Биотехнологияда бактериялардың геномы толық анықталғандықтан оларды зерттеулерде кеңінен қолданылады. Бактерияларды қолдану үшін оларды микробиологиялық лабораторияларда өсіру қажет. Ол бірнеше кезеңді қамтиды.
А
В
С
(і) Асептикалық процесс көрсетілген суретті анықтаңыз. [1]
........................................................
Төменде бактериялардың сыртқы мембранасының екі түрлі құрылысы берілген
.............................................................................................................................................. [1]
(іі) А бактериясының мембрана құрылысының 2 ерекшелігін сипаттаңыз.
..........................................................................................................................................................
................................................................................................................................ [2]
Адам инсулины лабораторияда Escherichia coli бактериясының штамынан рекомбинантты ДНК (рДНК) технологиясы арқылы синтезделініп алынады. Бұл процесс адамның ұйқы безі жасушаларынан алынған инсулинді кодтайтын мРНКдан басталады.
(і) Рекомбинатты ДНҚ алу үшін қолданылатын әр ферменттің қызметін сипаттаңыз. Кері транскриптаза.................................................................................................................
ДНҚ полимераза....................................................................................................................
Рестриктаза ............................................................................................................................
ДНҚ лигаза [4]
(іі) Төменде аталған процесстің сызбасы көрсетілген.
ДНК лигаза ферментінің жұмыс жасайтын бөлігін Х деп сызбада белгілеп көрсетіңіз.
[1]
4. 2011 жылы оңтүстік қореялық ғалымдар Бигель итінің жасушасын клондау арқылы осы иттің клонын алды, оны Тегон деп атады. Оған қараңғыда ультра күлгін сәулесін түсірсе ол жарқырайды.
Суретте клонданған Бигель күшігі.
Клондау негізі бір жасушаның бөлініп біртекті көптеген жасушалардан ұлпа, мүшелердің түзілу процессі болып табылады.
(і) Жасушаның бөліну түрін анықтаңыз.
............................................................................... [1]
(іі) Адамның әр түрлі ауруларын медицинада зерттеуде клонданған сүтқоректі жануарларды пайдаланудың 2 артықшылығын түсіндіріңіз.
................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................... [2]
5. Өсімдікті микроклондау үшін аналық өсімдіктің кішкене бөлігін алады. Осы кішкене бөлікті білдіретін терминді атаңыз.
.................................................................................................................................................. [1]
(іі) Өсімдікті микроклондау арқылы көбейтудің ұрық арқылы көбейтуден қандай екі артықшылығы түсіндіріңіз.
................................................................................................................................................................
.......................................................................................................................................... [2]