Ғылыми зерттеулердің технологиялық картасы-бұл ғылыми зерттеу процестерінің мазмұнын (тақырыпты таңдау, теориялық және эксперименттік нәтижелерді қамтитын ақпараттық және ғылыми ізденіс), ғылыми зерттеу процесінің кезеңдерін орындау әдістемесін және зерттеудің түпкі мақсатын құрайтын ғылыми позицияны тұжырымдауды ескере отырып, ғылыми зерттеуді орындаудың әдістемелік орынды дәйектілігін көрсететін схема.
Ғылыми зерттеулердің технологиялық картасын құру принциптері
Жоғарыда айтылғандай, ғылыми зерттеу проблеманы қоюдан басталады. Технологиялық картадағы мәселе (сурет. 3.3.1) тәжірибе сұрау ретінде белгіленеді. Мәселені шешу-бұл ғылыми зерттеудің тақырыбы. Тақырыптың атауын нақтылау үшін сұрақтың жай-күйін және зерттелетін объектінің мәнін білу керек, сонымен қатар зерттеудің мақсатын нақтылау керек, яғни.осы мәселені шешу жолын нақтылау үшін ақпараттық іздеу жүргізу қажет. Технологиялық картада бұл зерттеулер "тақырып атауы" және "зерттеу мақсаты"ретінде көрсетілген. Осы процестердің нәтижелері бойынша зерттеу тақырыбына сәйкес келетін негізгі міндет тұжырымдалады және негізгі мәселені шешуге қажетті көмекші міндеттердің саны мен мазмұны анықталады. Әрбір көмекші тапсырма бойынша оларды шешуге әкелетін зерттеу жоспары-бағдарламасы жасалады.
Көмекші тапсырманы зерттеу көмекші тапсырманың тұжырымы мен зерттеу мазмұнын нақтылайтын ақпараттық іздеуден басталады. Содан кейін ғылыми іздеу басталады, ол көмекші тапсырмалар үшін теориялық және эксперименттік зерттеулер үшін бірлесіп жүзеге асырылады, әрбір көмекші тапсырма бойынша болжамды ғылыми нәтиже гипотезасын жасаудан басталады.
Ғылыми зерттеу кезеңдері
Ғылыми зерттеудің әдіснамалық жүйесіне әр кезеңдегі жұмысты орындауға бағытталған бірқатар жеке әдістер кіруі керек
1-кезең. Тақырыпты таңдау әдістемесі және оның ғылымды дамыту және практикалық қолдану үшін өзектілігін ғылыми негіздеу.
2-кезең. Мәселені шешу жолдарын ақпараттық іздестіру әдістемесі және зерттеу мақсаттарын нақтылай отырып, гипотезаны тұжырымдау, зерттеу жоспарын құру.
3-кезең.Ғылыми ізденіс әдістемесі – ғылыми зерттеулер жүргізу (теориялық және эксперименттік жұмыс)
4-кезең. Ғылыми нәтижелерді жалпылау негізінде ғылыми ұстанымның тезистерін тұжырымдау әдістемесі