Білім беру бағдарламасы Құрастырушы: Айтуганова Сауле Гараповна, педагогика ғылымдарының 3
жүктеу/скачать 0,8 Mb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Тақырыбы: Көпатомды спирттер. Жай эфирлер. Дәріс мақсаты: к
- Көпатомды спирттер.
- Жай эфирлер
| Ұсынылатын әдебиеттер: [1,3,5,6,7,9,13,18,22, 26].
Өзіндік дайындалуға арналған сұрақтар мен тапсырмалар: (дәріс сұрағы бойынша). Дәріс №10. Тақырыбы: Көпатомды спирттер. Жай эфирлер. Дәріс мақсаты: көпатомды спирттердің, жай эфирлердің құрылымын, алу тәсілдерін. қасиеттерін, изомериясын зерттеу. Дәріс жоспары: 1. Көпатомды спирттер. Жіктелуі. 2. 1,2-диол йод қышқылының тотыға ыдырауы. Пинаколды қайта реттеу. 3. Глицерин, оның химиялық ерекшелігі. 4. Көпатомды спирттердің практикалық маңыздылығы. 5. Жай эфирлер: изомерия, номенклатура, алу әдістері. Жай эфирлердің физикалық және химиялық қасиеті. Маңызды органикалық еріткіштер – жай эфирлер және диметилсульфоксид. Краунэфирлер. Циклдік жай эфирлер (эпоксиқосылыстар). Оксирандар. Электрофильдер мен нуклеофильдердің әсерінен олардың циклінің ашылуы. Молекулада екіден көп гидроксил тобы бар, мысалы, этиленгликоль (1,2-этандиол), глицерин (1,2,3-пропантриол), пинакон (2,3-диметилбутандиол-2,3) деп аталады көпатомды немесе полиатомды спирттер. Көп атомды спирттердің химиялық қасиеттері бір атомды спирттерге ұқсас. Алайда, полиатомды спирттердің молекулаларында бірнеше гидроксил топтарының болуы олардың қышқылдығын арттырады. Сондықтан олар сілтілермен және ауыр металл гидроксидтерімен әрекеттесіп, тұздар түзе алады. Жай эфирлер. Жалпы формуласы R-O-R (R- қаныққан немесе қанықпаған алифаттық радикал). Эпоксиқосылыстар – алкендердің оксидтері. Жалпы формуласы Жай эфирлердің ішінде тек диметил эфирі және метилвинил эфирі газ тәрізді заттар, ал басқалары сұйық заттар болып келеді. Эфирлер көбінесе жеңіл қайнайтын ұшқыш заттар болып келеді. Ең белгілі және қолданбалы диэтил эфирі (күкірт эфирі) С2Н5-О-С2Н5 өте ұшқыш және өрт қауіпті, Тқ – 350С. Оған қарағанда тетрагидрофуранның қайнау температурасы Тқ – 650С. Диоксан жоғарықайнайтын жай циклды эфирлерге жатады (Тқ – 101,50С). Суда жай эфирлер өте нашар ериді. Бұны олардың аз полярленуімен түсіндіруге болады. Циклды моноэфирлер: ТГФ, этилен оксиді, диоксан суда жақсы ериді. Жай эфирлердің жеңіл диссоциацияланатын байланстары жоқ болғандықтан олар көп реагенттермен әрекеттеспейді, сондықтан оларды көптеген органикалық реакцияларда еріткіштер ретінде қолданады. жүктеу/скачать 0,8 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|