О Й   ТО ЛҚЫ НЫ   (I  б ө л ім )

ПАРЛАМЕНТ: 

СЕНАТ ЖӘНЕ МӘЖІЛІС 

(ақпараттық сұхбат)

Кадрден тыс жұргізуші:  ҚР кос палаталы Парламентінін бір 

жылдық жұмыс мерзімінде  қаралған мәселелерді талқылay және 

бекіту  барысындағы  пікір  алмасудың  нәтижесінде  Парламент 

мүшелерінің  Парламенттік  қызметтерінің  алғашқы  тәжірибелерін 

Павлодар  студиясының  эфирі  арқылы  сайлаушылар  назарына 

ұсыну ойымызға келді. Сол мақсатпен Сенаттың төрағасы Өмірбек 

Байгелді (1995-1999) және  Мәжіліс төрағасы  Марат Тұрдыбекүлы 

Оспановтан  (1995-1999)  сұхбат  беруін  өтінген  едік.  Олар  біздің

үсынысымызды  қабыл апды.

Өмірбек  Байгелдіұлы,  ҚР-ның  заң  шығару  қызметін  жүзеге

асыратын  Республиканың ең жоғары  өкілді  органы  — Парламент

Сенатының  бір  жылдық  қызметі  кезіндегі  өркениетті  елдердегі

Сенаттық  қызметтің  деңгейіне  жетуге  баспалдақ  болатын

мәселелерге тоқгалсаңыз.

Ө.Б.  Мен  заң  шығарушы  органның  өкілі  қос  палаталы

болуын  дұрыс  деп  ойлап  жүруші  едім.  Тәуелсіздік  алған  қазақ 

елінің  тыныштығына  қызмет  істеу  үшін,  қабылданатын  Заңдар 

бірнеше  рет тапқаланудан  өткені  дүрыстыққа  жеткізеді-  Халыққа 

қүрғақ  сөзден  әділетті  дайындапып,  береке  беретін  Заң  керек. 

Осы  кезқараста  сараптағанда  қос  палаталық  Парламент  өзін- 

езі  ақтады  деп  есептеймін.  Бір  жылдық  жүмысымызға  тапдау 

жасағанда қызметіміз негізінен ешбір айғақсыз, шатақсыз қоғамдық 

экономикалық,  әлеуметтік және  саяси  дамуын  қамтамасыз  етуге 

лайықты,  біліктілік  деңгейіндегі  пікір  таластардың  нәтижесінде 

әлеуетті, әділетті Заңдар жарық көрді. Осы нәтижені ҚР Президенті

Н. Ә. Назарбаев жақсы бағапады.

Жоғары  палата  Сенат  деп  аталды.  Бүл  атау  көп  елдің 

тәжірибесінде  бар.  Сенаторлар  Сенаттың  өзіндік  жүйесіне 

бейімделіп, теселді.  Бір жыл ішінде Сенат жүмыс істейтін елдерге 

барып,  Парламенттерінің  жүмыс  тәжірибелерімен  танысып 

үйрендік,  олардың  Сенаторпарын  бізге  шақырып,  тәжірибе 

аламастық.  Барлық  мүмкіншілікті  пайдаланып,  машықтанып 

келеміз. Әрине, АҚШ, Франция, Англия сияқты еркениетті елдердің

_____ Бижан Ж. Қ. 

___________  

Jg

Ой толқыны (I бөлім)

парламентах  тарихы  ерекше.  Сондықтан,  ол  елдердегідей 

палаталық деңгейге жеттік деп айту бізге әлі ерте. Ондай деңгейге 

жету  үшін  Сенаттың  бірнеше  сайлауларын  өткізіп,  тәжірибе 

алумыз  қажет.  Өйткені,  біздің  еліміздің  түбірі,  менталитеміз, 

мемлекетіміздің бұл бағыттағы жастығы, халқымыздың білімділігі, 

қос  папаталық  қызметке  бейімділігі  және  т.б.  ерекшеліктер 

ескеріпуі тиіс. Олай десек, біз Сенат жумысының бастау кезеңінде 

тұрғанымызды  айтуымыз  керек.  Бізде 40  Сенатор  бар.  Олардың 

әрқайсысы экономиканы, саясатты және Заңдарды жетік білетіндей 

мемлекет  қайраткері  деңгейіне  кетерілуі  үшін  де  оған  да  уақыт 

қажет.  Сонда  ғана  өркениетті  мемлекеттер  қатарында  ұлағатты 

парламенттік қызметке ие боламыз. Бүл бағыттағы қадамдарымыз 

жақсы. Сенаторлар бір жыл ішінде өздерінің міндеттерін жақсылап 

түсінді,  біліктілік дёҢгейін  кетерді.  Соньің  нәтижесінде  Заңдарды 

талдау  кезінде  пайымды,  зерделі  пікірлер  айтылып,  Қазақстан 

экономикасын,  әлеуметтік-тұрмыстық  жағдайын  жақсартатын, 

экономикалық реформапарды нақтылайтын Заңдар шығаруға қол 

жеткізілді.

Осы  Заңдардың  ішінде  бірінші  Заңға  Президент  ескерту 

жасады.  Басқасының  бәріне  Президент  бірден  қол  қойып, 

қолданысқа  енгізілді.  Қазір  епімізде  құқықгық  Заңды  дүрыстауға 

тиістіміз.  Заң  дұрысталса  қоғамның  дамуы  да  қамтамасыз 

етіледі.  Күрделі Заңдардың бірі -  «Тіпдерді дамыту туралы» Заң. 

Бұл  құжат  кептен  бері  сөз  болғанымен,  езгеріс  болмай  жатқаны 

көпшілікке  белгілі.  Сол  Заңды  КР  Конституциясы  негізінде  қайта 

қабылдауымыз  керек  болды.  Өйткені,  қазақгың  тілінің  түбірі 

төмен  кетіп,  қиындай  түсті.  Оны  аз  уақыттың  ішінде  қаппына 

келтірудің  езі  қиын.  Бірақ,  сол  қиын  жағдайында  қалтыруға  да 

болмайды.  Олай жасамасақ қазақ халқы  мыңдаған жылдар бойы 

жинаған  рухани  байлығын  жойып  апады.  Сондықган,  ол  Заңды 

қоғамға  қиындық келтірмей,  қоғамды  біріктіруге  ықпал  жасайтын 

деңгейде  қабылдауымыз  қажет.  Ол үшін  қаржы  белудің тиімділігі 

бар. Бұл қаржының оқулықгар дайындауға жұмсалғаны абзал. Ол 

Заң  Сенатта  екі  айдай  уақыт  дайындалып,  талқылануда.  Терең 

зерггелді,  кепшіпіктің  пікірі  жан-жақты  тапқыланды.  Баспасөз 

күралдарында  жарияланған  ақпараттардағы  тілге  байланысты 

пікірлер  ірікгелді,  зерделенді.  Бұл  пікірлер  бірімен-бірі  қарама- 

қайшылықты  болды.  Бірінде бұл  Заі-щы  қабылдамай  қоя түрайық

Бижан Ж. Қ.

десе,  басқаларында  қабылдау  қоғамдық  қатынасты  жақсартады,

мемлекеттік

босату

Әрине,  көпшіліктің  ойы  бір  нүктеде  түиісе  қоимаитыны  анық. 

Осыларды  сараптап  «Тіл  туралы»  Заңды  қабылдау  мерзімін 

жақындату үшін осы айтылғандардың ортасын табудың амалдарын

қарастырамыз.

Ж.Б. 

Рахмет.

Ж.Б. 

Марат 

Тұрдыбекулы, 

реформа 

жасауга 

байланысты 

Заңдарды 

қабылдаудагы 

ерекшеліктерді 

еске 

алсаңыз.  Заңдарды  қабылдау  мерзімі  үзақ  емес  пе, 

оған  депутаттардың  қатысуы  белсенді

  ме, 

Үкіметпен

байланыстарыңыз қалай?

М.Т.  Мәжілісте  бір  жыл  ішінде  ұсынылған  60-тан  астам  Заң

талқылап, мақулдап Сенатқажіберілді. Бүл Мәжіліс комитеттерінің

тиянаі^гы  қызметінің  жемісі  деп  білемін.  Сенат  пен  Мәжілістің

арақатынастары  жақсы.  Бірінші  сессиядан  бастап  Сенат  пен

Мәжілісте 100-ге жуық Заң талқыланып қабылданып, Президенттің

қол  қоюына  жіберілді.  Мүның  60-на  Президент  қолын  қойып,

қолданысқа  енді.  Үкіметпен  байланысымыз  да  дұрыс  бағытта.

Үкіметтің экономикалық-әлеуметтік мәселелер бойынша жүргізетін

рефоралары  білікті  қабылданған  Заңдар  негізінде  жүзеге  асады 

ғой.  Депутаттар  Үкімет  дайындаған  Заңдарды  қабылдамас 

бұрын  талқылауға  қызу  қатысады,  түзетулер  енгізеді.  Өйткені, 

қабылданатын  Заң  сайлаушылардың  мүддесін  орындауы  тиіс. 

Депутаттар  осы  қағиданы  өз  жұмыстарының  негізі  деп  санайды. 

Сондықтан,  асығыс  дайындалған  Заңдарды  талқылаудан  соң, 

түзетіп,  қайта дайындауға жіберетін  кездері де болады. Жақында

Қазақстанның

етті

Тәуелсіздіктің  алғашқы  жылдарында  қиындықтардың  кездесуі 

заңдылық.  Оны  дер  кезінде  аңғарған  депутаттар  ашық  айтады. 

Бүл Мәжілістің сайлаушылар апдындағы міндеті болып санапады.

Депутаттар  жалпы  ел  алдындағы  парыздарын  өтеуі  тиіс 

қой.  Қазіргі  кезеңде  ауыл  шаруашылығы,  тұрғын  үй

р  еңбекақы  төлеу,  білім  беру  орындары  мен  денсаулық  сақгау ч  

■

  сапаларында  қаржылай  тапшылық  сияқты  күрделі  мәселелерді 

дұрыс  талқылаудың  нәтижесінде  ел  мүддесін  өтейтін  Заңдар 

қабылданады. Мұны мәжіліс депутаттары жақсы сезінеді. Мысалы, 

Еңбекақы, зейнетақы, студенттердің стипендиясын көтеру туралы 

Заңды  талқылау  кезінде  қызу  пікір  тапастар  туды.  Бірақ,  қандай 

қиын болғанымен, өткір сындардың пайдасы тиді. Бул іс-әрекеттер 

кейбіреулерге  үнамағаны  да  рас.  Есесіне,  қоғамға  қажет  Заң 

жарық көрді.

Қазір апдымызда Елбасы Н. Назарбаев айтқандай 1997 жылы 

әлеуметтік  салалар  мәселелері  бойынша  жақсы  нәтижеге  қол 

жеткізіп,  халықтың нарық жағдайына  икемделуін  қамтамасыз  ету

міндетітұр.

Сонымен  қатарг  Қазақстаның  қазіргі  жағдайын,  қазақ  тілінің 

болашағына байланысты қоғамды бірікгере отырып, «Тіл турапы» 

Заңды  баршаға  тиімді  түрде  қарауымыз  қажет.  Мәжілісте  осы 

Заң жобасы  турапы  көп  пікір талас  болды.  Бұл  туралы  еліміздің 

баспасөз қүралдары жиі жариялады. Бұл орайда мен де айтайын. 

Өйткені,  бұл  Заң  әр  адамның  тағыдырына,  қоғам  болашағына 

тікелей  байланысты  мәселе.  Тіл  -   ата-бабаларымыздың  бізге 

қалдырған рухани  қазынасы.  Мұны біздің ұрпақгың келер ұрпаққа 

байытылған түрде жеткізуі -  үлкен парыз. Тәуелсіз мемлекетімізде 

мемлекеттік  тіл  ез  орнында  болуы  керек.  Осы  Заң  Мәжіпісте

қабылданып, Сенатқа жіберілді.

Мәжілісте  1997  жылға  арналған  бюджетті  қабылдау  да  қызу 

пікір  таластық  жағдайда  1996  жылдың  соңында  қабылданды. 

Қаржы  тапшылығының  салдарынан  әр  облысты  дамытуға 

жүмсалатын  қаржыны  жегкілікті  деңгейде  бөлу  оңай  болған  жоқ. 

Оның алдында  Мәжілісте бюджет жүйесі туралы  Заң қабылдаған 

еді.  Онда  Парламенттің  Үкімет  жүмысын  қадағалау  құқығы 

бойынша функциясы енгізілген болатын.  Енді жинапған салыуы, 

республикапық  бюджетті  Үкімет,  Қаржы  министрлігі  өз  еркімен 

белмейтін болды. Бүл мәселелер Парламентте қаралып, бекітіледі. 

Сейтіп,  түңғыш  рет  осындай  Заң  қабылданды.  Осы  Заң  шығару 

саласындағы 7 жыл  қызметімде хапық мүддесін етейтін осындай 

Заңның  қабылдануын  бірінші  рет  көріп  отырмын.  Үкіметтің, 

облыс  әкімшіліктерінің  нарықгық  жағдайдағы  функцияларына 

k  қатысты Заңдар қабылданады. Жиналатын салықтармен орталық 

j

O jC "*1 

Ой толқыны (I бөлім)

с

Бижан Ж. Қ.

Р^оржынын  ғана  толтырумөн  біргә,  жөргілікті  жөрлөрдв  ж в ткіл ікгі^ 

мөлшерде қаржы қалдыруға қол жеткізуге тиістіміз. Бұл мәселенің

ЯННю. 

Ш   Л

_

_

_

_

_

_

_

_

2

 * _

_

_

_

_

_

_

_

_

 

I

I

#

 

Л

 

LI QoU

алғашқы  шешімі  жасалды.  межит*і9

қабылданды.

Ж.Б. 

Сухбатыңызға рахмөт. Халық мүддөсін

қабылдау жолында табысқа жөтіңіздер.

***

За^ 

шыгарушы  биліктің  жаңа  Парламенті  жумыстарын 

бастаган  кезде  Мәжіліс  депутаты  Рысты  Мағауияқызы 

Жұмабекоеага  жолыгып,  бүгінгі  қаралған  мәселелер  жайында

айтып беруін өтіндім.

Р.Ж.  Бүгінгі  қаралған  Заң  1992  жылы  қабылданған  болатын.

Осы  Заңды  1995  жылы  қабылданған  жаңа  Конституциямен

сәйкестендіру керек. Заң жобасы бойынша Мәжілістің комитетінде

екі  жарым  ай  жүмыс  жүрді.  Оған  Мәжілістің  жүмыс  тобымен

бірге  еліміздің  көрнекті  ғапымдары,  тәжірибелі  мамандар

қатыстырылды.  Сол  жұмыстың  қорытындысын  Мәжілістің  күн

тәртібіне усынып отырмыз.

Осы  өзгерістер  мен  толықгырулар  енгізілген  бұл  Заң

жобасы  Мәжілісте  қабылданған  соң  Сенатқа  жіберіледі.  Сенат

ез  мәжілісінде  қарап,  ескертпелері  болатын  болса,  қайтадан

Мәжіліске  қайтарады.  Мәжілісте  келісім  комиссиясы  құрылып,

ескертпелер  бойынша  қосымша жүмыстар жасалады.  Содан  соң

Сенат бекітеді де Президентке қол қоюға жіберіледі. Ал Президент

Заң жобасы тиянақты қаралды деген түйін жасаса Заңға қол қояды.

Ж.Б. 

Бұл Заң қандай мүмкіндіктерге жол аиіады?

Р.Ж.  Бұл  Заң  жобасы  -   1992  жылдан  кейін  дайындалып

бекітілуге  ұсынылып  отырған  бірінші  құжат.  Мұны  Парламенттің

13-ші  шақырылымында  да  қарауға  болатын  еді.  Бірақ,  кешіктіру

әлеуметтік  жағдайды  одан  әрі  қиындата  түседі-  Елімізде

медицинапық  қызмет  саласын  кетеру  бүгінгі  күннің  басты

міндегі  болып  отыр.  Мәжілістің  әлеуметтік  мәселелер  женіндегі

комитеті  қазіргі  жекешелендіру  үдерісінде  аудандық  учаскелік

ауруханалардан  бастап  барлық  ауруханаларды,  медицинапық

орталықтарды  жекешелендіруге  жол  бермеу  женінде  үсыныс

жасады.  Сондықтан,  бұл  Заңды  кешіктірімей  қарауымыз  қажет

Ой толқыны (I бөлім)

щ

пық^Ц

болды.  Мәжіліс депутаттары мұны бекітетін болса бұл денсаулық

м п ш ш п а  отмпипатии '/пКен жұмыстарға жол ашады деп

жемісті болсын.

утаты  Ермек  Жиеншаұлы 

дер Заңы бойынша ой-пікірін

тарихы,  мәдниеті  мен  дәстүрі 

пық  болмайды.  Бүгін  осы  Заң 

пікір  таластар  болып  жатыр. 

ай  талдау  жасау  мүмкін  емес, 

;талайын.  Мысалы,  23-ші  бап 

ндады.  Бұл  бапта  лауазымды 

01  жыпға  дейін  ол  мемлекеттік 

і  басқа ұлт өкілдері 2006 жылға  ' 

.  Сенаттың  осы  Заң  жобасын 

тілді  үйренудің  мерзімін  алып 

үйрену  бірнеше  жылдар  ішінде 

пған  және  оған  қаржы  бөлудің 

зілістен кейін осы ұсыныстарды

Калық мүддесін өтейтін Заңдар 

іңіздер.

Режиссері Үмітжан Сәдуова

Операторы Төлеген Ахметов

1997 ж.

Бижан Ж. Қ.

1

ЕР ЖОЛЫ -  ҚАИРАТ

(сухбат-портр ет)

Кадрден  тыс  жүргізуші: 

Ақпараттың  адамтану  жэне 

қоғамтанудағы  креативтік  ықпалы  жайында  жэне 

осы 

багыттагы ежелгі ойшылдар мен заманымыздың гапымдарының 

пікірлері  мен  усыныстарын  бүгінгі  ұрпақ  жаңарған  дәуірдің, 

әлемдік  өркениет  деңгейінде  сурыптап  гылыми  негізде  жан- 

жақты  сараптау  арқылы  объективті  тұжырымдар  жасауга 

мүмкіндік алады.  Осы мақсатта «Көзқарас» айдары,  «Ер жолы -  

қайрат»  тақырыбы  бойынша  Павлодар  облыстық  теледидар 

студиясында 

Қазақстан  Компартиясы  Баянауыл  аудандық 

партия  комитетінің  бірінші  хатшысы,  Павлодар  облыстық 

бақылау комитетінің терағасы, облыстық партия комитетінің 

бюро  мүшесі,  Қазақ  ССР  Жогаргы  Кеңесінің  депутаты

болған 

республикапық 

дәрежедегі 

зейнеткер 

Балтабай 

Нәжімиденулымен сұхбаттасқан едік.

Бұл сухбат -  сейлеушінің жеке тулғасын мүмкіндігінше жан- 

жақты  ашу  мақсатында  жүргізілетін  теледидар  сухбатының 

ерекше түрі-сухбат-портрет. Публицистиканың булжанрында 

сухбат  берушінің  қундылық  жүйесін  анықтау,  әлеуметтік- 

психологиялық  көңіл  күй  сипаттамасын  иелену  маңыздылығы 

басымдықта болады.  Сонымен қатар, аталған сухбат экрандық

очерктің қурамдас белігі болып табылады.

Кадрде  жүргізуші: 

Балтабай  Нәжімиденүлы,  «Ер  жолы  -  

қайрат»,  —  деген  қазақ  даналарының  улағаты  бар  екен.  Өмір 

жолыңыздан сыр швртсвңіз дөгөн тілегімді ұсынамын сізгө.

Кадрде  Балтабай  Нәжімиденұлы  (әңгіме  барысында 

кадрде  оның  жастық,  студенттік  шақ  кезіндегі  және  отбасы 

фотолары көрсетіледі): 

Мөн 1936жылғы 12 жөлтоқсанда бұрынғы 

Семей  облысы  Бесқарағай  ауданының Босқұм ауылында тудым. 

Әкем Нәжімиден қарапайым шаруа еді, молдадан оқыған, кейін езі 

де молдалық қүрды.  Гитлердің фашистік пиғылының кесапатынан 

құрдастарым  сияқты  менің  де  бапапық  бал  дәурен  шағым  ел- 

жұртымыздың басына түскен сұрапыл дүрбелеңге үшырады.

Мен  отбасының  он  екінші  баласымын,  кенжесімін.  Анамыз

Қанымжан

кетті

Жесір

р  дімкес  әйел,  жетім  бала  атанған  біэдің  күн  керісіміз  өте  қиын  ч  

болды.  Бұл  кезде халықтың да жағдайы  нашарлай түскен еді.  Ер  і 

азаматтар соғысқа аттанды. Ауылдағы барлық шаруаны қариялар, 

кілең әйелдер  мен  балалар атқарды. Ауылдың шағын егіс алаңы 

болды.  Оған  тары  екті.  Ол  кезде  қазіргідей  техника  жоқ.  Барлық 

жумыс  адамның қол  күші  және  көлікпен  атқарылды.  Ауыртпалық 

әйелдерге түсті. Көктемде жер жырту үшін көлік соқасына ауылдағы 

әр үй, өзінің қорасындағы сауын сиырын жегіп, жер жыртты. Күзде 

тары шыққан кезде оны әр үйдің иелігіндегі қол орақпен, шапғымен 

орып дестеге түсіреді. Десте қырманға  колхоздың бір-екі өгізімен 

тасылды.  Қырманда молотилка бар.  Молотилкамен тарының дәні 

алынады, ұшырылып тазапанады. Ол молотилкаға төрт-бес пары 

ат жегіледі де бапапарды айдау үшін сол аттардың үстіне мінгізеді,

сөйтіп,  молотипканы айналдырады.

Ору  кезінде  ысырап  көп  болады.  Жейтін  тамағын  жинауға

кім  ерінеді.  Ауылдың  барлық  жандары  күн  көрістің  қамымен

егісте  қалған  масақты жинауға барады. Таңертеңнен  кешке' дейін

жинайтының бір-екі шелек тарының масағы. Оны үйге апып келіп,

балалар  қолмен  үгіп,  дәнін  жинаймыз.  Анамыз  тарыдан  тапқан

жасайды. Тарының талқаны өте тәтті,  қуырылған тары да сондай

тәтті  екен.  Тарының  наны  қатқаннан  кейін  үгіліп  тұрады.  Оны

уыстап  алып,  алақанымызға  салып,  далада  ойнап  жүргенде  де

жейтінбіз.  Сол  тәтгі  дәм  әлі  күнге  дейін  ауызымнан  кеткен  жоқ.

Халықтың:  «Ашаршылық  жылы  жеген  қүйқаның  дәмі  ауыздан

кетпейді», — дейтіні содан екен-ау деп ойлаймын.

Ауылдағы  шаруаны  үйымдастыратын  бригадир.  Оның  айт-

қаны  жазылған  бұйрықтай,  екі  егілмейді.  Бригадирден  ауылдың 

барлық жаны қорқады. Олар дапада жатқан масақтың өзін хапыққа 

тергізбейді.  Бригадирлер  кейде  адамдарды  қамшының  астына 

апып  сабайды.  Сол  кезде  мен  осылар  неге  дікіңдейді  екен  деп, 

бала  көңілмен  оларға  іштей екпелейтін де едім.  Масақгы  қардың 

астында  қалдырмай,  жұрттың  теріп  алғаны  жақсы  емес  пе  деп 

ойлайтынмын.  Бүларды  жөнге  салатын  адам  жоқ  па?  деп,  тіпті,

налитын едім.

Қазір  солардың  іс-әрекегтерін  еске  алғанда,  заманның  | 

қиындығы  таяз  ойлайтын  адамды  бүзатындығына  көз жеткіздім. 

Ол  кезде бригадирдің мақсаты жоғарыдан  белгіленген жоспарды 

орындау  ғой.  Мемлекетке  тапсырылатын  енімнің  мөлшері

ОЙ толқыны (I бөлім)

CST*

 

Бижан Ж. Қ.

у

рауылдағы жан басына  шағылып жоспарланса бврөквсіз  адамның  ®

қысым жасауы да, дөрекілік те азаяды ғой.

Біздің  түрмысымыз  бурынғыдан  анағұрлым  қиындап  кетті.

Жалғыз  апамыз  Маруая  тірек  болып  жүрді.  Оның  езі  біздің

ауылдан  60  шақырым  жерде  Есенбай  ауылында  түрмыста

йопатын.  Сол  кісінін  колына  баруға  мәжбүр  болдық.  Жарты  жыл

Маруая  қайтыс  болды.  Артында  бір  бапа

т

_ _ _!_ _

т

_ _ _ _ _ _ _ _ _ _

 

,

жүреп

түсті.  Қиыншылықта  жүріп

класын

1948  жылы  Семьяр  ауылына  кештік.  Семьяр  -   ол  кезде

Бесқарағайауданыныңорталығы.ОндаәкемніңінісіШауабиден¥лы

Отан соғысынан оралып, жумысқа тұрды.  Ол  кісі -  он саусағынан 

енер  тамған  керемет  қол  енерші,  үста.  Ағамыздың бәйбішесінен

бапалары  бар 

еді. 

бес  алты

белмелі үйде түрдық

класты  аяқтадым

апайлардың  тәлім-тәрбиесіне  ете  ризамын.  Сол  кезде  білім 

берген  осы  ұстаздарыма  қазірге  дейін  қатты  ризамын.  Олардың 

берген  білімі  мен  тәрбиесінен  емір  таныдым.  ¥стаздарымның 

менің  маңдайымнан  сипап,  басқа  да  жетім  бапаларға  деген 

адал  пейілдерін,  адамгершілік  қасиеттерін  үмытқан  жоқпын, 

әлі  де  бүгінгідей  кез  алдымда  түрады.  Нәсипа  апай  — Павлодар 

облысында аудандықпартия комитетініңбіріншіхатшысы, облыстық 

бақылау комитетінің терағасы, облыстық партия комитетінің бюро 

мүшесі,  Одақ  дәрежесіндегі  дербес  зейнеткер  болған  (марқүм) 

Ермұхамбет  Айдарғапиевтің  зайыбы.  Ал  Сәбира  апай  -   Кеңес 

Одағының  Батыры,  үзақ  жылдар  бойы  Павлодар  облысында 

аудандық партия комитетінің бірінші хатшысы, Павлодар облыстьщ 

партия  комитетінің  екінші  хатшысы,  Павлодар  облыстық  атқару 

комитетінің терағасы,  Одақ дәрежесіндегі  дербес  зейнеткер,  еп- 

жүртының тірегі болған (марқүм) Махмет Қайырбаевтың зайыбы.

Кейін  мен  Бесқарағай  ауданының  Беген  орта  мектебінің 

жанындағы  бюджеттік  интернатқа  орналыстым,  сонда  10-класты

бітірдім.

Кадрден  тыс  жүргізуш!  (Мен  апдын  ала  Баптаоаи 

Нәжімиденұлының  ойларын  аша  түсу  мақсатында  оған 

мынадай  түсініктерге  назар  аударуын  өтіндім.  Кадрде 

айтылып отырған ойға сәйкес фото бейнелер көрсетіледі):

Ой толқыны (I белім)

Үлкендерімізден:  «Ескіде  дос  жақсы»,  -   деген  өнегелі  сөзі 

ұрпақтарға уласып келе жатыр. Зерделі де парасатты аталарымыз 

сонау  Ресей  патшалығының  кезінде  қоныс  аударылған  орыс, 

украин,  беларусь  және  т.  б.  ұлт  өкілдері  не  ойлап  жүр  екен 

деген  сауалды  өз  алдарына  кесе  көлденең  қоя  білді.  Алғашқы 

кездесуден-ақ, тіршілік таразысын олар осылай салмақтаған.

Беймәлімге  сергек  қарайтын  атапарымыз  олармен  ауыс- 

түйіс жасап,  адал  жандарды  тамыр деп  санағаны  күні  бүгінгідей 

санамызда сайрап тур. Балтабай Нәжімиденулымен сырласқанда

осы тақырыпты одан әрі сабақтаған едік.

жүктеу/скачать 30,18 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: