Білім беру бағдарламасы үшін жылу энергетикасы Нұр- султан 021 тақырып. Энергетикалық кәсіпорындардың сипаттамалары
Қатты отын: жіктеу, қорлар, кен орындары
жүктеу/скачать 261,58 Kb.
|
| 3. Қатты отын: жіктеу, қорлар, кен орындары
Зерттеу тұрғысынан, ТЭР санаттарға бөлу қабылданды: А-барланған, зерттелген, өндіруге дайындалған (өнеркәсіптік игерумен игерілген)); В-өнеркәсіптік игеруге дайындалған (геологиялық негізделген, алдын ала сыналған)); С1-геологиялық зерттеу көмегімен орнатылған және бұрғылау көмегімен барланған; С2-геологиялық болжамдар негізінде анықталған. Өнеркәсіптік (дәлелденген) қорлар-А+В+С1 Баланстық қорлар-А+В+С1+ С2 Геологиялық қорлар да бар-бағдарлы, есептік қорлар, бірақ зерттелмеген және сыналмаған. Қазақстанда әлемдік көмір қорының 3,3% - ы бар, ҚР көмір өндіру көлемі бойынша әлемде 8-ші орында және ТМД-да 3-ші орында. Қазақстанда геологиялық қорлары 176,7 млрд.т. болатын 100-ге жуық көмір кен орны баланстық қорлар-38,63; өнеркәсіптік - 34,14, яғни 4,49 С2-геологиялық болжамдарға келеді. Көмір 2 санатқа бөлінеді - тас- >5700 ккал/кг және ұшқыштардың шығуы >9% және қоңыр < 5700 ккал/кг және жұмыс ылғалының құрамы 30-40%, ұшқыштардың шығуы >40% жанғыш массаға. Көмір маркалары: жұмыс ылғалдылығы бойынша қоңыр көмір: Б1>40%, Б2-30-40%, БЗ-30% дейін; тас көмір - шартты жанғыш массада ұшатын ұшқыштардың шығуы бойынша: ұзын жалынмен – D(>35%); газ Г (> 35); майлы Ж (27-32), Кокс К (18-22), жанатын ОС (14-22), арық Т (8-17); А антрациттары және ПА жартылай серіппелері - ұшқыштардың жаппай шығуы <9% ескерту. Кесек мөлшері бойынша көмір кластары-тас-плиталы П-100-300 мм; ірі К-50-100 мм; жаңғақ 0-25-50; ұсақ М-13-25; С 6-13; Ш < 6 мм штыб қоңыр - тас сияқты белгіленеді, бірақ алда Б-БК, БО,БМ,БР,БР, Ш. әрпі тұрады. Мысалы: БОМ-майда қоңыр жаңғақ, АСШ-антрацит және шемішке. ҚР теңгерімдік отын қорының құрылымы: көмір-80%, газ-7%, Мұнай-13%. Кесте 1. Қазақстанныңөңірлерібойыншакөмірқорыныңқұрылымы, млрд.т.:
Ең ірі кен орындары (көмірдің баланстық қоры млрд. т.): Маминск кен орны-1,32 Екібастұз бассейні -9,7 Майкөбе кен орны-1,8 Торғай бассейні-6,5 Қарағанды бассейні -15,8 Шұбаркөл кен орны-1,7 Ленгер кен орны -0,75 Кейбір көмірдің жылу шығару қабілеті: Екібастұз – жалпы бассейн бойынша - 4050 ккал/кг, Ленгер – 3850 ккал/кг, Құсмұрын – 3230 ккал/кг; Қарағанды, жалпы бассейн бойынша-5320 ккал/кг. Ірілендірілген есептеулер кезінде табиғи отынды шартты отынды ауыстыру коэффициенттері қабылданады: тас көмір - 0,726; қоңыр (жеңіл) -0,398; табиғи газ – м3 -1,15; сұйытылған газ -1,57; отын -0,266; мұнай -1,43; бензин -1,49; мазут -1,43; мұнай эквивалентінің 1 тоннасы (10000 ккал/кг) - 1,43 мұнда. Егер көмір (тас және қоңыр) 1991 жылы 130,4 млн. т болса, 1995 жылы 83,3 а дейін төмендеді. 2-кесте. Қазақстанда көмір өндіру
2010 жылға қарай көмір өндіру 121 млн.тоннаға дейін, ал 2020 жылға қарай 138 млн. тоннаға дейін, яғни 1991 жылғы деңгейге дейін өседі деп күтілуде. Айта кету керек, көмірді ашық тәсілмен өндіру оның жер асты өндірісіне қарағанда 3-5 есе арзан. жүктеу/скачать 261,58 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|