19
Осы толқын синусоидалық толқыннан амплитудасымен ерекшеленеді:
.
(4.12)
Ол баяу өзгеретін
х
координата мен уақыттың функциясы болып
табылады. Толқындық түйдектің таралу жылдамдығы ретінде амплитудасы
белгілі мәнге ие, көбіне максимал
(толқындық түйдектің центрі)
болатын нүктенің
орын ауыстыру жылдамдығы алынады. Себебі бұл
нүктеде энергияның тығыздығы максимал, ендеше топтық жылдамдық –
толқын энергиясының тасымал жылдамдығы.
Толқындық түйдектің центрі
заңы бойынша қозғалады
бұдан
топтық жылдамдық:
.
,
,
( - толқын ұзындығы) болса, онда
.
(4.13)
Топтық жылдамдықтың фазалық жылдамдықтан артық немесе кем де
болуы мүмкін. Ол фазалық жылдамдықтың толқын ұзындығына (жиілігіне),
яғни ортаның қасиетіне тәуелді болуына байланысты. Монохромат толқынның
фазалық жылдамдығының жиілікке (толқын ұзындығына) тәуелділігі
дисперсия
деп аталады.
Егер орта дисперсиялаушы орта болса, онда толқындық түйдектің пішіні
жиіліктері әртүрлі гармоникалық толқындардың қосындысы болып шығады.
Қорытқы толқын таралу шамасына қарай «жайылады», ал сигналдың «пішіні»
өзгереді. Дисперсия жоқ кезде, мысалы, вакуумде электромагниттік толқындар
немесе ауада акустикалық толқындар
таралғанда,
олар өз пішіндерін сақтайды.
Достарыңызбен бөлісу: