Білім беру бағдарламасы Мамандық «6М050300-Психология» мамандығы» «Жұмыстағы бағалау мен өлшеу»
-дәріс. Жұмысты бағалау, өлшеу және жоспарлаудың психологиялық аспектілері
жүктеу/скачать 87,26 Kb.
|
лекциялар «Жұмыстағы бағалау мен өлшеу» (1)
| 10-дәріс. Жұмысты бағалау, өлшеу және жоспарлаудың психологиялық аспектілері
Индивитің ерекше әлеуметтік сапасы болып табылатын тұлға деген не? Ең алдымен мына жағдайды түсіну керек, «индивид» және «тұлға» ұғымдары бірдей ұғымдар емес. Тұлға-индивидтің қатынастарға түсуі арқылы қоғамда алған ерекше сапалары. Сондықтанда кеңестік психологияда тұлға ұғымы үнемі «жоғары сезімталданған» сапа ретінде қарастырылады, туа және өмірде алған қасиеттері бар тәндік индивид, сол сапаны тасушы шынында да сезімтал болатыны белгілі. Тұлғаның қалыптасатын қасиеттерінің негізін түсіну үшін адам өмірін қоғамда қарастыру керек. Индивидтің қоғамдық қатынастарға қосылуы ол жасайтын іс-әректтің мазмұны мен сипатын, басқа адамдармен қарым-қатынас тәсілдерін, яғни оның әлеуметтік тұрмысын, өмір бейнесін анықтайды. Алайда жеке бір индивидтің, адамдардың, сонымен бірге қоғамның өмір бейнесі қоғамдық қатынастар жүйесінің тарихи дамитын жүйелеріменмен анықталады. Ендеше тұлғаны нақты бір тарихи дәуірлерде, нақты әлеуметтік қатынастар контексінде зерттеуге болады. Сонымен бірге тұлға үшін қоғам ол тек сыртқы орта ғана емес екенін айтуымыз керек. Тұлға үнемі көптеген факторлармен жанамаланатын қоғамдық қатынастарға қатысады. А.В. Петровскийдің пікірінше нақты адамның тұлғасы басқа адамдарда жалғаса алады және индивидтің қайтыс болуымен ол бірге кетпейді. Және «ол бізде және қайтыс болғаннан кейін де өмір сүреді» деген ой пікір мистикалық та емес, метафоралық та емес, ол индивидтің материалды жоғалғаннан кейінгі идеалды көрініс беретіндігі жайлы мәліметтердің констатациясы болып табылады. Тұлға мәселесіне қатысты мәскеулік мектептің көз қарастарын қарастыра отырып, мына жағдайды ескеру керек. Тұлға ұғымы көп жағдайда индивидке жататын белгілі бір қасиеттермен қарастырылады және ол қасиеттер индивидтің және «индивидуалдылықтың» ерекшеліктерін көрсететінін ұмытпау керек деп айтады. Алайда «индивид», «тұлға» және «индивидуалдылық» ұғымдары мазмұны бойынша бірдей емес, олардың әрқайсысы адамның индивидуалды болмысының ерекше аспектілерін ашады. Дәл сол сияқты «индивид» және «тұлға» ұғымдары да бірдей емес, тұлға және индивидуалдылық өз кезегінде бір бірлікті жасайды, алайда олар бірдей емес. Егерде индивидуалдылық қырлары тұлға аралық қатынастар жүйесінде берілмесе онда олар тұлғаны бағалауға маңызды болып табылмайды және оның дамуы үшін шарт болда алмайды, осы сияқты жеке бастық тұлғалық қасиеттер ретінде тек индивидуалды қырлары ғана айтылады, яғни іс-әрекеттің әлеуметтік тобына «кіргізіледі». Адамның индивидуалды ерекшеліктері тұлға аралық қатынастар жүйесінде адам тұлға ретінде субъект болып қажет болғанша белгілі бір уақытқа дейін бірдей, барабар болады, ешқандайда көрінбейді. Сондықтанда мәс жүктеу/скачать 87,26 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|