жиынтығы гаплоидты Сомалық жасушалардағы хромасомалар жиынтығы:2n Адамтектес маймылдағы (шимпанзе) хромосома саны:48 Центромера хромосоманың дәл ортасында орналасып, тең екі ашаға бөлінген хромосоманың типі: Метацентрлі Центромера хромосоманың ортасынан сәл оңға не солға қарай орналасып, хромосоманың тең емес екі ашаға бөлінуі: Субметацентрлі Цетромера хромосоманың бір ұшына жақын орналасып, тең емес екі ашаға бөлінуіп, бір ашасы ұзын, екіншісі қысқа болуы: Акроцентрлі Центромера хромосоманың ұшында орналасқан хромосома типі:Телоцентрлі Кейбір хромосомаларда екінші буын өте ұзын, хромосоманың аз бөлігін негізгі бөлігінен бөліп тұрады: Спутникті (қосшы) хромосомада Қалыпты хромосома жиынтығының екі рет кемуі:Гаплоидия Хромосома терминін алғаш ғылымға енгізген ғалым: Вильгельм Вальдейер
Зат алмасу мен энергия айналымы Тірі ағзаның қоршаған ортамен үздіксіз байланысын сипаттайтын құбылыс:Зат алмасу Ағзада кезектесіп жүретін әр түрлі химиялық реакциялардың жиынтығы: Зат алмасу Жасушада заттардың түзілу, ыдырау процестері: Зат алмасу Энергия көзінің түзілуі: Органикалық заттардың ыдырауы мен тотығуынан Тыныс алу негізін салған ғалымдар: М.В.Ломоносов, А.Т.Лавуазье Энергетикалық нуклеотид: АТФ Энергия айналымындағы универсалды зат: АТФ АТФ молекуласының құрамы: Аденин, рибоза, фосфор қышқылының қалдығы АТФ молекуласының құрамындағы фосфор қышқылының қалдық саны: 3 2 моль АТФ тен бөлінетін энергия мөлшері: 80кДж Фосфор қышқылының 1 молекуласы гидролизденгенде бөлініп шығатын энергия мөлшері:40 кДж Зат алмасудың сатылары:4 Зат алмасу мен тікелей байланысты:Ыдырау өнімдерін шығару қызметі Ағзада енді қайта пайдаланбайтын зат алмасудың соңғы өнімдері: Ыдырау өнімдері Ағзада түзілетін әр түрлі зинды заттар төмендегі күйінде болады: Қатты сұйық, газ Метаболизмнің соңғы өнімдерін сыртқа шығаратын мүшелер: Тері, өкпе, бүйрек, ішек Ыдырау өнімдерін шығаруға қатысатын мүшелер: Бүйрек, өкпе, тері Зат алмасудың соңғы өнімдері: СО2, Н2О, NН3 Денеден шығарылатын құрамында азоты бар зиянды заттар: Несепнәр, зәр қышқылы, аммиак Пайдалы жұмысқа жарамайтын энергия: Энтропия Жасушадағы пластикалық және энергетикалық алмасу процесінің жиынтығы:Метоболизм,
