4-БӨЛІМ: ЗАТТАРДЫҢ ТАСЫМАЛДАНУЫ &16. Ағзадағы заттардың тасымалдануы • Көпжасушалы жануарларда тасымалдау жүйесін қамтамасыз етеді: Қантамырлар жүйесі • Қан арқылы тасымалданатын маңызды зат: Оттек • Оттек қажет мүше жасушалары: Бауыр, ми, аяқ бұлшықет т.б.
• Жасушаларда түзілетін және қанға түсетін зиянды заттар сыртқа шығарылады: Бүйрек арқылы зәрмен, және тері арқылы термен • Қан айналым жүйесі ең алғаш пайда болды: Буылтық құрттарда • Бөліп шығаруда негізгі рөл атқаратын, қуатты биологиялық сүзгі: Бүйрек • Қосымша сүзгі рөлін атқарады: Тері • Көмірқышқыл газы сыртқа шығарылады: Өкпе арқылы • Топырақтан қоректік заттарлы сіңіретін мүше: Тамыр • Топырақ құнарлылығы өлшенеді: Қарашірік мөлшерімен • Тамыр жасушалары ерітіндіні сабаққа итеру қабілеті байланысты: Тамыр қысымына • Тамыр мен жапырақ арасында заттарды өткізетін басты мүше: Сабақ • Жапырақтың өткізгіш шоғы: Жапырақ жүйкесі
&17. Ағаш сабағының ішкі құрылысы •
Ағаштың қабаттары: Камбий, қабық, сүрек, өзек •
Қабық: ✓
Сабақтың ең сыртқы қабаты; ✓
Қабық, тоз, тін болып бөлінеді ✓
Жас бұтақтақтың бетінде жапырақ қабықшасына ұқсас мөлдір: Жабын ұлпасы ✓
Қабықтың астында өлі жасушалардың қалың қабаты: Тоз ✓
Тоздың өлі жасушаларының арасында орналасатын тірі жасушалар: Тін ✓
Тіннің құрамы: Сүзгілі түтікшелер, серік-жасушалар ✓
Тін талшықтарының сабаққа беретін қасиеттері: Серпімділік, иілгіштік ✓
Талшықтарынан жіп жасайтын өсімдіктер: Зығыр, кендір, кейбір пальма •
Өсімдіктердің сүректі сабығының сыртында сұрғылттау немесе қоңырлау түсті тіннің
түзілімдері: Жасымықша (чечевички) •
