Билет №1 1 Химияны оқыту әдістемесі педагогикалық ғылым әрі оқу пәні. Химия заттардың бір-біріне өзгеруін зерттейтін ғылыми негіздері
Жаңартылған оқыту мазмұны жағдайындағы ғылым мен оқу пәнінің арақатынасы
жүктеу/скачать 0,92 Mb.
|
| Жаңартылған оқыту мазмұны жағдайындағы ғылым мен оқу пәнінің арақатынасы. Жаңа бағдарлама мұғалімдерге қазіргі заманға оқыту әдістерін жеті модуль арқылы ұсынады.
1.Білім беру мен білім алудағы жаңа тәсілдер. 2. Сыни тұрғыдан ойлауға үйрету. 3. Білім беру үшін бағалау және оқуды бағалау. 4. Білім беруде ақпараттық-коммуникациялық технологияларды пайдаоану. 5. Талантты және дарынды балаларды оқыту. 6. Оқушылардың жас ерекшеліктеріне қарай білім беру және оқыту. 7. Білім берудегі басқарушы және көшбасшылық. Оқытудағы сабақтастық оқу материалының орналасуындағы жүйелілік пен жүйелілікті, білім деңгейлері мен оқу-тәрбие іс-әрекетінің кезеңдерінің байланысы мен келісімділігін білдіреді. Сабақтастықтың мәні-білім берудің алдыңғы деңгейінде алған білімдерін сақтай отырып, оларды кейінгі білім деңгейлерінде біртіндеп арттыру және тереңдету Үздіксіз білім беру тұжырымдамасына байланысты жалпы мектеп білімі біртұтас білім беру жүйесінің бір бөлігіне айналады. Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасында жалпы орта білім беру мазмұнын жаңарту негізінде оның белсенді және дамытушылық сипатын қамтамасыз ете отырып, білім беру жүйесін жаңғырту жүзеге асырылуда. Мектепте білім берудің жаңа мемлекеттік жалпыға міндетті стандарттары, үлгілік оқу жоспарлары, оқу бағдарламалары әзірленді. Сонымен қатар, жоғары білім берудің білім беру оқу бағдарламаларында, атап айтқанда педагогикалық мамандықтар бойынша мектептегі білім беру бағдарламаларының өзгерістері ескерілмеген. Жалпы орта білім берудің жалпы білім беретін оқу бағдарламаларының және жоғары және жоғары оқу орнынан кейінгі білімнің жоғары білікті педагог кадрларды даярлау жөніндегі білім беру бағдарламаларының мазмұнында сабақтастықтың болмауы жалпы білім беру жүйесінің сапасына, әсіресе мектеп білімінде көрініс табатын проблемаларды тудырады. "Химия"жаратылыстану пәнінің мысалында жаңартылған мазмұнын ескере отырып, мектептегі оқу бағдарламаларының сабақтастығы принциптерін анықтау. Орта білім беру мазмұнын жаңарту барысында оқу бағдарламаларының сабақтастығын қамтамасыз ету кезінде педагогикалық корпустың олардың кәсіптік-педагогикалық даярлығы негізінде осы өзгерістерге дайындығы маңызды орын алады. Мектепте білім беру сабақтастығын жүзеге асыруға дайындық – бұл оқу іс-әрекетінің субъектісімен-білім алушымен өзара әрекеттесудің әртүрлі деңгейлерінде жұмыс істейтін, мұғалімнің жеке басының жалпы бағытын оның ішкі ұстанымы негізінде көрсететін, мұғалімнің қасиеттерінің жиынтығын көрсететін күрделі интегративті динамикалық жүйелілік. "Білім туралы" Қазақстан Республикасының Заңына сәйкес білім беретін оқу бағдарламаларының үздіксіздігі мен сабақтастығы қағидаты негізінде білім беру жүйесі білім берудің жеті деңгейін қамтиды: мектепке дейінгі тәрбие мен оқыту; бастауыш білім беру; Негізгі орта білім беру; орта білім (жалпы орта білім, техникалық және кәсіптік білім беру); орта білімнен кейінгі білім; жоғары білім; жоғары оқу орнынан кейінгі білім. Білім беру мазмұны мемлекеттік жалпыға міндетті білім беру стандарттарының негізінде әзірленетін оқу бағдарламаларымен айқындалады. Оқу бағдарламалары мазмұны мен бағытына (мақсатына) қарай жалпы білім беретін (үлгілік, жұмысшы); кәсіптік (үлгілік, жұмысшы) және қосымша болып бөлінеді Жаңартылған мазмұндағы оқу бағдарламасы қазіргі ұрпақтың қажеттіліктерін қанағаттандыруға бағытталған, ол оқу материалының белгілі бір көлемін беруге ғана емес, сонымен қатар күтілетін нәтижелер жүйесіне де бағытталған. Жаңартылған білім беру мазмұны аясында жаратылыстану пәндерінің оқу пәндері, оның ішінде "Химия" пәні 7-сыныптан бастап бір уақытта оқи бастайды. Білім беру мазмұнын жаңарту жағдайында химияны оқыту қазіргі заманғы материалдар, полимерлер, қорытпалар, дәрі-дәрмектер, жабдықтар алынатын химиялық заттардың алуан түрлілігін түсінуге және эксперименттік және практикалық дағдыларды дамыта отырып, химиялық заңдарға негізделген химиялық реакциялардың себептері мен салдарын білім алушылардың игеруіне, сондай-ақ оларды күнделікті өмірде қауіпсіз қолдана білуге бағытталған. Жаңартылған білім беру мазмұны шеңберіндегі" Химия " пәнінің оқу бағдарламасының ерекшеліктері: пән мазмұнының спиральді қағидаты; білім заңдылықтарына негізделген және пәндік операциялардың неғұрлым маңызды түрлері бойынша жіктелетін оқыту мақсаттарының иерархиясы (нәтижелердің өлшемділігі, репродуктивтіден шығармашылыққа дейінгі оқу қызметінің барлық түрлерін есепке алу); пәнді білім деңгейлері бойынша және бүкіл курс бойы мұқият мақсат қою пәнішілік байланыстарды барынша нақты есепке алуға мүмкіндік беретін оқыту; қазіргі заманғы пәндердің бөлімдері мен тақырыптарының мазмұнының сәйкестігі, әлеуметтену дағдыларын қалыптастыруға баса назар аударады. Білім алушылар химиялық ұғымдар мен терминдер туралы бастапқы білімді бастауыш сыныптарда алады және "Жаратылыстану" пәнін (сурет) зерделеу кезінде 5-6 сыныптарда тереңдетеді. "Жаратылыстану" пәні-бұл Негізгі мектептегі "биология", "География", "Химия", "Физика" пәндерін оқудың сабақтастығына, күнделікті өмірде (үйде, мектепте, мектепте) байқалатын табиғи құбылыстар мен процестерді түсіндіру, сипаттау, болжау үшін алған білімдерін қолдану дағдыларын дамытуға бағытталған пропедевтикалық курс. Табиғат әлемінде). "Жаратылыстану" пәнін оқытудың мақсаты білім алушылардың жаратылыстану ғылымдары туралы білімдерін, түсініктерін және заңдылықтар, табиғат пен қоғамның өзара байланысы туралы тұтас түсініктерін қалыптастыру болып табылады. "Жаратылыстану" және "Химия" пәндерінің сабақтастығы төменде "су" тақырыбының мысалында көрсетілген. 2-4 сыныпта Жаратылстану: судың физикалық қаситені анықтау / дәмсіз, түссіз, сұйық, нақты формасы жоқ/ 5-9 сыныпта 5-6/жаратылыстану/8-11 сыныпта химия/ судың ластануының себептері мен қауіптілігін, судың кермектілігін анықтау және болдырмау жолдары, экологиялық қаіупті қышқыл жаңбыр жаууы, зиянын анықтау. Бұл ретте 2-ден 11-сыныпқа дейінгі "жаратылыстану" және "Химия" пәндерін зерделеу курсы бойы әрбір келесі сыныпта білім мен дағдыларды дәйекті дамыту және тереңдету қамтамасыз етіледі, сабақтастық және тереңдету қағидаты сақталады. "Жаратылыстану" оқу пәнінде (5-6 сыныптар) келесі бөлімдер зерттеледі: "заттар мен материалдар", "тірі және жансыз Табиғаттағы процестер". "Жаратылыстану" оқу пәнін оқу кезінде алынған Білім 7-сыныптағы кіріспе химия курсында 8-9-сыныптарда тереңдете және бекіте отырып кеңейтіледі. Оқу пәнінің мазмұны 5 бөлімнен тұрады: зат бөлшектері, химиялық реакция заңдылықтары, химиядағы энергетика, айналамыздағы химия, химия және өмір. "Заттардың күйінің өзгеруі" тақырыбы бойынша 7-сынып бағдарламасында алғаш рет бөлшектердің кинетикалық теориясына сәйкес заттардың агрегаттық күйінің өзгеруін зерттеу ұсынылды, бұл білім алушыларға заттардың құрылымы мен қасиеттері арасындағы себеп-салдарлық байланыстарды жүргізуге мүмкіндік береді. Физика және математика сабақтарында үйренген дағдыларды қолдана отырып, студенттер эксперимент кезінде температураны өлшейді және бақылауларын қорытындылай отырып, салқындату және қыздыру процестерінің тиісті графиктерін жасайды. Кестелер, диаграммалар, сызбалар және графиктер түрінде ұсынылған ақпаратты құруға, түсіндіруге және жалпылауға бағытталған сабақтар тиімдірек болады. 10-11 сыныптарда "Химия" курсын оқуға бөлінген жаңартылған бағдарлама бойынша сағат көлемі екі есеге артты. Жаңа бағдарламада Бейорганикалық және органикалық химия бөлімдері қолданыстағы бағдарламада жеке емес, біртұтас жүйеде зерттеледі. Бұл студенттерде тірі және жансыз табиғатта жүретін процестердің мәні туралы тұжырымдамалық түсінік қалыптастыруға мүмкіндік береді. Мысалы, химиялық байланыс → алкандар → термодинамикаға кіріспе → Алкендер → тотығу-тотықсыздану функциялары → спирттер → аналитикалық әдістер. Бағдарламада Блум таксономиясында қарастырылған барлық дағдыларды дамыту қарастырылған. Таксономиялық тәсілге сәйкес қарапайымнан күрделіге дағдыларды дамыту оқу мақсаттарының өзін тұжырымдаумен қарастырылған және білім алушылардың сабақтағы қызметі арқылы жүзеге асырылады. Оқу бағдарламасының мазмұнында маңызды орын химиялық экспериментке беріледі. Білім алушылар жаңа білім алады және практикалық жұмыс арқылы дағдыларды қалыптастырады. Бұл ретте оқу бағдарламасына "бейтараптандыру реакциясының жылу әсерін анықтау"; "отынның әртүрлі түрлерінің тиімділігін салыстыру"; "металдардың кернеулерінің электрохимиялық қатарын жасау"; "қағаз хроматографиясы"; "ауыз судағы және көкөністердегі нитраттарды анықтау"; "металл заттарды гальваникалық жабу"сияқты қызықты зертханалық және практикалық жұмыстар енгізілген. Студенттер химияны зерттеу кезінде алынған мәліметтер негізінде жаңалықтар ашады, табиғаттағы құбылыстар мен процестердің заңдылықтарын дербес табады. Орта мектептің жоғары сыныптарындағы бейіндік оқу пәндерінің сабақтастығы білім алушыларға жаратылыстану және техникалық бағыттар бойынша жоғары оқу орындарында оқуға дайындалуға мүмкіндік береді. Сондықтан оқыту процесі берік пәндік білімді қалыптастыруға ғана емес, сонымен бірге білім алушылардың білімді дамыту процесін, оның логикасы мен құрылымын, ғылыми дүниетанымның негізі ретінде метазнанияны қалыптастыруға бағытталуы керек.Жоғары сыныптарда оқу әдебиеттерімен өз бетінше жұмыс істеу, презентациялар, бейнефильмдер, буклеттер жасау, Қосымша ақпарат көздерімен жұмыс істеу дағдылары қалыптасады. Оқу жоспарлары, бағдарламалар, оқулықтар. Мектептің қазіргі даму кезеңінде білім беру мазмұнын жетілдіру Білім беру мазмұны оқу жоспарларында, оқу бағдарламаларында, оқулықтарда және оқу құралдарында көрсетіледі. Оқу жоспары-оқу орнында оқылатын оқу пәндерінің құрамын, оларды зерделеу тәртібін (реттілігін) және жылына, аптасына әрбір пәнге бөлінетін оқу сағаттарының санын; оқу жылының және демалыстың ұзақтығын айқындайтын құжат. Негізгі оқу жоспары белгілі бір оқу орны әзірлеген типтік және оқу жоспары ретінде ерекшеленеді. Базистік оқу жоспарында мектепте (ЖОО) оқу жылдары бойынша барлық оқу пәндерінің тізбесі ұсынылған. Оқу жоспарында оқылатын пәндер үш топқа бөлінеді: міндетті (базалық – федералды компонент), оқушылардың таңдауы бойынша (аймақтық компонент) және оқуын мектеп, университет Кеңесі (мектеп, университет компоненттері) анықтайтын пәндер. Базистік оқу жоспарында сағаттарды әртүрлі білім беру салаларына, таңдау пәндеріне, таңдау курстарына бөлу белгіленеді. Базистік негізде мектептердің (ЖОО) оқу жоспарлары олардың ерекшеліктерін ескере отырып әзірленеді. Бұл жоспарлар күндізгі, кешкі, сырттай, қашықтықтан оқыту формалары үшін әртүрлі. Оқу жоспарлары негізінде оқу бағдарламалары жасалады. Оқу бағдарламасында осы пәнді оқу мақсаттары туралы, оқушылардың (студенттердің) білімі мен іскерлігіне қойылатын негізгі талаптар туралы түсіндірме жазба, әрбір сыныпта (курста) пән бойынша оқылатын материалды тақырыптық жоспарлау; бағдарламаның өзі – курс бойынша бөлімдер мен тақырыптардың тізбесі, осы курс үшін қажетті оқу жабдықтары мен көрнекі құралдардың тізбесі; ұсынылатын әдебиеттер; бақылау сұрақтары; курстық, біліктілік жұмыстарының тақырыптары (ЖОО-да). Үлгілік оқу бағдарламалары белгілі бір пән бойынша Мемлекеттік білім беру стандарты негізінде әзірленеді. Олар ұсынымдық сипатқа ие. Оқу жұмыс бағдарламалары үлгілік бағдарламалар негізінде құрылады, мектептің педагогикалық кеңесі бекітеді (ЖОО – да-жетекші кафедраның шешімімен). Олар білім беру стандартының талаптарын және белгілі бір оқу орнының мүмкіндіктерін көрсетеді. Оқу материалының нақты мазмұны оқулықтар мен оқу құралдарында ашылады. Оқулық Оқу ақпаратының көзі болып табылады және оқыту құралы ретінде әрекет етеді, оқытудың мақсаттары мен мазмұнын көрсетеді. Оқулықта негізгі форма-бөлісетін мәтін: а) негізгі (негізгі терминдер, олардың анықтамалары, негізгі фактілер, құбылыстар, процестер, оқиғалар; заңдардың, теориялардың, жетекші идеялардың сипаттамасы және т. б.); б) қосымша (құжаттар, хрестоматиялық және анықтамалық материалдар, өмірбаяндық деректер, статистикалық мәліметтер және т. б.); в) түсіндірме (кіріспелер, ескертпелер, түсіндірмелер, сөздіктер, көрсеткіштер және т.б.). Оқулыққа қосымша-кейбір материалдарды тереңдететін, оның мазмұнын толықтыратын Оқу құралдары. Оқу құралдарына оқулықтар, тапсырмалар жинақтары, атластар, жаттығулар жинақтары және т. б. жүктеу/скачать 0,92 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|