Спортпсихологиясы - жарыс және жаттығу жағдайларында адам психикасының дамуы мен қалыптасуын және топтық өзара әрекеттестіктің заңдылықтарын зерттейтін психология ғылымының бағыты.
Стресс- адамның шамадан тыс зорлануы, кез келген күшті әсерден адамда пайда болатын психофизиологиялық күй. Стресс ұғымын 1936 жылы канадалық физиолог Г.Селье енгізді.
Сублимация - аффектілік елігулер энергиясын әлеуметтік қарекет пен мәдени шығармашылдық мақсаттарына өзгерту және сол бағытқа бұру болып шығатын психикалық процесс.
Сурдопсихология– есту қабілеті бұзылған адамдардың психикалық дамуын, оқыту мен тәрбиелеу жағдайында бұл дамуды желтіру мүмкіндіктерін зерттейді.
Табандылық - адамның алған бетiнен қайтпай, көздеген мақсатына қайткен күнде де жетудi көздеуде көрiнедi. Ол қажымай-талмай әрекет етiп, осы жолда небiр қиыншылыққа төзiп, оларды жеңiп отырады. Мұндай адамның ерiк күшi қиыншылыққа қарсы батыл күрес үстiнде одан сайын нығая түседi.
Талант- арнайы қабілеттердің дамуының биік деңгейі, бір әрекетті шығармашылықпен орындау мүмкіншілігін қамтамасыз ететін қабілеттердің ерекше қиысып келуі.
Тахистоскоп - лабораториялық экперименттік зерттеу әдісінде, зейіннің көлемін анықтау үшін қолданылатын аспап.
Тәртiптiлiк- адамның өз қимыл -қозғалысын, ойы мен тiлегiн әр уақытта ұжымның ырқына бағындыра алу қабiлетi. Адамның тәртiптiлiгi оның жинақтылығымен, iс-әрекеттiң жоспарлығымен тығыз байланысты.
Тежелу - белсенді, қозумен ажырағысыз байланысты, жүйке орталықтары немесе жұмысшы органдары қызметін кідіртуге апарып соғатын процесс. Жүйке орталықтарына қатыстылар орталық тежелу, екіншілері перифериялық тежелу деп аталады. Перифериялық тежелуді кезбе жүйкені ырғақты тітіркендіру кезінде жүректің кідірлететінін анықтаған ағайынды Эр. және Эд. Веберлер 1840 жылы ашты. Орталық тежелуді 1863 жылы И.М.Сеченов ашты.
Темперамент– жүйке жүйесінің тума қасиеттерінен, туындайтын адамның жеке өзгешеліктерінің бірі. Темперамент организмнің физиологиялық өзгешеліктерімен, әсіресе, жоғары жүйке қызметінің тума қасиеттерімен шарттас психикалық құбылыс. Жоғары жүйке қызмет типтерінің күшіне, тепе-теңдігіне және қозғалғыштық ерекшеліктеріне сәйкес темпераменттің төрт түрі
24
сипатталады. Олар: холерик, сангвиник, флегматик, меланхолик.
Тестілер - жеке тұлғаның даралық психологиялық қасиеттерін, сондай-ақ білімін, білігі мен машығын салыстырмалы шамалармен өлшеуге арналған стандартталған тапсырмалар, психологиялық диагностиканың негізгі әдістерінің бірі.
