Қабаттасу тәсілімен токты анықтау

1. Егер тармақталған электр тізбегінің көздері әрбір тармақта болса, онда ток кернеуін есептеуде қабаттасу тәсілін қолдануға болады.

Бұл тәсіл, тек қана бір көзге әрекет ететін, барлық тармақтарда пайда болатын, жиілік ток кернеуін табу мен ерекшеленеді. Басқа көздердің э.қ.к-і есептелмейді, бірақ олардың ішкі кедергісі есептеледі. Одан кейін, барлық тармақтардағы, екінші, үшінші және т.б. көздердегі токтар есептеледі.

Сол себептен әрбір тізбекте қанша көз болса, тармақта сонша жиілік ток болады. Әрбір тармақтағы наөты тоқ – осы тармақтағы жиілік токтардың алгебралық қосындысы арқылы есептеледі.

Зертханалық жұмыстарда ортасында нөлі бар көп магнитті –электрлі жүйе аспабы қолданылады. Егер ток аспаптың ішіне бағытталса, оң таңбадан теріс таңбаға онда, бағыттама сызығы оңға бағытталады. 1 суреттегі сұлбада, аспаптардың қосылу полярлығы, нақты токтардың таңдалған бағытына сейкес келеді. Егер токтардың бығыттары таңдалған бағытпен сәйкес келсе, онда барлық бағыттама сызықтары оңға бұрылуы тиіс. Егер бығыттама сызықтары солға бұрылса, онда ток бағыты, сұлбада көрсетілген бағытпен сәйкес келмейді., ал токтың өзі теріс деп есептеледі.

1. 
   Кедергілердің және э.қ.к-ң берілген мәндері бойынша, тізбекті қабаттасу тәсілі арқылы есептеу. Табылған мәндерді 1 кестеге енгізу
   

1. 
   Зертханалық жұмыстың мақсаты қандай?
   
2. 
   Жиілік токтар деген не?
   
3. 
   Қабаттасу тәсілі арқылы токты анықтаудың есептеулері немен қорытындыланады?
   
4. 
   Зерттелетін сұлбада әрбір көзден шығатын жиілік токтың бағытын көрсет.
   
5. 
   Миллиамперметрдің бағыттама сызығы нөлдік белгіденсолға ауытқуы нені білдіреді?
   
6. 
   Егер тармақтың жалпы ток күші және кедергілері белгілі болса, параллель тармақтың біреуінің ток күшін есептеу формуласын жаз.
   
7. 
   Егер тізбекте тек бірінші көздің әсерінен ток орнатылса, 1- суреттегі сұлбада ауыстырып қосқыштар В1 және В2 қандай жағдайда болады?
   
8. 
   Зерттелетін сұлбада 1-ші көздің әсерінен жиілік токтардың күшін есептеу формуласын жаз.
   
9. 
   Нақты токтарды есептеуде қандай жиілік токтар оң, ал қандай теріс деп саналады?
   
10. 
    1-ші сурет сұлбасында ток күшін дұрыс есептеуді және өлшеуді қалай тексереміз?
    

2. 1 суретке қарап тізбек құрастыру.

3. Бірінші және екінші жиілік токтарды өлшеу. Мәндерін 1 кестеге енгізу.

4. Тізбектегі нақты токтарды өлшеу.

2. Зертханалық жұмыс бойынша қорытынды жасау: а) токтардың қабаттасу тәсілімен ә)есептелінгенін тәжірибелі пысықтау б) тәжірибені және сеептеу нәтежелерін сәйкес келмеуінің себебін тексеру.

3. Қорытындыны есепке жазу.


Зертханалық жұмыс № 9