«Биология» пәнінен тоқсандық жиынтық бағалау спецификациясы 9-сынып



жүктеу/скачать 1,74 Mb.
бет10/12
Дата21.12.2022
өлшемі1,74 Mb.
#58802
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12
Бөлімбойыншабалл
саны

9.3А Қозғалыс

9.1.6.1 Қол бұлшық еттерінің максималды жұмыс күшін және күшке төзімділігін
зерттеу

Жоғары деңгей дағдылары
1

1

ТЖ

3

2

2


9.3B
Молекулалық биология

9.4.1.2 ДНҚ молекуласының қос шиыршықты құрылымын сипаттау

Қолдану


1

2

ҚЖ

3

3

3


9.3С
Жасушалық цикл

9.2.2.1 Жасуша айналымының интерфаза кезіндегі жүретін үдерістерді түсіндіру

Қолдану


2


3, 4


ҚЖ ТЖ

4


3


9

9.2.2.2 Митоз кезеңдерін сипаттау

Білу және түсіну

1

5

ҚЖ ТЖ

4

3

9.2.2.3 Мейоз кезеңдерін
сипаттау

Білу және
түсіну

1

6

ҚЖ

1

1

9.2.2.4 Митоз және мейоз
үдерістерін салыстыру

Қолдану

1

7

ТЖ

3

2

9.3D Тұқым қуалаушылық пен өзгергіштік заңдылықтары

9.2.4.2 Моногибридті будандастырудың цитологиялық негіздерін дәлелдеу және есептер
шығару;

Қолдану

2

8, 9

ТЖ ҚЖ

6


4

12

9.2.4.4 Толымды және толымсыз доминаттылықты
салыстыру

Қолдану

1

10

ТЖ

4

2

9.2.4.7 Жынысты анықтау кезінде хромосомалардың
рөлін түсіндіретін сызба

Қолдану

1

11

ТЖ

3

2







жасау






















9.2.4.8 Адамның қан тобының тұқымқуалауын және қан топтарын анықтау механизмін
түсіндіру

Қолдану

1

12

ҚЖ

3

3

9.2.4.10 Шежіре сызбасын құру

Қолдану

9.2.4.9 Адам генетикасын
зерттеудің негізгі әдістерін сипаттау

Білу және түсіну

1

13

КТБ

1

1

9.3E
Микробиология және биотехнология

9.4.3.1 Инсулин өндіру мысалында биотехнологиялық үдерістің
жалпы сызбасын сипаттау

Қолдану

1

14

ҚЖ

4

3

4

9.4.3.2 Биотехнологияда
өндірілетін өнімдерге мысал келтіру

Білу және түсіну

1

15

ТЖ

1

1

Барлығы













40

30

30

Ескерту: * - өзгеріс енгізуге болатын бөлімдер

Тапсырмалар мен балл қою кестесінің үлгісі

«Биология» пәні бойынша 3-тоқсанға арналған жиынтық бағалау тапсырмалары





  1. Төмендегі графикте спортшылардың қол жаттығуларын жасау кезіндегі бұлшықеттегі гликоген мөлшері берілген.


(а) Графиктегі мәліметтерді пайдалана отырып А және В спортшыларының жаттығу жасау қарқындылығының бұлшықеттегі гликоген мөлшерінің өзгерісіне қандай әсері бар екендігі туралы қорытынды жасаңыз.


[1]

(b) Жаттығу жасау аралықтарындағы уақыттың қол бұлшықетінің төзімділігіне әсері қандай екендігін болжаңыз.


[1]



  1. Төмендегі 2.1 суретінде ДНҚ молекуласының бөлігі көрсетілген.

(а) ДНҚ молекуласының құрылымдық бөліктері фосфор қышқылының қалдығы мен дезоксирибозаны суретке белгілеп көрсетіңіз.



(b) Бос бөліктерге комплементарлы азотты негіздерді толықтырыңыз.


[2]

[1]





  1. Жасушалық циклдің интерфазасындағы ДНҚның екі еселенуі жүретін кезеңді атаңыз

[1]



  1. Төмендегі 4.1 суретінде жасушалық циклдің сызбасы берілген.


(а) 4.1 суретіндегі сызбаға интерфазаның G1және G2 кезеңдерін тиісті әріптерді пайдалана отырып белгілеңіз.

(b) Интерфаза кезеңін неліктен дайындық кезеңі деп атайтындығын түсіндіріңіз.


[1]

[1]





  1. Төмендегі суретте сарымсақтың тамырының ұшында белсенді бөлініп жатқан жасушалар көрсетілген.


(а) 5.1 суретінде көрсетілген жасушалардың бөліну типін анықтаңыз.


[1]

(b) Жасуша бөлінуі кезіндегі профазада болатын өзгерістерді сипаттаңыз.


[2]



  1. Суретте жасушаның мейоздық бөлінуі берілген.

Суреттегі ақпаратты пайдаланып мейоз кезеңін анықтаңыз.


[1]



  1. Мейоз нәтижесінде 4 жасуша түзілсе, митоз нәтижесінде 2 жасуша түзіледі. Мейоз нәтижесінде түзілген жасушалардың митоздық жолмен бөлінген жасушалардан жоғарыда аталғаннан басқа 2 айырмашылығын салыстырыңыз.

1
2
[2]

  1. Мендельдің 1-заңын тұжырымдаңыз.

[1]



  1. Төмендегі сызбада бұршақ тұқымының сыртқы пішініне жауапты доминантты және рецессивті аллельді гендері көрсетілген. Олар S және s деп белгіленген.

(а) Сызбаны пайдалана отырып, аллель терминіне анықтама беріңіз.
[1]
(b) а және b әріптерінің тұсына тиісті ұғымдарды жазу арқылы сызбаны толықтырыңыз
[2]



  1. Толымды және толымсыз доминаттылықты салыстырыңыз. Бір ұқсастық пен бір айырмашылықты көрсетіңіз.

Ұқсастығы

Айырмашылық



[2]




  1. Болашақ ағзаның жынысы ұрықтану кезінде анықталады. Ол зиготадағы хромосома жиынтығына байланысты. Төмендегі бос орынға сүтқоректілердің жынысын анықтаудағы хромосомалардың рөлін түсіндіретін сызбаны көрсетіңіз.

[2]



  1. Сызбада АВО қан топтары жүйесінің тұқым қуалауы көрсетілген. Генеологиялық шежіреде кейбір адамдардың қан топтары берілген.

(а) Сызбаны және I A , I B , I 0 символдарын пайдалана отырып 2 және 4 индивидтің фенотипі мен генотипін анықтап, жауабын кестеге толтырыңыз.





Индивид

Фенотип

Генотип

2







4







[2]
(b) Сызбада көрсетілген шежіреде неше ұрпақ берілгенін анықтаңыз
[1]



  1. ДНҚ-ға талдау жасау арқылы баланың ата-анасын дәл анықтай алатын әдісті анықтаңыз.

    1. Популяциялық әдіс

    2. Биохимиялық әдіс

    3. Онтогенетикалық әдіс

    4. Генеологиялық әдіс

[1]

  1. Төмендегі суретте адамға қажетті инсулин гормонын өндірудің кейбір сатылары берілген.




  1. Суретте көрсетілген құрылымның атауларын қандай әріптермен көрсете отырып кестені толтырыңыз.




Құрылым

Таңбалануы

Бактерия




Инсулин гені




Плазмида




[3]



  1. Тағам өнеркәсібіндегі биотехнологиялық жолмен алынған өнімдерге мысал келтіріңіз.




[1]

Балл қою кестесі





№

Жауап

Балл

Қосымша ақпарат

1(a)

А спортшысында гликоген мөлшері жоғары/ В спортшысында гликоген мөлшері төмен
Графиктегі сандарды көрсету/А жоғары/В төмен

1




1(b)

Үздіксіз жаттығу жасау бұлшықеттің қажуына әкеледі
Бұлшықетке үздіксіз оттегі қажет

1




2(a)



2

Әрбір дұрыс көрсетілген бөлікке 1 балл

2 (b)

T-A
G-C

1




3

S/синтетикалық

1




4 (а)



1




4 (b)

Жасушаның бөлінуі жүрмейді/биосинтез қарқынды
жүреді/органоидтардың екі еселенуі жүреді

1




5 (а)

митоз

1




5 (b)

Ядро қабықшасы\ядрошық жойылады Хромосомалар жуандап, қысқарады
Хроматидтер центромерлер арқылы байланысады Бөліну шүйкесі пайда болады

2

Кез келген екеуі қабылданады

6

Анафаза 1

1




7

Мейоз: кроссинговер/гентикалық рекомбинация/ хромосома саны гаплоидты.
Митоз:Генетикалық біркелкілік/ хромосома саны диплоидты

2

Кез келген екеуі қабылданады

8

Біркелкілік заңы бойынша әртүрлі таза сұрыптарға (линия) жататын және бір-бірінен альтернативті жұп белгінің тек біреуінен ғана айырмашылығы бар гомозиготалы ағзаларды шағылыстыру кезінде бірінші ұрпақ фенотипі және генотипі бойынша бірдей болады. Ұрпақ ата-аналардың тек біреуінің белгілеріне ғана
ұқсайды.

1

Тұжырымның мағынасына сай басқа жауап нұсқасы қабылданады

9 (a)

Гомологтық хромосомалардың бірдей үлескісінде
орналасқан геннің әртүрлі күйі

1




9 (b)

а – гетерозигота

2







b– кедір-бұдырлы бұршақ







10

Ұқсастық – аллельді гендердің әрекеттесуі
Айырмашылық – толық доминанттылықта аллельді жұп геннің біреуі басымдылық көрсетеді/
Толымсыз доминанттылықта - тұқым қуалаудың аралық сипаты орын алады

2




11

Аналық ХХ аталық ХУ гаметалар дұрыс көрсетілген
Зиготаның түзілуі көрсетілген

2




12 (а)




2

Әрбір дұрыс
баған 1 балл

12 (b)

3

1




13

В

1




14




Құрылым

Таңбалануы




3




Бактерия

Е

Инсулин гені

С

Плазмида

D

15

Нан, арақ-шарап алу, сүт өнімдері мысалдары

1





жүктеу/скачать 1,74 Mb.

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12



©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз
    Басты бет
Lessons
Curriculum vitae
Documents