Білім және ғылым министрлігі
Резисторлардың тізбектеліп, параллель және аралас жалғанулары
жүктеу/скачать 7,98 Mb.
|
| Резисторлардың тізбектеліп, параллель және аралас жалғанулары.
Жұмыстың мақсаты – Резисторлардың тізбектеліп және параллель жалғануын тексеру, тізбектің бөліктеріндегі кернеу түсуімен ток күшінің және осы бөліктегі кернеудің өзгеруін бақылау. Жұмысқа дайындық Электр тізбегінде әр түрлі кедергісі бар бірнеше энергия тұтынушылар болуы мүмкін. Генератордың сыртқы тізбегі R1,R2, R3 кедергілері бар үш энергия тұтынушыларынан тұрсын дейік. Әрбір тұтынушының тұйықталған бір электр тізбегіне бірінен соң бірін тізіп жалғауды тізбектеп қосу деп атайды. Мұндай тізбекте барлық тұтынушылардан бірдей ток өтетініне көз жеткізу қиын емес. Ал сыртқы тізбектің кедергісі тұтынушылар кедергісінің қосындысына тең болады. Біздің жағдайда Ом заңы формуласы мынадай түрде болады: Сонымен,тізбектеп қосылған үш өткізгіш болғанда, тізбектің жалпы кедергісі , ал сыртқы тізбектің кедергісі . Энергия көзінің қысқыштарындағы кернеу, сыртқы тізбекке түсірілген кернеуге тең? Яғни U=E-IR0=I(R+R2+R3), мұндағы IR0- энергия көзінің ішкі кедергісіне түсетін кернеу. Тізбектеп қосылған энергия тұтынушыларының қысқыштарындағы кернеу? Ток пен қабылдағыш кедергісінің көбейтіндісіне тең, яғни . Сонымен, тізбектеп қосылған тұтынушылардағы кернеулер қосындысы энергия көзінің қысқыштарындағы кернеуге тең. Осыдан Қарастырылып отырған тізбектегі кернеу, оның арнайы бөліктеріндегі кернеулердің қосындысына тең. - эквивалентті кедергі. Осыдан, резисторлардың тізбектеліп жалғануында тізбектің арнайы бөліктеріндегі кедергілердің қосындысы - эквивалентті кедергіге тең.Яғни, Мұнда - бөліктің реттік нөмірі. Кей жағдайда резисторлардың тізбектеліп жалғануында, кедергілері бірдей n резисторлар эквивалентті кедергіге тең.
Теңдіктің екі жағында - көбейтсек, онда Мұнда резисторларлың жалпы қуаты, Параллель жалғануда барлық резисторлар тізбектің бір түйініне қосылады және бір ғана кернеу астында болады. онда . Параллель жалғанған тармақтардың жалпы екі нүктесі болады- А және Б түйініне кедергіліремін тармақтар келеді. Кирхгофтың бірінші заңына сәйкес тізбектің тармақталмаған бөлігіндегі резисторлардың тогы I, олардың токтарының алгебралық қосындысына тең. 2 теңдіктен, параллель жалғанған резисторлардың тармақтарындағы токтар тармақтың өткізгіштігіне тура пропорционал немесе тармақ кедергілеріне кері пропорционал орналасады. 1 және 2 теңдіктің орнына қойғанда, мынаны аламыз: + 3 теңдіктен, мынаны аламыз: резисторлардың эквивалентті өткізгіштігі олардың өткізгіштерінің алгебралық қосындысына тең. жалғанған элементтер немесе тармақтарды жалпы түрде былй жазады. мұнда - - шы элемент немесе тармақ өткізгіштігі. Екі параллель жалғанған тармақтар үшін Осыдан R Егер параллель жалғанған тармақтардың саны екіден көп болса, онда тізбектің эквивалентті өткізгіштігін 5, одан кейін тізбектің эквивалентті кедергісіне қарама- қарсы мәнін табамыз. Параллель жалғанған n тармақтардың бірдей кедергілерін былай есептейміз,
R Ал тізбек бөлігіндегі қуат P R R Мұнда, - параллель жалғанған резисторлар қуаты. Осыдан, параллель жалғанған резисторлардың тармақтарындағы қуаттар тармақтың кедергілеріне тура пропорционал . - энергияның сақталу заңына сәйкес, бөлек тармақтардың қуаттарының алгебралық қосындысына тең. P 1- сурет жүктеу/скачать 7,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|