Білім беру бағдарламасы 6В04123 Қаржы, 6В04103 Есеп және аудит


Негізгі құралдардың тозуы



бет32/51
Дата09.12.2022
өлшемі0,69 Mb.
#56212
түріБілім беру бағдарламасы
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   51
4. Негізгі құралдардың тозуы

Негізгі құралдар өндірісте ұзақ мерзім бойы қатыса отырып, тозады. Тозу – бұл физикалық және моральдық сипаттамаларын жоғалту процессі.


Амортизация – бұл активтің қызмет ету мерзімі бойы амортизацияланатын құнын систематикалық орналастыру түрде, тозудың құндық сипаттамасы. Амортизацияланатын құн алғашқы және ликвидациялық құн арасындағы айырма арқылы анықталады. Амортизациялық аударымдар әрбір есепті кезеңнің шығыны ретінде анықталады. Амортизацияны есептеу үшін келесі әдістері қолдануы мүмкін:
а) құнды тең бөліктермен (түзу сызықты) есептен шығару;
б) құнды істелінген жұмыстың көлеміне пропорционалды есептен шығару;
в) жеделдетілген есептен шығару:
азайатын қалдық;
сан сомасы бойынша құнды есептен шағыру (кумулятивтік әдіс).
Амортизация есептелмейді, егер ол толығымен тоқтатылған жағдайда реконструкция және техникалық жұмыстар жүргізгенде, сонымен бірге негізгі құралдарды консервацияға ауыстырған жағдайда. Бұдан басқа, негізгі құралдардың келесі түрлері бойынша амортизация есептелінбейді: жерге, өнімділігі бар малға, кітапханалық қорларға, мұрайжайлық құндылықтарға, архитектураның ескерткіштеріне, жалпы қолданылатын автомобильді жолдарға.
Объектілерді эксплуатациялау барысында капиталды және ағымдағы шығындарға қажеттелігі жиі пайда болады. Сонымен бірге негізгі құралдар объектілерінің бастапқы құның жоғарлайды, егер капиталды салымдардың нәтижесінде объектінің қызмет ету мерізімі, өндірістік қуаттылық көрсеткіштері оның жағдайын жақсарса ғана.
Негізгі құралдарды жөндеуге және эксплуатациялауға шығындар, объектінің техникалық және жағдайын сақтау мақсатымен жасалған, бастапқы құнын жоғарлатпайды, ол пайда болған кезде ағымдағы шығындар ретінде анықталады.

Әдебиет: 1 бет. 222-241. 3.4


Бақылау сұрақтары:

  1. Қандай негізгі құралдар ұзақ мерзімді болып табылады?

  2. Материалдық емес активтерге анықтаманы беріңіз

  3. Негізгі құралдардың сипатамасына анықтаманы беріңіз.

  4. Негізгі құралдарды жіктеңіз

  5. Негізгі құралдарды бағалау түрлері туралы және әрбіреуіне анықтаманы беріңіз.

  6. Сіз тозудың қандай түрлерін білесіз?

  7. Негізгі құралдардың түсуінің және шығуының ұйымдастыруын айтыңыз





Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   28   29   30   31   32   33   34   35   ...   51




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет