Биохимия кафедрасы
ҮКЦ-да жүретін реакциялар
жүктеу/скачать 1,47 Mb. Pdf көрінісі
|
| ҮКЦ-да жүретін реакциялар
1-реакция. ҮКЦ дағы реакциялар оксалоацетат(ҚСҚ) пен ацетил-КоА-ның конденсациялануынан цитраттың түзілуінен басталады: + ÑÍ 2 Ñ Î ÑOOÍ ÑOOÍ ÑÍ 2 Ñ ÑOOÍ ÑOOÍ SKoA C ÑÍ 3 Î àöåòèëÊî À Í 2 O ÑOOÍ Í O ÑÍ 2 ÊÑÊ Öèòðàò Í SKoA 2-реакция. Цитрат аконитаза ферментінің қатысуымен цис- аконитатқа айналады,бұл кезде су бөлініп шығады: ÑÍ 2 Ñ ÑOOÍ ÑOOÍ ÑOOÍ Í O ÑÍ 2 Öèòðàò Í 2 O ÑÍ 2 Ñ ÑOOÍ ÑOOÍ ÑOOÍ ÑÍ Öèñ-àêî í èòàò 3-реакция. Цис-аконит қышқылы гидратазаның әсерінен суды қосып алып изоцитратқа айналады: 75 ÑÍ 2 Ñ ÑOOÍ ÑOOÍ ÑOOÍ ÑÍ OÍ Èçî öèòðàò ÑÍ 2 Ñ ÑOOÍ ÑOOÍ ÑOOÍ ÑÍ Öèñ-àêî í èòàò Í 2 O Í 4-реакция. Изоцитратдегидрогеназа ферментінің әсерінен изоцитрат оксалосукцинатқа дейін тотығады. Бұл үрдіс кезінде ҮКЦ-да бірінші рет тотығу-тотықсыздану реакциясы жүргендіктен, бірінші тотықсызданған дегидрогеназа- НАДН2 түзіледі: ÑÍ 2 Ñ ÑOOÍ ÑOOÍ ÑOOÍ ÑÍ OÍ Èçî öèòðàò Í Í ÀÄÍ 2 Í ÀÄ ÑÍ 2 Ñ ÑOOÍ ÑOOÍ ÑOOÍ Ñ Î êñàëî ñóêöèí àò Í O ÈÄà 5-реакция. Оксалосукцинат(қымыздықянтарь қышқылы) оксало-сукцинатдегидрогеназа ферментінің әсерінен декарбоксилденіп -кетоглутаратты түзеді: ÑÍ 2 Ñ ÑOOÍ ÑOOÍ ÑOOÍ Ñ Î êñàëî ñóêöèí àò Í O ÑO 2 ÑÍ 2 ÑOOÍ ÑOOÍ Ñ àëüô à-êåòî ãëóòàðàò O ÑÍ 2 6-реакция. Екінші тотығу-тотықсыздану реакциясы. ҮКЦ –да -кетоглутарат комплексті -кетоглутаратдегидрогеназды ферментпен катализденіп СО2-ні бөледі де , сукцинил-КоА- ны және екінші молекула НАДН2-ні түзеді: 76 ÑÍ 2 ÑOOÍ ÑOOÍ Ñ àëüô à-êåòî ãëóòàðàò O ÑÍ 2 Í ÀÄ Í ÀÄÍ 2 HSKoA CO 2 SKoA C ÑÍ 2 Î ñóêöèí èëÊî À ÑÍ 2 ÑOOÍ 7-реакция. Сукцинил-КоА сукцинил-КоА-синтетаза ферментінің әсерінен сукцинатқа айналады. Субстраттан фосфорлану нәтижесінде энергия қоры ГТФ түзіледі: SKoA C ÑÍ 2 Î Ñóêöèí èëÊî À ÑÍ 2 ÑOOÍ HSKoA ÃÄÔ +Í 3 ÐÎ 4 ÃÒÔ ÑÍ 2 ÑÍ 2 ÑOOÍ ÑOOÍ Ñóêöèí àò Түзілген ГТФ нуклеозиддифосфаттың көмегімен АТФ-ке айналады: ГТФ + АДФ → АТФ + ГДФ 8-реакция. Сукцинат сукцинатдегидрогеназа ферментінің әсерінен тотығу-тотықсыздану реакциясына түсіп өнім фумаратты және оған қоса тотықсызданған ФПН2-ні түзеді: ÔÏ Í 2 ÑÍ 2 ÑÍ 2 ÑOOÍ ÑOOÍ Ñóêöèí àò ÑÍ ÑÍ ÑOOÍ ÑOOÍ Ôóì àðàò ÑÄà ÔÏ Сукцинатдегидрогеназаның әсері малонатпен (-ООС-СН2-СОО) және оксалоацетатпен тежеледі. Фермент АТФ-пен, фосформен және сукцинатпен активтелінеді. Сукцинатдегидрогеназа –флавопротеин-темір-сульфидтік комплекс, ол электрон тасымалдану 77 тізбегімен тығыз байланысты. Фермент митохондрияның ішкі мембранасына батырыла орналасқан, митохондриялық матрикске кірмейді. 9-реакция. Фумаратгидратаза ферменті фумаратты қайтымды гидратациялау арқылы L- малатқа айналдырады: ÑÍ ÑÍ ÑOOÍ ÑOOÍ Ôóì àðàò Í 2 O ÑOOÍ ÑOOÍ Ì àëàò ÑÍ OÍ ÑÍ 2 Ôóì àðàçà 10-реакция. ҮКЦ-ның соңғы реакциясы малатдегидрогеназа ферментінің әсерінен тотығу- тотықсыздану реакциясы жүріп, малат оксалоацетатты түзеді және тағы бір молекула НАДН2 түзіледі. ÑOOÍ ÑOOÍ Ì àëàò ÑÍ OÍ ÑÍ 2 Í ÀÄ Í ÀÄÍ 2 Ì Äà ÑOOÍ ÑOOÍ Î êñàëî àöåòàò ÑÍ 2 Ñ O жүктеу/скачать 1,47 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|