Ұсынылатын әдебиеттер: [1,3,5,6,7,9,13,18,26]
Өзіндік дайындалуға арналған сұрақтар: Коваленттік байланыс, оның түрлері, түзілу әдістері, қасиеттері.
Қазіргі зерттеулердегі кванттық-химиялық тәсілдің рөлі, әдістердің мәні
валенттік тізбектер және молекулалық орбитальдар.
Электрондық орбитальдар гибридизация туралы Полинг концепциясы. Үш валенттік көміртек атомының түрлері.
Қышқылдар мен негіздер туралы классикалық ілім.
Жұмсақ және қатты қышқылдар мен негіздер туралы Пирсон концепциясы. Қышқылдық-негіздік тепе-теңдік.
Дәріс №3-4. Тақырыбы: Стереохимиялық ілім. Мақсаты: студенттерді органикалық қосылыстардағы химиялық байланыстың құрылымы мен түрлері туралы стереохимиялық туралы түсінік негіздерімен таныстыру.
Дәріс жоспары: Айналмалы изомерия. Ньюмен болжамдары, конформация туралы түсінік.
Қос байланыстың табиғаты. π-байланыс. Геометриялық изомерия.
Еселенген үш байланыстың табиғаты.
Оптикалық изомерия, хиральдылық туралы түсінік. Органикалық қосылыстардың оптикалық белсенділіктің әсері, Пастер жұмыстары. Антиподтар мен рацематтар. Көміртек атомының ассиметриясы, оның конфигурациясы.
Байланысты сипаттайтын квантмеханикалық әдістері. Бір-бірімен байланыспаған атомдардың әсерлесуі. Органикалық иондар.
Органикалық қосылыстар реакцияларының механизмі. Молекуланың реакциялық қабілетін анықтайтын факторлар.
Органикалық қосылыстардың жіктелуі.
Молеукулалардьщ реакциялық кабілеттілігі, яғни химиялық, өзгергіштігі оларды құратьш атомдардың табиғатына және олардың өзара орналасу тәртібіне байланысты. Атомдар молекула түзгенде, өзінің бастапқы күйін өзгертеді, бір-біріне әсер етеді. Әрине, өзара тікелей химиялық байланыс түзетін атомдардьщ бір-біріне әсері күштірек болады. Бірақ атомдар өзара тікелей байланыспаса да, олардьщ бір-біріне әсері байқалады. Тікелей байланыспаған атомдардың өзара өсері молекуладағы басқа атомдар арқылы (молекула поляриза- циясы) немесе қоршаған орта арқылы (өріс эффектісі) беріледі.
Тікелей байланысқан атомдардьщ өзара өсері, ең алдымен, олардың табиғатына жөне олардың арасындағы байланыстың түріне тәуелді.
Химиялық байланыстьщ негізгі екі түрі бар — коваленттік және иондық (электроваленттік). Коваленттік байланыс спиндері қарама-қарсы жалқы валентгік электрондардың атомдар арасында ортақгасуы арқылы түзіледі, ал иондық - жалқьі электронның бір атомнан екінші атомға көшуінен пайда болған әр аттас иондардың тартылуы арқылы түзіледі. Органикалық химияда көбінесе коваленттік байланысты кездестіреміз.