Өткізгіштерде кернеу мен қуаттылық шығындарын өлшеу.
Жұмыстың мақсаты – электр тасымалдаушы желінің моделін зерттеу және алыс қашықтықтарға тасымалданатын тұрақты ток электр энергиясының берілуінде өткізгіштерде кернеу мен қуаттылық шығындарының негізгі заңдылықтарын орнату, яғни кернеу шығынының шамасы қандай фактордан болатынын тексеру.
Жұмысқа дайындық.
1. Нағыз зертханалық жұмыста сымдардағы кернеу шығыны үш модельді желіде зерттеледі: А-а, Б-б, В-в, бір-бірінен ұзындығы ℓ, сымның қимасы S және сым материалының меншікті кедергісі ρ арқылы ерекшеленеді. Әр түрлі факторлардың әсер етуінен кернеу шығыны мына формула арқылы есептеледі.
∆U =
мұнда, I – желідегі ток күші (1 сур).
Негізінде сымдарды мыстан (ρм=0,0175 Ом×мм²/м) немесе алюминиден (ρал=0,029Ом ×мм²/м) ал кейде болаттын (ρб=0,13-0,25 Ом×мм²/м) жасайды. Желінің басы және аяғында кернеу шығынын, кернеу айырымы арқылы да есептеуге болады.
∆U =
Кейде кернеу шығынын пайыздық көрсеткіштермен өрнектейді.
e =
Практикалық есептеулерде е-ні 2-10% дейін берілісі және керекті сым қимасын былай есептейді.
S =
- сурет
2. Кернеу шығынынан басқа, жиіде және қуат шығыны болады: сымдарды күйдіру пайдасыз. Қуат шығыны.
∆P=∆UI=P1 – P2
мұнда Р1 – генератор қуаты, Р2 – тұтынушы қуаты.
Желінің ПЭК-і.
I = =
негізінен 90-98% құрайды.
Тұтынушы – р соңынан ғана емес желінің ортасынан да қосылады (2 сур), онда
Мұнда ∆ – желінің 1-ші теліміндегі кернеу шығыны.(А-а);
– желінің 2-ші теліміндегі кернеу шығыны (Б-б). Бір тұтынушының кедергісінің қзгеруі, осы және де өзге де тұтынушыдағы кернеудің өзгеруін әкеледі. Бірінші тұтынушыдағы қосылған сымдардың санының жоғарылауы (R1) 1-ші телімдегі желі /А кернеуінің шығыны және ток күші жоғарылайды, U1 кернеуі төмендейді және де U2 кернеуі төмендеуді, сондай 2-ші тұтынушыдағы ток күші де төмендейді.
- сурет
Өз білімдерін тексеру үшін қорытынды сұрақтар.
Зертханалық жұмыстың мақсаты қандай?
Электр тасымалдаушы желінің кедергісі қандай факторға байланысты?
Сымдардағы кернеу шығыны қандай факторға байланысты?
Не үшін сымдардағы кернеу шығыны теріс құбылыс деп саналады?
Қандай тәсілдермен кернеу шығынын азайтуға болады?
Сымдардағы кернеу шығыны қандайқандай формула арқылы есептеледі№
е- нің белгілі мәндерінде сымның қимасының есептелу формуласын жаз.
Не үшін қалалық тораптың кернеуі, күндізге қарағанда кешке төмен болады?
Сымдардағы қуат шығыны қандай факторларға байланысты.
Электр тасымалдаушы желінің п.ә.к-і неден бағынышты?
1- кесте
|
|
|
Атауы
|
Типі
|
Саны
|
Техникалық сипаттамасы
|
|
Амперметр
Вольтметр
Электр тасымалдаушы желінің
моделі
Шамды реостат
|
|
2
3
3
2
|
|
Жұмыстың орындалуы
1. А-а желісін пайдалана отырып, тізбек құрастыру. (1 сур)
2. Тізбекті қосып, керекті кернеуді орнату. Сымдағы керену шығынын ток күшіне әсерін тексеру. Мәндерін 2- кестеге енгізу.
2- кесте
3. Тексеруді Б-б және В-в жиілілерін қайталау.
4. А-а және Б-б желілерін қолданып, тізбек құрастыру (2 сур).
5. Тізбекті қосып, керекті кернеуді орнату. Желінің ағындағы тұтынушылардың ток күшіне жүктеменің R2 әсерін және желінің басында, ортасындағы, дәне соңында кернеуді тексеру. Мәндерін 3- кестеге енгізу.
6. Өзгеретін жүктемеге R1 тексеруді қайталау.
Нәтижелердің тәжірибелі тексерілуі.
1. Абсолютты шамаларға және пайыздық шамалары мен берілген желідегі кернеу шығынын есептеу.
2. Жұмыстың орындалуындағы 2 және 3 пункттарға сәйкес қуат шығынын және ПӘК есептеу.
3. Зертханалық жұмыс бойынша қорытынды жасау: а) кернеу шығынына өзге факторларға әскрін. б) жүктемеден тасымалдау желісіне ПӘК бағыныштылығын.
4. Қорытындыны есепке жазу.
Зертханалық жұмыс №8
Достарыңызбен бөлісу: |