Білім беру бағдарламасы үшін жылу энергетикасы Нұр- султан 021 тақырып. Энергетикалық кәсіпорындардың сипаттамалары
жүктеу/скачать 261,58 Kb.
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Түйін сөздер (терминдер)
| Ұсынылатын әдебиет: 2,4,7, 9
2 тақырып. Отын-энергетика кешені Дәріс мақсаты: Отын-энергетика кешенінің құрылымы мен құрамын ашу Түйін сөздер (терминдер): Отын-энергетика кешені (ТЭК) 1. Отын-энергетика кешенінің құрамы мен құрылымы Отын-энергетикалық кешен (ОЭК) табиғи энергетикалық ресурстарды өндірудің, оларды байытудың, энергия мен энергия тасымалдаушылардың ұтқыр түрлеріне қайта құрудың, ұлттық шаруашылықтың барлық салаларында беру мен бөлудің, тұтынудың және пайдаланудың күрделі және дамыған жүйесін білдіреді. Елдің отын-энергетикалық кешені Өзара байланысты жұмыс істейтін электр энергетикасы, мұнай өндіру және мұнай өңдеу, газ және көмір өнеркәсіп салаларынан тұрады. Мұндай әр текті бөліктерді бірыңғай ұлттық-шаруашылық кешенге біріктіру олардың технологиялық бірлігімен, ұйымдық өзара байланысымен және экономикалық өзара тәуелділігімен түсіндіріледі. Өндіру – қайта құру – беру – бөлу – тұтыну – энергия ресурстарын пайдаланудың ажырамайтын тізбегі отын-энергетика кешенінің технологиялық бірлігін айқындайды. Ұйымдастыру кешені ОЭК салаларына, жүйелері мен кәсіпорындарына бөлінеді: * өндіруші: көмір өндіру, мұнай өндіру, газ өндіру, шымтезек және тақтатас өндіру, уран және басқа да ядролық материалдар өндіру; * түрлендіретін (қайта өңдейтін): көмір өңдеу, мұнай өңдеу, газ өңдеу, шымтезек пен тақтатасты қайта өңдеу, электр энергетикасы, атом энергетикасы, қазандықтар, жергілікті энергия тасығыштарды – Сығылған ауа мен газдарды, суық және т. б. алу; • тарату және тарату: көмір, шымтезек және тақтатасты тасымалдау, мұнай құбырлары және мұнай мен мұнай өнімдерін тасымалдаудың басқа да тәсілдері, газ құбырлары, газ баллондарын тасымалдау, электр желілері, жоғары вольтты электр беру желілері (ЭБЖ) және төмен вольтты тарату электр желілері, бу және жылу құбырлары, жергілікті энергия тасымалдаушы құбырлар, газбаллон шаруашылығы; * тұтынатын және пайдаланатын: өнеркәсіп энергетикасына, көлік энергетикасына, ауыл шаруашылығы энергетикасына, коммуналдық энергетикаға және т. б. бөлінетін "Ұлттық шаруашылық салаларының энергетикасы" ұғымымен біріктірілетін ұлттық шаруашылықтың барлық салалары (технологиялық, санитарлық-техникалық, коммуналдық-тұрмыстық қажеттіліктер). Отын-энергетикалық ресурстарды өндіру мен тұтынудың технологиялық бірлігі ОЭК түрлі бөліктері арасында, әсіресе электр энергетикасында өте тығыз ақпараттық байланыстардың қажеттілігіне әкеледі. Мұнда басқару деңгейіне (станциялар, желілер, жүйелер, елдің бірыңғай энергия жүйесі) және меншік нысанына (мемлекеттік, акционерлік, ұжымдық, жеке) қарамастан барлық электр энергетикалық объектілерді біріктіретін бірыңғай жедел басқару жүйесі бар. Әр түрлі салалар мен ОЭК құрамдас бөліктері шаруашылық жағынан дербес нарық субъектілері бола отырып, қазақстандық және әлемдік энергетикалық нарықта экономикалық біріктіріледі: * тікелей шарттар бойынша; * тауар-шикізат биржалары арқылы; • мемлекеттік тапсырыс бойынша; * экспортқа квота бойынша және т. б. Сонымен бірге ОЭК технологиялық бірлігі энергетикалық нарық субъектілерін өзара тәуелді етеді. Мұндай жағдайда жылу және электр энергетикасында табиғи монополияның пайда болуы мүмкін емес. Тұтынушылар сөздің толық мағынасында электр және жылу желілеріне байланған. Электр энергетикасы, мұнай және газ өнеркәсібі сияқты салаларда барлық өндірісті бірнеше ірі компаниялар бақылайды. жүктеу/скачать 261,58 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|