Нанотехнологияларды қолдану дәрілік заттардың арсеналын кеңейтуге және белсенді фармацевтикалық субстанциялардың әсер ету тиімділігін едәуір арттыруға мүмкіндік береді. Нанобиотехнология дамунын негізгі стимулы халыктын улкен жастаны белігінін денсаулыгын сактау маселесі больш табылады. Сондыктfy нанобиотехнологиядары ерекше орына медицинага арналган материалдар ие.
Нанобиотехнологияның бағыттары :1.Наномедицина
2.Нанометика
3.Жасанды наноөлшемді бөлшектердің әдістерін зерттеу багыты
Нанобөлшектерге негізделген препараттарды жасау қазіргі нанобиотехнологияның перспективалық бағыттарының бірі болып табылады. Нанобөлшектердің бірқатар сөзсіз артықшылықтары бар: ағзаның жасушаларын дәрілік заттардың уытты әсерінен қорғайды;
денеге енгізілген дәрілік препараттың әсерін ұзартады;
дәрілік заттарды деградациядан қорғайды;
қаннан тіндерге селективті ену арқылы спецификалық ерекшеліктің көрінуіне ықпал етеді, бұл олардың зақымдану аймағында селективті шоғырлануына әкеледі;
дәрілік заттардың фармакокинетикасын өзгертеді, олардың фармакологиялық тиімділігін арттырады;
бұл гидрофобты дәрілік заттардың суда еритін түрін жасауға мүмкіндік береді, осылайша олардың биоқолжетімділігін арттырады.
Қазіргі уақытта бірқатар наноқұрылымдар белгілі:
полимерлі нанобөлшектер;
липосомалар;
фуллерендер;
май мен судың нанодисперсиялары;
циклодекстриндер;
металл нанобөлшектері;
қатты липидті нанобөлшектер;
полимер-ақуыз нанобөлшектері және басқалары.
№9
Фармацияда қолданылатын нанобөлшектердің негізгі түрлерінің жіктелуін келтіріңіз.
Полимер-ақуыз нанобөлшектері.
•Қандағы шектеулі уақытқа, химиялық тұрақсыздыққа және ақуызға иммундық жауап беру қабілетіне байланысты әсері жиі төмендейтін ақуызға негізделген препараттарды жеткізу жүйелері үлкен маңызға ие. Полимер тізбегінің ақуызға қосылуының арқасында олардың қандағы жартылай шығарылу кезеңін арттырып қана қоймай, олардың фармакологиялық тиімділігін арттыруға болады. Бүгінгі таңда полимер-ақуыз конъюгаттары болып табылатын екі препарат белгілі: С гепатитін емдеуге арналған Пегасис және нейтропенияны емдеуге арналған Нейласт.
Қатты липидті нанобөлшектер
SLN (Solid lipid nanoparticles, SLN) жүйесі-биодеградацияланатын липидтерден (әдетте балауыздар немесе глицеридтер) және белсенді дәрілік компоненттен тұратын нанобөлшектердің (50-1000 нм) сулы коллоидтық дисперсиясы.
Биополимер нанобөлшектері
Липополисахарид (LPS) грам – теріс микроорганизмдерде кездеседі-бактерия жасушаларының сыртқы бетінде локализацияланған амфифилді биополимер денеге күшті оң және теріс әсер етеді. LPS in vitro және in vivo өздігінен 70-100 нм өлшемді көп қабатты наноқұрылымдарды (мицеллалар) құрайды. LPS иммуноглобулиндердің синтезін және қабынуға қарсы цитокиндердің синтезін күшейтетін маңызды қасиеттерге ие.
●Модификацияланған LPS негізінде вакциналар жасау және оларды зертханалық эксперименттік жануарларда (тышқандар, қояндар, теңіз шошқалары) бақылау бірқатар дизентериялық бактерияларға қарсы жоғары протективтік қасиеттерді орнатты: Shigella және Flexneri Shigella sonnei.