Білім беру бағдарламасы үшін жылу энергетикасы Нұр- султан 021 тақырып. Энергетикалық кәсіпорындардың сипаттамалары


Өндірістік процестің үздіксіз сипаты



бет2/60
Дата19.09.2023
өлшемі261,58 Kb.
#108661
түріБілім беру бағдарламасы
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   60
Байланысты:
Д РІСТЕРДІ ЫС А КУРСЫ Жылу энергетикасында ы тиімділікті есепт

2. Өндірістік процестің үздіксіз сипаты

Бұл ерекшелік автоматтандырудың жоғары деңгейін білдіреді өндіріс және технологиялық процесті басқару. Демек, Электр энергетикасы халық шаруашылығының аз еңбекті қажет ететін салаларының қатарына жатады, ал энергетикалық кәсіпорындардың өндірістік шығындарында еңбекақы төлеу бойынша құраушы болмашы үлес алады.


3. Энергетикалық жабдық жұмысының күрделілігі және ерекше жағдайлары- электр станцияларында орнатылған энергетикалық жабдық конструктивтік күрделілігімен және үлкен металл сыйымдылығымен ерекшеленеді. Пайдалану процесінде ол жоғары температураның, қысымның, химиялық белсенді ортаның, радиоактивтіліктің әсеріне ұшырайды. Сондықтан оны дайындау кезінде осы жүктемелерге төтеп бере алатын арнайы қонақжай Конструкциялық материалдар қолданылады. Көрсетілген факторлар Электр энергетикасы объектілерінің жоғары капитал сыйымдылығын анықтайды.


4. Генерациялайтын қондырғылардың өзара алмастырылуы технологиялық өзара алмастырылуы өңірді электрмен жабдықтау есебін шешудің көп нұсқалылығын алдын ала анықтайды. Ең жақсысын таңдау арнайы экономикалық есептеулер негізінде жүзеге асырылады.


5. Электр энергиясын өндірудің төмен пәк


Электр энергетикасы халық шаруашылығының отын қажет ететін салаларына жатады.


6. Қоршаған ортамен өзара іс-қимыл


Станциялардағы өндіріс технологиясының өзіндік ерекшелігі – өзендерге, көлдерге, тоғандарға, сондай-ақ атмосфераға үлкен мөлшерде жылудың үздіксіз төгілуі болып табылады, бұл елеулі экологиялық проблемаларды тудырады және арнайы табиғат қорғау техникалық құрылғыларын салуға және пайдалануға үлкен шығындарға әкеп соғады.


2.Энергетикалық шаруашылық


Энергетикалық шаруашылық халық шаруашылығын тікелей отын, электр және жылу энергиясы, ыстық және суық су, сығылған және салқын ауа және т. б. түрінде отын-энергетикалық ресурстармен қамтамасыз етуге арналған құрылғылар мен процестер кешенін білдіреді.


Энергетикада энергетикалық шаруашылықтың ішіндегі байланыстар мен жүйелер және басқа шаруашылық және салалық жүйелер мен құрылымдармен сыртқы байланыстар бар. Энергетиканың екі бағытын атап өтуге болады: біріншісі энергия өндіруші (мұнай, газ, көмір, Атом және т.б.) және энергия өндіруші (электр энергетикасы және Жылу энергетикасы) салаларды біріктіреді; екіншісі – энергия тұтынатын, яғни тікелей отын, электр энергиясы, жылу және басқа да энергия ресурстарын тұтынатын салалар.

Халық шаруашылығы салалары мен ел халқын (тұтынушыларды) энергия ресурстарының әртүрлі түрлерімен қамтамасыз ету үшін мыналар пайдаланылады: көлік (темір жол, автомобиль, құбыр және т.б.), электр және жылу желілері, отын ресурстарының қоймалары, генерациялайтын, жинақтайтын, түрлендіретін, беретін және бөлу құрылғылары. Бұл жүйелердің барлығы өзара байланысты және жеткілікті сенімділік деңгейімен көзделген энергиямен жабдықтауды қамтамасыз етуге бағытталған. Соңғысы ресурсты өндіруден оны тұтынуға дейінгі қандай да бір энергия ресурстарымен (мысалы, көмірмен) жабдықтау элементтері немесе буындары бірыңғай тізбекті білдіреді, онда буындардың бірінде өзгеріс барлық басқа буындардың өзгеруіне әкеледі.


Энергетиканың сыртқы байланыстары екі бағытта көрінеді: жедел және қамтамасыз ету.


Жедел сыртқы байланыстар өнеркәсіптің, көліктің, ауыл шаруашылығының, коммуналдық-тұрмыстық шаруашылықтың технологиялық процестерімен жүзеге асырылады. Бұл байланыстардың ажырамауы электр энергиясын және жылуды өндіру, беру және тұтыну процестеріне практикалық сәйкес келуімен анықталады. Елеулі көлемде энергияны сақтау мүмкіндігінің болмауы генерациялайтын қуаттарда, жылу және атом электр станцияларындағы отында, су станцияларындағы суда резервтер құру қажеттілігіне алып келеді.


Отын өнеркәсібін, металлургияны, Машина жасауды, құрылыс индустриясын, көлік құрылғыларын дамытуды алдын ала келісу үшін сыртқы байланыстарды қамтамасыз ету қажет.

Бастапқы отын-энергетика ресурстарын өндіру мен қайта өңдеуді, оларды қайта құруды және тұтынушыларға пайдалануға ыңғайлы нысанда жеткізуді қамтамасыз ететін кәсіпорындар, қондырғылар мен құрылыстар жиынтығы отын-энергетика кешенін (ОЭК) құрайды.


Энергетикалық шаруашылықтың ерекшеліктері экономикалық зерттеудің жүйелік әдісін қолдану қажеттігіне алып келді. Энергетикадағы оптимизациялық техникалық-экономикалық есептеулер жекелеген энергетикалық қондырғылардың, энергетикалық өнім түрлерінің кең өзара алмасуына және энергия қондырғыларының салыстырмалы жоғары капитал сыйымдылығына байланысты аса маңызды. Электр энергиясын өндіру үшін конденсациялық электр станциялары (КЭС), жылу электр орталықтары (ЖЭО), гидроэлектр станциялары (ГЭС), атом электр станциялары (АЭС) және т. б. пайдаланылуы мүмкін. Жылу өндіру үшін ЖЭО, қазандық, кәдеге жарату қондырғылары қолданылады. Олар әртүрлі бу параметрлерінде жұмыс істейтін және органикалық отынның, газдың, көмірдің, мазут пен Т.Б. түрлерін және дәстүрлі емес энергия көздерін пайдаланатын агрегаттар орнатылуы мүмкін. Нұсқалардың көп саны, сондай-ақ энергия тасымалдау және оны тұтынушыларда пайдалану сатыларында да бар. Өнім түрлерінің өзара алмасуы осы қондырғыларда әртүрлі энергия тасымалдаушыларды пайдалану мүмкіндігімен анықталады, мысалы, жылыту пештерінде табиғи газды немесе электр энергиясын, компрессордың бу немесе электр жетегін және т. б. пайдалану.


Отын-энергетика кешені өте күрделі болып табылады. Отын өнеркәсібі мен электр энергетикасын дамытуға өнеркәсіптегі жиынтық капитал салымдарының 40% - ына дейін жұмсалады.

Ел аудандарында кәсіпорындарды орналастыру жөніндегі міндеттерді шешу кезінде энергетикалық фактор елеулі рөлге ие болуы мүмкін. Электр станцияларының, әсіресе ірі су электр станцияларының орналасуы олардың айналасында өнеркәсіптік кешендердің қалыптасуына көп әсер етеді.


Энергетикалық шаруашылықтың өзіндік ерекшелігі онда әртүрлі қондырғылардың болуы, тек бастапқы ғана емес, қайталама энергия ресурстарын пайдалану болып табылады.


Қайталама энергетикалық ресурстарға технологиялық агрегаттарда (қондырғыларда) пайда болатын, агрегаттың өзінде пайдаланылмайтын, бірақ басқа агрегаттарды энергиямен жабдықтау үшін ішінара немесе толық пайдаланылуы мүмкін қалдықтардың, жанама және аралық өнімдердің энергетикалық әлеуеті жатады.


Жекелеген аудандардың энергия ресурстарымен қамтамасыз етілуін талдау оның біркелкі еместігін көрсетеді. Елдің қалған аудандарының көпшілігі меншікті энергия ресурстарымен жеткілікті мөлшерде қамтамасыз етілмеген, бұл ретте осы аудандардың энергетикалық қауіпсіздігі проблемасы туындайды.


Энергетикалық қауіпсіздік - ел экономикаларының, жекелеген өңірлердің, кәсіпорындардың, азаматтардың сенімді Отын және энергиямен қамтамасыз ету қаупінен қорғалу жағдайы.


Энергетикалық ресурстармен қамтамасыз етілу деңгейі әртүрлі елдердің энергетикалық қауіпсіздігін арттырудың мынадай жалпыланған факторларын атап көрсетуге болады:


- стратегияны, бағалау әдіснамасын және мониторингті дамыту
энергетикалық қауіпсіздік
- отын-энергетика кешенін жаңғырту және қайта құрылымдау
кешен.
- энергетикалық жүйелердің жұмыс істеу сенімділігін арттыру;
қондырғылар.
- отын-энергетикалық ресурстарды әртараптандыру, энергияның баламалы көздерін пайдалану.
- өнеркәсіпте, ауыл шаруашылығында, көлік пен әлеуметтік салада жаңа технологиялар мен жабдықтарды әзірлеу және енгізу есебінен энергияны пайдаланудың тиімділігін арттыру.
− энергия шығындарын азайтуды, қайталама энергетикалық ресурстарды және т. б. пайдалануды қоса алғанда, энергия үнемдеудің қолданыстағы әлеуетін іске асыру.
- жеке отын-ға ішінара қайта бағдарлау-
энергетикалық ресурстар

Энергетикалық қауіпсіздіктің қосымша өлшемі ретінде энергетикалық қауіпсіздік көрсеткіштері мониторингінің кіші жүйелерін, энергетикалық қауіпсіздік жай-күйінің дағдарысының ағымдағы шекті деңгейлерін айқындауды және экономиканың энергетикалық құрауышын дамытудың ұзақ мерзімді және орта мерзімді болжамдарын жасауды қоса алғанда, ұлттық ақпараттық-талдау жүйесінің болуын қараған жөн.






Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   60




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет