Білім беру бағдарламасы «7M041 Бизнес және басқару»

41 
Қорытынды 
Зерттеуді қорытындылай келе, оның мақсатына қол жеткізілгенін және 
міндеттер көп жағдайда сәтті шешілгенін атап өтеміз. Біз ұсынған гипотеза 
толығымен расталды: Қазақстанда дене шынықтырумен және спортпен 
шұғылданушылар санының өсуі адам өмірінің құндылық-бағдарлық, 
мотивациялық-ынталандырушы факторларына дұрыс әсер ету және спортпен 
айналысу үшін материалдық-техникалық негіз құру арқылы мүмкін болады. 
Зерттеу қорытындысы бойынша негізгі қорытындылар мен ұсыныстарды 
береміз: 
1. Бұқаралық спорт спорттың ажырамас бөлігі болып табылады, оның 
негізгі мазмұны адамның моторикасын өмірлік практикаға дайындық, оның 
физикалық жағдайын оңтайландыру және дамыту факторы ретінде ұтымды 
пайдалану болып табылады. Бұқаралық спорт миллиондаған адамдарға 
өздерінің физикалық қасиеттері мен моторикасын жақсартуға, денсаулығын 
нығайтуға және шығармашылық ұзақ өмір сүруді, яғни қазіргі заманғы өндіріс 
пен күнделікті өмір жағдайларына жағымсыз әсерлерге қарсы тұруға мүмкіндік 
береді. Жоғары кәсіптік білім беру жүйесінде студенттердің денсаулығын 
сақтау және нығайту қазіргі заманның негізгі гуманистік проблемаларының бірі 
болып табылады. Біздің ойымызша, бұл мәселені дене шынықтыру мен білімге 
құзыреттілік бағытын беру арқылы шешуге болады, оның басым мақсаты 
студенттердің салауатты өмір салтын үнемі жүргізуге саналы жеке қажеттілігін 
қалыптастыру болып табылады. Қазақстан Республикасының студенттерін 
салауатты өмір салтын тұрақты жүргізудегі дербестікке баулудың пәрменді 
тетігі, біздің ойымызша, әртүрлі әлеуметтік желілер мен смартфондардағы 
мобильді қосымшаларды қоса алғанда, қазіргі заманғы технологияларды 
пайдалану болуы мүмкін және болуға тиіс. Олар салмақты бақылауға, қозғалыс 
белсенділігінің деңгейін өлшеуге, студенттердің биологиялық сипаттамаларын 
бағалауға, денсаулықты сақтау мен нығайтудың құралдары мен әдістерін 
насихаттауға мүмкіндік береді. 
Сонымен қатар, халықтың денсаулығының 
нашарлауы экономиканың өсуіне де кері әсерін тигізеді, өйткені жұмыс күші - 
бұл ел халқының экономикасы болып табылады. Денсаулық сапасын 
жақсартсақ еңбек өнімділігі де арта түседі. 
2. Құқықтық және статистикалық талдау Қазақстанда дене шынықтыру 
мен спортты мемлекет деңгейінде дамыту жалпыұлттық бірлік пен 
ынтымақтастыққа қол жеткізуге мүмкіндік беретін маңызды фактор болып 
табылатынын көрсетті. Дене шынықтыру және спорт саласындағы мәселелерді 
шешудің өзектілігі осы саладағы мемлекеттік саясаттың негізгі бағыттарын 
анықтайды. Ұлттық спорт түрлерін дамыту мәселелеріне, бұқаралық спорт 
қозғалысы мәселелеріне ерекше мән беріледі, өйткені дене шынықтырумен 
және спортпен шұғылдану халықты сауықтырудың, оның өзін-өзі танытудың 
қолжетімді және тиімді тетігі, әртүрлі бейәлеуметтік құбылыстардың алдын алу 
және ескерту құралы болып табылады. 

42 
3. Қазіргі уақытта Қазақстан Республикасындағы спорттық базаның жай-
күйі жоғары деңгейде емес, республиканың мектеп жасындағы балаларының 
тек 7 пайызы үшін оларда сабақ ұйымдастыру мүмкіндігін қамтамасыз ететін 
балалар-жасөспірімдер спорт мектептерінің жеткіліксіз дамыған желісі, жоғары 
білікті жаттықтырушы-оқытушылардың тапшылығы халықтың, әсіресе балалар 
мен жасөспірімдердің дене жаттығуларымен шұғылдануға кең қажеттіліктерін 
қанағаттандыруға мүмкіндік бермейді. Сапалы спорттық жабдықтармен 
жарақтандырылған қазіргі заманғы спорт объектілерінің, спорт резервін 
даярлау орталықтарының және олимпиадалық даярлау орталықтарының 
болмауы елдегі спорт шеберлігі мен спорт резервін даярлаудың өсуін тежейді. 
Халықаралық стандарттардан артта қалу, ең алдымен, бүгінгі таңда ең жоғары 
әлемдік талаптарға жауап беретін заманауи спорт базасының болмауына 
байланысты. Біз жүргізген онлайн сауалнама жалпы халық бұқаралық спорттық 
іс-шараларына белсенді қатысуға дайын екенін көрсетті (87% - ы спортқа оң 
қарайды және респонденттердің 67% - ы спортпен тұрақты негізде 
айналысатынын 
атап 
өтті). 
Респонденттер 
спортпен 
шұғылдана 
алмайтындығының негізгі себептері, ол спортпен айналысу үшін уақыттың 
тығыздығы мен жалақының төмендігі байқалды. Респонденттердің 30% - нан 
астамы спортқа біртіндеп қолайлы жағдайлар жасалып жатыр деп санайды, 
сонымен қатар, спорт мектептерін ашу және көшеде арнайы спорт алаңдарын 
құру спортпен шұғылдану жағдайларын арттырудағы маңызды қадам болып 
табылады. 
4. Қазақстан Республикасында бұқаралық спортты одан әрі дамыту 
мақсатында әлемнің анағұрлым дамыған елдерінің (АҚШ және Батыс Еуропа) 
озық тәжірибесін ескере отырып, зерттеу жүргізу қорытындылары бойынша 
мыналарды ұсынамыз: 
- дұрыс басымдықтары мен нақты тетіктерін әзірлей отырып, спорт пен 
дене шынықтыруды дамытудың мемлекеттік саясатын әзірлеу; 
- «бұқаралықтан шеберлікке» кеңестік спорт жүйесін қалпына келтіру, ал 
соңғы жылдары жоғары жетістіктер спорты мен бұқаралық спорт арасында 
қаржылық қолдаудың күшті теңгерімсіздігі байқалады, қаржыландырудың 
басым үлесі жоғары жетістіктер спортына бағытталғанымен, дегенмен 
бұқаралық спорт-бұл негіз; 
- спорт ғылымы мен медициналық фармакологияның дамуы; 
- бұқаралық спорттық іс-шараларды ұйымдастыру және өткізу үшін 
жаттықтырушылар құрамын ынталандыру жүйесін әзірлеу; 
- салықтық және басқа да қаржылық жеңілдіктері бар спортты дамыту 
үшін бизнесті тарту, бұқаралық спортта МЖӘ тетігін пайдалану бойынша 
әлемнің дамыған елдерінің табысты тәжірибесін қолдану. Қазақстанда 
демеушілік қолдау әзірше іріктемелі сипатқа ие, яғни белгілі бір спорт 
клубтарына, тіпті нақты спортшыларға көрсетіледі. Бірақ ол кеңірек болуы 
керек. Бұл бағытта әлі көптеген жұмыс істеуіміз керек. Футбол, баскетбол, 
велоспорт және басқа да лигалардағы мықты лигаларды дамыту тәжірибесі 

43 
көрсетіп отырғандай, бұқаралық спорт коммерцияландыруды кеңейтуге және 
нәтижелердің өсуіне әкелетін спорттың көп түрлерін қамтуға мүмкіндік береді; 
- қалалық спорт инфрақұрылымын және бұқаралық спортты дамыту 
жауапкершілігін жергілікті билік пен органдарға беру; 
- бұқаралық спортты дамытатын ұйымдар мен БАҚ арасындағы 
коммуникацияны кәсібилендіру; 
- жеке және заңды тұлғалар үшін преференцияларды пайдалану арқылы 
(бонустық жүйені әзірлеу: салық, МӘМС), сондай-ақ Road show жалпыұлттық 
спорттық қозғалысын дамыту есебінен халықтың бұқаралық спортқа 
тартылуын арттыру; 
- объектіде мемлекет пен бизнестің ынтымақтастық бағдарламаларын іске 
асыру мүмкіндігі және оның негізгі функцияларын, сондай-ақ спорт түрлерін 
(әуесқойлардан кәсіби спорт резервіне дейін) және объектінің басқа да 
функцияларын дамыту үшін алаң ретінде оның әлеуетін кеңейту мүмкіндігі 
бағалау өлшемдері болып табылатын спорттық көп функционалды объектілерді 
тиімді пайдалануды қамтамасыз етуге бағытталған жаңа бастамаларды әзірлеу 
және енгізу; 
- Қазақстан Республикасында сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес 
сапасының деңгейін арттыру; 
- Заманауи БАҚ-та спортты насихаттауды күшейту. 
Ұсынылған шаралар кешені Қазақстан Республикасының бұқаралық 
спортына көбірек адамдарды тартуға және елдің осы көрсеткіш бойынша 
жалпы қабылданған халықаралық стандарттарға сәйкестігін қамтамасыз етуге 
мүмкіндік береді деп ойлаймыз. Біз ұсынған ұсыныстар Мәдениет және спорт 
министрлігінің Спорт және дене шынықтыру істері комитетінде талқыланады 
деген ойлаймыз. Қорытындылай келе, Қазақстан Республикасында бұқаралық 
спортты дамытудың қазіргі заманғы проблемаларын толық көлемде көрсетіп 
және олардың шешу жолдарын ұсынып, тетігі озық шетелдік тәжірибені ескере 
отырып, елімізде бұқаралық спортты дамытудың қазіргі заманғы кешенді және 
жүйелі тәсілін әлі де көрсетеміз деп сенеміз.

жүктеу/скачать 0,61 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: