
уговаривало людей устраиваться
на работу, - поделился директор
по трудовым ресурсам и
трудовым отношениям АО
«АрселорМиттал Темиртау»
Дмитрий Павлов. - Я пришел на
практику после первого курса в
фасонно-литейный цех, который
располагался в Старом городе,
и мастер ходил за мной месяц,
уговаривая остаться, потому что
работать было некому. Сегодня
ситуация иная: желающих
работать очень много. А потому
вы молодцы, что приняли
решение выбрать эту трудную
профессию и смогли доказать,
что вы лучшие среди своих
сверстников.
В процессе вручения
сертификатов неоднократно
было отмечено, что программа
«Топ 100 инженеров» -
это только первый шаг для
ее участников. Сейчас для
выпускников главное – это
дальнейшее развитие, благодаря
которому станет возможным их
профессиональный и карьерный
рост.
Ева РОМАНОВА
>
Доска почета
Владимир Рязанцев:
«Больше всего в работе
мне нравится чувство ответственности»
Владимир Геннадьевич
Рязанцев родился 25
июля 1979 года в поселке
Карагайлы, который
расположен в 250 километрах
к юго-востоку от Караганды.
Спустя некоторое время,
семья Владимира переехала
в поселок Шортанды
(Акмолинская область), где
он окончил 9 классов. Еще
через несколько лет Владимир
Рязанцев принял решение
отправиться в Темиртау, где
жила его сестра.
Молодой, амбициозный,
полный сил и решимости,
Владимир в 1995 году
начинает обучение по
специальности «Аппаратчик
коксохимпроизводства». На
металлургический комбинат
он пришел в апреле 2004 года
в смолоперерабатывающий
цех коксохимического
производства. Начинал
грузчиком, но продвижение
по карьерной лестнице не
заставило себя долго ждать.
Должности менялись одна за
другой: прессовщик нафталина,
водитель электропогрузчика
на сладе насосных установок
и, наконец, аппаратчик
перегонки (дистилляции). В
этой должности Владимир
Геннадьевич трудится
последние 6 лет. Именно это
дело оказалось ему ближе и
интереснее всего.
- Мы перерабатываем смолу
и получаем такие продукты,
как нафталин, поглотитель
масла, антрацен. На складе у
нас отгружают эти продукты.
Я непосредственно руковожу
этим процессом, настраиваю
режим работы, чтобы получить
эту продукцию, - рассказывает
Владимир Рязанцев. - Это,
конечно, интересно, но больше
всего мне нравится чувство
ответственности.
Всего в отделении дистилляции
трудится 3 человека:
аппаратчик перегонки,
помощник и аппаратчик
топочной печи.
- Коллектив у нас дружный.
Всегда друг друга
поддерживаем. Если ехать
куда-то на природу, то
стараемся все вместе, - уверяет
Владимир Геннадьевич.
Но это касается не только
отдыха, но и, конечно же,
работы. Ведь в любом общем
процессе производства важен
слаженный труд всей команды.
И несмотря на то, что у каждого
свои обязанности, которые
они выполняют поэтапно,
работают все вместе. Кроме
того, молодых специалистов,
пришедших на завод, помимо
учебы в ОРОП, обучает и
старшее поколение, ведь теория
– это одно, а практика – другое.
- Если приходит молодой
работник, его закрепляют за
более опытным специалистом.
Он его обучает, показывает
азы, чтобы человек сам мог
понять, посмотреть, покрутить,
повертеть. Меня так же
обучали. Поначалу было сложно
все запомнить. Приходилось
даже иной раз где-то что-
то конспектировать, чтобы не
забывать. Одно, второе, третье
скажут - сразу все в голове
не укладывается. Все пришло
со временем, - вспоминает
Владимир Геннадьевич. - Это
сейчас кажется, что вроде
ничего такого сложного нет, все
элементарно и просто. А вот
когда пришел, было сложновато.
Сейчас для меня это обычный,
естественный процесс.
В общей сложности
Владимир Рязанцев работает
на металлургическом
комбинате 12 лет. За это
время он проявил себя как
трудолюбивый, ответственный,
грамотный специалист. За
эти и многие другие заслуги
руководство комбината
поощрило Владимира: теперь
его фотография размещена на
Доске почета.
- Я, сказать честно, не
ожидал. Пришел на работу,
мне начальник говорит:
«Тебе нужно сходить
сфотографироваться». Я
спросил: «Зачем?». Он сказал:
«На Доску почета». Я даже
немного растерялся. Это было
неожиданно. Даже не думал,
что могу заслужить такое.
Но это, конечно, приятно, -
говорит Владимир.
Такому достижению был рад
не только сам Владимир, но и
его коллеги, друзья и родные
люди, которые уверены, что
заслуги работника будут
отмечены еще не раз.
Аппаратчик перегонки смолоперерабатывающего цеха коксохимпроизводства
Владимир Рязанцев работает в АО «АрселорМиттал Темиртау» 12 лет, и за это
время он показал себя профессионалом высокого уровня.
- За время деятельности
программы 30% ее выпускников
уже повышены в должности.
Поэтому вы должны понимать:
если вы будете развиваться
и проявлять инициативу, то
руководство обязательно вас
заметит. Для вас это только
начало вашей карьеры, а
потому знания, полученные
за это время, еще не раз
вам пригодятся, - отметила
менеджер по работе со
студентами и учебными
заведениями Ольга Долженко.
Участие в программе «Топ 100
инженеров» могут принять
выпускники высших учебных
заведений трех последних
лет. В этом году в пятую волну
программы были отобраны 39
человек.
1 АО "АрселорМиттал Темиртау" 14.09.2016 №37
1 Компания 1 Общество 1 Газета
6
Бетті әзірлеген Ардақ БЕРІК
«АрселорМиттал» кәсіпорындарындағы сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес қызметінің «тікелей желісі»: 96-09-09. E-mail: Hotlinetemirtau@arcelormittal.com
Сұрыпты илек цехының ұжымына World Class Manufacturing
(WCM) әдіснамасының Қола деңгейіне жеткендігін растайтын
мүсінше және сертификат табыс етілді. Марапаттау
салтанаты цехтар мен бөлімшелер басшыларының кезекті
кездесуінде өтті. Марапаттарды ArcelorMittal ACIS сегментінің
WCM әдіснамасын енгізу және үздіксіз жақсарту жөніндегі
сарапшысы Этьен Хавьет табыстады.
Көптен күткен марапат
World Class Manufacturing немесе
«Әлемдік класс өндірісі» - ұқыпты өндіріс
жүйесіне енетін әлемдік әдіснамалардың
ең үздіктерінің бірі. Оны енгізудің
арқасында барлық технологиялық
және бизнес үрдістерді оңтайландыру,
яғни еңбек өнімділігін арттыру, өнім
сапасын жоғарылату және шығындарды
төмендету мүмкіндігі пайда болады.
Бұндай нәтижелерге қол жеткізу
үшін, біріншіден, ұжымның сауатты
құрастырылған қызметі, бөлімшелер
арасында ақпараттың белсенді ауысуы
және өндірісті оңтайландыруға әр
жұмысшының барынша тартылғандығы
қажет. Біздің зауытта WCM әдіснамасы
ресми түрде 2013 жылдан бері енгізіліп
келеді. Сынақтық цехтар ретінде –
аглоөндіріс пен сұрыпты илек цехы
таңдалған болатын. 2015 жылдың
қыркүйек айында арнайы аудит
қорытындылары бойынша СИЦ-на
WCM жүйесінің Қола дәрежесі берілген
болатын.
- ArcelorMittal корпоративтік кеңсесінің
Азия, Африка және ТМД елдерінің
сегментіне жауапты техникалық
директоры Давиндер Чуг пен
АрселорМиттал ТМД бас директоры
Парамжит Калон мырзаның атынан бүгін
сұрыпты илек цехының Қола дәрежеге
қол жеткізгендіктерін дәлелдейтін
мүсінше мен сертификатты табыс
ету құрметіне ие болып отырмын, -
деді сұрыпты илекшілерді құттықтай
келе ArcelorMittal ACIS сегментінің
WCM әдіснамасын енгізу және үздіксіз
жақсарту жөніндегі сарапшысы Этьен
Хавет.
Этьен Хавет жиын қатысушыларына
«АрселорМиттал Кривой Рог» ҚАҚ WCM
жүйесін енгізудің жағымды тәжірибесін
үлгіге келтірді. Аталмыш кәсіпорынның
он екі түрлі бөлімдері мен цехтарында
бұл әдіснама енгізілуде. Үстіміздегі
жылы екі цехқа Қола дәреже, тағы
екеуіне Күміс дәреже берілетін болады.
Корпоративтік кеңсе сарапшысы
біздің мамандарымызды украиналық
әріптестерінің оң тәжірибесінен үлгі
алуға шақырды.
- Біздің зауытта WCM енгізу бойынша
жұмыс көптен бері жүзеге асырылып
келе жатқандығына қарамастан үлкен
жетістіктермен мақтана алмаймыз. Біз
бұл жағдайды өзгертіп, тиімдірек жұмыс
істей аламыз деп сенемін, - деген пікірін
білдірді «АрселорМиттал Теміртау»
АҚ өндірістік директоры Вадим Басин.
– Осы айда біздің комбинаттың екі топ
жұмысшысы Кривой Рогтағы зауытқа
әріптестеріміздің жұмысымен жақынырақ
танысу үшін баратын болады. Біздің де
жақын арада жақсы нәтижелерге қол
жеткізетіндігімізге сенімдімін. Бастысы
– бұл үрдіске цех басшысынан бастап
әр жұмысшысына дейін бір адамдай
қатысуы. Біз тек қана тапсырмаларды
дұрыс қою, күнделікті жұмысымызды
дұрыс ұйымдастыру және жоспарлаудың
ғана арқасында Кривой Рогтағы
әріптестіріміздің нәтижесіне жақындай
алатын боламыз. Жұмыла көтерген жүк
жеңіл, жақсы нәтижелерге қол жеткізейік!
- «Әлемдік класс өндірісі» - бұл түрлі
атаулармен әлемнің түрлі елдерінде
жұмыс істеп жүрген танымал жүйе. Оның
отаны – өткен ғасырдың 50-ші жылдары
құлдырау мен дефецитке қарсы
күресе отырып, минималды шығынмен
максималды өндіріске шығуға тырысқан
– Жапония елі. Бұл әдіснаманың
арқарсында жапондықтардың қолынан
бұл келгені белгілі. 70-80-ші жылдары
жапондықтардың бұл тәжірибесі АҚШ-
та қолданылған және жақсы нәтиже
берген, - деп кездесу қатысушыларының
есіне салды «АрселорМиттал Теміртау»
АҚ техникалық мәселелер жөніндегі
директоры Жак-Ив Флош. - WCM
әдіснамасы – бұл ертең өтетін де
кететін сән ағымы емес, зауыттардың
тиімділігін арттыруға бағытталған нақты
ұмтылыс. WCM жүйесінде адамдар да,
машиналар да бір бүтіндей жұмыс істей
отырып, өнімнің сапасын арттыруға
және нәтижесінде бәсекелестерден
артығырақ әрі тиімдірек болуға мүмкіндік
береді. Бұл біздің түпкі мақсатымыз.
Мен СИЦ ұжымын WCM әдіснамасын
енгізуші цехтар арасында алғашқы жол
ашушы болып, қалғандарына жақсы үлгі
көрсеткендері үшін алғысымды білдіргім
келеді.
«Өздеріңізге сеніңіздер»
Көзбе-көз баянат кездесуден кейін
ArcelorMittal ACIS сегментінің WCM
әдіснамасын енгізу және үздіксіз
жақсарту жөніндегі сарапшысы Этьен
Хавет газетімізге кішігірім сұхбат берген
болатын. Бұл шетелдік сарапшының
біздің зауытқа үшінші сапары көрінеді.
- Хавет мырза, Сіздің уысыңыздан
«АрселорМиттал Теміртау» АҚ WCM
жүйесін енгізу үрдісінің күшті және
керісінше әлсіз жақтары қандай
екендігін естісек?
- Сіздердің металлургиялық
комбинаттарыңызда WCM әдіснамасын
енгізу жолында, әрине, аз істелген жоқ.
Алайда егер сіз маған: «Біз жабдықтың
сенімділігі, өнім сапасын және еңбек
жағдайларын жақсарту, өзіндік құнды
төмендету бағытындағы жұмысты
тезірек әрі тиімдірек жүргізе аламыз
ба?» деген сұрақ қойсаңыз, менің
жауабым келесідей болар еді: «Әлбетте,
иә!» Және бұл менің ArcelorMittal-да ұзақ
жылдар бойғы WCM әдіснамасын енгізу
тәжірибеме негізделе отырып жасаған
>
WCM
жауабым болар еді. СИЦ ұжымын
марапаттау салтанатында мен Кривой
Рог пен Теміртаудағы зауыттардың өте
ұқсас екендіктерін айтқан едім. Алайда
бүгінгі таңда WCM әдіснамасын енгізу
бойынша нәтижелері бойынша Кривой
Рогтағы әріптестеріңіз әлдеқайда ілгері
тұр.
- Бұның не себебі бар? Себептерін
саралап көрдіңіз бе?
- Меніңше, бұның белгілі бірнеше
себебі бар. Ал жағдай туралы толық
көріністі Теміртауға келесі сапарымда
бере алатын боламын. Бірақ мен
сіздің бір нәрсені түсінгендеріңізді
қалаймын: осыншалықты ұқсас
зауыттарда осыншалықты түрлі
нәтижеге қол жеткізудің себебі
украиндық жұмысшылардың – жақсы,
ал теміртаулық жұмысшылардың –
жаман болуында емес екендігі анық.
Мүлдем олай емес! Мен теміртаулық
металлургтердің украиндық
мамандардан жақсы үлгі алғанын
қалаймын. Бұл олардың қолындағы
дүние. Сондықтан мен «АрселорМиттал
Теміртау» АҚ жұмысшыларына
келесідей тілегім бар: өздеріңізге деген
сенімдеріңіз нық болсын, өздеріңіздің
қолдарыңыздан бәрі де келетініне
сеніңіздер!
«Бізге өршіл болу керек»
- Бүгінгі таңда біз WCM
әдіснамасын енгізу жолында
өршіл жоспарларды жүзеге асыру
үшін БАҒЫТТАЛҒАНДЫЛЫҚ,
ЕЛІКТІРІЛГЕНДІЛІК және
ҚАРҚЫНДЫЛЫҚ сияқты қасиеттерімізді
күшейтудеміз, - дейді «Прогресс»
тобының жетекшісі Лис Андерсен. –
Қыркүйек айында біздің 25 маманымыз
Кривой Рогқа туыстас кәсіпорынға іс-
сапармен аттанатын болады. Сапардың
мақсаты – тәжірибе алмасу. Аталмыш
іс-сапарға негізінен ыстықтай илек және
сұрыпты илек өндірісінің мамандарын
жіберетін боламыз. Бұл сапар біз үшін –
Украинадағы әріптестеріміздің жағымды
тәжірибесімен және жұмысындағы
қиындықтарымен жақыннан танысуға
мүмкіндік береді. Бұл екі зауыттың
WCM әдіснамасын енгізуде көптеген
ортақ мәселелері бар. Сондықтан
әріптестеріміздің тәжірибесін қолдана
отырып, өршіл жоспарлар қойып, оларға
қол жеткізейік.
«Мектепке барар
жол» қайырымдылық
науқанының аясында
металлургиялық
комбинат
жұмысшылары
Литвинск мектеп-
интернатында
тәрбиеленуші ата-
ана қамқорлығынсыз
қалған және жетім
балаларға жаңа оқу
жылының қарсаңында
сабаққа керек-жарақ
кеңсе тауарларын
сыйлаған болатын.
Металлургтерге мың алғыс!
«АрселорМиттал
Теміртау» компаниясы
өзінің ұйымдастыратын
қайырымдылық
науқандарының басты
мақсаты – әлеуметтік
қолдауға мұқтаж жандарға
көмек қолын беру деп біледі.
Сол себепті жыл сайынғы
«Мектепке барар жол»
қайырымдылық акциясына
шақыруға комбинат ұжымы бір
>
Жетім көрсең, жебей жүр
адамдай белсенділік танытты.
Науқанға қатысушылардың
арасында ерекше белсенділік
танытқан: ЖИЦ-2, ОМЗ,
ЫМАЦ, ЖКБ, маркетинг
қызметі, жабдықтау қызметі,
қауіпсіздік басқармасы, БИЕО,
«Оқжетпес» ЖШС, «Өркен»
ЖШС жұмысшылары мен
«Прогресс» тобының жетекшісі
Лис Андерсен болды.
Осакаровск ауданының
Есіл ауылында орналасқан
Литвинский мектеп-
интернатына жол тартқан
«АрселорМиттал Теміртау»
компаниясының бір топ өкілі
ұзақ жолды еңсерді.
- Биыл мен алтыншы сынып
табалдырығын аттадым, -
дейді Снежана Стульгите.
– Барлық пәндер бойынша
үлгерімім жақсы, ал ең
сүйікті пәнім – математика.
Теміртаулық металлургтерге
маған және менің
сыныптастарыма жаңа оқу
жылының қарсаңында жасаған
сыйлықтары үшін үлкен
рахмет! Мен тек 4 пен 5-ке
оқуға уәде беремін!
- Мен білім алғанды жақсы
көремін. Әсіресе санағанды.
Өткен жылы түрлі сандарды
көбейтіп және бөліп үйрендім,
- деп қуанышымен бөлісті
үшінші сынып оқушысы
Стас Баранов. – Жаңа оқу
жылында маған дәптерлер,
қарындаштар, қаламдар,
альбомдар, фломастерлер,
қаламсауыт пен арқа қоржын
қажет болатын. Енді бұның
бәрі менде бар, мен өте
қуаныштымын!
- Біздің мектеп-интернат 1932
жылы Литвинский балалар
үйі ретінде ұйымдастырылған.
1978 жылы ол Литвинский
мектеп-интернаты болып қайта
аталған. Қазіргі таңда бізде
5-18 жас аралығындағы 203
бала тәрбиеленуде, - дейді
директордың орынбасары
Қарлығаш Әбішева. – Біздің
металлургиялық комбинатпен
достастығымыз 20 жылдан
асып кетті. Біз осы жылдар
ішінде «АрселорМиттал
Теміртау» АҚ көмегін
қашан да сезініп келдік.
Компанияның көмегімен
барлық корпустарымыздың
шатырларын жөндеттік.
2010 жылы бізге автобус
сыйлады, оның көмегімен
балалар табиғат аясына және
түрлі экскурсияларға шығу
мүмкіндігіне ие болды. 2013
жылы балаларға компьютерлер
сыйға тартылған. Әр
мереке қарсаңында біздің
балаларымызға тәтті
сыйлықтар, ал әр оқу
жылының басында – мектеп
керек-жарақтары сыйланады.
Өндірісте ауыр қызмет
істейтін адамдардың қолдауға
мұқтаж жандарға көмек қолын
созуға уақыт пен күш тауып
жүргені маңызды. Біздің
бүлдіршіндеріміз сіздердің
қамқорлықтарыңызды сөз
жүзінде емес, іс жүзінде сезініп
келеді. Сіздерге осы үшін мың
алғыс!
1 АО "АрселорМиттал Темиртау" 14.09.2016 №37
1 Компания 1 Общество 1 Газета
7
Бетті әзірлеген Ардақ БЕРІК
96-99-10 - баспасөз қызметі. Біз сіздердің хаттарыңызды мына мекен-жай бойынша күтеміз: Теміртау қ-сы, Республика д-лы, 1
№3 жайма илек цехының негізгі өндірісінің шебері Андрей Дрозд илек
өндірісінің барлық үрдістерін басқаратын адамның терең білімі мен түсінігі
болуы керек деген сенімде. Кеңестік дипломы мен отыз жылдан астам
еңбек өтілі бар инженердің еңбегі жоғары бағаланды.
Жоғарғы оқу орынында
«Металлдарды қысыммен
өңдеу» мамандығы бойынша
оқуын аяқтаған Андрей Дрозд
металлургиялық комбинаттың
№3 ЖИЦ жіберілген болатын.
Жас маманның бұл уақыттың
өзінде кәсіпорынмен жақсы
таныс еді.
- Мені комбинатпен әкем
таныстырған болатын. Ол
көлік басқармасында 25 жыл
бойы тепловоз машинисі
болып жұмыс істеген. Ол
мені кішкентайымда өзімен
бірге жұмысына жиі алып
баратын, - деп есіне алады
Андрей Александрович.
– Ал менің еңбек жолым
1984 жылдың қазан айында
басталған. Сол кезден бері
мен бір орында – алтыклетті
орнақта жұмыс істеп келемін.
Бесінші разрядты қақтаушы
ретінде бастап, тоғыз
жылдан кейін аға қақтаушы
болып тағайындалдым.
Осыдан кейін он бес жыл
брригаданың ауысым
шебері қызметін атқардым.
Осыдан кейін алтыкетті
орнақтың илек-термиялық
бөлімінің аға шебері болып
ауыстырылдым.
- Андрей Александрович,
ЖИЦ-3 Сіздің дәрежеңіздегі
басшының қандай
міндеттері бар?
- Менің жұмысым өндірісті
және адамдарды басқаруға
байланысты. Менің
қоластымда 35 адам жұмыс
істейді. Олар: қақтаушылар,
БАЖ операторлары
металл есепші-тапсырушы-
сұрыптаушылары. Мен
өзімнің қоластымдағылардың
қауіпсіздігі, орнақтың апатсыз
жұмысы, илек қаңылтырының
сапасы үшін жауап беремін.
- Орнақ туралы әңгіме
басталған екен, агрегат
жайында толығырақ айта
отырсаңыз...
Вадим Басин:
«Басты міндет – жабдықтың
сенімді жұмысын қамтамасыз ету»
«АрселорМиттал Теміртау» АҚ болат
департаментінде металлургиялық
комбинаттың үстіміздегі жылдың
сегіз айының өндірістік қызметінің
қорытындылары шығарылған.
Комбинаттың өндірістік
нәтижелері жайында баянат
жасай келе «АрселорМиттал
Теміртау» АҚ өндірістік
мәселелер жөніндегі
директоры Вадим Басин, ең
алдымен, КХӨ мен домна
цехының тұрақты жұмысын
атап өтті. Есепті мерзімде
тәулігіне өндірілетін кокстың
орташа мөлшері 6900
тоннаны құрайды. Жыл
басынан бері кокстың
ыстық беріктігі бойынша
біршама жақсартуларға қол
жеткізілген. Домнашылар тек
тамыз айында ғана бизнес-
жоспардың көрсеткішіне
жетпеген, оның өзінде,
бұл конвертер цехының
шойынға деген сұранысын
қанағаттандырғандықтан.
АГӨ технологиялық
қызметкерлер құрамының
жіберген қателіктерінің
>
Өндіріс
үшін болып жатқандығын
түсіну үшін бір жылдай уақыт
қажет болды. Бұндай орнақты
басқарудың нюанстарын
білмеу болжап болмайтын
салдары – апаттар немесе
ірі бұзуларға әкелуі мүмкін.
Алтыклетті орнақ – үлкен
жолаушылар самолеті
сияқты. Оның жұмысын
үнемі қадағалап отыру керек,
керісінше болған жағдайда,
жағымсыз тосынсыйлардың
болары сөзсіз.
Достарыңызбен бөлісу: |